15 κρίσιμες απαντήσεις σε 15 κρίσιμες ερωτήσεις για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών των επιχειρήσεων. Μιχάλης Τάσσου Δικηγόρος

N. 4469/2017 :

15 κρίσιμες απαντήσεις σε 15 κρίσιμες ερωτήσεις για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών των επιχειρήσεων.

Μιχάλης Τάσσου

Δικηγόρος – Εκπαιδευμένος Διαμεσολαβητής

Ήδη από τις 3 Μαΐου 2017 ο Ν.4469/2017 είναι ο πολυαναμενόμενος νόμος του κράτους που ήρθε για να δώσεις λύσεις στο τεράστιο πρόβλημα των οφειλών των επιχειρήσεων. Δεν είναι λίγες οι επιχειρήσεις που ανέμεναν την ψήφιση του νόμου για να πάρουν σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον των επιχειρήσεών τους.

Η ψήφιση του Νόμου εκτός από προσδοκίες γέννησες μερικές αντιδράσεις και αμέτρητα ερωτήματα . Ας απαντήσουμε σε κάποια  από αυτά.

1.Ποιοι είναι υπαγόμενοι στον εξωδικαστικό μηχανισμό;
Οι διατάξεις του νόμου εφαρμόζονται για κάθε φυσικό πρόσωπο που έχει πτωχευτική ικανότητα και κάθε νομικό πρόσωπο που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, εφόσον κατά την 31 Δεκεμβρίου 2016 είχε οφειλή προς χρηματοδοτικό φορέα από δάνειο ή πίστωση σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών (ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1 Ιουλίου 2016) ή είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση ή Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ) ή άλλο ΝΠΔΔ, περιλαμβανομένων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και που οι συνολικές του οφειλές ξεπερνούν το ποσό των 20.000 ευρώ. Περαιτέρω ,θα πρέπει  η επιχείρηση να είχε  σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες 3 χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης: α) θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, εάν πρόκειται για οφειλέτη που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα ή β) θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση, εάν πρόκειται για οφειλέτη που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.

