Μια ηθική δικαίωση μετά από χρόνιες προσπάθειες
Μαρτυρική πόλη ανακηρύχθηκε η Προσοτσάνη
και Μαρτυρικό χωριό τα Κύργια Δοξάτου
Μια δικαίωση στη μνήμη των θυμάτων
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ δικαίωση έρχεται να προστεθεί στην Ιστορία του τόπου, καθώς με Προεδρικό Διάταγμα που υπογράφηκε από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, τα Κύργια του Δήμου Δοξάτου και η Δημοτική Κοινότητα Προσοτσάνης, ανακηρύσσονται ταυτόχρονα σε Μαρτυρικό Χωριό και Μαρτυρική Πόλη αντίστοιχα.
Αναλυτικότερα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με το υπ’ αριθμόν 49 Προεδρικό Διάταγμα, που δημοσιεύθηκε στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης 79, τεύχος πρώτο την 1η Ιουνίου 2017, χαρακτηρίζει τα Κύργια του Δήμου Δοξάτου ως Μαρτυρικό Χωριό, και τη Δημοτική Κοινότητα Προσοτσάνης ως Μαρτυρική Πόλη.
Η απόφαση αυτή ήρθε έπειτα από σχετικές γνωμοδοτήσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, με πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών, και πρόκειται για αναγνώριση των αγώνων και απωλειών που υπέστησαν οι κάτοικοι αυτών των περιοχών, κατά την περίοδο της βουλγαρικής κατοχής στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Η απόφαση του ΠτΔ, αναφέρεται στους τόπους εκείνους της χώρας που υπέστησαν μεγάλες καταστροφές σε ανθρώπινες ζωές και σε υλικές ζημιές κατά την αντίσταση εναντίον των δυνάμεων κατοχής 1941-1944, ως μαρτυρικών πόλεων και μαρτυρικών χωριών. Μια σειρά από περιοχές της ελληνικής επικράτειας θα χαρακτηριστούν στο εξής, χωρίς να επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.
Στο Νομό Δράμας, ενταγμένες στο Δίκτυο των Μαρτυρικών Πόλεων είναι ήδη η πόλη της Δράμας, το Δοξάτο και η Χωριστή.
Το μνημείο σφαγιασθέντων στο Δοξάτο.
Ποιες περιοχές χαρακτηρίζονται ως Μαρτυρικές
Με το ίδιο Προεδρικό Διάταγμα, ανακηρύσσονται σε Μαρτυρικές Πόλεις και Χωριά οι παρακάτω: Η Δημοτική Κοινότητα Προσοτσάνης του Δήμου Προσοτσάνης, χαρακτηρίζεται ως μαρτυρική πόλη.
Η Τοπική Κοινότητα Κυργίων της Δημοτικής Ενότητας Δοξάτου του Δήμου Δοξάτου, η τοπική κοινότητα Λιμνών της δημοτικής ενότητας Μυκηναίων του Δήμου Άργους -Μυκηνών, η τοπική κοινότητα Καταρράκτου της δημοτικής ενότητας Αγνάντων του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων, η τοπική κοινότητα Αηδονοχωρίου της δημοτικής ενότητας Κόνιτσας του Δήμου Κόνιτσας, η τοπική κοινότητα Μαυρολιθαρίου της δημοτικής ενότητας Καλλιέων του Δήμου Δελφών, η τοπική κοινότητα Κωσταραζίου της δημοτικής ενότητας Ίωνος Δραγούμη του Δήμου Άργους Ορεστικού, η τοπική κοινότητα Καταφυγίου της δημοτικής ενότητας Βελβεντού του Δήμου Σερβίων – Βελβεντού, το χωριό Καλάμι του Δήμου Λεβαδέων Νομού Βοιωτίας και το χωριό Καλή Συκιά του Δήμου Αγίου Βασιλείου Νομού Ρεθύμνης χαρακτηρίζονται ως μαρτυρικά χωριά.
Τα γεγονότα στα Κύργια
Σημαντική συμβολή στο γεγονός της αναγνώρισης της Προσοτσάνης και των Κυργίων, έπαιξε το βιβλίο των κ.κ. Δημήτρη Πασχαλίδη και Τάσου Χατζηαναστασίου «Τα Γεγονότα της Δράμας (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 1941) εξέγερση ή προβοκάτσια;». Όπως είναι γνωστό, το βιβλίο τους έχει βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών το 2004, ενώ πρόσφατα ο κ. Χατζηαναστασίου ο οποίος κατάγεται από την Κύπρο, ανακηρύχθηκε σε επίτιμο δημότη Δήμου Δράμας.
