Οι Μακεδονομάχοι της Δράμας

 Έρευνα –επιμέλεια Ιωάννης Στ. Σταυρίδης

«Στέφανος και για τον Δράμας

Τον παπά τον ήρωά μας.

Άφοβος ανδρειωμένος

Για την πίστι για το γένος

Δείχνει στήθος μαχητού

Μπρος στης λόγχες του στρατού

Δεν τον σκιάζει τον Νιζάμη μήτε λόγχη και μαχαίρα

Μήτε δεσποτών φοβέρα

Φτερουγίζουν στη μορφή του πόθος κι΄ όνειρα μεγάλα

Κι΄ αν τον πνίξουν στην κρεμάλα

Θ΄ αντηχούν αγγελικά του Δεσπότη οι προσευχές

για παληκαριών ψυχές

……………………………………………………

Δόλια σκλάβα μπρος μας πάλι φέρε την αυγή την πρώτη

Βγάζε δεσποτάδες σαν της Δράμας το Δεσπότη

Συ προμάχων δείχνε τάφους και στα χώματά σου μέδα

Σμίγε λεβεντιές με ράσα Γαβριήλ και Παπαφλέσσα

Κι΄ ας ξεπλύνουν στα νερά των ιεροί σου ποταμοί

Της σημαίας της γαλάζιας και του Γένους την τιμή.

……………………………………………………………………..

……………………………………………………………………..

Τελειώνοντας τους παραπάνω στίχους, αναρωτήθηκα σε ποιους άραγε θα έπρεπε να τους …… αφιερώσω.

΄Αραγε,  σ΄ αυτούς που απεκάλεσαν …… οπαδούς του Νεοναζισμού, όσους  είχαν την παλληκαριά και την τόλμη να σηκώσουν το λάβαρο των Μακεδονομάχων μας στη Θεσσαλονίκη, ή μήπως σ΄ αυτούς που με τους ηλίθιους ισχυρισμούς τους, υποστηρίζουν – ακόμη και σήμερα – πως οι συγκεντρωθέντες στη συμπρωτεύουσα ακολούθησαν μια αντεθνική τακτική;

Σκέφθηκα όμως,  τι μπορείς να αφιερώσεις σ΄ αυτούς, που μόλις ανοίξουν το στόμα τους να μιλήσουν, διαπιστώνεις πως πρόκειται για ανιστόρητους ανθρώπους, που δυστυχώς για την Ελλάδα οι περισσότεροι από αυτούς, μας εκπροσωπούν ακόμη και στη Βουλή;

Σκέφθηκα, πως και τότε, που έγραφε τους παραπάνω στίχους ο Σουρής, δεν ήθελε να απευθύνει τιμή και δόξα στον Άγιο Χρυσόστομο, αλλά να ξυπνήσει τους τότε πολιτικούς μας που ξημεροβραδιαζόταν στις διασκεδάσεις των Αθηνών αγνοώντας την Γη του Μέγα Αλέξανδρου, λοιδορώντας κάποιους – ελάχιστους –   πολιτικούς ( Ι. Δραγούμη) και στρατιώτες ( Π. Μελά)  που βροντοφώναζαν για την Ελληνικότητα της Μακεδονίας μας.

Το ίδιο τότε, το ίδιο και σήμερα.

Τότε οι Βούλγαροι για πάνω από 40 χρόνια, προσπάθησαν να εκβουλγαρίσουν    την Μακεδονία μας. Αλλά βρήκαν μπροστά τους τα σθεναρά στήθη των Ελλήνων που βροντοφώναξαν «Η Μακεδονία είναι Ελλάδα».

Σήμερα, μια χούφτα Σλάβων προσπαθούν να οικειοποιηθούν το όνομα της Μακεδονίας μας, δημιουργώντας μια χώρα όχι μόνο με το όνομα της Μακεδονίας, αλλά και την ιστορία της, αυτή που έγραψαν ο Φίλιππος, ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Αριστοτέλης και χιλιάδες άλλοι Έλληνες.

