ΠΑΛΙΑ ΔΡΑΜΑ- Καλή Βρύση προοδευτική κωμόπολης
Ένας αρχαίος ναός του Βάκχου βρίσκεται εκεί κοντά της
Έρευνα –επιμέλεια Ιωάννης Στ. Σταυρίδη
(Από την εφημερίδα «ΤΟ ΦΩΣ» στις 21.7.39).
«ΠΡΟΣΩΤΣΑΝΗ 18 (Του ανταποκριτού μας). Νοτιοανατολικώς της Προσωτσάνης , εις απόστασιν οκτώ χιλιομέτρων και εις τους πρόποδας του Μενικίου όρους κείται η αρχαιοτάτη με πληθυσμόν παλαιών και νέων η κωμόπολις Καλή Βρύση (Γκόρνιτσα) με πληθυσμόν 1750 ψυχών.
Ούτοι ασχολούνται εις την καπνοκαλλιέργειαν ως και την καλλιέργειαν δημητριακών.
Η ετήσια παραγωγή του καπνού ( γένος Μπασή Μπαγλή) ανέρχεται περίπου εις 200 περίπου χιλιάδας οκάδας, η τιμή δε αυτού κυμαίνεται μεταξύ 80-120 δρχ η οκά.
Εις απόστασιν ενός χιλιομέτρου και δυτικώς της κωμοπόλεως ευρίσκεται ο αρχαιότατος ναός του θεού Βάκχου όστις ανεκαλύφθη το 1921 υπό της γαλλικής αρχαιολογικής εταιρείας. Η ανακάλυψις του ναού επροξένησε τότε κατάπληξιν και το γεγονός ετηλεγραφήθη αμέσως εις Γαλλίαν, Κων/πολιν και Αθήνας.
Η κωμόπολις αύτη προ της βουλγαρικής προπαγάνδας εν Μακεδονία ήτο Ελληνικωτάτη αλλά κατόπιν απειλών και πιέσεων του βουλγαρικού κομιτάτου πολλοί υπέκυψαν εις το βουλγαρικόν σχίσμα.
Εις την καταστρεπτικήν δια την κωμόπολιν βουλγαρικήν προπαγάνδα αντέστησαν γενναίως και ειργάσθησαν με φανατισμόν υπέρ του Ελληνισμού αι οικογένειαι Π΄΄Οικονόμου. Μάρτσου, Λιόκα κ.α. Το 1906 δε ο Ιωάννης Π΄΄Οικονόμου εσφάγη ανηλεώς υπό της συμμορίας του περιβόητου Πανίτσα, εκάη δε και η οικία του Λιόκα. Σημειωτέον ότι, την ιδίαν ημέραν εβάησαν οι Κομβοκαίοι εν Καλλιθέα, και εν Δράμα ερρίφθησαν βόμβαι υπό κομιτατζήδων. Σημειωτέον ότι ο Ιωάννης Μάρτσος ήτο πρωτοπαλλήκαρο του εις τρην περιφέρειαν Σερρών δρώντος αρχηγού των Ελληνικών ανταρτικών σωμάτων Καπετάν Δούκα.
Λόγω της μαγευτικής της τοποθεσίας και των κρυσταλλένιων νερών η Καλή Βρύση είναι το Καλοκαίρι κέντρον παραθερισμού όπου παραθερίζουν πολλαί οικογένειαι εκ Δράμας, Καβάλλας και άλλων πόλεων και χωρίων. Συγκοινωνίαν έχει τακτικήν και εκτελείται υπό του Κοινού Ταμείου υπεραστικών γραμμών Προσωτσάνης, ο δε διευθυντής αυτού κ. Λαγόπουλος εξυπηρετεί μεγάλως τους παραθεριστάς εκτελών και την παραμικράν παραγγελίαν των. Εξ΄ άλλου εις την κωμόπολιν οι παραθερισταί ευρίσκουν μεγάλας ευκολίας εκ μέρους του προέδρου της κοινότητος κ. Θεοδώρου Μάρτσου και του γραμματέως της κοινότητος κ. Αθαν. Γκούβελα.
Ο προϋπολογισμός της κοινότητος ανέρχεται εις 750 χιλ. δραχμάς. Ούτως διατίθεται εις διάφορα κοινοτικά έργα. Ούτω επί των ημερών του προέδρου κ. Μάρτσου ανηγέρθη το κοινοτικόν κατάστημα, επιδιωρθώθη το υδραγωγείον, κατεσκευάσθη δε δρόμος 6 χιλιομέτρων δια προσωπικής εργασίας των κατοίκων και διετέθησαν 120.000 δραχμαί.
