Το μέλλον τής ανθρωπότητας
Πόλεμος ή Ειρήνη;
Γράφει ο Ευάγγελος Χ. Μαρινόπουλος
Για το αιματηρό παρελθόν μάς πληροφορεί η Ιστορία. Για το παρόν γνωρίζουμε τι συμβαίνει σε όλον τον κόσμο. Τι άραγε επιφυλάσσει το μέλλον στην ανθρωπότητα;
Οι ανθρωπολόγοι λένε ότι ο άνθρωπος εμφανίστηκε πάνω στη Γη πριν από περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια. Πρώτα πάλευε με τα καιρικά φαινόμενα, το κρύο, την ζέστη, τις πλημμύρες και με τα άγρια θηρία, για να προφυλάξει την ζωή του και να αποφύγει τον θάνατο. Για να τραφεί μάζευε φρούτα από αυτοφυή δέντρα και κυνηγούσε στα δάση άγρια ζώα, για να φάει το κρέας τους. Κοιμόταν μέσα σε σπηλιές, τις οποίες χρησιμοποιούσε ως καταφύγιο και ως κατοικία του.
Με το πέρασμα του χρόνου οι άνθρωποι «αυξήθηκαν και πληθύνθηκαν» και δημιούργησαν ολιγάριθμες ομάδες με κοινό τρόπο ζωής και αλληλεγγύη στους κινδύνους. Σύντομα οι μικρές ομάδες ενώθηκαν και σχημάτισαν μεγαλύτερες, τις πρώτες κοινωνίες, που μιλούσαν την ίδια γλώσσα μερικών εκατοντάδων λέξεων διαφορετικών στην κάθε κοινωνία. Έτσι δημιουργήθηκαν εκατοντάδες γλώσσες στις πέντε ηπείρους τής Γης για την στοιχειώδη συνεννόηση των ανθρώπων.
Αργότερα άρχισαν οι πρώτοι ανταγωνισμοί και οι πόλεμοι μεταξύ των γειτονικών κοινωνιών, για να αρπάξει η μία τα αγαθά τής άλλης. Εκατοντάδες και χιλιάδες χρόνια διήρκεσε αυτός ο αιματηρός ανταγωνισμός. Κάποτε οι άνθρωποι κατάλαβαν ότι δεν τους συμφέρει η συνεχής αιματοχυσία και αναγκάστηκαν με την λογική ή με την βία να ενωθούν και να σχηματίσουν μεγάλες κοινωνίες υπό κοινή διοίκηση και έναν αρχηγό. Αυτή ήταν η αρχή τής δημιουργίας εθνών-κρατών.
Αλλά όσο μεγάλωναν και ενδυναμώνονταν τα έθνη-κράτη, τόσο αυξανόταν και ο ανταγωνισμός σε μεγαλύτερη κλίμακα. Συνέπεια αυτού ήταν οι πολυετείς και καταστροφικοί πόλεμοι, που εξαντλούσαν τους αντιμαχόμενους. Δεν υπήρξε περίοδος της Ιστορίας χωρίς πολέμους. Αιτία πάντοτε το συμφέρον, η αρπαγή γης, αγαθών και γενικώς του πλούτου τού «εχθρού». Όσα κράτη είχαν μεγάλο πληθυσμό, καλή στρατιωτική οργάνωση και αποτελεσματικότερα όπλα, κήρυτταν τον πόλεμο κατά των αδυνάτων γειτονικών κρατών, τα κατελάμβαναν, τα υποδούλωναν και τα λεηλατούσαν. Τι κάνει το πεινασμένο λιοντάρι όταν βλέπει μια στρουμπουλή ζέβρα να βόσκει δίπλα του αμέριμνη;
Το κράτος βέβαια χρειαζόταν οργάνωση, διοίκηση και έναν αρχηγό. Η αρχηγία ξύπνησε την φιλοδοξία, γι’ αυτό και πολλοί πόλεμοι προκλήθηκαν για την ικανοποίηση της φιλοδοξίας τού αρχηγού. Δηλαδή αιτία των πολέμων δεν είναι μόνον η επιθυμία τής αρπαγής ξένου πλούτου· είναι και η φιλοδοξία τού ηγέτη να μείνει ιστορικά αθάνατος. Η φράση ορισμένων πολιτικών «Σήμερα γράφουμε Ιστορία» αυτό ακριβώς σημαίνει: αιώνια υστεροφημία.