Άραγε τι θα μπορούσαν να πούνε στους Μακεδονομάχους  μας, οι σημερινοί πολιτικοί μας που πολιτεύονται με επιπολαιότητα και ανευθυνότητα αγνοώντας προφανώς την ιστορία μας;

Πως θα δικαιολογηθούν σε έναν Άρμεν Κούπτσιο, σε έναν Βαλαβάνη, στην οικογένεια Κομβόκη, στον Λιόκα και εκατοντάδες άλλα Ελληνόπουλα που έδωσαν το αίμα τους για την Ελληνικότητα της Μακεδονίας μας;

Τέλος τι θα μπορούσαν να πούνε αν τους θυμίσουμε τα πρώτα λόγια του Αγίου Χρυσοστόμου Μητροπολίτη Δράμας     στις 23 Μαΐου 1902. την ημέρα της εκλογής του, απευθυνόμενος στον Πατριάρχη, είπε τα εξής προφητικά: «Εν όλη τή καρδία και εν όλη τη διανοία θα υπηρετήσω την Εκκλησίαν και το Γένος, και η μίτρα, την οποίαν αι άγιαι χείρες σου εναπέθεσαν επί της κεφαλής μου, εάν πέπρωται να απολέση ποτέ την λαμπηδόνα των λίθων της, θα μεταβληθή εις ακάνθινον στέφανον μάρτυρος ιεράρχου».

O Άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης, ως μητροπολίτης Δράμας, Φιλίππων και Ζιχνών την περίοδο 1902-1910.

Για ποιόν τα είπε και για ποιους θα θυσιάζονταν όταν η Εκκλησία τον τοποθετούσε στη Δράμα;

Εμείς, από τις στήλες αυτές αδυνατούμε να καταγράψουμε την ιστορία της Μακεδονίας μας, τα θεμέλια της οποίας είναι βαθειά και αταλάντευτα.

Μπορούμε όμως     να αναφέρουμε τα ονόματα κάποιων Μακεδονομάχων της Δράμας, όπως καταγράφονται στο βιβλίο του Δραμηνού  δημοσιογράφου Νίκου Καπετανάκη – Ακρίτα, με τον τίτλο «Ο ΜΑΧΜΟΥΤ ΠΑΣΑΣ ΔΡΑΜΑΛΗΣ – ΕΠΙΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ», στις σελίδες 32, 33,34, 35,36 και 37:

Ίσως κάποιοι να μετανιώσουν για όσα είπαν γι  αυτούς τους Έλληνες που συγκεντρώθηκαν στη Θεσσαλονίκη αλλά και γι  αυτούς που θα συγκεντρωθούν την Κυριακή στην Αθήνα.

Διαβάζουμε λοιπόν.

« Αλλά και δια των ιδίων των τέκνων η Δράμα ημύνθη ηρωϊκώς κατά των ορδών του Κομιτάτου και υπερήσπισε κρατερώς την Ελληνικήν υπόστασιν. Εις ΤΑ Ελληνικά ανταρτικά σώματα, άτινα εσχηματίσθηκαν προς άμυναν των ελληνικών δικαίων εν Μακεδονία, η Δράμα προσέφερε τα ευγενέστερα και ηρωϊκότερα  των τέκνων της. Επί του ηρώου των Δραμηνών προμάχων της Μακεδονικής Ελευθερίας σελαγίζει γραμμένον με χρυσά γράμματα το όνομα του ήρωος Άρμεν, εις αγήρω μνήμην του οποίου ο Δήμος Δράμας, ονόμασε με το όνομά του μιαν των κεντρικοτέρων οδών της πόλεως. Ο νεαρός ήρως, γνήσιος ελληνομακεδών, κατήγετο από το χωρίον Βόλακα, και υπήρξεν άξιον όργανον της Μακεδονικής αμύνης. Είχεν εξοντώσει, δια των ιδίων του χειρών , τριάκοντα δύο καθάρματα του Κομιτάτου και εθεωρείτο ο βουλγαροφάγος των περιφερειών, όπως ο Νικηταράς ήτο ο τουρκοφάγος της παλαιάς Ελλάδος.

