Το πρόγραμμα εκδηλώσεων για τη Βουλγαρική Θηριωδία

80 χρόνια από τις βουλγαρικές

θηριωδίες του 1941 στη Δράμα

Ένα σύντομο ιστορικό για τις σκοτεινές ημέρες του Σεπτεμβρίου

– Οκτωβρίου 1941 στην περιοχή μας

Η ΗΜΕΡΑ της 29ης Σεπτεμβρίου 1941, έχει καθιερωθεί ως Ημέρα Μνήμης για τις σφαγές στην περιοχή από τον βουλγαρικό στρατό κατοχής. Στην ιστορία, έχει μείνει είτε ως «εξέγερση και σφαγή της Δράμας» ή ως «τα γεγονότα της Δράμας». Φέτος, συμπληρώνονται 80 χρόνια από εκείνες τις σκοτεινές ημέρες του Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου 1941 και οι κάτοικοι της Δράμας δεν μπορούν να ξεχνούν. Όλοι μας οφείλουμε να θυμόμαστε τα ιστορικά γεγονότα και να μην ξεχνάμε ποτέ στην Ιστορία μας και τα εκατοντάδες θύματα. Γιατί πολλές οικογένειες στην περιοχή, εκείνες τις ημέρες θρήνησαν συγγενείς τους.

Και τα γεγονότα αναφέρονται στις πρώτες εξεγέρσεις των Ελλήνων στην περιοχή, ενάντια στην Τρίτη Βουλγαρική Κατοχή. Μια σημαντική  ιστορική περίοδος, η οποία επικράτησε μέχρι και την απελευθέρωση της χώρας με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία που υπάρχουν και έχουν ήδη αναλυθεί από πολλούς  ιστορικούς και συγγραφείς, τόσο Δραμινούς όσο και από άλλους, η εξέγερση ξέσπασε στις 28 Σεπτεμβρίου και διήρκησε μέχρι τις 2 Οκτωβρίου του 194, ενώ μέχρι τις 5 του ίδιου μήνα, οι βουλγαρικές δυνάμεις εκτόπισαν τους Έλληνες αντάρτες και πρόσφυγες από τους γειτονικούς ορεινούς όγκους.

Αποτέλεσμα την πρώτη μαζική λαϊκή εξέγερση στον ελλαδικό χώρο, αλλά και ένα από τα πρώτα σε ευρωπαϊκή κλίμακα κίνημα ενάντια στον Άξονα. Μετά την καταστολή του κινήματος, ακολούθησαν μαζικά αντίποινα κυρίως στο Νομό Δράμας από τα βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής.

Σφαγές κατά των Ελλήνων, έγιναν στην πόλη της Δράμας, όσο και στην ευρύτερη περιοχή και χωριά της Δράμας όπως στο Δοξάτο, την Χωριστή, την Αδριανή, την Προσοτσάνη, τα Κύργια, ενώ λίγοι ήταν οι οικισμοί που δεν μέτρησαν νεκρούς.

Οι περισσότεροι από εκείνους που πήραν μέρος στην εξέγερση, την πρώτη αντιστασιακή ενέργεια στη σκλαβωμένη Ελλάδα, ήταν απλοί άνθρωποι από τη Δράμα και τα χωριά της φορτωμένοι με οδυνηρές μνήμες από τις δύο προηγούμενες βουλγαρικές κατοχές του 1912-13 και του 1916-18, άνθρωποι που δεν άντεχαν να βλέπουν τους ίδιους αδίστακτους κατακτητές να σφετερίζονται για τρίτη φορά μέσα σε μισό αιώνα τη γη και τις περιουσίες τους.

Σύμφωνα με τα ιστορικά γεγονότα, το βράδυ της Κυριακής 28 Σεπτεμβρίου 1941 σε είκοσι δύο συνολικά οικισμούς σημειώθηκαν εξεγέρσεις, κατά τις οποίες σκοτώθηκαν σαρανταεφτά (47) Βούλγαροι και βουλγαρίζοντες. Άνεμος ελευθερίας έπνευσε προς στιγμήν στα χωριά του δραμινού κάμπου, όπου χτύπησαν οι καμπάνες και υψώθηκαν ελληνικές και ερυθρές επαναστατικές σημαίες και το όραμα της ελευθερίας μέθυσε τις καρδιές.

