4 Μαρτίου – Παγκόσμια
Ημέρα Παχυσαρκίας
Γράφει ο Dr Ανδρέας Ξάνθης
Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ
ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΔΡΑΜΑ
Μέλος ιατρικής εταιρείας παχυσαρκίας
Η 4η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παχυσαρκίας από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας. Ως παχυσαρκία ορίζεται η αυξημένη συσσώρευση σωματικού λίπους που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία τόσο των ενηλίκων όσο και των παιδιών. Αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, καθώς σχετίζεται με πολλές ασθένειες, όπως ο διαβήτης τύπου ΙΙ, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η υπερλιπιδαιμία, η υπέρταση, το εγκεφαλικό επεισόδιο, ο καρκίνος του μαστού και του παχέος εντέρου, αναπνευστικά προβλήματα (π.χ. άσθμα και υπνική άπνοια) και η εκφυλιστική αρθρίτιδα. Πολυάριθμες μελέτες υποστηρίζουν επίσης μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ παχυσαρκίας και διαταραχών ψυχικής υγείας. Για την κοινωνία στο σύνολό της, η παχυσαρκία έχει άμεσο και έμμεσο κόστος που επιβαρύνει σημαντικά την υγειονομική περίθαλψη και τους κοινωνικούς πόρους.
Η νόσος έχει πλέον αποκτήσει διαστάσεις επιδημίας και η συχνότητα της ολοένα και αυξάνεται. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το 2022, περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως ήταν παχύσαρκοι. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας εκτιμά ότι ο αριθμός αυτός σχεδόν θα διπλασιαστεί έως το 2035, φτάνοντας στα 1,9 δισεκατομμύρια, που σημαίνει ότι 1 στους 4 από εμάς θα είναι παχύσαρκος.
ια την αντιμετώπισή της παχυσαρκίας το βέβαιο είναι ότι στο στόχαστρο πρέπει να μπει η ίδια η νόσος και όχι τα άτομα που νοσούν. Η δυσκολία της απώλειας και διατήρησης βάρους δεν θα πρέπει να ταυτίζεται με έλλειψη θέλησης και αυτοπειθαρχίας. Η επιτυχημένη διαχείριση της παχυσαρκίας χρειάζεται πολυπαραγοντική προσέγγιση. Γενετικοί, ορμονικοί, περιβαλλοντικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για μια ολοκληρωμένη προσπάθεια διαχείρισης του βάρους.
Η εμφάνιση της παχυσαρκίας μπορεί να οφείλεται τόσο σε γενετικούς όσο και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως είναι:
- Η κληρονομικότητα και οι επιρροές από το οικογενειακό περιβάλλον
- Οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες
- Η μειωμένη φυσική δραστηριότητα
- Η λήψη ορισμένων φαρμακευτικών αγωγών
- Τα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα
- Το στρες
Ο ρόλος της διατροφής και της άσκησης στη διαχείριση της παχυσαρκίας είναι καίριος και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι όλων των παρεμβάσεων για τη διαχείριση του βάρους. Για ένα άτομο με παχυσαρκία ακόμα και σχετικά μικρή απώλεια βάρους, κατά 5-10%, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την υγεία και την ποιότητα ζωής του. Η μεσογειακή διατροφή, η οποία έχει βασιστεί και στην Ελληνική παραδοσιακή διατροφή, που είναι πλούσια σε λαχανικά, όσπρια, και φρούτα, θεωρείται η καλύτερη δίαιτα για τη διατήρηση του σωστού σωματικού βάρους και συνεπώς για την πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Η διατροφική εκπαίδευση, η τροποποίηση των διατροφικών συνηθειών και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας αποτελούν τα θεμέλια της πρόληψης και της αντιμετώπισης της παχυσαρκίας παιδιών και ενηλίκων.
Η πρόληψη, παραμένει πάντα η σωστότερη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, για την οποία την ευθύνη έχουν η πολιτεία, τα σχολεία, οι φορείς υγείας και η οικογένεια. Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παχυσαρκίας υπενθυμίζει σε όλους μας να συμμετάσχουμε ενεργά στον αγώνα για την αντιμετώπιση της επικίνδυνης αυτής επιδημίας της εποχής μας.
Το 2025 ανοίγουν νέοι ορίζοντες στη φαρμακευτική θεραπεία της Παχυσαρκίας. Υπάρχουν πλέον και στην Ελλάδα ειδικά Φάρμακα με δράση κατά της παχυσαρκίας αυξάνοντας τον κορεσμό τροφής στο στομάχι και μειώνοντας την όρεξη. Κυκλοφορεί η Τιρζεπατίδη (ο πρώτος και μοναδικός εγκεκριμένος διπλός αγωνιστής GLP-1 και GIP), η Σεμαγλουτίδη 1 mg (ο εγκεκριμένος αγωνιστής GLP-1 για διαβητικούς) και η Λιραγλουτιδη 3mg που καλύπτουν το κενό ανάμεσα στην συντηρητική θεραπεία (αλλαγή τρόπου ζωής+γυμναστική) και τη Βαριατρική Χειρουργική. Τα φάρμακα αυτά έχουν κάποιο κόστος και υπό όρους συνταγογραφούνται, αλλά σίγουρα πρέπει να εκτιμηθούν από τους θεράποντες γιατρούς και να μην τα παιρνουν μόνοι τους.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ-: Η παχυσαρκία είναι χρόνια και σύνθετη νόσος, αλλά προλαμβάνεται και αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με ρεαλιστικούς και εξατομικευμένους στόχους και ολιστική προσέγγιση και δεν θέλει στιγματισμό ούτε υπερβολές αλλά διεπιστημονική προσέγγιση..