Τον Ιούνιο του 1905 αποφάσισε να εξοντώση μετά του άλλου συναγωνιστού του, του Νάκα Χρήστου Βογιατζή , τον αιμοχαρή Πλάτσεφ, μέλος των συμμοριών, αίτινεςείχον ως ορμητήριον το χωρίον Σκρίτσοβον, περί του οποίου ωμιλήσαμεν ανωτέρω. Ο ήρως ανέμενε τον βούλγαρον συμμορίτην παρά την οδόν Προσωτσάνης πλησίον του Τουρκοχωρίου ( σήμερα Μυλοπόταμος), οπόθεν ούτος επρόκειτο να διέλθη επιστρέφων εκ Δράμας εις την ληστοφωλεάν του Σκριτσόβου. Όταν ο βούλγαρος ενεφανίσθη, ο Άρμεν τον διέταξε να σταθή, φωνάζων εις αυτόν, ότι θα πληρώση με το ακάθαρτον αίμα του  το αίμα των τόσων θυμάτων της αιμοδιψούς συμμορίας του.

Ο λησταρντάτης επυροβόλησεν ανεπιτυχώς κατά του Άρμεν αλλ΄ ούτος ταχύτατος και δεινός σκοπευτής, επυροβόλησεν και εφόνευσε τον βούλγαρον. Ο κομιτατζής ούτος ήτο το τριακοστόν τρίτον κάθαρμα του Κομιτάτου, που έπιπτεν υπό την τιμωρόν εκδίκησιν του Άρμεν. Οι πυροβολισμοί εν τοσούτω ηκούσθησαν εις Οσμανίτσαν και ο επιστάτης του τότε βέη της Οσμανίτσας Αλής, κατεδίωξεν έφιππος τον Άρμεν και τον Βογιατζήν πυροβολών κατ΄ αυτών δια πολεμικού όπλου. Και ο μεν Νάκας Βογιατζής, τρέχων δια της εκεί χαράδρας της Τσομπάγκας κατόρθωσε να διαφύγη εις Τσατάλτζαν ( σήμερα Χωριστή) αλλ΄ ο Άρμεν κυκλωθείς υπό εργατών Αλβανών και μεταχθείς εις Δράμαν κατεδικάσθη υπό του τουρκικού στρατοδικείου της Θεσσαλονίκης εις θάνατον κατόπιν μεγάλων ενεργειών των Βουλγάρων επιδιωκόντων παντί σθένει την εξόντωσίν του. Ο ήρως απηγχονίσθη μετ΄  ολίγον εν Δράμα την 14 Σεπτεμβρίου 1905 από των κλάδων πλατάνου σωζομένου ακόμη εν τη κεντρική πλατεία της πόλεως, με ανεγραμμένον εν πινακίδι το όνομα του ήρωος  με την ημερομηνία του απαγχονισμού του, το δε πτώμα του παρεδόθη εις ατσιγγάνους, οίτινες τον ενεταφίεσαν εν τω Ελληνικώ νεκροταφείω. Εις αντεκδικήσεις των ημετέρων , δια τον απαγχονισμόν του Άρμεν, απεδόθη υπό των βουλγάρων ο διαπραχθείς βραδύτερον εν Ξάνθη φόνος του Ηλία Χατζηγεωργίεφ, προέδρου του βουλγαρικού κομιτάτου της Δράμας, ο δε εν Δράμα διερμηνεύς του βουλγαρικού προξενείου εξεφώνησε κατά την κηδείαν του Χατζηγεωργίεφ η οποία εγένετο εν Δράμα παρακολουθούντων όλων των βουλγάρων της περιφερείας, λόγον επικήδιον, δια του οποίου επέρριπτε τον φόνον του βουλγάρου αρχικομιτατζή είς όργανα του Μητροπολίτου Χρυσοστόμου.

Η εκ του φόνου του Χατζηγεωργίεφ , έξαψις των παθών μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων, υπήρξεν, ως εν τοις προηγουμένοις αναφέραμεν, η αιτία της δευτέρας και οριστικής απομακρύνσεως του Χρυσοστόμου εκ Δράμας, υπακούσαντος εις τας προτροπάς του Πατριαρχείου, όπερ και διέβλεπεν εκτράχυνσιν των σχέσεών του μετά της Πύλης, εκ του ζητήματος τούτου. Εξ΄ όλων εν τούτοις των στοιχείων πρέκυψεν ότι ο φόνος του Χατζηγεωργίεφ διεπράχθη υπό των κομιτατζήδων του αντιζήλου του, διαβοήτου Πανίτσα, όστις είχεν ιδρύσει τότε νέαν Βουλγαρικήν οργάνωσιν του Βίρχωφ, της οποίας υπαρχηγός ήτο ο φονευθείς Χατζηγεωργίεφ. Άπαντες οι αγωνισταί του Μακεδονικού  αγώνος έδρασαν υπό τας οδηγίας και την κατευθυντήριον γραμμήν του συσταθέντος κατά τας αρχάς του φιλετικού αγώνος Μακεδονικού κομιτάτου, του οποίου γενικός εμψυχωτής ήτο ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος, ο μετέπειτα  Ελευθερωτής της Βορ. Ελλάδος Βασιλεύς Κωνσταντίνος ο ΙΒ΄.

