Οι θάνατοι από την πανδημία μπορεί να είναι περισσότεροι από αυτούς που γνωρίζουμε

Δράμα, Πέλλα, Πιερία θρηνούν

τους περισσότερους θανάτους

ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών

Μία ενδιαφέρουσα έρευνα του δημοσιογράφου κ. Θανάση Τρομπούκη

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ στοιχεία σχετικά με το ζήτημα των θανάτων στην Ελλάδα το 2020, αλλά και εξαιτίας του κορωνοϊού, δημοσιεύει μέσω μιας έρευνας, ο δημοσιογράφος Θανάσης Τρομπούκης στο lab.imedd.org.

Η έρευνά του βασίζεται και στα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Στατιστική Αρχή στις αρχές του έτους για τους θανάτους στις πρώτες 49 εβδομάδες του 2020 και μάλιστα είχε δημοσιεύσει και ο «Πρωινός Τύπος».

Στην έρευνα αυτή του κ. Τρομπούκη, μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι, περισσότεροι από 5.900 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στην Ελλάδα από την COVID-19 από την έναρξη της πανδημίας, με το 85% αυτών να αφορά ασθενείς άνω των 65 ετών.  Η συντριπτική πλειονότητα των θανάτων καταγράφηκε στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, από τις αρχές Νοεμβρίου 2020 έως και τις αρχές Ιανουαρίου 2021.

Συγκεκριμένα, από την 1η Νοεμβρίου έως και τις 30 του ίδιου μήνα, ο συνολικός αριθμός των θανάτων διπλασιαζόταν ανά 15 ημέρες περίπου (635 θάνατοι την 1η Νοεμβρίου, 1.288 θάνατοι στις 17 Νοεμβρίου, 2.406 θάνατοι στις 30 Νοεμβρίου). Στα τέλη του Δεκεμβρίου, είχαν διπλασιαστεί και πάλι (4.838 την 31η Δεκεμβρίου). Στη συνέχεια, έως το τέλος Ιανουαρίου, αυξήθηκε κατά 20% περίπου (5.764 την 30η Ιανουαρίου).

Ιδιαίτερα αυξημένοι οι θάνατοι ηλικιωμένων στη Δράμα

Μέρος της έρευνας του κ. Τρομπούκη, αποτελούν οι περιοχές Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκη, απ’ όπου σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, οι περισσότεροι θάνατοι ηλικιωμένων το 2020 εμφανίζονται στη Δράμα, στην Πέλλα, το Κιλκίς.

Όπως αναφέρει, και σύμφωνα με τα εβδομαδιαία στοιχεία θανάτων της ΕΛΣΤΑΤ, το 2020 (1η – 49ηεβδομάδα) καταγράφηκε αύξηση θανάτων ανεξαρτήτως αιτίας κατά 10,5% στην Κεντρική Μακεδονία σε σύγκριση με το 2019 και 12,1% στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, δύο από τις περιφέρειες που έχουν πληγεί από τον κορωνοϊό.

Σημειώνει εδώ, ότι, δεν γνωρίζουμε, ωστόσο, την πραγματική έκταση του προβλήματος εκεί. Αυτό, είτε επειδή δεν γνωρίζουμε πόσα τεστ διεξάγονται σε κάθε περιοχή ώστε να εκτιμήσουμε την πραγματική εξάπλωση του ιού, είτε επειδή δεν ανακοινώνεται η γεωγραφική κατανομή των θανάτων. Ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας και παρά τα συνεχή αιτήματα του iMEdD Lab για παροχή αναλυτικών στοιχείων των επιβεβαιωμένων θανάτων ανά Περιφερειακή Ενότητα ή Περιφέρεια, ο ΕΟΔΥ, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου, αρνείται να δημοσιεύσει αυτά τα δεδομένα.
Οκτώ φορές περισσότερους η Δράμα είχε περισσότερος νεκρούς από την Αθήνα, αναλογικά με τον πληθυσμό της.

Οι περιοχές που έχουν τους περισσότερους θανάτους ανά 100.000 πληθυσμού (υπολογισμός που μας επιτρέπει να συγκρίνουμε περιοχές με ανόμοιο πληθυσμό) είναι οι:

Δράμα (231,1 θάνατοι ανά 100k: αύξηση 60% σε σχέση με τις 10 Δεκεμβρίου),

Πέλλα (218,2: αύξηση 43,27%),

Πιερία (177,8: αύξηση 54,61%)

Κιλκίς (177,8 έκαστη: αύξηση 74,39%).

Το διάστημα 10 Δεκεμβρίου – 18 Ιανουαρίου υπερδιπλασιάστηκαν οι θάνατοι ανά 100.000 πληθυσμού στις Περιφερειακές Ενότητες Καρδίτσας (134,09%), Ροδόπης (114,81%), Έβρου (108,57%), Κοζάνης (103,70%) και Ξάνθης (103,28%). Η Θεσσαλονίκη, με 120,5 θανάτους ανά 100k πληθυσμού, σημείωσε αύξηση θανάτων κατά 76,86%, ενώ η Αττική (περιλαμβάνει τις περιφερειακές ενότητες της Αθήνας καθώς και την Π.Ε. Πειραιώς και Νήσων) με 28,4 θανάτους ανά 100k σημείωσε αύξηση κατά 59,31%.

