Μιλάει στον «Π.Τ.» ο κ. Χ. Χαραλαμπίδης, επίκουρος καθηγητής
της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστήμιου της Κύπρου
Δίκαιο αίτημα και επιβεβλημένη
η ίδρυση Ογκολογικής Κλινικής
στο Νοσοκομείο της Δράμας
«Ιάσιμο το 70% των καρκίνων σήμερα…». Σημαντικό θέμα αποτελεί η πρόληψη
Του Θανάση Πολυμένη
ΤΟ ΟΤΙ η Δράμα προηγείται σε ποσοστά καρκινοπαθών στην Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας – Θράκης, είναι πλέον ένα γεγονός που δεν αμφισβητείται. Χαρακτηριστικό μάλιστα είναι ότι, ακόμα και αναλογικά του πληθυσμού της, η Δράμα κατέχει την κακή πρωτιά να έχει υψηλά ποσοστά και στο σύνολο της επικράτειας της χώρας.
Για το θέμα αυτό, ο «Πρωινός Τύπος» μίλησε με τον κ. Χαράλαμπο Χαραλαμπίδη, Παθολογοανατόμο, Επίκουρο Καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κύπρου.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι, σε πρόσφατες δηλώσεις του ο κ. Χαραλαμπίδης, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι μία από τις αιτίες που μπορεί να υπάρχουν τα αυξημένα περιστατικά καρκίνου στην περιοχή της Δράμας, είναι και τα μεταλλεύματα που υπάρχουν στο υπέδαφος της περιοχής, όπως άφθονα πετρώματα σε αλουμίνιο και βωξίτη, τα οποία θεωρούνται καρκινογόνα. «Αυτό περνάει στον υδροφόρο ορίζοντα και ενδεχομένως να είναι μια από τις αιτίες που δίνουν τόσο μεγάλο αριθμό νεοπλασμάτων στο Νομό Δράμας».
Στο θέμα αυτό, ο ίδιος αναφέρθηκε και σε μια παλαιότερη μελέτη του Δραμινού καθηγητή Υγιεινής στην Ιατρική Σχολή Θράκη, κ. Θόδωρου Κωνσταντινίδη, ο οποίος στο τέλος του σημερινού σημειώματος, μας δίνει το δικό του σχόλιο.
Ακόμα, ο κ. Χαραλαμπίδης τονίζει ότι σήμερα ένα μεγάλο ποσοστό, 70% των καρκίνων είναι ιάσιμο, ενώ μας λέει ακόμα για ποιο λόγο μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κάποιο φάρμακο για τον καρκίνο.
Μεταξύ άλλων τέλος, επισημαίνει ότι η Δράμα έχει ιδιαίτερη ανάγκη από τη δημιουργία μιας Ογκολογικής Κλινικής και τη δικαιούται, εξαιτίας του ότι τα ποσοστά καρκίνου στην περιοχή είναι ιδιαίτερα αυξημένα. Κλείνοντας ο ίδιος, επισημαίνει την αρχή του Ιπποκράτη, ότι καλύτερα το προλαμβάνειν, παρά το θεραπεύειν.
Αναφερθήκατε κ. Χαραλαμπίδη, σε κάποιες δηλώσεις σας πρόσφατα, ότι η Δράμα παρουσιάζει υψηλά ποσοστά καρκίνου. Και κυρίως αναφερθήκατε σε μια παλαιότερη μελέτη του Δραμινού καθηγητή Υγιεινής κ. Θόδωρου Κωνσταντινίδη, ότι ένα ποσοστό καρκίνων προέρχεται από το υπέδαφος της περιοχής το οποίο περιέχει διάφορα μεταλλεύματα. Αυτά τα στοιχεία κατοχυρώνονται με κάποιο τρόπο κ. Χαραλαμπίδη;
«Σύμφωνα με τη μελέτη του κ. Κωνσταντινίδη, ο οποίος είναι καθηγητής στην Αλεξανδρούπολη και ήμουν κι εγώ μέχρι πριν από ένα διάστημα εκεί, έχουν γίνει κάποιες μελέτες. Αυτές τις μελέτες, φαντάζομαι, ο κ. Κωνσταντινίδης τις έχει δημοσιεύσει σε κάποια έγκριτα ιατρικά περιοδικά. Εγώ απλά τις ανέφερα, γιατί ξέρω ότι έχουν γίνει μελέτες.