Το Μακεδονικόν κομιτάτον μετωνομάσθη βραδύτερον εις «Πανελλήνιον Οργάνωσιν» αθάνατα δε θα παραμείνουν εις την δράσιν και την ιστορίαν του, τα ονόματα των οργανωτών του μακεδονικού αγώνος του πρεσβευτού Λάμπρου Κορομηλά, του στρατηγού Δαγκλή, του Ι. Δραγούμη, του δημοσιογράφου  Δ. Καλαποθάκη, του Στ. Μαυρομιχάλη, του εθνομάρτυρος Θεόδωρου Ασκητού Α΄ Διερμηνέως του Ελληνικού Προξενείου Θεσσαλονίκης και τόσων άλλων διπλωματικών μας υπαλλήλων, ιεραρχών, διδασκάλων κ.λ.π. οίτινες κατηύθυναν την όλην κίνησιν του αγώνος.

Παπαγιάννης Τερζής

Παραθέτομεν ενταύθα τα ονόματα των ηρωϊκών Μακεδονομάχων οίτινες φέρονται εγγεγραμμένοι εις τα βιβλία των οικείων Συλλόγων και οι οποίοι έδρασαν εις την περιφέρειαν  της Δράμας και εις πολλούς τομείς των περιφερειών Σερρών, Καβάλλας και Ξάνθης, επιφυλασσόμενοι εις την γενικήν ιστορίαν των μαρτυρικών πόλεων της Βορείου Ελλάδος την οποίαν συγγράφομεν, να παραθέσωμεν τα ονόματα των Μακεδονομάχων και των άλλων πόλεων.

Κ. Μανδρατζής – Ν. Σολάκης – Θ. Τότσιος – Β. Θεολογίδης

Οι εκ των κάτωθι αναφερομένων επιζώντες είναι εγκατεστημένοι εν τη περιφερεία Δράμας, σεβαστά λειψανα του σκληρού αγώνος της μακεδονικής ελευθερίας.

Εκ του παρατιθεμένου καταλόγου οι πρώτοι πεντήκοντα τρεις οπλαρχηγοί και οπλίται έλαβαν ήδη τα διπλώματα και τα μετάλλιά των από την συσταθείσαν υπό του υπουργείου Στρατιωτικών δια του νόμου 4413 Επιτροπήν, οι δε υπόλοιποι υποβάλλοντες τα έγγραφά των θέλουσιν οσονούπω τιμηθεί δια του αυτού μεταλλίου απονεμομένου εις αυτούς και του σχετικού διπλώματος.

Λουκίδης Ανδρέας

Οι Μακεδονομάχοι μεταλλιούχοι της περιφερείας Δράμας είναι οι εξής:

ΔΡΑΜΑ: Κ.Μ. Ρίζος, Παν. Περιστέρης, Γ. Τότας, Γ. Ρίζος, Ευστ. Ζουλούμης (Πρόεδρος του συλλόγου Μακεδονομάχων περιφερείας Δράμας), Γ. Χαντζής, Χρυσοστ. Παπαγεωργίου, Μιχ. Φέσσας, Βησσαρίων Δημητριάδης (ιεροδ. Μητροπόλεως), Αλέκος Μιχαηλίδης, Μιλτ. Σκόρδας, Κ. Καραγιάννης, Ε. Δαυϊδ, Ι. Θεοδωράκης, Αλή Χαβούζ Ουζέιρ. Σ. Παπαευθυμίου, Ι. Ζαχαρόπουλος, Ν. Ξυδιάς, Ν. Παπαδόπουλος, Κοσμάς Μακούλης, Δ. Βαφίδης, Πολ. Παλιάγκας.

