Τα συμπεράσματα από την 1η Ολυμπιακή Γιορτή Σπόρων στη Γη του Πελίτι στο Μεσοχώρι
«Κάθε μέρα με το πιρούνι μας
ψηφίζουμε το μέλλον της γεωργίας
για την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο»
Ο εμπνευστής του Πελίτι Παναγιώτης Σαϊνατούδης μιλάει στον «Πρωινό Τύπο»
Και πάλι στο Παρανέστι η 2η Ολυμπιακή Γιορτή Σπόρων 11-14 Απριλίου 2018
Του Θανάση Πολυμένη
ΣΤΑ ΜΕΣΑ Απριλίου και από 19 έως 22 του μήνα, πραγματοποιήθηκε στη Δράμα, στο Μεσοχώρι Παρανεστίου, στη Γη του Πελίτι, η 1η Ολυμπιακή Γιορτή Σπόρων. Η Ολυμπιακή Γιορτή Σπόρων, ήταν μια ιδέα του Πελίτι, η οποία προτάθηκε το 2016 στη Χάγη, κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Συνέλευσης των πολιτών που έγινε εκεί, στη Δίκη της Μοσάντ.
Αν και η αρχική ιδέα είναι να γίνεται κάθε χρόνο σε διαφορετικό τόπο, παρ’ όλα αυτά, η 2η Ολυμπιακή Γιορτή Σπόρων θα γίνει και πάλι στο Μεσοχώρι Παρανεστίου από 11 έως 14 Απριλίου 2018. Τα συμπέρασμα από μια τόσο μεγάλη διοργάνωση, στην οποία συμμετείχαν 16 χώρες, είναι σίγουρα πάρα πολλά, σημαντικά και αξιόλογα και ευγενώς μας μίλησε γι’ αυτά, ο εμπνευστής του Πελίτι κ. Παναγιώτης Σαϊνατούδης. Με τον κ. Σαϊνατούδη συναντηθήκαμε στον χώρο του Καπνολογικού Ινστιτούτου Δράμας, όπου διατηρούν εκεί ένα παλιό θερμοκήπιο, μέσα στο οποίο αναπτύσσουν μια σειρά από παραδοσιακούς σπόρους.
Η ιδέα της Ολυμπιακής Γιορτής σπόρων
Πώς ξεκίνησε η ιδέα για την Ολυμπιακή Γιορτή Σπόρων στη Δράμα κ. Σαϊνατούδη.
«Τον Οκτώβριο του 2016, το Πελίτι συμμετείχε στη δίκη κατά της Μοσάντ στη λαϊκή συνέλευση που έγινε στη Χάγη από 14 έως 16 Οκτωβρίου. Η ιδέα των οργανωτών ήταν ότι, δεν πηγαίνουμε απλά στη Χάγη για να καταγγείλουμε το γεωργικό μοντέλο που υπάρχει σήμερα, αλλά καταθέτουμε και προτάσεις, δίνοντας μια διέξοδο και μια λύση στα ζητήματα της γεωργίας, αλλά γενικότερα στα περιβαντολλογικά και οικολογικά ζητήματα.
Το Πελίτι πρότεινε τη διοργάνωση της Ολυμπιακής Γιορτής Σπόρων, όπου η ιδέα είναι να συγκεντρωθούν άνθρωποι από διαφορετικές χώρες, που ασχολούνται με τη διατήρηση και τη διάδοση των παραδοσιακών ποικιλιών, να ανταλλάξουν τις εμπειρίες τους, να ενδυναμωθούν οι σχέσεις και να δημιουργηθεί μια δικτύωση.
Επτά μήνες μετά, καταφέραμε να οργανώσουμε την πρώτη Ολυμπιακή Γιορτή Σπόρων εδώ στη Γη του Πελίτι στο Μεσοχώρι του Δήμου Παρανεστίου, όπου συμμετείχαν αντιπροσωπίες από 16 χώρες. Ανάμεσα σ’ αυτές, Ελλάδα, Βουλγαρία, Τουρκία (Θεολογική Σχολή Χάλκης), Κύπρος, Αίγυπτο, Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία, Ελβετία, ΗΠΑ, Μπουργκίνα Φάσο, Γουατεμάλα κ.α.
Τελικά, αποφασίστηκε να γίνει εδώ και η δεύτερη Ολυμπιακή Γιορτή Σπόρων. Το Πελίτι, έχει 22 χρόνια ζωής στο σύνολο και τα 17 χρόνια οργανώνει γιορτές σπόρων. Έχουμε πλέον μια μεγάλη εμπειρία στον τρόπο οργάνωσης σε διεθνές και σε εθνικό επίπεδο, υπάρχουν εθελοντές που μπορούν να στηρίξουν αυτή την οργάνωση και επίσης, υπάρχουν και οι χώροι που μπορούν να φιλοξενήσουν μια τέτοια εκδήλωση. Και όλα αυτά, μας δίνουν τον αέρα και την άνεση να μπορέσουμε να οργανώσουμε και τη δεύτερη Ολυμπιακή γιορτή στη γη του Πελίτι από τις 11 – 14 Απριλίου 2018.»
