Μιλάει στον «Π.Τ.» ο φωτογράφος Ι. Χατζάτογλου
«Το Μπάμπιντεν είναι βίωμα
που μας οδηγεί στο σπάσιμο
των ορίων του εαυτού μας»
► Μια διαφορετική έκθεση φωτογραφίας για το δρώμενο του «Μπάμπιντεν» στην Πετρούσα
► Ανοικτά 18.00-22.00 μέχρι τις 29 Απριλίου στην αίθουσα «Ελευθερία»
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ενδιαφέρουσα έκθεση φωτογραφίας με τον κεντρικό τίτλο «Μπάμπιντεν», άνοιξε τις πύλες της το βράδυ της Τρίτης 22 Απριλίου στην αίθουσα «Ελευθερία» και τελεί υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Συλλόγου Πετρουσαίων.
Η έκθεση έχει μάλιστα και υπότιτλο: «Το κάλεσμα του συλλογικού εαυτού» και θα παραμείνει ανοικτή μέχρι και 29 Απριλίου και τις ώρες 18.00 – 22.00 καθημερινά.
Φωτογράφος ο Δραμινός Ιωάννης Χατζάτογλου, ο οποίος βιώνει εκ των έσω, όλη την προετοιμασία του δρώμενου του «Μπάμπιντεν» κάθε χρόνο τις ημέρες των Φώτων στην Πετρούσα και φωτογραφίζει πρόσωπα και καταστάσεις, και όπως τονίζει στον «Π.Τ.», είναι μια κατάσταση την οποία πρέπει να βιώσεις από την αρχή μέχρι το τέλος και ίσως για πάντα… για να μπορέσεις να εντρυφήσεις σ’ αυτήν.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι είναι μάλλον η πρώτη φορά που βλέπουμε μια έκθεση φωτογραφίας με μοναδικό θέμα ένα τέτοιο δρώμενο – το «Μπάμπιντεν» της Πετρούσας – και σίγουρα αξίζει τον κόπο να την επισκεφθείτε και να την απολαύσετε από κοντά.
Ο Ιωάννης Χατζάτογλου, με καταγωγή από τα Κύργια Δράμας, ερασιτέχνης φωτογράφος, βρέθηκε στην Πετρούσα προκειμένου να παρακολουθήσει ένα σεμινάριο φωτογραφίας που είχε διοργανώσει το 2024 ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πετρουσαίων και έμεινε τελικά να βιώνει την όλη διαδικασία του «Μπάμπιντεν» και σε όλες του τις εκφάνσεις, δηλώνοντας στον «Π.Τ.» ότι έμεινε εκστασιασμένος και ότι πλέον το νιώθει όλο αυτό σαν ένα βίωμα που του άλλαξε τον τρόπο σκέψης.
Πλήθος κόσμου επισκέφθηκε την έκθεση τη βραδιά των εγκαινίων, ενώ όσοι βρέθηκαν εκεί, παρακολούθησαν και ένα μικρό δρώμενο από δύο τραγόμορφους μεταμφιεσμένους.
«Κόκκινη κλωστή δεμένη…»
Η πρώτη εικόνα της έκθεσης, είναι οι κόκκινες κλωστές πάνω στις οποίες είναι πιασμένες οι φωτογραφίες, καθώς και μια τεράστια «κουρτίνα» στη μέση της αίθουσας με μικρές φωτογραφίες τύπου Polaroid και μας δίνει αφορμή να ανοίξουμε τη συνέντευξη με τον πραγματικά εξαιρετικό καλλιτέχνη.
Έτσι, στην ερώτηση, γιατί οι κόκκινες κλωστές, μας απαντάει: «Είναι το κόκκινο του παραμυθιού, του μύθου, του θρύλου, του δρωμένου που έχει τις ρίζες του στα βάθη των αιώνων, αλλά και το πλέξιμο του κοινωνικού ιστού της Πετρούσας που είναι μια παραδοχή της συνολικής ταυτότητας του χωριού. Είναι μια παραδοχή δύναμης, εμείς είμαστε, έτσι είμαστε, εμείς προσδιορίζουμε το Μπάμπιντεν και όχι αυτό εμάς. Είναι μια παράδοση η οποία συνεχώς αλλάζει, εμείς τη διαμορφώνουμε, είναι μια παράδοση που δεν μένει στο παρελθόν. Είναι μια παράδοση η οποία κάθε χρόνο δημιουργείται από την αρχή από τα άτομα που συμμετέχουν. Και είναι μια δήλωση, ότι δεν φοβόμαστε να χάσουμε την ταυτότητά μας και έτσι μπορούμε να είμαστε ανοικτοί σε όλο τον κόσμο. Όχι απλά να το δει, αλλά να το βιώσει, όπως έτσι το βίωσα κι εγώ».