Πέντσας Ανδρέας

ΠΛΕΥΝΑ ( Ξηροπόταμος):  Δ. Βόλακλης, Ι. Βαλαβάνης, Μιλτ. Καλαϊτζής, Α. Παπαστεργίου, Αθ. Γάϊδας, Αγγελος Γιαννίκας.

ΚΑΛΛΙΘΕΑ: Β. Κομβόκης, Κ. Κομβόκης, Απόστ. Κομβόκης, Ν. Σέρπης, φονευθέντες υιοί Βασιλικής χήρας Δήμου.

ΔΟΞΑΤΟΝ: Ιωά Χατζόπουλος, Γ. Καβασαλιώτης.

ΠΡΟΣΩΤΣΑΝΗ: Χρ. Νάκας Βογιατζής (σύντροφος του Άρμεν), Δ. Βοζίκης, Ευαγ. Μήντας.

ΓΚΟΡΝΙΤΣΑ ( Καλή Βρύση): Ι Λιόκας.

ΚΑΡΛΙΚΟΒΑ ( Μικρόπολις): Ι. Ευαγγελόπουλος, Ι. Συλλός.

Κότιος Θεόδωρος

 ΟΣΜΑΝΙΤΣΑ (Καλός Αγρός): Π. Μάτσας, Ν. Γραμμένος.

ΤΣΑΤΑΛΤΖΑ (Χωριστή): Δ. Μεσσήνης.

ΠΛΑΤΑΝΙΑ: Γ. Φρυδάς.

ΡΟΣΙΛΟΒΟΝ ( Χαριτωμένη): Κ. Τριανταφυλλίδης.

ΒΗΣΟΤΣΑΝΗ (Ξηροπόταμος): Ε. Φιλιππίδης (ιερεύς), Ι. Εκλεμές, Γλυκερία Σαμαρά, Δ. Μανδρατζής.

Οι εν τοις καταλόγοις των οικείων Συλλόγων αναφερόμενοι υπόλοιποι Μακεδονομάχοι της περιφερείας Δράμας είναι οι εξής:

ΔΡΑΜΑ: Χ. Καρδακούσης, Μαυρουδής Παπαχρήστος ( εφημ. Αγ. Σοφίας), Δ. Πατάρας, ( Γεν γραμματεύς Συλλόγου Μακεδονομάχων Δράμας), Δ. Ανθόπουλος, Ι. Πέτσας, Π, Σκόδρας, Γεώργ. Δαυϊδ, Α. Αθανασίου, Κ. Μπάσιος, Ν. Κοντουβονίσιος, Γ. Παπαδημητρίου, Στ. Μακρής, Π. Γιώτας, Ι. Καραγιάννης, Δημ. Παναγιωτίδης, Ν. Καπέτης, Δ. Μπρέζας, Π. Λαφαζάνης, Μ. Γαλάνης, Ν. Διάφας, Ιωάν. Τσορέκης, Θεόδ. Γούναρης, Λ. Δώρδος, Π.Παπαστεργίου, Χριστ. Στολίγκας, Ι. Ρώσσης,Δ. Γκεκλάκος, Ν. Δρακόπουλος,    Δ. Μπισογιάννης, Τάκης Δημητρίου, Κ. Βενέτης, Απ. Κερμακίδης, Γ. Ναλμπάντης, Θ. Τότσιου, Ι. Κίτσος, Γ. Τσιτρόπουλος, Γ. Μπεχλιβάνης, Αθ. Κουρμπέτης, Ι. Εξίκης, Α. Τσαπινόπουλος, Π. Λιάκος, Σ. Παπαδόπουλος.

ΔΟΞΑΤΟ: Αχ. Παπακώστας, Σπ. Καραβαγγέλης, Π. Μήτσος, Νάνος Νεοπτόλεμος, Γ. Αργυριάδης, Κ. Τσακίρης, Γ. Καραγεώργης, Β. Καραγκιόζης.

ΠΟΥΜΠΛΙΤΣΙ ( Πύργοι): Αγγ. Στοϊμένης, Ηλ. Παραλής, Παύλος Στοϊμένης, Θ. Γερασίμου, Γ. Βαλκάνης, Ι. Καλτσάμης, Ι. Τσαούσης, Δ. Καλτσάμης, Λ. Γιάγκου.

