Άκρως ενδιαφέρουσα η διάλεξη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας
Εξαιρετικά μεγάλη η ιστορική
του αξία του νομισματικού
θησαυρού των Ποταμών Δράμας
► Β. Πούλιος: Πρόκειται για τον μεγαλύτερο θησαυρό της περιοχής!
► Πως έφτασε ο θησαυρός στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας!
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ διάλεξη με θέμα τον «Νομισματικό Θησαυρό Ποταμών Δράμας», με ομιλητή τον αρχαιολόγο κ. Βασίλη Πούλιο, πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας 1 Οκτωβρίου, στην αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας.
Ο κ. Πούλιος, συνταξιούχος σήμερα, υπηρέτησε ως αρχαιολόγος στην πρώην ΙΗ΄ Εφορεία Κλασικών Αρχαιοτήτων Καβάλας και μιλώντας στον «Πρωινό Τύπο», εξήγησε ότι πρόκειται για έναν νομισματικό θησαυρό με ασημένια νομίσματα: 58 τετράδραχμα του Φίλιππου Β΄, 462 ημίεκτα (ονομασία νομισματικής μονάδας) της Θάσου και 340 ημίδραχμα της Νεάπολης. Ο θησαυρός βρέθηκε τυχαία από έναν κάτοικο της περιοχής στο χωράφι του το 1981 και εκείνη την εποχή ανταμείφθηκε περίπου με ενάμιση εκατομμύριο δραχμές.
Όπως επισημαίνει ο κ. Πούλιος στον «Πρωινό Τύπο», «πρόκειται για τον μεγαλύτερο θησαυρό που έχει βρεθεί στην περιοχή της Εφορείας Αρχαιοτήτων, αλλά είναι και ο μοναδικός που έχει βρεθεί στη θρακική ενδοχώρα με την συνύπαρξη αυτών των τριών νομισμάτων, αλλά και γενικότερα δεν έχει βρεθεί άλλος θησαυρός αυτού του μεγέθους στο Νομό Δράμας και στην Ανατολική Μακεδονία».
Από τα χρόνια του Φίλιππου Β΄
Σύμφωνα με τον κ. Πούλιο, η μελέτη του θησαυρού δείχνει σημαντικά στοιχεία για την ιστορία της περιοχής και της εποχής. «Η αξία αυτού του θησαυρού, είναι ότι μας δείχνει την χρονολογική περίοδο που αποκρύφτηκε, μετά τον θάνατο του Φιλίππου Β΄, το 336 ή 335 π.Χ. και μας δείχνει τα νομίσματα που κυκλοφορούσαν στη θρακική ενδοχώρα. Πρόκειται για νομίσματα που εκείνη την εποχή χρησιμοποιούσαν οι Θράκες».
Ο κ. Πούλιος επισημαίνει ακόμα ένα χαρακτηριστικό: «Ο θησαυρός, περιλαμβάνει ακόμα και τις σφραγίδες – τις μήτρες με τις οποίες χτυπήθηκαν αυτά τα νομίσματα, κυρίως της Θάσου και της Νεάπολης, γιατί από τη μελέτη των σφραγίδων διαπιστώνουμε πράγματα ως προς τη νομισματική παραγωγή που είχαν αυτές οι δύο πόλεις – κράτη, αλλά και ως προς τις εμπορικές σχέσεις που είχαν με τους Θράκες. Πότε δηλαδή ήταν αυξημένες αυτές και πότε ήταν σε ύφεση».
Ο αρχαιολόγος κ. Βασίλης Πούλιος.
Ανασκαφικές εργασίες και δίοδος!
Σε ανάλογη ερώτηση για το αν ακολούθησαν ανασκαφικές εργασίες στην περιοχή, ο κ. Πούλιος μας λέει ότι στο συγκεκριμένο σημείο δεν υπήρχε κάτι ιδιαίτερο. «Απέναντι απ’ αυτό το σημείο, είχε σκάψει παλαιότερα ο συνάδελφος αρχαιολόγος Δημήτρης Γραμμένος, όπου υπήρχε ένας ταφικός τύμβος» μας εξηγεί. «Οι θησαυροί του είδους όμως, δεν έχουν καμιά σχέση μ’ αυτά, επειδή συνήθως τους κρύβουν σε κάποιο σημείο που θα μπορέσουν να γυρίσουν για να τον πάρουν. Δυστυχώς γι’ αυτούς δεν μπόρεσαν να γυρίσουν κι ευτυχώς για εμάς που βρέθηκε σήμερα ο θησαυρός.