Εφέτος θα ιδρυθή το γυμναστήριον της Ε.Ο.Ν. δια προσωπικής εργασίας, θα διατεθή δε και σεβαστόν κονδύλιον εκ του προϋπολογισμού.
Το σχολείον της Καλής Βρύσης είναι τριτάξιον, φοιτούν δε εις αυτό περί τους 300 μαθηταί και μαθήτριαι. Το διδακτήριον είναι καινουργές ανεγερθέν το 1926 και πληροί όλους τους όρους της υγιεινής.
Είναι άξιος παντός επαίνου και συγχαρητηρίων ο γαρμματεύς της κοινότητος και τετράρχης της Ε.Ο.Ν. κ. Αθανάσιος Γκούβελας πολύτεκνος, δια την τόσον καλήν ργάνωσιν της Εθνικής Νεολαίας της κοινότητος.
Τρις της εβδομάδος κάμνει συγκεντρώσεις δα την εκπαίδευσιν ταύτης δι΄ ασκήσεων και θεωριών περί του σκοπού και της αποστολής αυτής. Η Ε.Ο.Ν. έχει δύναμιν φαλαγγιτών μεν 120 σκαπανέων δε 130. Όταν τον συνεχάρημεν μας απήντησε ότι, τα συγχαρητήρια ανήκουν εις τους κ.κ. νομάρχην Δήμαν και Δημητρίου περιφερειακόν διοικητήν και όχι εις αυτόν.
Εκκλησίας έχει δύο, μίαν του Αγίου Νικολάου και μίαν της Αγίας Μαρίνης. Την 17ην Ιουλίου που εορτάζει ο ναός της Αγίας Μαρίνης κατ΄ έτος γίνεται μεγάλη θρησκευτική πανήγυρις που συγκεντρώνει πολλούς προσκυνητάς από τα πέριξ χωρία. Τον Ναόν της Αγίας Μαρίνης υπηρετούν μια ηγουμένισσα και τέσσαρες μαναχαί καταγόμεναι από τον Πόντον. Ετοποθετήθησαν δε εκεί από τον Μητροπολίτη Ζιχνών κ. Αλέξανδρον.
Μεγάλη ό υπήρξε η εφετεινή πανήγυρις. Αφ΄ εσπέρας εψάλη μεγάλος εσπερινός και εγένετο αγρυπνία χοροστατούντος του Μητροπολίτου Ζιχνών κ. Αλεξάνδρου. Την δε πρωϊαν ετελέσθη αρχιερατική λειτουργία βοηθούντων των ιερέων Π΄΄Εμμανουήλ, Π΄΄Γεωργίου, Π΄΄ Δημητρίου και του ιεροδιακόνου κ. Βαρζού. Τον θείον λόγον εκήρυξε ο ιερολογιώτατος κ. Βαρζός. Είτα ο Σεβασμιώτατος κ. Αλέξανδρος.
Εις την θείαν λειτουργίαν παρέστησαν εκ των επισήμων ο πρόεδρος της κοινότητος κ. Μάρτσος, ο τετράρχης της Ε.Ο.Ν. κ. Γκούβελας, ο αστυνόμος Μικροπόλεως κ. Κουραχάνης, ο προϊστάμενος του πρακτορείου της Α.Τ. Προσωτσάνης κ. Σούτης, οι ιατροί κ. κ. Αθανάσιος Τριανταφυλλίδης και Μιχ. Μαντούβαλος.
Επίσης παρευρέθησαν οι ιερείς των κοινοτήτων Π΄΄ Γεώργιος Αλεξιάδης, Κοκκινογείων, Π΄΄Δημήτριος Νικολαϊδης αρχιμανδρίτης Μικροπόλεως και Π΄΄Παναγιώτης Καραπίτης Κοκκινογείων.
Μετά την θεία λειτουργίαν ο Σεβασμιώτατος μετά της ακολουθίας του μετέβη εις την οικίαν του κ. Προκοπίου Μπούρα όπου και εγυμάτισαν.
Την 5ην δε μ.μ. ανεχώρησε επιστρέφων εις Ζίχνην».
ΧΡ. ΟΜΗΡΙΔΗΣ
