Συνέντευξη Τύπου του υπεύθυνου του προγράμματος κ. Γ. Ζαΐμη

Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα προστασίας

και καθαρισμού της Μαύρης

Θάλασσας από το ΔΙΠΑΕ στη Δράμα

Ένας από τους στόχους του προγράμματος, η υιοθέτηση Οδηγιών

για το νερό από χώρες εκτός Ε.Ε.

Του Θανάση Πολυμένη

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Τύπου παραχώρησε  ο υπεύθυνος του προγράμματος «Protecting streams for a clean Black Sea by reducing sediment and litter pollution with joint innovative monitoring and control tools and nature-based practices» κ. Γιώργος Ζαΐμης, μέσω τηλεδιάσκεψης.

Από τα μέσα ενημέρωσης που καλέστηκαν, τόσο από όλη την Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας – Θράκης, της Κεντρικής Μακεδονίας και άλλες περιοχές της χώρας, μόνο ο «Πρωινός Τύπος» της Δράμας συμμετείχε στην παρουσίαση του προγράμματος.

Ο λόγος της παρουσίασης του προγράμματος, είναι ότι το πρόγραμμα έχει αναλάβει ο κ. Γιώργος Ζαΐμης, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος με έδρα τη Δράμα, αναπληρωτής διευθυντής στην Έδρα UNESCO με έδρα επίσης τη Δράμα και διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωμορφολογίας, Εδαφολογίας και Παρόχθιων Περιοχών.

Το πρόγραμμα αναφέρεται στο ζήτημα της προστασίας και καθαρισμού της Μαύρης Θάλασσας, και είναι ένα πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωση, με στόχο να αυξηθεί η συνεργασία μεταξύ χωρών τόσο της Ε.Ε. αλλά και διάφορων γειτονικών χωρών.

«Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ασχολείται με χώρες που βρίσκονται στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας και το όραμά του είναι να βελτιώσει την ευημερία των κατοίκων της περιοχής, μέσω της βιώσιμης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής προστασίας», σημείωσε στη συνέντευξη Τύπου μέσω τηλεδιάσκεψης, ο κ. Γ. Ζαΐμης.

Όπως είπε, «οι κύριοι στόχοι του είναι να προωθήσει αφενός τη διασυνοριακή οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, και αφετέρου, να υπάρχει αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων για το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια».

Στο πρόγραμμα συμμετέχουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Ρουμανία και άλλες χώρες όπως η Μολδαβία, η Ουκρανία, η Γεωργία, η Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία.

Από την Μολδαβία, την Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία, συμμετέχουν ολόκληρες οι χώρες, ενώ στις άλλες χώρες είναι επιλέξιμες μόνο κάποιες περιοχές, όπως στην Ελλάδα για παράδειγμα, συμμετέχουν μόνο η Κεντρική Μακεδονία και η περιοχή Αν. Μακεδονίας και Θράκης.

Όπως εξήγησε ο κ. Ζαΐμης, «στόχοι του προγράμματος είναι η κοινή προώθηση της επιχειρηματικότητας στους τομείς τουρισμού και πολιτισμού, να αυξηθεί το διασυνοριακό εμπόριο και να εκσυγχρονιστεί ο αγροτικός τομέας και άλλοι συναφείς τομείς, καθώς επίσης, βελτίωση της κοινής περιβαλλοντικής παρακολούθησης και να ευαισθητοποιήσουμε τους πολίτες, για να υπάρχουν κάποιες δράσεις για να μειωθούν τα ποτάμια και θαλάσσια απορρίμματα».

Από τη διαδικτυακή παρουσίαση

του προγράμματος και συνέντευξη Τύπου

Προστασία του περιβάλλοντος

Ο γενικός σκοπός στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, είναι να υπάρξει η γενικότερη προστασία του περιβάλλοντος, με τη μείωση των ρύπων και των απορριμμάτων στη Μαύρη Θάλασσα, που είναι από τους κύριους στόχους.

Το έργο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) στα πλαίσια του «Κοινού Επιχειρησιακού Προγράμματος Λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας 2014-2020 – INTERREG IV». Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στο ποσό των 907.135,00 € με τη χρηματοδότηση της Ε.Ε. να ανέρχεται στο ποσό των 834.543,41 €.

Επικεφαλής εταίρος του προγράμματος είναι το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (πρώην Τ.Ε.Ι. ΑΜΘ), ενώ συμμετέχουν ακόμη τέσσερις εταίροι από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.

Συγκεκριμένα, συμμετέχουν η Υπηρεσία Διαχείρισης Υδάτων Buzau-Ialomita από τη Ρουμανία, η ΜΚΟ Young Foresters Union από την Αρμενία, η ΜΚΟ Eco-TIRAS International Association of River Keepers από τη Δημοκρατία της Μολδαβίας, και το Πανεπιστήμιο Artvin Coruh από την Τουρκία.

Για την βιώσιμη διαχείριση των υδάτων πόρων της Μαύρης Θάλασσας, οι γειτονικές χώρες πρέπει να υιοθετήσουν κοινές μεθόδους και πρακτικές. Αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του συγκεκριμένου έργου επειδή έχει εταίρους από πέντε διαφορετικές χώρες της Μαύρης Θάλασσας και επειδή οι δράσεις του προγράμματος θα πραγματοποιηθούν σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες.