Τα συμπεράσματα
Από αυτή τη μεγάλη γιορτή κ. Σαϊνατούδη, ποια ήταν τα συμπεράσματα που βγήκαν σχετικά με το ζήτημα των σπόρων;
«Το μεγάλο θέμα που κερδήθηκε και το πετύχαμε αυτό, ήταν η δικτύωση των οργανώσεων, ότι γνωρίστηκαν μεταξύ τους άνθρωποι από διαφορετικές πλευρές του πλανήτη και δυνάμωσαν τις σχέσεις τους. Επίσης, κάναμε μια δικτύωση της Ολυμπιακής Γιορτής Σπόρων και της Γιορτής Σπόρων του Πελίτι με τη συνάντηση που έγινε μια εβδομάδα μετά στη Βρετάνη της Γαλλίας, στην παγκόσμια συνάντηση ενάντια στους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς (Γ.Τ.Ο.), είχαν έρθει εκπρόσωποι από την οργανωτική επιτροπή της Γαλλίας να δουν πώς οργανώνουμε εμείς εδώ και μετέφεραν το θέμα και το μήνυμα των σπόρων σ’ αυτή την συνάντηση.
Το Πελίτι εκπροσώπησε η Βάσω Κανελλοπούλου, υπεύθυνη των διεθνών σχέσεων του Πελίτι και ένα από τα πράγματα που έγιναν στη Βρετάνη, είναι ότι δημιουργήθηκε μια παγκόσμια ένωση ενάντια στους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς και τα φάρμακα.
Μια από τις πολύ ωραίες εμπειρίες για μας, ήταν οι εκπρόσωποι από την Μπουργκίνα Φάσο της Αφρικής, που ενθουσιάστηκαν πάρα πολύ μ’ όλο αυτό που έζησαν εδώ και μας είπαν ότι του χρόνου θα φροντίσουν στείλουν 10 άτομα ως αντιπροσωπεία από περισσότερες οργανώσεις και μάλιστα θα φροντίσουν να στείλουν και γυναίκες για να ζήσουν αυτό που οι ίδιοι βίωσαν φέτος.
Από την Κύπρο είχαμε έξι ομάδες σποροφυλάκων, τον γραμματέα της Ένωσης Κυπρίων Αγροτών που είναι η παλαιότερη οργάνωση στην Κύπρο και η μεγαλύτερη Αγροτική Ένωση, τους Σποροφύλακες Κύπρου, το Κίνημα Ζωής Κύπρου και κάποιες άλλες οργανώσεις, που μετέφεραν πολύ σημαντικές πληροφορίες για το πώς καταφέρνουν οι ποικιλίες του Πελίτι να μπουν σε επαγγελματική χρήση από τους βιοκαλλιεργητές, κάτι που εδώ έχουμε ακόμη κάποια θέματα, του πώς να εντάξουμε παραδοσιακές ποικιλίες στη βιολογική γεωργία και αυτή τη στιγμή έχει ξεκινήσει μια συνεργασία για να δούμε τι ακριβώς έχουν κάνει οι Κύπριοι και τι χρειάζεται να κάνουμε κι εμείς, από τη στιγμή που οι δύο χώρες είναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οπότε η νομοθεσία είναι κοινή και για τις δύο χώρες στο πολλαπλαστιακό υλικό.
Μια πολύ αξιόλογη παρουσίαση είχε η Shannon McCabe, (Baker Creek Heirloom Seed Co, www.rareseeds.com), από τη μεγαλύτερη εταιρεία διακίνησης παραδοσιακών ποικιλιών στις ΗΠΑ, η οποία μας είπε ότι έχουν 500.000 μέλη στο facebook και ότι υπάρχει μια πολύ μεγάλη στροφή του κόσμου στις παραδοσιακές ποικιλίες, ότι είναι πολύ κερδοφόρα αυτή τη επιχείρηση και μάλιστα προσπαθούν, οι άνθρωποι που παίρνουν σπόρους να ανεξαρτητοποιηθούν, να μην γυρνούν πίσω για να ξαναπάρουν σπόρους, ενώ υποστηρίζουν κι αυτοί ανθρώπους στη Συρία που προσπαθούν να έχουν αυτάρκεια στην τροφή και στους σπόρους και έφυγε πολύ ενθουσιασμένη μ’ όλο αυτό που έζησε και είδε εδώ.»