Δράμα, Πέλλα, Πιερία θρηνούν τους περισσότερους θανάτους ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών

Βάσει των στοιχείων θανάτων και της εκτίμησης του πληθυσμού για το 2019 από την ΕΛΣΤΑΤ ανά ηλικιακή ομάδα, προσπαθήσαμε να βρούμε – επισημαίνει ο κ. Τρομπούκης στην έρευνά του – σε ποιες περιοχές καταγράφονται οι περισσότεροι θάνατοι ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας καθώς και εάν υπάρχουν διακυμάνσεις στη θνησιμότητα και τη θνητότητα ανά περιφερειακή ενότητα.

Όπως επισημαίνει ο κ. Τρομπούκης στην έρευνά του ως σημείο αναφοράς χρησιμοποίησε την επίσημη ανακοίνωση του ΕΟΔΥ για την ημερομηνία αναφοράς που εξέτασε, την 18ηΙανουαρίου, στην οποία αναφέρεται, ότι στο σύνολο της χώρας το 17% των κρουσμάτων και το 84,5% των θανάτων αφορούν ανθρώπους ηλικίας άνω των 65 ετών.

Στη συνέχεια ο κ. Τρομπούκης έκανε την υπόθεση, ότι αυτά τα ποσοστά αφορούν εξίσου όλες τις περιφερειακές ενότητες της χώρας,  δηλαδή, ότι για παράδειγμα τόσο στην Πέλλα, όσο και στη Δράμα και την Αττική, στους 100 θανάτους οι 85 είναι άτομα ηλικίας άνω των 65. Και μετά έκανε αναγωγή των θανάτων ηλικιωμένων, στον πληθυσμό άνω των 65 ετών ανά περιφερειακή ενότητα.

Σε απόλυτα νούμερα, η Θεσσαλονίκη εκτιμάται ότι είχε τον μεγαλύτερο αριθμό θανάτων ηλικιωμένων (1123), ενώ ακολουθεί η Αθήνα (896) και με μεγάλη διαφορά η Πέλλα (251). Με δεδομένο ότι Θεσσαλονίκη και Αθήνα έχει τους περισσότερους καταγεγραμμένους θανάτους από κορωνοϊό, τα στοιχεία αυτά είναι αναμενόμενα. Όταν όμως συμπεριλάβουμε στην εξίσωση των πληθυσμό των ηλικιωμένων και κάνουμε την αναγωγή ανά 100.000 πληθυσμού, τότε η κατάταξη των περιφερειακών ενοτήτων αλλάζει.

Συγκεκριμένα, η Δράμα βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με 757,1 θανάτους ηλικιωμένων ανά 100.000 πληθυσμού ηλικίας άνω των 65 ετών. Ακολουθεί η Πέλλα (743,3), η Πιερία (650,6), το Κιλκίς (594,5) και η Ξάνθη (530,3). Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στην έβδομη θέση της λίστας και η Αττική στην 22η.

Η αντίστοιχη ανάλυση για τα κρούσματα σε ηλικιωμένο πληθυσμό φέρνει τη Θεσσαλονίκη πρώτη με 2.335 κρούσματα ατόμων άνω των 65 ετών ανά 100.000 πληθυσμού άνω των 65 και ακολουθεί η Δράμα (2228,4), η Πέλλα (2147,7), η Δράμα (2027,6) και η Πιερία (1916,1). Αυτός ο δείκτης δείχνει σε ποιες περιοχές της χώρας εκτιμάται ότι υπήρξε μεγαλύτερη διασπορά του ιού στον πληθυσμό αυτής της ηλικιακής ομάδας. Αντιστοίχως, υπολογίζοντας τον κίνδυνο θανάτου του ηλικιωμένου πληθυσμού από COVID-19 (case fatality) η Δράμα, η Πέλλα, τα Γρεβενά, η Πιερία, οι Σέρρες, η Καβάλα, το Κιλκίς και η Ημαθία έχουν τα υψηλότερα ποσοστά, τα οποία υπερβαίνουν κατά πολύ τον μέσο όρο εκτιμώμενης θνητότητας από COVID-19 στη συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να σημειώσουμε ότι επειδή δεν γνωρίζουμε τα πραγματικά κρούσματα κορωνοϊού, παρά μόνο όσα κρούσματα έχουν υποβληθεί σε τεστ, το οποίο βγήκε θετικό, και επειδή υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης για τον αριθμό των τεστ ανά περιφερειακή ενότητα, αυτή η ανάλυση μας  – τονίζει ο κ. Τρομπούκης – δείχνει ενδεχομένως μια τάση, όμως θα πρέπει να διαβάζεται με εξαιρετικά μεγάλη προσοχή διότι ενδέχεται να υπερεκτιμά την πραγματική κατάσταση.