O κύριος στόχος του Έργου «Protect-Streams-4-Sea» είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η μείωση των ρύπων και των απορριμμάτων στη Μαύρη Θάλασσα. Αυτό θα επιτευχθεί εστιάζοντας στους ρύπους και τα απορρίμματα που προέρχονται από τα ποτάμια και τις λεκάνες απορροής τους που καταλήγουν στη Μαύρη Θάλασσα. Για να επιτευχθεί αυτό, θα δημιουργηθεί ένα κοινό πρόγραμμα παρακολούθησης αυτών των ρύπων και των απορριμμάτων, για την προώθηση του συντονισμού της προστασίας του περιβάλλοντος και της από κοινού μείωσης των ρύπων και των απορριμμάτων μέσω της υιοθέτησης βέλτιστων πρακτικών διαχείρισης. Αυτό θα συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη αλλά θα βελτιώσει και την ευημερία των λαών της περιοχής.

Όπως τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Ζαΐμης, «η Μαύρη Θάλασσα, είναι μια κλειστή θάλασσα και μπορεί να καθαριστεί μόνο από την πλευρά των Στενών του Βοσπόρου, ενώ θεωρείται μια από τις πλέον υποβαθμισμένες θάλασσες. Οι προσπάθειες για καθαρισμό γίνονται είτε κυρίως μέσα στη θάλασσα, είτε στις παράκτιες περιοχές. Όμως η συγκεκριμένη θάλασσα, δέχεται πολλά απορρίμματα και ρύπους από τα ποτάμια που εκβάλλουν σ’ αυτήν. Άρα, για να μπορέσει να λυθεί το πρόβλημα, πρέπει να λάβουμε υπόψη και αυτούς τους ρύπους».

Σε ερώτηση του «Π.Τ.» για το ποια είναι η σημερινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Μαύρη Θάλασσα και τι γίνεται στον τομέα αυτό από τις χώρες που έχουν παράλια, ο κ. Ζαΐμης εξήγησε: «Υπάρχουν κάποιες δράσεις για τον καθαρισμό της θάλασσας, υπάρχουν κάποια προγράμματα. Αλλά παρ’ όλο που γίνονται αυτές, η γενική αντίληψη είναι ότι έχει υποβαθμιστεί αρκετά η περιοχή. Αρά θεωρείται ότι πρέπει να υπάρξουν επιπλέον δράσεις για να βελτιωθεί αυτή η κατάσταση.

Η δική μας άποψη είναι ότι πρέπει να επικεντρωθούμε και στα ποτάμια και στους συμβάλλοντες. Οι περισσότερες δράσεις γίνονται ή παρόχθια, ή μέσα στη θάλασσα. Έχει βρεθεί ότι το κόστος είναι πολύ πιο μεγάλο να καθαρίσεις τους ρύπους εφόσον φτάσουν μέσα στο νερό, παρά αν κάνεις δράσεις πρόληψης, μιας και μπορείς να φέρει καλύτερα αποτελέσματα από οικονομικής άποψης και πιο βιώσιμα. Υπάρχει γενικότερα η ιδέα ότι πρόκειται για μια υποβαθμισμένη  θάλασσα και υπάρχει μεγάλος πληθυσμός στην περιοχή, η οποία κατοικείται από χιλιάδες χρόνια τώρα».

Ερωτώμενος σχετικά με το πώς αντιμετωπίζουν το θέμα αυτό οι κυβερνήσεις, τα πολιτικά καθεστώτα των παράκτιων χωρών, τέτοια περιβαλλοντικά προγράμματα, ο κ. Ζαΐμης τονίζει:  «Είναι πολύ σημαντικό αυτό, γιατί έχουμε τρεις χώρες οι οποίες είναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με βάσει την οδηγία πλαίσιο για το νερό έχουν κάποιες υποχρεώσεις. Αυτές λοιπόν έχουν ορισμένες υποχρεώσεις που δεν έχουν οι άλλες χώρες, που δεν είναι την Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε η Μολδαβία, ούτε η Ρωσία, ούτε η Αρμενία.

Η ιδέα είναι ότι με βάση αυτό το πρόγραμμα και επειδή θα υπάρχει αυτή η συνεργασία, αυτές οι χώρες, να υιοθετήσουν κάποια από τα μέτρα της οδηγίας πλαίσιο για το νερό. Είναι το κίνητρο να αλλάξουν και πολλές απ’ αυτές τις χώρες τη νομοθεσία τους.

Επίσης, το άλλο θέμα είναι ότι, ειδικά σε κάποιες χώρες που ήταν στην πρώην Σοβιετική Ένωση, όταν χωρίστηκαν, οι συνθήκες δεν ήταν πολύ καλές, και γενικά δεν είναι ούτε και σήμερα. Και άρα είναι δύσκολο γι’ αυτές τις χώρες, προτεραιότητά τους να είναι το περιβάλλον. Και νομίζω ότι αυτός είναι και ο σκοπός του προγράμματος. Να υπάρξει ένα κίνητρο, ώστε να αλλάξουν οι απόψεις, να μορφωθεί περισσότερο ο κόσμος. Και μεγάλο πρόβλημα είναι ότι, δεν έχουν όλοι τους ίδιους νόμους».