Η κηδεία των Δ. Μαδεμλή – Α. Γάϊδα – Γ. Μαρινίδη

ΚΑΡΛΙΚΟΒΑ ( Μικρόπολις): Ι. Α. Μάρτζιος,Π. Μαμαλιάγκας, Ι. Αβραάμ, Ι. Ουζούνης,, Αθ. Αγαθόπουλος, Γ. Βουγιουκλής,Γ. Παπαγγελής, Βοζ. Στοϊδης, Αθ. Μαλούσης, Κ. Αργυρίου,Απ. Τσιμιλής, Ι. Λάλος, Κ. Αβραάμ, Α. Δασκάλου, Δ. Ηλιάδης, Χ. Τερζής, Μιχ. Δασκάλου, Ι. Π. Δασκάλου, Ι. Δασκαλόπουλος, Δ. Παπαχριστοδούλου, Δ. Νικολαϊδης, Κ. Ουζούνης.

ΠΡΟΣΩΤΣΑΝΗ: Ζήκος Αστέριος, Αδάμ Μακρής, Φιλ. Βλάχος, Αγ. Λιάμης, Π. Βάνης, Φ. Τόσκας, Σ. Ψωμάς, Κ. Παράσχου, Β. Λιάμης, Πασχ. Βεργίδης, Θ. Σεκερτζής, Κ. Κίτσος, Μαυρουδής Μαυρουδής, Θ. Βλάχος, Φ. Μήτσος, Στερ. Κόψας, Στ. Ζάμπας, Ι. Κατσαρός, Γ. Βάνης, Λ. Βουλτσιάδης, Κ. Παπάζογλου, Απ. Αγωγιάτης, Δ. Ρούσσος.

ΒΗΣΣΟΤΣΑΝΗ (ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΣ): Θ Τότσιος, Γ. Βλάχος, ( παραμένει εν Καβάλλα. Ηγήθη ιδίου Σώματος το οποίον συνέστησε εξ Ελλήνων της Αμερικής ιδίαις δαπάναις), Κ. Ρούτσου, Κ. Μανδρατζής, Γ. Δερματζής, Γ. Μαυρουδής, Ν. Σολάκης, Β. Θεολογίδης, Α. Αθανασιάδης, Β. Θεολόγος, Μητρούσης.

ΤΣΑΤΑΛΤΖΑ (Χωριστή): Θ. Μεσσήνης, Κ. Σαμαράς, Ι. Τσαμπάζης, Ηλ. Παπούσης, Μ. Καμπάνης, Δ. Ππαρδελάς, Θ. Τζίνης,, Φ. Καραντωνίου, Γ. Σεμερτζής, Κ. Πόρναλης, Πήντζος, Ιπ. Τέγος, Απ. ΓΙΑΝΝΌΠΟΥΛΟς, Χ. Βρεττός, Ν. Κομίτης,Γ. Δώδος.

ΚΑΛΛΙΘΕΑ: ν. Δασκάλου, Δ. Βοζίκης, ή Ζαχαίος, Κ. Βοζίλης,Δ. Τόκος, Θ. Τσίρκας, Προκ. Κομβόκης,

ΔΡΑΝΟΒΟΝ (Μοναστηράκι): Τερζής Παπαϊωάννης (ιερεύς), Γ. Τουλούμης, Κ. Τουλούμης, δ. Αποστόλου, Δ. Παπουτσής.

ΛΕΥΚΟΘΕΑ: Αχ. Παλαμάς, Δ. Στάικος, Δ. Μπαχακτσής, Γ. Γεωργιάδης, Αχ. Μπάσιος, Αθ. Γεωργιάδης,.

ΒΟΛΑΚΑΣ: Αγ. Κούπτιου, Γ. Κυριάκος, Ν. Καβάζης, Μαυρουδής, Ν. Βαγγέλης, Μπόσκος Παπαδημήτριος (ιερεύς), Β. Χριστοδούλου, Άρμεν Προκόπιος, Ηλ. Παπαμαρίνος, Θ. Λεπτίδης, Δ. Μαρκόπουλος (διδάσκαλος), Κ. Σίγκος.

