Οι στόχοι της νέας διοίκησης του Συλλόγου Μνημείων Νέας Κρώμνης
Ανάδειξη του μνημείου του Αγνώστου
Στρατιώτη και της βρύσης Τσομπάνκα
Μιλάνε στον «Π.Τ.» ο πρόεδρος του Συλλόγου Μνημείων Νέας Κρώμνης κ. Κ. Μελιάδης και το μέλος κ. Δ. Βαφειάδης
Αναβίωση του Χορού του Πρασίνου, δράσεις με τίτλο: «Γνωρίζω τη γειτονιά μου» και άλλα
Του Θανάση Πολυμένη
Η ΠΕΡΙΟΧΗ της Νέας Κρώμνης στη Δράμα, περιλαμβάνει μια ιστορία από μόνη της. Το 2024, συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την ίδρυση του οικισμού, όπου εγκαταστάθηκαν οι πρώτες οικογένειες Ποντίων.
Από τότε μέχρι σήμερα, η περιοχή έχει αλλάξει ριζικά, παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ορισμένα σημεία τα οποία αξίζει να δούμε, ώστε να δοθεί μια ώθηση ώστε να διορθωθούν και να γνωρίσουν την παλιά τους αίγλη.
Σκοπός αυτού του σημειώματος, δεν είναι να αναδειχθεί η ιστορία της Νέας Κρώμνης. Άλλωστε έχουν γραφτεί αρκετά σημαντικά για την ιστορία της περιοχής.
Το σημείωμα αυτό όμως, στόχο έχει να μιλήσει για τα εναπομείναντα μνημεία της Νέας Κρώμνης, όπως η βρύση της Τσομπάνκας και το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, προκειμένου να δοθεί μια έμφαση και να βοηθηθεί ο Σύλλογος Μνημείων Νέας Κρώμνης, ώστε να τα αναδείξει και να δώσει μια νέα πνοή σε αυτά, όπως και να προχωρήσει σε μια σταδιακή διαμόρφωση των νεκροταφείων.
Για το λόγο αυτό, ο «Π.Τ.» συναντήθηκε και μίλησε με το νέο πρόεδρο του Συλλόγου Μνημείων Νέας Κρώμνης κ. Κώστα Μελιάδη και το μέλος κ. Διονύση Βαφειάδη.
Από το 1996
Όπως εξηγεί μιλώντας στον «Π.Τ.» ο κ. Μελιάδης, ο σύλλογος ιδρύθηκε το 1996, όταν μια ομάδα Νεοκρωμνιτών, από τις παλιές οικογένειες, συγκεντρώθηκαν για να δουν τι θα κάνουν με τα μνημεία της περιοχής.
Ένας από τους κύριους λόγους, ήταν η προστασία των νεκροταφείων της Νέας Κρώμνης, τα οποία στην αρχή θεωρούνταν ποντιακά, «όμως αυτά ήταν της Νέας Κρώμνης και έρχονταν Πόντιοι και από άλλους οικισμούς της Δράμας, να ταφούν εδώ.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, «η ομάδα αυτών των ανθρώπων τότε, θέλησε να πάρει μια πρωτοβουλία – επειδή είναι ακατάστατα μέσα ταξινομημένα – να μπει μια τάξη, μια σειρά, να γίνει ένας διάδρομος.
Σκεφτείτε τώρα, αντιμετωπίσαμε πρόσφατα το ζήτημα να κόψουμε κάποια δέντρα που ήταν επικίνδυνα να πέσουν ή κλαδιά και δεν μπορούσε ο γερανός να μπει μέσα στο χώρο των νεκροταφείων ώστε να κόψει και να κλαδέψει, με εντολή βέβαια του Δασαρχείου».