2. Ποιος μπορεί να ζητήσει την υπαγωγή στον μηχανισμό;
   Αρχικά , ο οφειλέτης, με ηλεκτρονική αίτηση υπαγωγής στη διαδικασία προς την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) έως την 31η Δεκεμβρίου 2018. Την υπαγωγή μπορούν να ζητήσουν ως πιστωτές το Ελληνικό Δημόσιο, οι ΦΚΑ ή άλλο ΝΠΔΔ, ή οι χρηματοδοτικοί φορείς κοινοποιώντας στον οφειλέτη έγγραφη πρόσκληση να υπαχθεί στον νόμο. Εάν αρνηθεί δεν μπορεί αργότερα να ζητήσει την υπαγωγή του στις διατάξεις.
3. Έχει ξεκινήσει η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων;
   Όχι . Η υποβολή των αιτήσεων θα ξεκινήσει από τις 3 Αυγούστου. Προβλέπεται δε και η λήξη της προθεσμίας την 31.12.2018.
4. Τι περιέχει η αίτηση υπαγωγής του οφειλέτη;
   Τα πλήρη οικονομικά στοιχεία του οφειλέτη που αφορούν τον αριθμό και τις οφειλές ανά πιστωτή, καθώς και δήλωση των περιουσιακών στοιχείων του με ταυτόχρονη εκτίμηση της ακίνητης περιουσίας από εκτιμητή ακινήτων . Βασικό στοιχείο που θα πρέπει να κατατεθεί είναι η έκθεση αξιολόγησης βιωσιμότητας του οφειλέτη, εάν έχει εκπονηθεί.
5. Ποιο βήμα ακολουθεί την υποβολή της αίτησης ;
   Ορίζεται από την ΕΓΔΙΧ ένας συντονιστής , ο οποίος είναι διαπιστευμένος διαμεσολαβητής , με αρμοδιότητα αφενός τον έλεγχο της πληρότητας της αίτησης και αφετέρου την επαφή του οφειλέτη με τους πιστωτές και την επίβλεψη της διαδικασίας.  Είναι απαραίτητο για να εκκινήσει η διαδικασία να συμμετέχουν πιστωτές που εκπροσωπούν   τουλάχιστον το 50% του συνόλου των απαιτήσεων κατά του οφειλέτη.
6. Αναστέλλονται και πότε τα «καταδιωκτικά μέτρα»
   Ο συντονιστής προσκαλεί εγγράφως τους πιστωτές να συμμετέχουν στη διαδικασία. Από την ημέρα αποστολής της πρόσκλησης και για διάστημα 70 ημερών αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα, εκκρεμή ή μη, ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για την ικανοποίηση των απαιτήσεων, των οποίων ζητείται η εξωδικαστική ρύθμιση, καθώς και η λήψη οποιουδήποτε ασφαλιστικού μέτρου κατά του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένης της εγγραφής προσημείωσης υποθήκης, εκτός αν με το μέτρο αυτό επιδιώκεται η αποτροπή της απομάκρυνσης ή αφαίρεσης ή μετακίνησης κινητών πραγμάτων της επιχείρησης ή εξοπλισμού, η οποία δεν έχει συμφωνηθεί και ενέχει κίνδυνο απαξίωσης της επιχείρησης. Πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης που διενεργούνται από πιστωτές μετά την κοινοποίηση σε αυτούς αντιγράφου της αίτησης υπαγωγής στη διαδικασία είναι άκυρες.
7. Είναι απαραίτητη η αξιολόγηση βιωσιμότητας των επιχειρήσεων ;
   Η εκπόνηση αξιολόγησης βιωσιμότητας του οφειλέτη ανατίθεται σε εμπειρογνώμονα-σύμβουλο επιχειρήσεων . Για τις μικρές επιχειρήσεις γίνεται υποχρεωτική εφόσον υποβάλλεται σχετικό αίτημα από συμμετέχοντες πιστωτές που είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του ενός τρίτου του συνόλου των απαιτήσεων που συμμετέχουν στη διαδικασία , ενώ για μεγάλες επιχειρήσεις είναι υποχρεωτικό. Για το νόμο ως «μεγάλες επιχειρήσεις» νοούνται όσες κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης είχαν κύκλο εργασιών μεγαλύτερο 2.500.000 ευρώ ή έχουν συνολικές υποχρεώσεις (ληξιπρόθεσμες ή μη) υψηλότερες των 2.000.000 ευρώ και ως «μικρές επιχειρήσεις» νοούνται όσες κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης είχαν κύκλο εργασιών έως 2.500.000 ευρώ και συνολικές υποχρεώσεις (ληξιπρόθεσμες ή μη) 2.000.000 ευρώ.
8. 8. Πως γίνεται δεκτό το σχέδιο αναδιάρθρωσης οφειλών;
   Για την έγκριση πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών απαιτείται συμφωνία του οφειλέτη και πλειοψηφία των 3/5 των συμμετεχόντων πιστωτών, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα 2/5 των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, ήτοι υποθήκη, προσημείωση, ενέχυρο ή άλλο προνόμιο του άρθρου 976 του ΚΠολΔ. Εφόσον εγκριθεί η πρόταση αναδιάρθρωσης υπογράφεται η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών από τον οφειλέτη και τους συναινούντες πιστωτές, διαφορετικά η διαδικασία θεωρείται περαιωθείσα ως άκαρπη.
9. Υπόκειται σε νομικούς κανόνες και περιορισμούς η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών;
   Οι πιστωτές και ο οφειλέτης μπορούν να διαμορφώνουν ελεύθερα το περιεχόμενο της σύμβασης αναδιάρθρωσης, με τις κάτωθι εξαιρέσεις :

α) Δεν επιτρέπεται να χειροτερεύσει η  οικονομική θέση του πιστωτή  από αυτή που θα βρισκόταν σε περίπτωση ρευστοποίησης της περιουσίας του οφειλέτη.
β) Οι πιστωτές λαμβάνουν ποσά και άλλα ανταλλάγματα τουλάχιστον ισάξια με τα ποσά που θα ελάμβαναν σε περίπτωση ρευστοποίησης της περιουσίας των συνοφειλετών και των βεβαρημένων υπέρ τους περιουσιακών στοιχείων τρίτων.
γ) Ποσά και άλλα ανταλλάγματα που απομένουν προς διανομή μετά τη διανομή των προβλεπόμενων στις ως άνω δύο περιπτώσεις διανέμονται στους πιστωτές συμμέτρως κατά το μέρος των απαιτήσεών τους που απομένει ανεξόφλητο.

