Μια εκδήλωση από τους δικηγόρους της Δράμας
Η κρίση της δημοκρατίας και η παγκοσμιοποίηση
υπεύθυνες για την άνοδο της ακροδεξιάς
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΙΑ πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση πραγματοποίησαν οι δικηγόροι της Δράμας για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, ο Δικηγορικός Σύλλογος Δράμας, σε συνεργασία με τον Όμιλο Προβληματισμού των Δικηγόρων Δράμας «ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ», διοργάνωσαν εκδήλωση με κεντρικό τίτλο: «Η Δημοκρατία σε κρίση και η άνοδος της ακροδεξιάς».
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής στην αίθουσα του Επιμελητηρίου Δράμας, ενώ κεντρικοί ομιλητές ήταν: η κα. Ιφιγένεια Καμτσίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στο ΑΠΘ και πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, ο κ. Γιώργος Σιακαντάρης, Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Σόφιας και αναπληρωτής διευθυντής του ΙΣΤΑΜΕ και τακτικός αρθρογράφος στην εφημερίδα «Τα Νέα», και ο κ. Νίκος Μαραντζίδης καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και τακτικός αρθρογράφος στην εφημερίδα «Καθημερινή».
Σιακαντάρης: Κοινωνικό φαινόμενο
Δηλώσεις στα τοπικά μέσα ενημέρωσης έκαναν και οι τρεις ομιλητές, οι οποίοι έδωσαν έτσι ένα μικρό στίγμα από τις εισηγήσεις τους, σε μια προσπάθεια να εξηγήσουν τι είναι αυτό που φταίει για το ότι η δημοκρατία βρίσκεται σε κρίση και άρα έχουμε άνοδο της ακροδεξιάς στην Ελλάδα, αλλά και σε πολλές χώρες της Ευρώπης.
Σε δηλώσεις του ο κ. Σιακαντάρης, εξηγεί ότι το θέμα δεν είναι η άνοδος της ακροδεξιάς, αλλά, «η συνέπεια της κρίσης των δημοκρατιών». Και όπως εξηγεί, «η κρίση των δημοκρατιών οφείλεται στο ότι, ενώ οι δημοκρατίες και τα πολιτικά συστήματα, μέχρι το 1990 και μέχρι το 2000, εγγυούταν την ανοδική κινητικότητα όλων των κοινωνικών στρωμάτων από κάτω έως πάνω, από μια στιγμή και έπειτα λόγω της παγκοσμιοποίηση και λόγω του τρόπου με τον οποίο διαμορφώθηκε, αυτή η κοινωνική κινητικότητα σταμάτησε και άρχισε να πηγαίνει προς τα κάτω».
Όπως σημειώνει, «λαϊκισμοί και ακροδεξιοί, λαϊκισμοί και ακροαριστεροί, υπήρχαν πάντα στην Ευρώπη. Ποτέ όμως δεν είχαν αυτή την απήχηση, γιατί δεν είχαν κοινωνική βάση για να αναπτυχθούν. Σήμερα, αντίθετα, έχουν κοινωνική βάση. Επομένως, αν δεν δούμε την κοινωνική βάση της κρίσης των δημοκρατιών, δεν θα μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε το φαινόμενο της ανόδου της ακροδεξιάς».
Όπως τονίζει ο κ. Σιακαντάρης, η ακροδεξιά και ο φασισμός «δεν είναι μόνο ένα πολιτικό φαινόμενο. Είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που συνδέεται με τις κοινωνικές διεργασίες. Και από εκεί και πέρα, οι συνέπειές του είναι η κρίση εμπιστοσύνης προς τη δημοκρατία, η έλλειψη λογοδοσίας εκείνων οι οποίοι αποφασίζουν, η απουσία δημοκρατικών διαδικασιών στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Εάν δεν απαντήσουν οι φιλελεύθερες δημοκρατικές δυνάμεις στο πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις, για ποιον λαμβάνονται οι αποφάσεις και κατά πόσο οι αποφάσεις λένε κάτι στο μέσο πολίτη, στη ζωή του, στον απλό πολίτη, τότε νομίζω ότι η ακροδεξιά, η άνοδος του λαϊκισμού της αντιπολιτικής, θα είναι ένα φαινόμενο το οποίο θα μας ταλανίζει για πολλά χρόνια ακόμα. Και ίσως και να μας ταλανίζει ακόμα περισσότερο απ’ ότι σήμερα».
