Γνωριμία με το μεγαλύτερο δάσος της χώρας – 700 τετραγωνικά χιλιόμετρα
Ψύχας στον «Π.Τ.»: «Δράσεις για φωτογράφηση και παρατήρηση πουλιών» – «Μείζον θέμα για την Ορνιθολογική η ανάπτυξη του οικοτουρισμού»
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΕΓΑΛΗ εκδρομή στη Δράμα και συγκεκριμένα στο Δάσος της Ελατιάς, προγραμματίζει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία από τις 3 έως τις 5 Ιουνίου 2017. Σκοπός της εκδρομής αυτής, είναι η γνωριμία με το μεγαλύτερο δάσος της χώρας, το Δάσος της Ελατιάς, το οποίο απλώνεται σε έκταση 700 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην Οροσειρά της Ροδόπης. Η Ελατιά, γνωστή και ως Καρά Ντερέ (Μαύρο Ρέμα στην τουρκική), είναι ένα από τα ωραιότερα δάση της χώρας, σε υψόμετρο 1.600 μέτρων.
Παρατήρηση της φύσης και οικοτουρισμός
Σε επικοινωνία που είχε ο «Πρωινός Τύπος» με τον υπεύθυνο εκδηλώσεων της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας κ. Σπύρο Ψύχα, μας είπε κατ’ αρχάς ότι μια τέτοια εκδρομή στο Δάσος της Ελατιάς, έχει να γίνει πάνω από 10 χρόνια. «Η εκδρομή γίνεται κυρίως για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Η Ορνιθολογική οργανώνει τέτοιες εκδρομές για τα μέλη και τους εθελοντές της και θεωρούμε ότι η Βόρεια Ελλάδα είναι πολύ γόνιμος χώρος για να κάνεις τέτοιες εκδρομές για παρατήρηση πουλιών.»
Ο κ. Ψύχας, εξήγησε επίσης στον «Πρωινό Τύπο», ότι «για την Ορνιθολογική είναι μείζον θέμα η ανάπτυξη του οικοτουρισμού μέσω της παρατήρησης πουλιών και της φύσης, με την προϋπόθεση της ωφέλειας τη τοπικής κοινωνίας. Οι εκδρομές μας έχουν έναν εκπαιδευτικό σκοπό, εφόσον ο κόσμος με τη συμμετοχή του μπορεί να μάθει περισσότερο για τα πουλιά και τους βιοτόπους της χώρας, να περάσει καλά και να εκτιμήσει την αξία των προστατευόμενων περιοχών και τέλος, να συμβάλουμε στην τοπική ανάπτυξη».
Όπως τονίζει ο κ. Ψύχας, η Ορνιθολογική της στις εκπαιδευτικές εκδρομές της, «πάντα συνεργάζεται με τους Φορείς Διαχείρισης, είτε Εθνικών Δρυμών, είτε λιμνών και υγροτόπων. Έχουμε πολύ στενή συνεργασία με όλους τους Φορείς που καθ’ ύλην εμπλέκονται.»
«Η Βόρεια Ελλάδα έχει πάρα πολλούς υγροτόπους οι οποίοι μαζεύουν πουλιά όλες τις εποχές του χρόνου, αλλά έχουμε και περιοχές μοναδικές σε δασικούς χώρους. Μετά την εκδρομή για την Ελατιά, προγραμματίζουμε επίσης μια εκδρομή για το Φρακτό και άλλη μία για το Δάσος της Χαϊντού. Η Κεντρική Ροδόπη έχει αυτές τις 3 σπουδαίες επιλογές, ενώ να σημειώσουμε ότι ο Νέστος είναι από μόνος του μια σπουδαία επιλογή.»
Σε σχετική ερώτηση για το πόσα αναμένονται να συμμετάσχουν σ’ αυτή την εκδρομή, ο κ. Ψύχας μας λέει ότι θα συμμετέχουν περίπου 45 άτομα: «Το θέμα είναι ότι, όσο περισσότερος είναι ο κόσμος, τόσο πιο δύσκολα μπορείς να κάνεις την παρατήρησή τους και αναγκαστικά χωριζόμαστε σε δυο – τρεις ομάδες. Θα έχουμε μαζί μας φυσικά φωτογράφους και φοιτητές συναφών ειδικοτήτων».
Η εκδρομή στο Δάσος της Ελατιάς
Ο σημαντικότερος λόγος να συμμετάσχει κανείς σε μια τέτοια εκδρομή, είναι ότι μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσουμε το μεγαλύτερο δάσος της χώρας μας (700 τετραγωνικά χιλιόμετρα) πάνω στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο με το μοναδικό δάσος ερυθρελάτης και με τοπίο αντίστοιχο με της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.