Ερωτώμενος για το αν εκείνη την εποχή υπήρχε κάποιο πέρασμα, κάποια δίοδος επικοινωνίας προς το Βορρά, ο κ. Πούλιος σημειώνει: «Βέβαια και υπήρχε. Υποθέτουμε ότι αυτή η δίοδος ξεκινούσε από τον κάμπο της Καβάλας, πρέπει να πήγαινε από Βώλακα, ο δρόμος πριν από τον Γρανίτη και έβγαινε στα χωριά πριν από τους Ποταμούς. Πάντως υπάρχει αυτή η δίοδος, ή μπορεί και πριν από τον Γρανίτη από την Πετρούσα. Πριν από χρόνια ένας συνάδελφος των Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, είχε περάσει αυτήν ακριβώς τη δίοδο από Πετρούσα, Πύργους και έβγαινε στην ευρύτερη περιοχή των Ποταμών. Είχε ελέγχει το δρομολόγιο αυτό για την εποχή του Βυζαντίου, αλλά ο δρόμος υπήρχε από παλαιότερα ακόμα».
Νομισματική αξία
Σε ανάλογη ερώτηση για το ποια ήταν η σχετική αξία των νομισμάτων που βρέθηκαν στην περιοχή, ο κ. Πούλιος εξηγεί ότι, «αυτός ο θησαυρός όπως και άλλοι που έχουν βρεθεί και στη Βουλγαρία με νομίσματα της Θάσου, είχε μεγάλη αξία την εποχή εκείνη. Θα πρέπει να πούμε ότι, θησαυρός με νομίσματα της Νεάπολης είναι ο πρώτος που βρίσκεται. Επίσης έχουν βρεθεί και νομίσματα του Φιλίππου. Οι Θράκες είχαν κάποια προτίμηση σε νομίσματα και ήταν προσηλωμένοι σ’ αυτά. Η προτίμησή τους διαρκούσε για πολλά χρόνια. Ήταν δηλαδή τα νομίσματα της Θάσου και τώρα διαπιστώνουμε ότι ήταν και τα νομίσματα της Νεάπολης και ιδιαίτερα τα νομίσματα του Φιλίππου, περισσότερο από αυτά του Αλεξάνδρου. Τα νομίσματα του Φιλίππου κόβονταν και χρησιμοποιούνταν ακόμα και μετά το θάνατό του ιδίου μέχρι και τα χρόνια μετά τον Κάσσανδρο».
Όπως τονίζει ιδιαίτερα ο κ. Πούλιος, «το νόμισμα του Φιλίππου ήταν δυνατό και ισχυρό εκείνη την εποχή, κυρίως για την Βοριοελλαδική περιοχή. Τα νομίσματα του Αλεξάνδρου είχαν διεθνή χαρακτήρα, ήταν το δολάριο της εποχής! Του Φιλίππου ήταν δυνατά νομίσματα και τα προτιμούσαν οι κάτοικοι της Μακεδονίας και της Θράκης, αλλά το βάρος τους ήταν για συναλλαγές μόνο στη Βόρεια Ελλάδα. Γι’ αυτό και ο Μέγας Αλέξανδρος υιοθετεί στη συνέχεια ένα διαφορετικό βάρος για τα νομίσματά του και αποκτάει έτσι ένα διεθνή χαρακτήρα γι’ αυτό και τα βρίσκουμε σε όλη την λεκάνη της Μεσογείου».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε τέλος ο κ. Πούλιος για τον άνθρωπο που βρήκε τον θησαυρό στο χωράφι του και τον παρέδωσε αμέσως χωρίς δεύτερη σκέψη. «Πολλοί είναι εκείνοι που δεν παραδίδουν αρχαιότητες που βρίσκουν και μετά από χρόνια τα βλέπεις σε διάφορες δημοπρασίες στο εξωτερικό όπου βλέπεις πινακίδες προέλευσης από το Νομό Δράμας, από το Νομό Καβάλας κτλ. Όποιος παραδίδει έναν τέτοιο θησαυρό είναι άξιος επαίνων και συγχαρητηρίων που προσφέρει σ’ αυτή τη διάσωση των αρχαιοτήτων».
Τέλος, να σημειώσουμε ότι ο θησαυρός αυτός φιλοξενείται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας και ο καθένας μπορεί να τον θαυμάσει κατά την επίσκεψή του εκεί.