10. Υφίσταται ο ίδιος κανόνας και για την αναδιάρθρωση των οφειλών προς το Δημόσιο;

Σε ότι αφορά το Δημόσιο το σχέδιο  αναδιάρθρωσης των οφειλών δεν γίνεται να προβλέπει:
α.  Την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο σε περισσότερες από 120 δόσεις.
β.  Την τμηματική αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο ανά διαστήματα που υπερβαίνουν τον μήνα.
γ. Την καταβολή μηνιαίας δόσης μικρότερης των 50 ευρώ.
δ. Την παροχή περιόδου χάριτος για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο.
ε.  Την ικανοποίηση απαιτήσεών του με άλλα ανταλλάγματα αντί χρηματικού ποσού.

11. Είναι δυνατόν με την σύμβαση να υπάρξει «κούρεμα» οφειλών ;
    Όλες οι οφειλές μπορούν να «κουρευτούν», με εξαίρεση την κύρια οφειλή που έχει προκύψει από τη μη απόδοση παρακρατούμενων οφειλών για φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
12. Είναι υποχρεωτική η δικαστική επικύρωση της συμφωνίας αναδιάρθρωσης;
    Όχι. Η επικύρωση είναι προαιρετική. Συγκεκριμένα, ο οφειλέτης ή συμμετέχων πιστωτής μπορεί να υποβάλει στο Πολυμελές Πρωτοδικείο της έδρας του οφειλέτη αίτηση για την επικύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών, η οποία συζητείται με τις διατάξεις της εκούσιας δικαιοδοσίας.
13. 13. Ποιος δεσμεύεται από το σχέδιο αναδιάρθρωσης οφειλών ;
    Η απόφαση επικύρωσης καταλαμβάνει το σύνολο των απαιτήσεων του οφειλέτη που ρυθμίζονται στη σύμβαση αναδιάρθρωσης και δεσμεύει τον οφειλέτη και το σύνολο των πιστωτών, ανεξαρτήτως της συμμετοχής τους στη διαπραγμάτευση ή τη σύμβαση.
14. Είναι δυνατόν να καταπέσει η συμφωνία αναδιάρθρωσης; Ποιες οι συνέπειες;
    Το σχέδιο αναδιάρθρωσης οφειλών καταπίπτει αν ο οφειλέτης δεν καταβάλει οποιοδήποτε ποσό σε πιστωτή σύμφωνα με τη σύμβαση αναδιάρθρωσης για διάστημα μεγαλύτερο των 90 ημερών. Τότε ο πιστωτής δικαιούται να ζητήσει από το δικαστήριο την ακύρωση της συμφωνίας ως προς όλους. Η κατάπτωση του σχεδίου επιφέρει αναβίωση των απαιτήσεων όπως αυτές υφίσταντο προ του σχεδίου . Οι τυχόν καταβολές στο πλαίσιο της συμφωνίας αφαιρούνται.
15. Ποιο είναι το κλειδί της επιτυχίας της αίτησης υπαγωγής;

H ειλικρίνεια, η αληθής αποτύπωση της οικονομικής κατάστασης και η κατάρτιση ενός πειστικού και ρεαλιστικού σχεδίου αναδιάρθρωσης των οφειλών της επιχείρησης που θα πείσει τους πιστωτές για την επιτυχία του σχεδίου αναδιάρθρωσης.

            Ο Νόμος για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης των οφειλών καλεί τα μέρη τα σκεφτούν έξω από τα συνηθισμένα μέχρι σήμερα πλαίσια . Καλεί ουσιαστικά τον οφειλέτη από τη μια και τους πιστωτές από την άλλην να δουλέψουν μαζί , κοινά, να συνεργαστούν με κατεύθυνση την εξεύρεση μιας λύσης που θα ικανοποιεί και τις δύο πλευρές και θα είναι εφαρμόσιμη και βιώσιμη . Γι αυτό η καλή πίστη και η καλή προαίρεση είναι το πρώτο που θα έχουν τα μέρη που προσέρχονται στη διαδικασία.

Μιχάλης Τάσσου

Δικηγόρος – Εκπαιδευμένος Διαμεσολαβητής

Email: mixalistassou@gmail.com