Πολιτιστικές δραστηριότητες
Όπως σημειώνει ο κ. Μελιάδης, «για ένα μεγάλο διάστημα, ο Σύλλογος, φάνηκε να μην έχει δραστηριότητες, παρά μόνο εκεί στα νεκροταφεία. Τώρα, ως νέα διοίκηση, που αναλάβαμε τον Ιούνιο του 2024 έχουμε μεγάλους στόχους. Το πρώτο που ξεκινήσαμε ήταν να καθαρίσουμε τα χόρτα. Η δυσκολία είναι ότι τα πεύκα είναι μέσα στους τάφους, δεν μπορείς να κόψεις δέντρα, ούτε καν κλαδιά. Και είναι και επικίνδυνο».
Η νέα διοίκηση έχει πλέον νέους στόχους: «Εμείς τώρα θέλουμε να αναπτύξουμε τις δραστηριότητές μας, καθώς μέσα από το άρθρο 4 του Συλλόγου, φαίνεται ότι μπορούμε να ασχοληθούμε και με πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως το θέατρο, τον χορό και άλλα πολλά».
Μια από τις ωραίες εκδηλώσεις που έχει ξεκινήσει ο Σύλλογος και έγινε για δεύτερη χρονιά φέτος, είναι η κατασκευή χαρταετού στην αυλή του 14ου Δημοτικού Σχολείου την Κυριακή πριν από την Καθαρά Δευτέρα, ενώ ανήμερα Καθαράς Δευτέρας, διοργανώνεται το πέταγμα του χαρταετού στο γήπεδο του Ακρίτα Νέας Κρώμνης, με προσφορά νηστίσιμων εδεσμάτων και άλλες εκδηλώσεις.
Να σημειωθεί ότι η γιορτή με την κατασκευή του χαρταετού έγινε για πρώτη φορά το 2020, η πρώτη χρονιά της υγειονομικής πανδημίας και επανήλθε φέτος για δεύτερη χρονιά με στόχο να την ενδυναμώσουν ακόμα περισσότερο.
«Γνωρίζω τη γειτονιά μου»
Επόμενος στόχος είναι οι εκδηλώσεις με κεντρικό τίτλο «Γνωρίζω τη γειτονιά μου». Εκδηλώσεις, μέσα από τις οποίες τα παιδιά της περιοχής, να γνωρίζουν σε ποια γειτονιά κατοικούν, την ιστορία της, ποια είναι σήμερα και τι περιλαμβάνει. Είναι μια περιοχή η οποία ξεκινάει από το τέλος της οδού Γούναρη, περιλαμβάνει το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, το πάρκο Κομνηνών, το γήπεδο του Ακρίτα, σχολεία και φτάνει μέχρι τη βρύση Τσομπάνκα στην γέφυρα του Λαζαρίδη.
Οι εκδηλώσεις αυτές μπορούν να περιλαμβάνουν μια περιήγηση, έναν αγώνα δρόμου και όπως λέει ο κ. Μελιάδης, «η Νέα Κρώμνη έκλεισε 100 χρόνια από την ίδρυσή της και είναι πολλά τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα για να μάθουν τα παιδιά μας».
Παράλληλα, εκεί στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, υπάρχει η σκέψη να γίνουν ορισμένες προβολές ενός ντοκιμαντέρ που έχει δημιουργήσει ο ίδιος καθώς και η προβολή μιας ποντιακής ταινίας που γύρισε ο ίδιος εξ ολοκλήρου στην περιοχή.
Ο Χορός του Πρασίνου
Ένας άλλος στόχος, είναι η αναβίωση του Χορού του Πρασίνου. Ήταν από τα σπουδαιότερα γεγονότα στη Δράμα τις δεκαετίες 1950 – 1960, «όλες οι γυναίκες τότε έραβαν φορέματα για τον Χορό του Πρασίνου και γινόταν στο κέντρο του Πάρκου Κομνηνών. Εκεί υπήρχε ένας τσιμεντένιος χώρος, όπου ερχόταν ακόμα και το Εθνικό Θέατρο εκείνα τα χρόνια και έδινε παραστάσεις», λέει ο κ. Μελιάδης.