Στην ερώτηση αν βλέπει διαφορές μεταξύ της ακροδεξιάς στην Ιταλία, τη Γαλλία, την Ουγγαρία κτλ., σε σχέση με την Ελλάδα, ο κ. Σιακαντάρης επισημαίνει ότι, «όταν μιλάμε για δεξιές και ακροδεξιές, πρόταγμά τους είναι πρώτα η χώρα τους. Πρώτα η Γαλλία, πρώτα η Ιταλία, πρώτα η Ουγγαρία κτλ. Η βάση της ακροδεξιάς είναι η μυθοποίηση του έθνους. Του έθνους του δικού τους. Και από εκεί ξεκινάνε οι διαφορές. Αν τους βάλεις όλους μαζί, δεν μπορούν να κάνουν για παράδειγμα μια Διεθνή. Με κανέναν τρόπο. Γιατί, μπορεί να συνεργάζονται με διάφορα φόρα, αλλά ουσιαστικά έναν πολιτικό σχηματισμό ενιαίο δεν μπορούν να κάνουν, γιατί ο καθένας εκθειάζει το δικό του έθνος. Αυτές είναι οι διαφορές, και έχουν μεγάλη σημασία».
Μαραντζίδης: Δεκαετία του 1920
Ο κ. Μαραντζίδης, σημειώνει αρχικά ότι, «με ξόρκια σίγουρα δεν υπάρχει αντιμετώπιση του φαινομένου», ενώ επισημαίνει ότι «ζούμε μια περίοδο όπου μια μορφή άκρας δεξιάς με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά έχει ανοδικές τάσεις τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που σχετίζεται σίγουρα με οικονομικές και πολιτικές καταστάσεις, που έχουν συμβεί τα τελευταία 10-15 χρόνια στον ευρωπαϊκό χώρο, αλλά δεν είναι ένα εντελώς νέο φαινόμενο».
Όπως τονίζει ιδιαίτερα, «είναι ένα φαινόμενο που υπάρχει στην ευρωπαϊκή ήπειρο αρκετές δεκαετίες, παραπέμπει φυσικά στο φασισμό της δεκαετίας του 1920-1930 και μεταλλάσσεται με βάση την συγκυρία».
Καμτσίδου: Αλλαγή στη νομολογία
Στις δηλώσεις της η κα. Καμτσίδου, αναφέρθηκε στο «φάντασμα του ολοκληρωτισμού, το οποίο έχει επιστρέψει στην Ευρώπη και υπάρχει επείγουσα ανάγκη, όλες οι πολιτικές δυνάμεις, η νομική και πολιτική θεωρία αλλά και η νομολογία, να αντιμετωπίσουν αυτόν τον εκρηκτικό κίνδυνο για τη δημοκρατία. Είτε με το όνομα της «Χρυσής Αυγής», είτε με οποιοδήποτε άλλο τρόπο εμφανιστεί, ο φασισμός εξουθενώνει το άτομο, περιορίζει τα θεμελιώδη δικαιώματα και είναι ένας ενεργός εχθρός για τη δημοκρατία».
Σημείωσε ότι παρόμοιες εκδηλώσεις έχουν μεγάλη σημασία να γίνονται «όχι μόνο για τη δημιουργία συναινέσεων, αλλά και προκειμένου να αναδειχθούν τα αίτια που οδηγούν στην άνοδο του φασισμού και να καταπολεμηθούν. Είναι αίτια οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και θεσμικά. Για παράδειγμα, η πολιτική του ακραίου κέντρου που άνθισε στη χώρα μας πριν από λίγα χρόνια και η οποία εξομοιώνει οποιονδήποτε αμφισβητεί το πολιτικό σύστημα και με τον τρόπο αυτό νομιμοποιεί την ακροδεξιά, είναι μια πολιτική η οποία πρέπει να αποκτήσει ένα πολύ ισχυρό ατού».
Τόνισε τέλος, ότι θα πρέπει «να ασκηθεί πίεση στη νομολογία, η οποία αντιμετωπίζει την ιθαγένεια ως ένα θεσμό αίματος, στον οποίο δεν χωράει ο άλλος. Δεν χωρούν άνθρωποι που ζουν, που δουλεύουν και αναπτύσσουν την προσωπικότητά τους στη χώρα μας, και με τον τρόπο αυτό γίνεται αποκλεισμός και θεμέλιο για την ανάπτυξη του ολοκληρωτισμού».