Κερδίζουν έδαφος οι παραδοσιακές ποικιλίες
Όλο αυτό που έχει ξεκινήσει από εδώ σε σχέση με τις ντόπιες ποικιλίες και τους παραδοσιακούς σπόρους, αν και φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος, μπορεί να αντικαταστήσει όλη αυτή τη βιομηχανοποιημένη παραγωγή;
«Πρέπει να πούμε ότι, με βάση πρόσφατες ανακοινώσεις από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας, ο πλανήτης ταΐζεται από τους μικρής έκτασης καλλιεργητές. Η βιομηχανική γεωργία, καλύπτει ένα πολύ μικρό μέρος της διατροφής στον παγκόσμιο πληθυσμό. Αυτή τη στιγμή κερδίζει έδαφος και η βιολογική γεωργία, δηλαδή η χωρίς φάρμακα, λιπάσματα καλλιέργεια της γης, αλλά και στις παραδοσιακές ποικιλίες αυξάνεται η ζήτηση των ποικιλιών που μπορούν οι άνθρωποι να κρατάνε το δικό τους σπόρο κάθε χρόνο. Και γι’ αυτό ακριβώς υπάρχει μια πολύ μεγάλη πόλωση και πίεση από τις εταιρείες προς τις κυβερνήσεις, να γίνει πιο αυστηρή η νομοθεσία στη διακίνηση του πολλαπλασιαστικού υλικού, επειδή νιώθουν ότι χάνουν τα οικονομικά τους συμφέροντα. Είναι ένας μεγάλος αγώνας και στο χέρι μας είναι, για το πώς θα εξελιχθεί.
Εμείς αυτό που λέμε είναι ότι, κάθε μέρα με το πιρούνι μας ψηφίζουμε το μέλλον της γεωργίας για την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο, οπότε τι βάζουμε στο τραπέζι μας; Βάζουμε για παράδειγμα μήλα από την Αργεντινή; Σημαίνει ότι τους μηλοπαραγωγούς της Δράμας τους απαξιώνουμε. Και τη δουλειά τους και τους ίδιους σαν προσωπικότητες. Και βέβαια, όταν καταναλώνουμε προϊόντα που έρχονται από την άλλη άκρη του πλανήτη, βοηθάμε στη μεταφορά πρώτης ύλης από τη μια περιοχή του πλανήτη στην άλλη, σπατάλη ενέργειας σε πετρέλαιο, καύσιμα κτλ., και ότι έτσι βοηθάμε στο να διαιωνίσουμε τη φτώχεια, γιατί αυτοί οι άνθρωποι παράγουν για την παγκόσμια αγορά και όχι για να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες.»
Αυτές οι ποικιλίες των ντόπιων και παραδοσιακών σπόρων, θα μπορούσαν να υπάρξουν εμπορικά σε παγκόσμιο επίπεδο ή θα πρέπει να αλλάξει όλη η κίνηση της αγοράς κατά τόπους με μικρούς καλλιεργητές;
«Να πω κατ’ αρχήν για τις τομάτες. Υπάρχουν 12.000 ποικιλίες τομάτας σε παγκόσμιο επίπεδο. Κάποιες απ’ αυτές τις ποικιλίες είναι πολύ παραγωγικές και μπορούν να ανταπεξέλθουν πολύ καλά στις ανάγκες του καταναλωτή. Το θέμα είναι ότι χάνουμε όλο αυτό το υλικό χωρίς καν να το γνωρίσουμε. Και σήμερα υπάρχουν παραδοσιακές ποικιλίες και σε φρούτα και σε λαχανικά και σε όσπρια σε εμπορική κλίμακα και εδώ στη Δράμα και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Υπάρχουν βιοκαλλιεργητές που χρησιμοποιούν παραδοσιακές ποικιλίες λαχανικών στην αγορά.
Βέβαια, πρέπει να αλλάξει όλη η αντίληψή μας για τη ζωή και τα πράγματα. Δεν μπορούμε να ζούμε όλοι στοιβαγμένοι σε μια πόλη και να ζητάμε από κάποιους καλλιεργητές να παράγουν με βιολογικούς τρόπους, παραδοσιακές ποικιλίες, εμείς να μην κάνουμε τίποτα και να διαμαρτυρόμαστε γιατί μολύνεται το περιβάλλον ή καταστρέφεται η Γη. Η αλλαγή ξεκινάει κατ’ αρχήν από κάθε έναν από εμάς, από ένα εσωτερικό πεδίο αντίληψης, αλλαγή της νοοτροπίας και της αντίληψης της ζωής, ότι δεν ήρθαμε εδώ απλά για να καταναλώνουμε όλα αυτά που μας προσφέρει η φύση, αλλά να δημιουργήσουμε συνθήκες, ώστε να έχουν και τα παιδιά μας και γη και νερό και αέρα καθαρό και μπορούμε να το κάνουμε αυτό, όσο δύσκολες κι αν είναι οι συνθήκες. Αν δεν ξεκινήσουμε, δεν θα γίνουν ποτέ αυτές οι αλλαγές. Οι αλλαγές θα γίνουν γιατί θα ξεκινήσουμε.»