Η βρύση Τσομπάνκα
Από τα σπουδαιότερα σημεία σήμερα, ιστορικής σημασίας, είναι η λεγόμενη βρύση Τσομπάνκα, η οποία φέρεται να έχει κατασκευαστεί το 1872 από τον μπέη εκείνης της εποχής.
Ήταν μια βρύση, στην είσοδο και έξοδο της πόλης της Δράμας εκείνα τα χρόνια και όπως μας λέει ο κ. Βαφειάδης, «ήταν ένας χώρος που σταματούσαν εκείνα τα χρόνια εκεί οι ταξιδιώτες και λειτουργούσε μάλιστα και ως ένα είδος τελωνείου και εκεί άραζαν με τα ζώα τους, ξεκουράζονταν, ξεδιψούσαν, έκαναν τις εμπορικές συναλλαγές τους, από τα χωριά που κατέβαιναν από γύρω».
Αυτό που μας κάνουν γνωστό οι κ.κ. Μελιάδης και Βαφειάδης, είναι ότι κάποια στιγμή παλαιότερα, άγνωστοι αναστάτωσαν το χώρο γύρω από τη βρύση, στην προσπάθειά τους να βρουν κάποιο θησαυρό. Μάλιστα, ξήλωσαν ακόμα και την πλάκα που είναι γραμμένη στα αραβικά και στη συνέχεια την έβαλαν ανάποδα!
Σήμερα, ο Σύλλογος Φίλων Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας, έχει ετοιμάσει μια μελέτη αξιοποίησης του περιβάλλοντος χώρου της βρύσης, ενώ φαίνεται ότι έχει βρεθεί και κάποιος ιδιώτης, προκειμένου να συμβάλλει οικονομικά. Μάλιστα, η Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων της ΑΜΘ, έχει δώσει και τις σχετικές άδειες.
Αυτό σημαίνει ότι η βρύση θα μπορέσει να υδροδοτηθεί και πάλι, να τοποθετηθούν δύο παγκάκια, ένα τραπέζι και να δημιουργηθεί ένα παρκάκι γύρω από τη βρύση. Πρόκειται για ένα ιστορικό μνημείο για την περιοχή της Νέας Κρώμνης και όχι μόνο. Εκείνα τα χρόνια, από τη βρύση έπαιρναν νερό όλοι οι κάτοικοι της περιοχής, μιας και δεν υπήρχαν βρύσες στα σπίτια και δίκτυο ύδρευσης. Φορτωνόντουσαν τις στάμνες τους και γέμιζαν νερό.
Σημαντικά στοιχεία είχε δημοσιεύσει παλαιότερα, τον Ιανουάριο του 2020, ο κ. Νίκος Λατσίσταλης, ο οποίος μάλιστα κατάφερε και βρήκε τους απογόνους του μπέη που είχε κατασκευάσει τη βρύση Τσομπάνκα.
Μάλιστα το 2018 ο ίδιος συναντήθηκε με τον απόγονο του μπέη, ιατρό Μπαχά Τανελί, ο οποίος έδωσε την πληροφορία ότι η βρύση είχε την ονομασία «το ατέλειωτο νερό». Μάλιστα, ο κ. Μπαχά Τανελί επισκέφθηκε δύο φορές την περιοχή. [Η μετάφραση της Αραβικής επιγραφής που υπάρχει έως σήμερα στη βρύση της Τσομπάνκα, η επίσημη ονομασία της οποίας όπως αναφέρει ο τεχνίτης Μεχμέτ Χαμντί που την σκάλισε είναι «το ατέλειωτο νερό» και έτος ανέγερσης το 1872 (έτος εγίρας 1288), με το νερό της να τρέχει εδώ και 148 χρόνια και κτήτορα τον Χατζή Αχμέτ Αγά], αναφέρει ο κ. Λατσίσταλης σε άρθρο του στον «Π.Τ.» τον Ιανουάριο του 2020.