Η περιοχή είναι Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (ΙΒΑ GR 014) και θα υπάρχει η ευκαιρία για άσκηση στην οπτική και ακουστική αναγνώριση δασικών ειδών, που ενδεχομένως παρατηρήσουμε και φωτογραφήσουμε και τα οποία δεν θα συναντήσουμε εύκολα αλλού (Λοφιοπαπαδίτσα, Πύρρουλας, Βουνοδενδροβάτης), με ακόμη πιο σπάνια τον Αγριόκουρκο και τη Δασόκοτα.
Οι δρυοκολάπτες θα είναι παρόντες με πιο σημαντικούς τον Πευκοδρυοκολάπτη, Μαύρο Δρυοκολάπτη και Λευκονώτη και οι παπαδίτσες επίσης (Βουνοπαπαδίτσα, Καστανοπαπαδίτσα). Πιθανοί ο Σταυρομύτης, ο Κοκκοθραύστης και ο Καρυοθραύστης. Αν είμαστε τυχεροί από τα νυκτόβια αρπακτικά που εμφανίζονται εδώ, θα ακούσουμε Χουχουριστή, Σπουργιτόγλαυκα με τον Αιγωλιό να σπανίζει. Από αρπακτικά θα δούμε Σφηκιάρη, Διπλοσάϊνο, Φιδαετό και την πανταχού παρούσα Γερακίνα.
Περπατώντας στο δάσος εκτός από την πανύψηλη ερυθρελάτη (50-60 μέτρα),τα μαυρόπευκα και τη δασική πεύκη θα δούμε οξυές, βελανιδιές, σημύδες, καστανιές, φουντουκιές, σφενδάμια, κέδρους, φράξους, σκλήθρα, αγριοτριανταφυλλιές, μύρτιλλα κλπ.
Με την πλούσια βιοποικιλότητά της η Ελατιά είναι ένα τεράστιο φυσικό πάρκο με σχεδόν 1800 είδη φυτών, 36 είδη ερπετών, 139 είδη πουλιών και 40 είδη θηλαστικών: ανάμεσά τους καφέ αρκούδες, αλεπούδες, αγριόγατοι, λύκοι, τσακάλια, ζαρκάδια, αγριογούρουνα, αγριόγιδα, ασβοί, πετροκουνάβια, νυφίτσες, σκίουροι, λαγοί, βίδρες κλπ.
Εθνικό Πάρκο και Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης
Ο χαρακτηρισμός της περιοχής της Κεντρικής και Δυτικής Ροδόπης, μαζί με το ΒΑ Φαλακρό Όρος, ως Εθνικού Πάρκου έγινε το 2009. Είχε κηρυχθεί όμως Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης από το 1980 και Προστατευόμενη περιοχή από το 2002. Ο Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης έχει έδρα στο Παρανέστι πιο κοντά στο Παρθένο Δάσος του Φρακτού με αρμοδιότητα και στους δύο νομούς (Δράμας και Ξάνθης).
Για την ιστορία να πούμε ότι η αποχώρηση των Σαρακατσάνων κτηνοτρόφων και η βαθμιαία εγκατάλειψη των ορεινών οικισμών τη δεκαετία του ’40 επέτρεψε την φυσική αναγέννηση του δάσους και την αναπαραγωγή της άγριας ζωής, ενώ επιτρέπει σήμερα τον οικοτουρισμό και την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων ξυλείας. Το Δασικό Χωριό – αρμοδιότητα του Δασαρχείου Δράμας – είναι το κέντρο της ελεγχόμενης υλοτομίας από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο.
Η εκδρομή της Ορνιθολογικής Εταιρείας, θα επισκεφθεί τις Σαρακατσάνικες Καλύβες και το Στραβόρεμα, ένα χώρο ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς μέσα σε πυκνό δάσος ερυθρελάτης και δασικής πεύκης και με ένα μικρό ποταμάκι να το διασχίζει κάνοντας μαιάνδρους και παιχνιδίζοντας με τη διαμόρφωση του εδάφους. Θα περπατήσουμε στους χωματόδρομους γύρω από το Στραβόρεμα, θα ξεκουραστούμε στην πηγή και τις εγκαταστάσεις για αναψυχή του Δασαρχείου αλλά θα εξερευνήσουμε και τους τρακτερόδρομους γύρω από το Δασικό Χωριό κάνοντας πάντα παρατήρηση και φωτογράφηση.
Στο ταξίδι της επιστροφής στη Θεσσαλονίκη ο καθιερωμένος καφές στις Πηγές της Αγίας Βαρβάρας στο κέντρο της Δράμας θα είναι απόλαυση, όπως και τα προαιρετικά θερμά λουτρά στα Λουτρά Βόλβης μετά βεβαίως από παρατήρηση πουλιών στη Λίμνη Βόλβη!
Και μην ξεχνάτε: πηγαίνοντας για την Ελατιά θα επισκεφθούμε το Σπήλαιο της Αλιστράτης, το μεγαλύτερο και ωραιότερο επισκέψιμο σπήλαιο της χώρας μας, κάνοντας και την παρατήρησή μας από ψηλά στο Φαράγγι του Αγγίτη.