Οι μελέτες αυτές, λένε εν τάχει, ότι ο Νομός Δράμας αποδεδειγμένα έχει τα υψηλότερα ποσοστά καρκίνου σε όλη την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, με διαφορά, και θεωρούν ότι ένας από τους βασικούς λόγους ή αιτίες είναι το υπέδαφος, η ανάλυση του υπεδάφους. Μέσα απ’ αυτό περνάει ο υδροφόρος ορίζοντας και άρα το νερό που πίνουμε, είναι κατά κάποιο τρόπο μολυσμένο.
Από την άλλη, ως παθολογοανατόμος που βλέπω τους όγκους στα ογκολογικά περιστατικά της Δράμας, είναι πολύ περισσότερα σε αριθμό από το Νοσοκομείο της Κομοτηνής, ή το Νοσοκομείο του Διδυμοτείχου που βλέπω επίσης. Και μ’ αυτό βγάζω ένα ασφαλές συμπέρασμα, ότι η Δράμα έχει αυξημένα ποσοστά καρκίνου. Κάτι το οποίο το λένε και στα Συνέδρια που γίνονται. Γι’ αυτό και γίνονται Συνέδρια για τον καρκίνο στη Δράμα, γιατί πράγματι υπάρχουν αυξημένα περιστατικά».
Άλλα θέματα και αιτίες που θα μπορούσαν να συμβάλλουν σ’ αυτή την έντονη αύξηση του καρκίνου στην περιοχή ποια μπορεί να είναι;
«Άλλη αιτία μεταξύ άλλων που μπορεί να υπάρχει – για την οποία όμως δεν υπάρχουν ικανές μελέτες – είναι η αυξημένη ακτινοβολία που είχαμε δεχθεί παλαιότερα από το ατύχημα στο Τσέρνομπιλ. Γι’ αυτό όμως το κομμάτι, το τονίζω, δεν υπάρχουν μελέτες που να το επιβεβαιώνουν. Υπάρχουν απλά ενδείξεις».
Τα ποσοστά αυτά της Δράμας, είναι αυξημένα στο σύνολο της Περιφέρειας Αν. Μακεδονίας – Θράκης. Όσον αφορά την ελληνική επικράτεια σε ποιο σημείο βρισκόμαστε κ. Χαραλαμπίδη;
«Ο καρκίνος πανελλαδικά αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου. Πρώτα έρχονται τα καρδιοεγκεφαλικά. Για το Νομό Δράμας, ειδικά, ο καρκίνος είναι η πρώτη αιτία θανάτου, περνώντας μπροστά από τα καρδιαγγειακά που έρχονται ως δεύτερη αιτία θανάτου, με ποσοστά μάλιστα μιάμιση φορά περισσότερα, από άλλους Νομούς. Για παράδειγμα, εάν στην Κομοτηνή έχουμε 10 καρκίνους στομάχου το χρόνο, στη Δράμα έχουμε 15 νέους καρκίνους στομάχου».
Σήμερα με την πανδημία που επικρατεί εξαιτίας του κορωνοϊού, ποια είναι η σχέση καρκίνου και πανδημίας κ. Χαραλαμπίδη; Για να το πούμε καλύτερα, πώς αντιμετωπίζονται τα περιστατικά του καρκίνου στην εποχή της πανδημίας;
«Τα δύο αυτά πράγματα, καρκίνος και πανδημία, τρέχουν ταυτόχρονα. Και θα έλεγα ότι το ένα συναγωνίζεται το άλλο. Η πανδημία με τα αυξημένα κρούσματα τα οποία όμως είναι παροδικά, κάποια στιγμή θα σταματήσουν. Ο καρκίνος, όσα χρόνια και αν περάσουν, μέχρι να βρεθούν κάποιες θεραπείες, θα υπάρχει.
