H παράσταση «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» στο Μουσικό Ωδείο Δράμας
Η ηθοποιός Πέγκυ Τρικαλιώτη μας ξεναγεί στο Σετσουάν
μέσα από τον διττό ρόλο της στην παράσταση
Π. Τρικαλιώτη: «Όσο πιο πολύ φτωχαίνει μια κοινωνία,
τόσο περισσότερο τα ένστικτα της επιβίωσης του ανθρώπου βγαίνουν προς τα έξω».
Της Σουζάνας Θεοδωρίδου
Το αριστούργημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» («Der gute mensch von Sezuan»), ένα από τα κορυφαία έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, σε μετάφραση-σκηνοθεσία του Νικορέστη Χανιωτάκη και μουσική του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, πρόκειται να παρουσιαστεί σήμερα στην πόλη μας.
Η παράσταση, αναμένεται με μεγάλη προσμονή από το φιλότεχνο κοινό της Δράμας, και πρόκειται να παρουσιαστεί την Τρίτη στις 9 το βράδυ, στο Δημοτικό Ωδείο Δράμας.
Πρόκειται για ένα έργο τρυφερό, αστείο όσο και σκληρό, ρομαντικό όσο και ρεαλιστικό. «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» αποτελεί το έργο του Μπρεχτ με τις περισσότερες απευθύνσεις στο κοινό, με τις περισσότερες τομές στη δράση του. Οι ηθοποιοί ερμηνεύουν πολλαπλούς ρόλους, ενώ παραμένουν διαρκώς στη σκηνή συνθέτοντας ένα βουβό θίασο που σχολιάζει και υπογραμμίζει τα δρώμενα της εκάστοτε σκηνής. Ερμηνεύουν παράλληλα, ζωντανά την μουσική και τα τραγούδια της παράστασης. Δεν πρόκειται για διδακτικό έργο, ενώ στο κέντρο του βρίσκεται ένα ηθικό πρόβλημα: Μπορεί ο καλός να επιβιώσει σε μια κοινωνία διεφθαρμένων;
Κεντρική θέση κατέχουν από τη μία ο έρωτας, ως μια σαρωτική δύναμη που υπερβαίνει τη λογική της ηρωίδας, από την άλλη η μητρότητα, που φέρνει την ηρωίδα αντιμέτωπη με την πιο ακραία εκδοχή της σκληρότητάς της – για να σώσει το παιδί της υιοθετεί ένα ακόμα σκληρότερο προφίλ. Η έγκυος Σεν Τε, είναι η σκληρότερη και πιο αδίστακτη στιγμή της μεταμόρφωσής της, ως Σουι Τα.
Π. Τρικαλιώτη: «Πρέπει όλη η κοινωνία να αλλάξει
για να μπορούμε να ζούμε ως καλοί. Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη».
Με αφορμή την επικείμενη έλευση της παράστασης στη Δράμα, ο «Πρωινός Τύπος», επικοινώνησε με τη γνωστή και καταξιωμένη ηθοποιό, κα. Πέγκυ Τρικαλιώτη, η οποία ενσαρκώνει δυο από τους πιο εμβληματικούς ρόλους του έργου.
κα. Τρικαλιώτη, τι πραγματεύεται το έργο του Μπρέχτ «Ο Καλός Άνθρωπος του Σετσουάν»;
Είναι ένα έργο που έγραψε ο Μπρέχτ για την ηθική στην πραγματικότητα. Για το καλό και το κακό. Ο Μπρέχτ, ήταν ένας βαθιά μαρξιστής άνθρωπος και φεύγοντας πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο από την Γερμανία – γιατί το ναζιστικό κίνημα είχε αρχίσει και απλωνόταν και έπρεπε να φύγει – περνώντας από την Ρωσία, έμεινε μόνο μια ημέρα, γιατί δεν άντεχε το σταλινικό καθεστώς, το οποίο θεωρητικά είναι μαρξιστικό.
Άρα λοιπόν ο Μπρέχτ, σε σχέση με τον μαρξισμό ήταν οπαδός της θεωρίας και όχι της εφαρμοσμένης πολιτικής. Η θεωρία του για τον μαρξισμό λοιπόν, είναι να δίνουμε στους άλλους ανθρώπους και να βοηθάμε τον διπλανό μας. Πάνω σε αυτό στηρίζεται όλο το έργο. Στο καλό και στο κακό, και στο πως μπορεί πραγματικά ένας καλός άνθρωπος να επιβιώσει σε μια τόσο διεφθαρμένη κοινωνία.
Στην πραγματικότητα η απάντηση που δίνει, είναι ότι δεν μπορεί μόνο ένας να το κάνει αυτό. Πρέπει όλη η κοινωνία να αλλάξει για να μπορούμε να ζούμε ως καλοί. Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη.