Τζενγκίζ Χαν, Δαρείος, Ξέρξης, Μέγας Αλέξανδρος, Ρωμαίοι αυτοκράτορες, Μέγας Πέτρος, Ναπολέων, Καρλομάγνος, Λένιν, Χίτλερ κλπ, όλοι κατέχονταν από άμετρη φιλοδοξία και επιθυμούσαν σφόδρα να μείνει το όνομά τους στην Ιστορία για πάντα. Και το πέτυχαν. Τότε οι πόλεμοι γίνονταν για τον χρυσό και τον άργυρο· τώρα γίνονται για τις πρώτες ύλες και κυρίως για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Αιτίες των πολέμων πάντοτε το συμφέρον και η δόξα. Αφορμές βέβαια είναι εύκολο να βρεθούν.
Έτσι φτάσαμε στον Πρώτο παγκόσμιο Πόλεμο (Α΄Π.Π.) που διεξήχθη πριν από 100 χρόνια (1914-1918) με αμέτρητες καταστροφές και περίπου 10.000.000 νεκρούς. Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (Β΄Π.Π.) είχαμε τεράστιες καταστροφές και περίπου 50.000.000 νεκρούς. Σήμερα υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θυμούνται τα φρικτά γεγονότα τού Β΄Π.Π. (1939-1945) και φυσικά είναι όλοι ειρηνόφιλοι!
Τους «μικρούς» τοπικούς πολέμους τα μεγάλα και ισχυρά κράτη τους ανέχονταν, ίσως και να τους υπέθαλπαν, για να μπορούν μέσω αυτών να ρυθμίζουν την πορεία τού κόσμου και να εξασφαλίζουν τα συμφέροντά τους με διαιτησία ή και ένοπλη επέμβαση. Όμως οι παγκόσμιοι πόλεμοι τρόμαξαν όλα τα κράτη – μικρά και μεγάλα – και αναγκάστηκαν μετά τον Α΄Π.Π. να ιδρύσουν την Κοινωνία των Εθνών (1920) με σκοπό την διατήρηση της ειρήνης και την εμπέδωσή της σε όλον τον κόσμο. Εντούτοις μετά από είκοσι χρόνια εξερράγη ο Β΄Π.Π. που επέφερε τουλάχιστο πενταπλάσιες καταστροφές. Και τότε τα κράτη δημιούργησαν έναν νέο οργανισμό, τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, τον ΟΗΕ, όπως είναι παγκοσμίως γνωστός. Ο ΟΗΕ ιδρύθηκε το 1946. Σκοπός πάντα η ειρήνη. Δυστυχώς οι πόλεμοι συνεχίζονται, άλλοτε θερμοί, άλλοτε ψυχροί και ενίοτε εμπορικοί. Είναι βέβαιο ότι θα είχαμε ήδη ζήσει τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, αν δεν υπήρχαν τα πυρηνικά όπλα, που φρενάρουν την τρέλα τού ανθρώπου.
Τι προβλέπεται για το μέλλον; Είναι λυπηρό, αλλά βέβαιο ότι οι πόλεμοι θα συνεχίζονται και στο μέλλον. Οι αιτίες τώρα είναι πολύ περισσότερες: Εθνικό συμφέρον, φιλοδοξία, επιθυμία κυριαρχίας, αύξηση του πληθυσμού τής Γης, αλλαγή τού κλίματος, η πείνα, οι μεγάλες μεταναστεύσεις, ο θρησκευτικός φανατισμός… Φαίνεται ότι η ανθρωπότητα δεν μπορεί να ζήσει ειρηνικά, γιατί είναι αντίγραφο της ζούγκλας, όπου ο ισχυρός σκοτώνει και τρώει τον αδύνατο. Και ας λέμε ότι εμείς οι άνθρωποι είμαστε προικισμένοι με λόγο και λογική. Λογική ανθρώπου με ένστικτα ζώου. Δυστυχώς!
Ευάγγελος Χ. Μαρινόπουλος