Οικονομική κατάσταση και εθελοντές
Πώς καταφέρνει και ανταπεξέρχεται οικονομικά το Πελίτι με όλες αυτές τις διοργανώσεις; Γιατί προφανώς όλα αυτά έχουν και τα έξοδά τους.
«Να πούμε κατ’ αρχήν ότι αυτή τη στιγμή το Πελίτι έχει ένα μεγάλο οικονομικό χρέος που είναι από το Σπίτι των Σπόρων και ζητάμε από όποιον μπορεί να μας βοηθήσει από την αποπληρωμή αυτού του χρέους, γιατί έχουν περάσει δύο χρόνια και έχουμε απλήρωτες μάντρες οικοδομικών υλικών και μαστόρους. Θα ήταν μεγάλη βοήθεια για εμάς, αν μπορούσε ο καθένας να καταθέσει ένα ποσό στον τραπεζικό λογαριασμό του Πελίτι. [Τράπεζα Πειραιώς, αριθμός λογαριασμού: 6198-040030-332 – IBAN: GR10 0171 1960 0061 9804 0030 332 – SWIFT-BIC: PIRBGRAA – Δικαιούχος: Εναλλακτική Κοινότητα Πελίτι.]
Για την συγκεκριμένη Ολυμπιακή γιορτή σπόρων είχαμε δύο δωρεές, μια από την Αλάσκα, όπου δεν μας ξέρουν καν οι άνθρωποι εκεί και μια από τη Γερμανία και επίσης κάναμε μια καμπάνια από την οποία συγκεντρώσαμε ένα μικρό ποσό. Από την άλλη πλευρά όμως, έχουμε τους καλλιεργητές που προσφέρουν τρόφιμα. Συγκεντρώνουν περίπου ένα τόνο τροφίμων, για να καλύψουμε τις ανάγκες σίτισης εθελοντών, επισκεπτών κτλ. Έχουμε τους εθελοντές που βγάζουν πάρα πολύ δουλειά και μετά ο καθένας βοηθάει με ότι μπορεί.
Η διοργάνωση αυτή που ταΐζουμε χιλιάδες ανθρώπους, οικονομικά δεν κοστίζει πάρα πολύ, περίπου στις 3.000 €. Αλλά αν δει κάποιος τι κάνουμε μ’ αυτές τις 3.000 € είναι πολύ μεγάλη υπόθεση.
Το Πελίτι στηρίζεται οικονομικά μέσα από τις εκδόσεις που έχει, τα βιβλία κατά κύριο λόγο, «Κατά Τόπους Αγροκτήματα», «Παραδοσιακή Καλλιέργεια» κ.ά., από διάφορα μπλουζάκια, καπελάκια που πουλάμε κατά καιρούς, οικονομικούς υποστηρικτές και από τις δωρεές που γίνονται.»
Είχαμε επίσκεψη του υπουργού κ. Τσιρώνη φέτος, ο οποίος δηλώνει και οικολόγος. Είναι η πρώτη επίσκεψη υπουργού στα τόσα χρόνια. Άφησε θετικό πίσω του;
«Έχουμε μια συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εδώ και ένα χρόνο. Γίνονται κάποιες ενημερώσεις του Υπουργείου σε σχέση με την αλλαγή που έχει γίνει στη Δανία και την Αυστρία με το θέμα της διακίνησης του πολλαπλασιαστικού υλικού. Αυτές οι δύο χώρες είναι στην Ε.Ε., έχουν καταφέρει να μπορούν οι καλλιεργητές να πουλάνε ποικιλίες για μη εμπορική χρήση σε άλλους καλλιεργητές και ο κ. Τσιρώνης ήρθε στα πλαίσια αυτής της επαφής που έχουμε με το Υπουργείο.
Δουλεύουμε πάνω σ’ αυτή την κατεύθυνση, δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθούν κάποια πράγματα και ο ίδιος έμεινε ευχαριστημένος απ’ αυτά που είδε και άκουσε, ήρθε σε επαφή με τις ξένες αντιπροσωπείες και με τις οργανώσεις παραγωγών από την Ελλάδα και θα δείξει το μέλλον πώς θα εξελιχθούν κάποια πράγματα σ’ αυτά τα θέματα.»