Το πάρκο του Αγνώστου Στρατιώτη
Ένα άλλο σημαντικό μνημείο, είναι αυτό του Άγνωστου Στρατιώτη. Όπως εξηγεί ο κ. Μελιάδης, «έχουμε κάνει προσπάθειες για να δούμε το ιδιοκτησιακό καθεστώς στο συγκεκριμένο κτήμα που είναι το μνημείο, παρ’ όλα αυτά μέχρι σήμερα δεν έχει ξεκαθαρίσει αυτό».
Όπως λέει, ούτε η Κτηματική Υπηρεσία, ούτε η Διεύθυνση Γεωργίας, ούτε το Δασαρχείο έδωσαν σαφείς απαντήσεις, αλλά ούτε και ο Δήμος Δράμας μπόρεσε να ξεκαθαρίσει αν ο χώρος ανήκει σ’ αυτόν.
Παρ’ όλα αυτά, το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, είναι ένα πολύ όμορφο παρκάκι, το οποίο δυστυχώς σήμερα έχει εγκαταλειφθεί, έχει αφεθεί στην τύχη του. Άνθρωποι από τη Νέα Κρώμνη προσπαθούν να το φροντίζουν, να το καθαρίζουν.
Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν, στην περιοχή εκείνη βρέθηκαν παλαιότερα ανθρώπινα κρανία και κόκκαλα, καθώς τότε το άλσος ήταν χώρος στον οποίο έπαιζαν μπάλα τα παιδιά της περιοχής. Όταν βρέθηκαν αυτά, Μέραρχος της Δράμας ήταν τότε ο στρατηγός Μιλτιάδης Κοιμήσης, ο οποίος με τις ευλογίες του μακαριστού Πόντιου Μητροπολίτη Λαυρέντιου, κατασκεύασαν το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, όπου τοποθέτησαν όλα αυτά τα κόκκαλα μαχητών, από διάφορες μάχες της περιόδου του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Εκείνα τα χρόνια ο στρατηγός Κοιμήσης είχε φέρει ένα λόχο Σκαπανέων, οι οποίοι μάλιστα έκαναν και μερικές αυλακιές γύρω από το μνημείο με τις μεγάλες μάχες που πολέμησαν. Η κάθε ακτίνα, η κάθε αυλακιά, μιλούσε για μια μάχη από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όπως λέει ο κ. Βαφειάδης, «μέχρι τη δεκαετία του 1970, το Ψυχοσάββατο, ερχόταν ο στρατός και έκανε μνημόσυνο με κανονιοβολισμούς. Αργότερα αυτά σταμάτησαν. Είναι πολύ λίγα τα μνημεία Αγνώστου Στρατιώτη στην Ελλάδα. Εμείς είμαστε ελεύθεροι γιατί πολέμησαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι».
Αργότερα και με τον καιρό το μνημείο εγκαταλείφθηκε μέχρι και σήμερα. «Εμάς μας ενδιαφέρει πάρα πολύ, σαν Σύλλογος, και έχουμε στόχο να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Θέλουμε εκεί να κάνουμε πολλές εκδηλώσεις ακόμα και τον Χορό Πρασίνου», συμπληρώνει ο κ. Μελιάδης και τονίζει: «Σ’ αυτή τη ρευστότητα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, ζητήσαμε από το Δήμο επίσημα με έγγραφο, να βάλει κάποια φώτα στο διάδρομο να φωτίζεται το βράδυ αλλά μας είπαν ότι δεν μπορούν, γιατί δεν τους ανήκει το κτήμα αυτό. Εμείς θέλουμε να αξιοποιήσουμε τον χώρο, να μπορούμε να κάνουμε εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια της Νέας Κρώμνης και άλλα πολλά».
Το βέβαιο είναι ότι, το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη σήμερα είναι εγκαταλειμμένο στην τύχη του. Καλό θα είναι, ο Δήμος Δράμας – γιατί μόνο ο Δήμος προφανώς μπορεί να ασχοληθεί με κάτι τέτοιο – να μπορέσει να το φροντίσει και να το συντηρήσει σε μια πρώτη φάση και στη συνέχεια ο Σύλλογος Μνημείων Νέας Κρώμνης θα μπορέσει να το αναδείξει.
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη.