Για τη Δράμα ειδικά, η πανδημία την έπληξε άμεσα με το προηγούμενο κύμα, όπου είχαμε πάρα πολλούς θανάτους ακόμα και από το προσωπικό του Νοσοκομείου. Ο καρκίνος όμως θα συνεχίσει να υπάρχει και να έχει τη δυναμική του και δεν θα σταματήσει επειδή θα τελειώσει η πανδημία.
Οπότε, η ίδρυση Ογκολογικής Κλινικής στη Δράμα, δεν είναι απλά ότι πρέπει να γίνει. Είναι επιβεβλημένη να γίνει στη Δράμα. Ένα πάγιο αίτημα των κατοίκων της Δράμας, που μόνο τα στοιχεία αν δει κανείς, δικαιώνει απόλυτα το αίτημα αυτό. Από εκεί και πέρα, με βάσει τα δεδομένα αυτά, ο καρκίνος έχει κάποια ζητήματα πρόληψης. Είναι ο τακτικός προληπτικός έλεγχος, μια γενική αίματος, ένα τσεκάπ και από εκεί και πέρα οι περιοχές με το θέμα του νερού, όσο μπορούν να αποφεύγουν να πίνουν το νερό αυτό και να χρησιμοποιούν όσο το δυνατόν εμφιαλωμένο ή κάποιο φίλτρο στις βρύσες».
Είπατε σε κάποια στιγμή, ότι το 70% των καρκίνων σήμερα είναι ιάσιμο. Θα ήθελα να το συνδυάσουμε σχετικά με το ζήτημα της πανδημίας, όπου σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, βρέθηκαν κάποια εμβόλια για τον κορωνοϊό. Και πολύς κόσμος λογικά αναρωτιέται, γιατί τόσα χρόνια για τον καρκίνο δεν έχουν βρεθεί κάποια φάρμακα ικανά να μετριάσουν τα διάφορα είδη καρκίνων;
«Πολύ καλή η ερώτησή σας. Μιλάμε βέβαια για διαφορετικά πράγματα. Ο κορωνοϊός, ένας ιός με λίγα λόγια, έχει έναν συγκεκριμένο μηχανισμό δράσης. Τον λεγόμενο MRNΑ όπως τον ακούμε πολύ τελευταία. Επεμβαίνοντας λοιπόν σ’ αυτό το MRNA με οποιοδήποτε γενετικό τρόπο, βρίσκουμε και το εμβόλιο. Ο καρκίνος από την άλλη, δεν έχει κανόνες, δεν έχει όρια. Εάν δούμε 10 παρόμοια περιστατικά καρκίνου στο μικροσκόπιο, θα δούμε 10 διαφορετικούς τρόπους πολλαπλασιασμού των όγκων. Εκεί δεν μπορούμε να κάνουμε εμβόλιο, γιατί πολύ απλά δεν ξέρουμε τους κανόνες, δεν ξέρουμε πώς λειτουργεί. Εκεί είναι το πρόβλημα.
Από την άλλη, για να είμαστε ειλικρινείς, όγκοι που έχουν πολύ μεγάλο περιστατικό αριθμών, για παράδειγμα καρκίνος του στομάχου, καρκίνος του μαστού που είναι πρώτη αιτία θανάτου στις γυναίκες, οι φαρμακοβιομηχανίες επενδύουν χρήματα στην έρευνα, με αποτέλεσμα να βρίσκουν κάποιες σύγχρονες μορφές θεραπειών που είναι αποτελεσματικές. Και όταν λέω αποτελεσματικές, είτε είναι εντελώς ιάσιμες, ή ο χρόνος επιβίωσης να ξεπερνά τα 20 χρόνια. Πρακτικά δηλαδή μιλάμε για κάτι που είναι σχεδόν ιάσιμο.