Στη Δράμα από τα ξημερώματα της Δευτέρας 29 Σεπτεμβρίου 1941 άρχισαν μαζικές συλλήψεις. Για τους Βουλγάρους όλοι ήταν ένοχοι. Οι καπνεργάτες που πήγαιναν στα καπνομάγαζα, οι μεροκαματιάρηδες που ξεκινούσαν για τις δουλειές τους, οι καταστηματάρχες που άνοιγαν τα μαγαζιά τους, οι χωρικοί που κατέβαιναν για το παζάρι (γινόταν τότε κάθε Δευτέρα), οι κάτοικοι που ήταν κλεισμένοι στα σπίτια τους. Γέμισαν τα στρατόπεδα και οι αστυνομικοί σταθμοί από ανύποπτους πολίτες, που δεν είχαν κα- μία απολύτως ανάμειξη στα γεγονότα. Την ίδια μέρα άρχισαν αθρόες ομαδικές εκτελέσεις. Πολύ αίμα χύθηκε στην περιοχή του Ινστιτούτου Καπνού, στους πρόποδες του Κορυλόβου, πίσω από το Γυμνάσιο Αρρένων, πίσω από το Πάρκο των Κομνηνών, στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου και τα νεκροταφεία της Στενημάχου. Σύμφωνα με τις πρόσφατες έρευνες ο συνολικός αριθμός των θυμάτων μόνο μέσα στην πόλη της Δράμας ήταν τουλάχιστον πεντακόσιες εξήντα δύο (562) ψυχές.

Μαρτυρική πόλη η Δράμα

Για τη θυσία αυτή η Δράμα χαρακτηρίστηκε ως «μαρτυρική πόλη» με το Π.Δ. 398

(Φ.Ε.Κ. 277/Α΄ /16.12.1998). Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι σήμερα, τα θύματα είναι:

Στη Δ.Κ. Χωριστής, η οποία με το Π.Δ.140 (ΦΕΚ 197/Α’/05.08.2005) χαρακτηρίστηκε ως μαρτυρικό χωριό, εκατόν σαρανταεφτά (147) άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη ματωμένη «Γκιόλα» και αλλού. Οι νεκροί αυτοί ήρθαν να προστεθούν στις εξακόσιες εικοσιτρείς (623) απώλειες που είχε η Χωριστή κατά τη δεύτερη βουλγαρική κατοχή (1916-1918).

Στην Τ.Κ. Κουδουνίων οι νεκροί ήταν εικοσιπέντε (25). Οι περισσότεροι από αυτούς κάηκαν μέσα σε αχυρώνα, στον οποίο οι Βούλγαροι τους έκλεισαν προτού τον πυρπολήσουν.

Στην Τ.Κ. Καλού Αγρού το τίμημα ήταν εικοσιέξι (26) νεκροί και πολλά σπίτια που καταστράφηκαν.

Στην Τ.Κ. Μυλοποτάμου οι νεκροί ήταν εννέα (9).

Από την Τ.Κ. Νικοτσάρα, τέλος, τέσσερις άνθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο από βουλγαρικό στρατοδικείο και εκτελέστηκαν στη Δράμα ως πρωτεργάτες της εξέγερσης, ένας (1) κάηκε στον αχυρώνα των Κουδουνίων και ένας (1) πνίγηκε στον Στρυμόνα.

Οι εκδηλώσεις στις Κοινότητες του Δήμου Δράμας

Από το Δήμο Δράμας, ανακοινώνεται το φετινό πρόγραμμα για τις ημέρες μνήμης από τις βουλγαρικές θηριωδίες στην περιοχή της Δράμας, τον Σεπτέμβριο του 1941, ενώ συμπληρώνονται 80 χρόνια φέτος.

Έτσι, στις 24 Σεπτεμβρίου στις 10.30 θα γίνει επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στα Κουδούνια και λίγη ώρα μετά στις 11.00 στον Καλό Αγρό στο Μνημείο μνήμης με κατάθεση στεφάνων επίσης.

Στις 25 Σεπτεμβρίου στις 10.30 στο Μνημείο μνήμη στον Νικοτσάρα και αργότερα στις 11.00 στον Μυλοπόταμο και στις δύο περιπτώσεις με κατάθεση στεφάνων.

Στις 26 Σεπτεμβρίου και ώρα 10.00 επιμνημόσυνη δέηση στον Ι. Ν. Εισοδίων της Θεοτόκου και στις 11.00 κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο μνήμης.

Στις 19 Σεπτεμβρίου και ώρα 17.30 επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο μνήμης. Λίγη ώρα αργότερα στις 17.45, επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο μνήμης των Αδερφών Ζαχαροπούλου και Μπρέζα στο Μοναστηράκι.

Επίσης στις 29 Σεπτεμβρίου στις 10.00 το πρωί μνημόσυνο στην Εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Και αργότερα στις 11.00, επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνων και ομιλία του δημάρχου Δράμας στο Μνημείο μνήμης απέναντι από το ξενοδοχείο Ξενία στην πόλη της Δράμας.

Όπως επίσης γίνεται γνωστό, λόγω των μέτρων που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση του κινδύνου της διασποράς του κορωνοϊού Covid-19, οι φετινές εκδηλώσεις και οι καταθέσεις στεφάνων θα γίνουν σύμφωνα με τις ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις.