«Η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο»
Γράφει ο Ευάγγελος Χ. Μαρινόπουλος
Απεργούν οι εργάτες, οι δάσκαλοι, οι καθηγητές, οι εφοριακοί, οι τραπεζικοί, οι νοσοκομειακοί γιατροί, οι υπάλληλοι των Δήμων, της ΔΕΗ, του ΟΤΕ … Οι περισσότεροι πολίτες απεργούν, διότι λένε ότι τους εκμεταλλεύονται οι εργοδότες τους. Οι μόνοι που δεν απεργούν είναι οι υπουργοί, οι βουλευτές, οι τραπεζίτες, οι βιομήχανοι, οι μεγαλέμποροι, οι εφοπλιστές και οι ελεύθεροι επαγγελματίες.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι οι πρώτοι αδικούνται, ενώ οι δεύτεροι αδικούν. Αυτό πιστεύει η πλειονότητα των ανθρώπων. Οι εργαζόμενοι φωνάζουν, διαμαρτύρονται, απεργούν, επειδή πιστεύουν ότι η «υπεραξία» τής εργασίας τους, αντί να αυξάνει τον μισθό τους, συσσωρεύεται στα θυλάκια των εργοδοτών, σύμφωνα με την θεωρία τού Μαρξ.
Οι ιδιώτες εργοδότες είναι άνθρωποι και κατά τον Μαρξ είναι απαράδεκτο να εκμεταλλεύονται τους εργαζόμενους, που είναι επίσης άνθρωποι. Το κράτος όμως, που δεν είναι φυσικό πρόσωπο, γιατί εκμεταλλεύεται τους υπαλλήλους του; Απόδειξη ότι και οι δημόσιοι υπάλληλοι απεργούν. Άρα η εκμετάλλευση είναι γενικό κοινωνικό φαινόμενο, που αφορά όλους τους εργοδότες, τους ιδιώτες και το κράτος.
Αλλά οι εργοδότες (μικροί, μεσαίοι και μεγάλοι) αποτελούν το 10% περίπου του λαού, ενώ οι εργαζόμενοι είναι το 90%. Πώς λοιπόν είναι δυνατόν οι λίγοι να εκμεταλλεύονται τους πολλούς; Δεν είναι αφύσικο και φαινομενικά παράλογο; Εντούτοις αυτό συμβαίνει και μάλιστα χωρίς ουσιαστική αντίδραση των αδικουμένων.
Διερωτώμαι: Γιατί οι εργαζόμενοι δέχονται να υφίστανται την εκμετάλλευση χωρίς να αντιδρούν αποτελεσματικά. Νομίζω ότι υπάρχει εξήγηση. Οι κυβερνήσεις για να τους καθησυχάσουν, ψήφισαν νόμους, που επιτρέπουν την απεργία, που εκτονώνει την οργή των εργαζομένων. Κανείς όμως δεν τους είπε πώς μπορούν να απαλλαγούν για πάντα από τους εκμεταλλευτές εργοδότες τους. Και είναι να απορεί κανείς, γιατί οι συνδικαλιστές «προστάτες» τους δεν δίδαξαν τους εργαζόμενους τον τρόπο οριστικής απαλλαγής τους από την καταπίεση και την εκμετάλλευση των εργοδοτών. Η εξήγηση – νομίζω – είναι απλή. Πρώτον, οι συνδικαλιστές είναι όργανα των πολιτικών κομμάτων και περισσότερο σκέφτονται πώς θα γίνουν βουλευτές και όχι πώς θα βοηθήσουν τα μέλη των συνδικάτων. Δεύτερον, κάνουν την πονηρή σκέψη ότι αν οι εργαζόμενοι απαλλαγούν από τους εργοδότες οριστικά, τότε δεν θα χρειάζονται τους συνδικαλιστές. Άρα είναι απαραίτητη η εξάρτηση των εργαζομένων από τους εργοδότες, για να δικαιολογείται η ύπαρξη των συνδικαλιστών. Συνεπώς οι εργαζόμενοι έχουν δύο αντιπάλους, τους εργοδότες και τους συνδικαλιστές. Οι πρώτοι τούς εκμεταλλεύονται και οι δεύτεροι τους αποκοιμίζουν.
Και ιδού το μέγα πρόβλημα: Είναι δυνατόν να καταργηθεί «η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο», όπως διδάσκει ο Μαρξ; Για να επιτευχθεί αυτό, υπάρχουν δύο λύσεις: ή να καταργήσουμε τους εργοδότες, όπως έκανε ο κομμουνισμός ή να απαγκιστρωθούν οι εργαζόμενοι από τις επιχειρήσεις των εργοδοτών.
Το πρώτο είναι εύκολο. Οι αδικούμενοι κάνουν επανάσταση, εγκαθιστούν κομμουνιστικό καθεστώς, κρατικοποιούν τα πάντα και κατάσχουν τα κεφάλαια των πλουσίων. Τότε αφού δεν θα υπάρχουν κεφαλαιοκράτες εργοδότες, παύει αυτομάτως και η εκμετάλλευση. Αλλά στο κομμουνιστικό καθεστώς, το κράτος αντικαθιστά τον ιδιώτη εργοδότη και η απεργία απαγορεύεται. Σύντομα ελαττώνεται η παραγωγή και τελικά οι εργαζόμενοι ζουν χειρότερα απ’ ό,τι στο καπιταλιστικό καθεστώς. Άλλωστε το πείραμα έγινε στην Ρωσσία και στην Ανατολική Ευρώπη και ως γνωστόν απέτυχε.
Το δεύτερο (η απαλλαγή των εργαζομένων από τους εργοδότες) είναι δύσκολο, αλλά εφικτό. Ο εργαζόμενος παραιτείται από την επιχείρηση του εργοδότη ή από την θέση τού δημοσίου υπαλλήλου και κάνει μια δική του δουλειά. Βγάζει το μεροκάματο και επί πλέον είναι ελεύθερος. Αν είναι έξυπνος και ικανός, κερδίζει περισσότερα χρήματα και ζει καλύτερα. Όμως αυτό το εγχείρημα απαιτεί ορισμένα προσόντα σωματικά και πνευματικά. Αν τα έχει θα επιτύχει, αν δεν τα έχει θα πεινάσει.
Και επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι δεν διαθέτουν τα κατάλληλα προσόντα για την άσκηση ελευθέρου επαγγέλματος, αναγκάζονται να καταφύγουν σε κάποιον εργοδότη, για να εξασφαλίσουν ένα μεροκάματο, πενιχρό μεν αλλά σίγουρο. Πάντως κανένας άνθρωπος δεν ανέχεται την εκμετάλλευση, αν είναι ικανός να την αποφύγει.
Συμπέρασμα: Εργοδότες και εργαζόμενοι θα υπάρχουν πάντοτε επειδή οι άνθρωποι διαφέρουν μεταξύ τους σωματικά, πνευματικά, μορφωτικά, στην φαντασία, στην τόλμη, στην εργατικότητα και στην φιλοδοξία. Συνεπώς και εκμετάλλευση θα υπάρχει πάντοτε, εκτός αν οι άνθρωποι γίνουν κάποτε πραγματικοί χριστιανοί και όχι … «γραμματείς και φαρισαίοι».