Το λάθος του κόσμου, είναι ότι έχει συνυφασμένη στο μυαλό του την έννοια του καρκίνου με το θάνατο. Δεν ισχύει αυτό σήμερα. Και γι’ αυτό είπα ότι, το 70% των νεοπλασμάτων είναι αντιμετωπίσιμα σήμερα».
Άρα λοιπόν εδώ τίθεται και σοβαρό ζήτημα της ψυχολογικής κατάστασης του ασθενούς κ. Χαραλαμπίδη, που προφανώς παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στον καρκινοπαθή ασθενή.
«Φυσικά και είναι ζήτημα ψυχολογικό. Εκεί θα παίξει σπουδαίο ρόλο το περιβάλλον, η υποστήριξη της οικογένειας. Και πέρα απ’ αυτό, στις Ογκολογικές Κλινικές υπάρχουν και ψυχολόγοι που κάνουν αυτή τη δουλειά.
Αυτό που θέλω να πω τέλος είναι ότι, ο κόσμος πρέπει να έχει στο μυαλό του την αρχή του Ιπποκράτη, του πατέρα της Ιατρικής. Καλύτερο το προλαμβάνειν, παρά το θεραπεύειν. Άρα, τακτικό τσεκάπ, έναν προληπτικό έλεγχο ανάλογα με το ιστορικό της κάθε οικογένειας, και από εκεί και πέρα να έχει στο μυαλό του, ακόμα και αν εμφανιστεί κάτι σε πρώιμο στάδιο, είναι αντιμετωπίσιμο. Το 70% των νεοπλασμάτων θεωρείται δυνητικά ιάσιμο».
Το σχόλιο του κ. Κωνσταντινίδη
Ο «Πρωινός Τύπος», επικοινώνησε με τον Δραμινό Ιατρό Εργασίας και καθηγητή Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής Θράκης κ. Θόδωρο Κωνσταντινίδη, ο οποίος είχε προβεί το 1995 στη δημοσίευση κάποιας εργασίας, που είχε άμεση σχέση με την αύξηση των καρκίνων στην περιοχή μας.
Όπως μας είπε ο κ. Κωνσταντινίδης, η υπόθεση με τα διάφορα μεταλλεύματα στο υπέδαφος την περιοχής, δεν ήταν παρά μια υπόθεση, η οποία ουσιαστικά μέχρι σήμερα δεν έχει τεκμηριωθεί πλήρως. Σχολίασε μάλιστα, ότι, είχε ασχοληθεί παλαιότερα με το ζήτημα αυτό, βλέποντας ότι «παρουσίαζε συνεχή αυξητική τάση ο καρκίνος για όλες τις αιτίες. Αυτό το για όλες τις αιτίες δεν ήταν και πολύ καλό. Έμοιαζε περισσότερο να σχετίζεται με δημογραφικά δεδομένα. Για παράδειγμα, μειωνόταν ο πληθυσμός, ενώ οι καρκίνοι παρέμειναν σταθεροί».
Όπως συμπλήρωσε ο κ. Κωνσταντινίδης, «έχουν γίνει τέτοιες μελέτες που έδειξαν ότι υπάρχει ζήτημα. Και το επόμενο που πρέπει να γίνει, είναι μελέτες αναλυτικής επιδημιολογίας, που αυτές θα τεκμηριώσουν συγκεκριμένα αίτια. Αυτές μπορεί να είναι και οι λεγόμενες οικολογικές, με την έννοια ότι πρέπει να κοιτάς ταυτοχρόνως την θνησιμότητα από τον καρκίνο και ταυτόχρονα και τη φυσική ραδιενέργεια. Μπορεί πάντως να βρει κανείς διαχρονικά τέτοια στοιχεία αν και ίσως λίγο δύσκολο».
Τέλος, ο κ. Κωνσταντινίδης επισημαίνει ότι πολλά ζητήματα μπορούν να παίζουν ρόλο, τα οποία όμως όλα αυτά θα πρέπει γενικά να μελετηθούν και να τεκμηριωθούν.