Στο σημείο αυτό μας λέει ότι ο ίδιος δεν είναι από την Πετρούσα αλλά από τα Κύργια… «έγινα όμως Πετρουσαίος και όπως λένε οι ίδιοι με υιοθέτησαν και με βάφτισαν».
«Δεν είναι μια παράσταση…»
Ερωτώμενος για το ποια ήταν η πρώτη επαφή με το δρώμενο, ο Ι. Χατζάτογλου λέει ότι αυτή ήταν «πριν από μερικά χρόνια από την παιδική ηλικία και μου ξανασυστήθηκε το 2024 μέσα από ένα δημιουργικό σεμινάριο φωτογραφίας που είχε διοργανώσει ο Σύλλογος με εισηγητή τον γνωστό φωτογράφο δρωμένων και ταξιδιωτικών εντύπων Γιώργο Τσάφο. Από τότε μπόρεσα να βιώσω το δρώμενο, έμεινα μαζί τους, έγινα μέλος της κοινωνίας και κατάλαβα αυτό που λένε ότι είναι ανοικτοί, ότι θέλουν να έρχεται ο κόσμος στην Πετρούσα και να το ζει, όχι απλά και μόνο να το βλέπει. Το Μπάμπιντεν, δεν είναι μια παράσταση, δεν είναι ένας χορός, δεν είναι πανηγύρι. Είναι τρεις μέρες, στις οποίες ανοίγουν την αγκαλιά τους, τα σπίτια τους, ξεχνιούνται όλα όσα πέρασαν την προηγούμενη χρονιά και αναγεννιόνται ξανά για την επόμενη χρονιά να τη ζήσουν όσο καλύτερα μπορούν».
«Σπάσιμο των ορίων του εαυτού μας…»
Όπως σημειώνει ο ίδιος, «για μένα το δρώμενο είναι ένα σπάσιμο των ορίων του ατομικού μας εαυτού, ώστε να μπορέσουμε να δεχτούμε και τον υπόλοιπο κόσμο σαν κομμάτι μας. Γι’ αυτό και αναφέρω την έκθεση ως κάλεσμα του συλλογικού εαυτού, ότι μόνο μέσα από τη συλλογικότητα, την έννοια της ομάδας, της οικογένειας, της παρέας, μπορούμε να ξεπεράσουμε ό,τι και αν φέρει η ζωή μπροστά μας».
Ο Ι. Χατζάτογλου μιλάει στον «Π.Τ.» μέσα από την καρδιά του, από την ψυχή του και αυτό πραγματικά φαίνεται στα λόγια του: «Αυτό είναι νομίζω και το πράγμα που συνειδητοποίησε ο άνθρωπος… όταν έγινε άνθρωπος: ότι η φύση και τα υπόλοιπα πλάσματά της, είναι πολύ δυνατά και πολύ άγρια να τα αντιμετωπίσουμε μόνοι μας, και μόνο μέσα από την κοινότητα μπορούμε και να επιβιώσουμε, αλλά και να ζήσουμε καλύτερα. Αυτό ακριβώς δηλώνει για εμένα το Μπάμπιντεν. Μια ζωντανή κοινωνία, ανοικτή σε όλους, η οποία προσπαθεί κάθε χρόνο να προσαρμοστεί και να επιβιώσει με τον καλύτερο τρόπο που μπορεί. Αυτή η έκθεση φωτογραφίας για μένα, είναι το ευχαριστώ που θέλω να πω, σ’ αυτούς τους ανθρώπους, που έγιναν για μένα οικογένεια, φίλοι μου, αδέρφια μου, όλα».
