250.000 παιδιά σε όλο τον κόσμο πάσχουν από διάφορες μορφές καρκίνου, το 80% των οποίων στις χώρες μέσου και χαμηλού εισοδήματος. Στη χώρα μας, περίπου 300 παιδιά προσβάλλονται ετησίως από καρκίνο, κυρίως από λευχαιμία. Το 70% από αυτά θεραπεύεται, λόγω της επάρκειας φαρμάκων και καταρτισμένου επιστημονικού προσωπικού. Αντίθετα, στις χώρες του τρίτου κόσμου τα ποσοστά θνησιμότητας είναι πολύ υψηλά.

Ποιες είναι οι πιο συχνές μορφές;

Το “μοτίβο” των καρκίνων στην παιδική ηλικία διαφέρει σημαντικά από εκείνων σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Σε γενικές γραμμές, η λευχαιμία αποτελεί περίπου το ένα τρίτο όλων των καρκίνων της παιδικής ηλικίας. Οι άλλες πιο κοινές μορφές καρκίνου στα παιδιά είναι τα λεμφώματα και οι όγκοι του κεντρικού νευρικού συστήματος. Υπάρχουν διάφοροι τύποι όγκων που εκδηλώνονται σχεδόν αποκλειστικά σε παιδιά, όπως το νευροβλάστωμα, το νεφροβλάστωμα, το μυελοβλάστωμα και το ρετινοβλάστωμα. Οι καρκίνοι του μαστού, του πνεύμονα, του παχέος εντέρου ή του ορθού, τυπικά συμβαίνουν σε ενήλικες και είναι εξαιρετικά σπάνιοι σε παιδιά.

Ποιοι είναι οι γνωστοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου της παιδικής ηλικίας;

Μέχρι σήμερα έχουν αναγνωριστεί μόνο λίγοι παράγοντες κινδύνου για τους καρκίνους της παιδικής ηλικίας. Αυτοί περιλαμβάνουν την ιονίζουσα ακτινοβολία και την κατάποση της ορμόνης διαιθυλοστιλβεστρόλης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (πρόκειται για μια παλιά θεραπεία που δεν εφαρμόζεται πλέον). Πολλοί παιδικοί καρκίνοι συνδέονται επίσης με τη γενετική σύσταση του ατόμου, αφού έχει αποδειχτεί ότι ο καρκίνος σε μικρές ηλικίες εμφανίζεται με διαφορετική συχνότητα σε παιδιά διαφορετικής εθνοτικής προέλευσης. Επίσης, η γενετική προδιάθεση κάθε ατόμου (οικογενειακό ιστορικό καρκίνων) παίζει σημαντικό ρόλο. Έρευνες έχουν δείξει ότι ιοί, όπως ο Epstein-Barr, η Ηπατίτιδα-Β, ο έρπης και οιός του AIDS (HIV) μπορεί επίσης να συμβάλουν στην αύξηση του κινδύνου για μερικούς καρκίνους της παιδικής ηλικίας.

Ο καρκίνος της παιδικής ηλικίας είναι μια σπάνια, απειλητική για τη ζωή νόσος. Αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στα παιδιά, τους εφήβους και νεαρούς ενήλικες, (εκτός από τα ατυχήματα). Παιδιά και έφηβοι με καρκίνο πρέπει να αντιμετωπίζονται από εξειδικευμένη ομάδα σε Παιδιατρικά Νοσοκομεία και κλινικές με στόχο την ολιστική προσέγγιση.

Κάθε χρόνο στην Ευρώπη πραγματοποιούνται 15.000 νέες διαγνώσεις σε παιδιά μέχρι 15 χρονών και 20.000 σε εφήβους και νέους ενήλικες ηλικίας 15 μέχρι 24 χρονών. 1 παιδί κάθε 600 γεννήσεις θα αναπτύξει καρκίνο πριν τα 20 του χρόνια. Κάθε μέρα 20 περίπου παιδιά και έφηβοι πεθαίνουν από καρκίνο στην Ευρώπη.

Στη χώρα μας νοσούν από καρκίνο 320 περίπου παιδιά το χρόνο. Ποσοστό 70-80% από αυτά νοσηλεύονται στα παιδιατρικά ογκολογικά τμήματα της Αθήνας, 20-25% στη Θεσσαλονίκη και 5% περίπου στο Ηράκλειο της Κρήτης, ενώ οι έφηβοι εξακολουθούν να νοσηλεύονται στα Νοσοκομεία των ενηλίκων.

Στον καρκίνο της παιδικής ηλικίας δεν υπάρχει πρόληψη. Ωστόσο η έγκαιρη διάγνωση και η ενδεδειγμένη ιατρική φροντίδα, οδηγούν σε ίαση τα περισσότερα παιδιά. Θα πρέπει λοιπόν να δοθεί ιδιαίτερη προτεραιότητα και σημασία στη σωστή ενημέρωση των γονιών, ώστε να απευθύνονται έγκαιρα στα Παιδιατρικά Νοσοκομεία.

Η ραγδαία εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και της τεχνολογίας θέτει στη διάθεση των παιδιών νέα διαγνωστικά και θεραπευτικά εργαλεία και νέες πρακτικές, με αποτέλεσμα τη δυνατότητα ίασης σε ποσοστό περίπου 80%. Στόχος και επιδίωξη είναι να προσφερθούν στα Ελληνόπουλα ίσες ευκαιρίες ίασης με κάθε παιδί στα μεγάλα κέντρα της Ευρώπης και της Αμερικής.