ΣΦΕΛΙΝΟ: Β. Πατούκας, Δ. Χατζής, Α. Λιούμπας,Αστ. Πιπέρης, Στ. Οικονόμου, Γ. Στασινός ή Ραμπώτας, Θωμάς Κασάπης, Α. Τσιουτσουλίτης.

ΜΑΝΔΗΛΙΟΝ:  Γ. Πρέντζος, Φ. Καμπάκης, Δ. Μητσίτσας. Σ. Τσίγκας, Δ. Βογιατζής, Ι. Μπουμπαρίδης, Β. Οικονομίδης, Θ. Κουγιουμτζής, Μάρκος Καραγιούρης.

ΓΚΟΡΝΙΤΣΑ ( Καλή Βρύση): Ιωάννης Μάρτζιος, Δ. Οικονόμου, Β. Κάλιας, Δ. Λιόκας, Ραντόϊνας Κάλλιας, Π. Κάλλιας,Κ. Κάλλιας, Ίλτσος Λιόκας.

ΠΛΕΥΝΑ ( Πετρούσα): Β.Κώτος, Θ. Κώτος, Γ. Μιχαηλίδης, Ν. Μαδεμλής, Γ. Ντίνος.

ΤΣΕΡΕΣΟΒΟΝ (Παγονέρι): Δ. Πέντζας, Β. Χριστοδούλου, Γ. Μόνιος, Β. Παπαοικονόμου.

ΑΛΙΣΤΡΑΤΗ: Δ. Θεοδωεράκης, Ι. Βούλτσος,Κ. Πουλιμάνης, Β. Γιάφκου, Αχ. Παπακώστας, Ι. Μπούσιος, Ν. Κέρου, Γ. Κούτλας, Δημήτριος Καρακούσης, Α. Κατσούλης, Αθ. Στόγιας, Ν. Φράγκου, Χρ. Φράγκου.

ΜΕΣΟΡΑΧΗ: Σ. Ζιώγας, Ε. Παπαευαγγέλου, Π. Ηπειρώτης, Κ. Βασιλείου.

ΣΤΑΡΤΙΣΤΑ: Ηλ. Αβρυώνης, Ι Τοπάλης, Βλαχτάσης, ( τα χτυπήματα των πελέκεων δι΄ ών κατεκρεουργήθησαν οι γονείς τούτων σώζονται επί των τοίχων των οικιών των).

ΜΠΑΝΙΤΣΑ: Χριστ. Καραϊσκος, Δ. Ασκέρης, Καρακατσιάνης Παπανικόλας (ιερεύς), Αθ. Μόσχος.

Επίσης ηγωνίσθησαν εν τη περιφερεία Δράμας οι εν Παρανεστίω: Αρισ. Γραμμενίδης, Δ Πασιάς, Καλώ Αγρώ: Δ.Κολπουρίδης, Ροδολείβει Λ. Μαλαμίδης, Κοκκινογειοις Σ. Τσεπενίκης, Γραμμενίτση Στ. Παπαδημήτριος (ιερεύς). Πόρνοις: Ιωαννίδης Παπαδημήτριος (ιερεύς) Νικήσιανη: Δ. Κιούπκιολης, Ανδρ. Καρύδας, Δ. Κομίτης,, Βιτάστη: Κ. Κοντζίνης,Νιγρίτη: Πάσχος Ακούτας, Κ. Νευροκοπίω: Ι Ζαφειρίου, οι εν Καβάλλα Γρ. Γρηγοριάδης ( καπνέμπορος), Γ. Καράμπελας, Ι. Πετμεζάς, Β. Πρωτόπαπας (προεδ. Συλ. Μακεδονομάχων Καβάλλας), ο εν Σέρρες Δ. Παπαντωνίου κ.ά.

Οι πλέιστοι των άνω μακεδονομάχων απετέλουν στελέχη των σωμάτων Κ. Τσάρα, και Δούκα Δούκα των ηρωϊκών Σερραίων οπλαρχηγών, ως και των σωμάτων Μητρούση, Στεργ. Βλάχμπεη, Ανδρ. Μακούλη, και άλλωνσωμάτων υπό αρχηγούς εκ παλαιάς Ελλάδος»