Ιδιαίτερα αυξητικές οι τάσεις
της άνοιας στη σύγχρονη κοινωνία
Ο Δραμινός νευρολόγος, κ. Αναστάσιος Χατζηδημητρίου μιλάει στον «Π.Τ.»
Της Σουζάνας Θεοδωρίδου
Στις μέρες μας, παρατηρείται αύξηση του πληθυσμού των ατόμων της τρίτης ηλικίας. Στις αναπτυγμένες χώρες, η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης έφερε στο προσκήνιο την άνοια με πιο συχνή μορφή τη νόσο Αλτσχάιμερ σαν ένα μείζον ιατρικό, κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα.
Στην Ευρώπη, οι ανοϊκοί ασθενείς είναι σήμερα περίπου 10 εκατομμύρια και στην Ελλάδα 200.000. Παγκοσμίως οι ανοϊκοί ασθενείς είναι 44.000.000 και αναμένεται να φτάσουν τα 65,7 εκ. μέχρι το 2030 και τα 115,4 εκατομμύρια μέχρι το 2050.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η νόσος Αλτσχάιμερ απορροφά αυτή τη στιγμή το 25% του συνόλου των δαπανών για την υγεία. Οι έρευνες, οι επενδύσεις και η συνεργασία στον συγκεκριμένο τομέα σήμερα είναι ζωτικής σημασίας, τόσο για την επιστημονική έρευνα και τον έλεγχο του κοινωνικού κόστους της άνοιας, όσο και για την προσφορά ελπίδας, αξιοπρέπειας και ποιότητας ζωής στα εκατομμύρια των πασχόντων και στις οικογένειές τους.
Προκειμένου να ενημερωθούμε για τα παραπάνω ζητήματα, επικοινωνήσαμε με τον νευρολόγο, με ειδίκευση στην Κλινική Γηριατρική, τ. Επιμελητή του Marien Hospital Wesel Γερμανίας, Δραμινό, κ. Αναστάσιο Χατζηδημητρίου.
κ. Χατζηδημητρίου, εξειδικεύσετε στην ειδικότητα της Γηριατρικής. Τι αφορά αυτή η ειδικότητα;
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει επίσημα η ειδικότητα της Γηριατρικής. Νομίζω ότι είναι στις προθέσεις του ΚΕΣΥ για τα επόμενα χρόνια να εισάγει την ειδικότητα αυτή στον κατάλογο των ιατρικών ειδικοτήτων.
Όσον αφορά εμένα, ολοκλήρωσα την ειδίκευση της Γηριατρικής στη Γερμανία, μετά το πέρας της εξειδίκευσής μου στη Νευρολογία. Στη Γερμανία η γηριατρική είναι υποειδικότητα, την οποία έχουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουν τόσο οι νευρολόγοι, όσο και οι παθολόγοι ή οι γενικοί ιατροί.
Το βασικότερο στη Γηριατρική, είναι η λεγόμενη εκτίμηση του ασθενούς. Πρόκειται για μια πολυδιάστατη κλινική απογραφή των φυσικών και ψυχικών δυνατοτήτων και προβλημάτων του ηλικιωμένου ασθενούς, σε συνδυασμό με το κοινωνικό περιβάλλον του. Στους ηλικιωμένους, υπάρχουν διαφορετικά προβλήματα και ιδιαιτερότητες σε σχέση με τους νεότερους ασθενείς, όπως π.χ η πολυφαρμακία, η πρόληψη και η αντιμετώπιση πτώσεων.
κ. Χατζηδημητρίου, θα μπορούσατε να μας δώσετε περισσότερα στοιχεία για την άνοια και συγκεκριμένα για τη νόσο Αλτσχάιμερ;
Όταν μιλάμε για άνοια, αναφερόμαστε σε έκπτωση των νοητικών λειτουργιών με προεξάρχουσα την απώλεια μνήμης. Παρατηρείται ωστόσο και έκπτωση επιπρόσθετων λειτουργιών, όπως ο προσανατολισμός και η κριτική σκέψη.
Η άνοια τύπου Alzheimer, είναι η σημαντικότερη και η συχνότερη μορφή. Υπάρχουν και άλλες μορφές άνοιας, όπως η αγγειακή, η άνοια στα πλαίσια της νόσου του Πάρκινσον ή στα πλαίσια φυσιολογικής πίεσης υδροκεφάλου κτλ. Η άνοια τύπου Alzheimer εμφανίζεται σε μεγάλες ηλικίες, συνήθως μετά τα 65. Υπάρχουν και μορφές που εμφανίζονται και νωρίτερα, οι οποίες όμως είναι κληρονομικές συνήθως και σπάνιες. Πρόκειται για πάθηση που δεν είναι ιάσιμη. Υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία, η οποία ωστόσο περιορίζει τα συμπτώματα και επιβραδύνει την κλινική πορεία της νόσου.
Η Ελλάδα και οι Έλληνες πώς διαχειρίζονται την άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ στα δικά τους πρόσωπα; Θεωρείτε πως έχει αλλάξει η πεποίθησή τους και κατ’ επέκταση οι τρόποι που την διαχειρίζονται;
Στην Ελλάδα οι ασθενείς με άνοια μένουν στο σπίτι και τους φροντίζουν οι οικείοι τους. Στο εξωτερικό οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς καταλήγουν σε ιδρύματα. Φυσικά το να μείνει ένας ασθενής με άνοια στο σπίτι του είναι πολύ καλύτερο από το να πάει σε ένα ίδρυμα, ωστόσο η επιβάρυνση -οικονομική και ψυχολογική- για τους συγγενείς είναι σημαντική. Νομίζω το δυσκολότερο είναι να αποδεχθεί κανείς το γεγονός ότι ο γονιός του ή ο συγγενής του πάσχει από άνοια. Γι’ αυτό και πολλές φορές παραβλέπονται πολλά συμπτώματα για χρόνια και όταν ο ασθενής επισκέπτεται το γιατρό του η άνοια είναι σχετικά προχωρημένη.
Τι μπορεί να κάνει κάποιος για να βοηθήσει έγκαιρα και σωστά τους οικείους του ώστε να προληφθεί η εμφάνιση άνοιας ή αν έχουν ήδη εμφανίσει, πώς μπορεί να τους βοηθήσει να έχουν καλύτερη πορεία;
Δεν υπάρχει πρόληψη για την άνοια. Το μόνο που μπορεί να κάνει κανείς είναι να ακολουθήσει έναν υγιεινό τρόπο ζωής, δηλαδή να αποφεύγει το κάπνισμα, την κατάχρηση αλκοόλ, να ασκείται και να προσέχει τους παράγοντες αγγειακού κινδύνου, π.χ αρτηριακή πίεση, σακχαρώδη διαβήτη.
Το σημαντικότερο στους ασθενείς με άνοια είναι η παρακολούθηση, έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται έγκαιρα τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργούνται.