Δικαίωση στη μνήμη των θυμάτων και στις προσπάθειες που κατέβαλε ο Δήμος Δοξάτου, αποτελεί η αναγνώριση των Κυργίων ως Μαρτυρικό χωριό που υπέφερε από τη βαναυσότητα των Βουλγάρων κατακτητών κατά την τρίτη Βουλγαρική Κατοχή 1941-1944, αναφέρεται στην ανακοίνωση του Δήμου Δοξάτου.
Ενώ, ο δήμαρχος Δοξάτου κ. Δημήτρης Δαλακάκης αναφέρει σε δήλωσή του: «Νοιώθω ιδιαίτερη συγκίνηση που επιτέλους κατορθώσαμε να χαρακτηριστούν τα Κύργια μαρτυρικό χωριό και να λάβουν τη θέση που τους ανήκει στην ιστορία του τόπου μας. Κάθε λαός οφείλει να σέβεται και να αναγνωρίζει την ιστορία των προγόνων του ώστε να διδάσκονται οι νέες γενιές από τα γεγονότα του παρελθόντος. Μόνο έτσι μπορεί το έθνος μας να διατηρήσει τις αξίες του, τα ιδεώδη και τα ιδανικά που μας κληροδότησαν οι πατεράδες μας. Οφείλω να ευχαριστήσω θερμά τους κυρίους Στράτο Σαρρίδη και Δημήτριο Πασχαλίδη για την πολύτιμη βοήθειά τους σε υλικό που τεκμηρίωσε το δίκαιο αίτημά μας με ιστορικά ντοκουμέντα».
Όπως αναφέρεται στο ίδιο βιβλίο, στα Κύργια, υπήρξαν 160 νεκροί. «Ο κατάλογος αυτός καλύπτει και Κυργιώτες που εκτελέστηκαν σε άλλες περιοχές ή σε άλλες χρονικές στιγμές σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής και σε ορισμένες περιπτώσεις στον Ελληνοϊταλικό ή τον Εμφύλιο Πόλεμο. Από τις υπάρχουσες ληξιαρχικές πράξεις θανάτου αλλά και από μαρτυρίες των κατοίκων προκύπτει ότι από τα παραπάνω 160 θύματα, τα 36 δεν σχετίζονται με τα γεγονότα της Δράμας».
Ο αγώνας της Προσοτσάνης
Η προσπάθεια της Προσοτσάνης να χαρακτηριστεί ως Μαρτυρική πόλη, ξεκίνησε από το 2015, όταν για πρώτη φορά, ο Μουσικοχορευτικός Σύλλογος Προσοτσάνης «Ο Μέγας Αλέξανδρος», δια του προέδρου του κ. Κωνσταντίνου Παπαδόπουλου, καταθέτει αίτημα προς το Δημοτικό Συμβούλιο Προσοτσάνης, ώστε να γίνουν προσπάθειες επίσημης αναγνώρισης της Προσοτσάνης ως Μαρτυρική πόλη.
Να σημειώσουμε ότι σήμερα σε όλη την Ελλάδα, υπάρχουν επίσης αναγνωρισμένες πάνω από 100 πόλεις και χωριά με τον τίτλο «Μαρτυρικές», αναφορικά με τα γεγονότα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Αναφορικά με τα γεγονότα της Προσοτσάνης, να σημειώσουμε ότι την 1η Οκτωβρίου εκτελέστηκαν από τις βουλγαρικές δυνάμεις κατοχής 148 κάτοικοι της Προσοτσάνης (127 στην Προσοτσάνη και στη γύρω περιοχή και άλλοι 21 σε άλλα μέρη της Ανατολικής Μακεδονίας).
Επίσης, στις 21 Οκτωβρίου 1945, απονεμήθηκε στην Προσοτσάνη ο Πολεμικός Σταυρός Α΄ τάξεως με Βασιλικό Διάταγμα.
Σε δηλώσεις του στον «Πρωινό Τύπο» την Τρίτη, ο δήμαρχος της Προσοτσάνης κ. Άγγελος Λύσσελης, τονίζει ότι πρόκειται «για μια ηθική δικαίωμα των αγώνων των κατοίκων της Προσοτσάνης, τις τελευταίες δεκαετίες. Ο Δήμος Προσοτσάνης δηλώνει ιδιαιτέρως ευτυχής για την εξέλιξη αυτή. Ο Δήμος μας θα μπει στο Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων της χώρας, αλλά και στα Δίκτυα Μαρτυρικών Πόλεων της Ευρώπης και του κόσμου με όλες τις θετικές εξελίξεις που συνεπάγονται».