Θεωρείτε ότι το έργο ταυτίζεται με την σημερινή εποχή, με την κοινωνία που ζούμε σήμερα;
Δυστυχώς πάρα πολύ. Ο Νικορέστης Χανιωτάκης που έχει κάνει την σκηνοθεσία, την διασκευή και την μετάφραση του έργου, έχει πατήσει πάνω σε αυτό. Αν δείτε το έργο θα καταλάβετε ότι είναι τόσο έντονα σημερινό, είναι σαν να γράφτηκε για την Ελλάδα του σήμερα. Τα λόγια που λέμε κάθε βράδυ στην παράσταση, δεν είναι λόγια που μπορεί να λες ενός κλασσικού κειμένου και να προσπαθείς να βρεις κάτι μέσα σου να σε αγγίζει. Είναι λόγια που ακουμπούν εξαρχής μέσα μου, γιατί ζω σε μια διεφθαρμένη κοινωνία.
Πιστεύετε ότι η κοινωνία μας έχει γίνει πιο άγρια;
Φυσικά και έχει γίνει πιο άγρια. Όσο πιο πολύ φτωχαίνει μια κοινωνία, τόσο περισσότερο τα ένστικτα της επιβίωσης του ανθρώπου βγαίνουν προς τα έξω. Αυτά τα ένστικτα επιβίωσης είναι άγρια. Δηλαδή, για να ταΐσεις το παιδί σου, θα κλέψεις αν δεν έχεις.
Το Σετσουάν, το περιβάλλον που έχει βάλει όλη την ιστορία να εξελίσσεται ο Μπρέχτ, είναι ένα πολύ δυστοπικό περιβάλλον. Δηλαδή το 95% των ανθρώπων που ζουν εκεί, είναι πολύ πιο κάτω από τα όρια της φτώχειας, ζουν κυριολεκτικά στο δρόμο, δεν έχουν να φάνε. Όταν ξεκινάει το έργο, έχει να βρέξει εφτά μήνες. Οι άνθρωποι δεν έχουν να πιουν νερό.
Το έχουμε δει και εδώ αυτό. Το βλέπουμε, έχει αλλάξει η κοινωνία μας. Αν δούμε και λίγο τι συμβαίνει στα camp που φιλοξενούνται οι πρόσφυγες, οι οποίοι προσπαθούν να επιβιώσουν, γιατί έφυγαν από κάπου που δεν μπορούσαν να επιβιώσουν, προσπαθώντας να βρουν ένα καλύτερο αύριο, εγκλωβίστηκαν μέσα σε μέρη τα οποία είναι απολύτως μη ικανά για να ζήσει ένας άνθρωπος. Εκεί πραγματικά καταλαβαίνεις πως λειτουργούν τα άγρια ένστικτα.
κα. Τρικαλιώτη, ο ρόλος σας στην παράσταση είναι διττός, καθώς υποδύεστε την Σεν Τε και τον Σουί Τα. Πως θα χαρακτηρίζατε τους δυο ήρωες;
Η Σεν Τε είναι το απόλυτο καλό. Είναι το ιδανικό καλό. Κατεβαίνοντας στον κόσμο τρεις θεοί, θέλουν να βρουν σε κάθε πόλη που πηγαίνουν έστω και έναν καλό άνθρωπο, για να σώσει την πόλη. Αν δεν βρουν κανέναν θα την καταστρέψουν. Και βρίσκουν στο Σετσουάν, στο πρόσωπο της Σεν Τε το απόλυτο καλό.
Ο Μπρέχτ, βάζει το απόλυτο καλό στο πρόσωπο μιας πόρνης, που θεωρητικά ανήκει στα κατώτατα κοινωνικά στρώματα. Εμφανίζονται οι θεοί και της δίνουν χρήματα για να μπορέσει να ορθοποδήσει και να φύγει από το «πεζοδρόμιο». Η Σεν Τε ανοίγει ένα καπνοπωλείο, για να μπορέσει να βοηθήσει τους άλλους. Να εκμεταλλευτεί δηλαδή τα χρήματα που της έδωσαν, να ανοίξει ένα μαγαζί ώστε να μπορεί να πουλάει και να ξαναδίνει τα χρήματα στον κόσμο και να τους βοηθάει όλους.
Όπως γίνεται συνήθως, όταν αντιλήφθηκαν οι γύρω της ότι έχει κάποια παραπάνω χρήματα, πήγαν και της ζήτησαν τα πάντα. Έμεναν στο σπίτι της, της ζητούσαν παράλογα χρηματικά ποσά, και ουσιαστικά της ζήτησαν την ίδια της την ύπαρξη.
Η Σεν Τε για να μπορέσει να το αντιμετωπίσει αυτό, βρήκε μέσα της έναν άλλο εαυτό, ένα άλλο alter ego, ο οποίος είναι ο ξάδελφος Σουί Τα. Ο Σουί Τα λοιπόν, προσπαθεί να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Δεν είναι κακός, είναι πιο δίκαιος. Είναι πάρα πολύ κακότροπος. Δεν κάνει όμως κακό για το κακό, είναι πάρα πολύ δίκαιος, και επειδή τον φοβούνται κάνουν αυτό που πρέπει.