«Η μύηση ήταν το αγκάλιασμα…»
Ερωτώμενος για το αν ο ίδιος βιώνοντας όλη αυτή τη διαδικασία, είχε στο μυαλό του μια μορφή μύησης, απαντάει: «Υπάρχει μια μύηση η οποία για τον καθένα είναι διαφορετική. Το αισθάνθηκα σαν να μπήκα σε μια καινούρια παρέα, σαν να γνώρισα κάποιους φίλους, οι οποίοι με έπιασαν από το χέρι και μου είπαν, έλα. Δεν φοβόμαστε αυτό που είσαι, εμείς αισθανόμαστε δυνατοί γι’ αυτό που είμαστε και με κάλεσαν να το ζήσουμε μαζί. Και με έβαλαν στη δουλειά. Έχτισα το σπιτάκι του Μπάμπιντεν μαζί τους, κουβάλησα τα τραπέζια, τους φωτογράφησα, έμαθα να παίζω νταχαρέ, έμαθα τους χορούς και όλα αυτά κρατώντας με από το χέρι. Αυτή ήταν η μύηση, χωρίς να ρωτήσουν ποιος και τι είμαι, γιατί ήταν σίγουροι ότι θα γινόμουν όπως κι αυτοί. Τόσο δυνατοί αισθάνονται και τόσο δυνατός αισθάνθηκα κι εγώ απ’ αυτούς. Αισθάνθηκα δυνατός ώστε να βγάλω τον πραγματικό μου εαυτό, αυτή την παιδικότητα που κρύβουμε όλοι μέσα μας και ο σύγχρονος τρόπος ζωής την έχει περιορίσει. Τι μέρες του Μπάμπιντεν κατάφερα και το έβγαλα και αυτοί το δέχτηκαν».
«Εμείς είμαστε το Μπάμπιντεν…»
Στη διαπίστωση ότι ο επισκέπτης της έκθεσης δεν θα δει απλά και μόνο ορισμένες φωτογραφίες, αλλά ένα βίωμα που βγαίνει μέσα απ’ αυτές, ο κ. Ι. Χατζάτογλου τονίζει ότι «θα δει μια έκφραση της εμπειρίας που έζησα εγώ. Όλα τα βλέμματα που θα δει, τα πήρα κι εγώ κάποια στιγμή μέσα στο Μπάμπιντεν. Κι εγώ χαμογέλασα, ένιωσα κουρασμένος, ταλαιπωρημένος, στεναχωρημένος, όμως τα έζησα μαζί τους. Ό,τι φαίνεται στις φωτογραφίες, είμαι κι εγώ. Εμείς είμαστε το Μπάμπιντεν. Κάθε φωτογραφία είναι το πρόσωπο που την αντικατοπτρίζει αλλά και εγώ ο ίδιος».
«Το κάλεσμα…»
Στην ερώτηση για το αν διάλεξε συνειδητά το Μπάμπιντεν και γιατί όχι τα Μπαμπούγερα ή τους Αράπηδες ο κ. Χατζάτογλου εξηγεί: «Έχω παρακολουθήσει όλα τα δρώμενα όχι μόνο στη Δράμα αλλά και αλλού. Στην Πετρούσα όμως ένιωσα πιο έντονα το κάλεσμα: έλα να το ζήσεις κι εσύ, όχι απλά να το δεις. Αλλά να το κάνεις μαζί μας κι εσύ».
Σημειώνει μάλιστα εδώ ότι, «δεν θέλω να στεναχωρήσω τα άλλα χωριά. Η δουλειά που κάνουν είναι αξιόλογη και πρέπει να τη συνεχίσουν, αλλά την Πετρούσα την ένιωσα πιο έντονα δικιά μου, μέσα στην ψυχή μου. Μπορεί τα άλλα δρώμενα να είναι ακόμα πιο εντυπωσιακά, στο Μοναστηράκι, στον Ξηροπόταμο, στην Καλή Βρύση, στο Βώλακα, πιο οργανωμένα και πιο θεατρικά, αλλά νομίζω ότι η Πετρούσα είναι περισσότερο βιωματική, πιο αυθεντική, έχει περισσότερο χώρο να μπει ο επισκέπτης και να ζήσει μαζί τους».
