Ο Δραμινός Δαμιανός Τογρίδης μιλάει στον «Πρωινό Τύπο»
Για πρώτη φορά στις ΗΠΑ
Μνημείο Γενοκτονίας των Ποντίων
από Δραμινούς της ομογένειας
► Γλύπτης ο Γιώργος Κικώτης που ζει στη Δράμα και δημιούργησε το Μνημείο για τα 100 Χρόνια από την Γενοκτονία στο δημοτικό κήπο
► Το μνημείο δημιουργήθηκε με έξοδα του Συλλόγου «Pontian Society “Pontos” of Norwalk»
Του Θανάση Πολυμένη
ΤΗΝ περασμένη Δευτέρα 17 Μαΐου, στήθηκε στις ΗΠΑ, το πρώτο μνημείο για την Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού. Πρόκειται για ένα μνημείο που δημιούργησε και φιλοτέχνησε ο γλύπτης Γιώργος Κικώτης, που σήμερα ζει στη Δράμα. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που δημιούργησε και το εντυπωσιακό μνημείο για τα 100 χρόνια από την Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού και τοποθετήθηκε στο δημοτικό κήπο Δράμας το 2019.
Το μνημείο, που την περασμένη Δευτέρα στήθηκε στο πάρκο Irving C. Freese της πόλη Νόργουοκ των ΗΠΑ, μια ώρα βόρεια της πόλης της Νέας Υόρκης, είναι το πρώτο που τοποθετείται στην Αμερική. Στο Νόργουοκ ζουν σήμερα περίπου 1.000 οικογένειες Ελλήνων, στην μεγάλη τους πλειοψηφία Πόντιοι, ενώ διατηρούν έναν πολύ δραστήριο ποντιακό σύλλογο.
Το μνημείο χρηματοδοτήθηκε και στήθηκε από τον Σύλλογο Ποντίων της πόλης Νόργουοκ «Pontian Society “Pontos” of Norwalk» και ετοιμαζόταν εδώ και πολλά χρόνια, καθώς υπήρχαν αρκετές δυσκολίες μέχρι την ολοκλήρωσή του.
Τα αδέρφια Τογρίδη από το Χρυσοκέφαλο Δράμας
Πρωτοστάτες σε όλη την προσπάθεια, είναι δύο Δραμινοί οι οποίοι ζούνε από μικρή ηλικία στις ΗΠΑ. Πρόκειται για τα αδέρφια Δαμιανό και Γιώργο Τογρίδη από το Χρυσοκέφαλο Κ. Νευροκοπίου Δράμας.
Μάλιστα, ο κ. Δαμιανός Τογρίδης είναι μέλος στην Παμποντιακή Ομοσπονδία Αμερικής – Καναδά και είναι πρόεδρος της Νεολαίας. Ο πρόεδρος του «Pontian Society “Pontos” of Norwalk», ο κ. Τσουφλίδης, είναι και γραμματέας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Αμερικής – Καναδά και κατάγεται από την Πτολεμαΐδα.
Ο «Πρωινός Τύπος», επικοινώνησε χθες και μίλησε με τον κ. Δαμιανό Τογρίδη που ζει στις ΗΠΑ σχετικά με το μνημείο. Όπως μας είπε «η ιδέα για το στήσιμο του μνημείου, ήταν ένας πολυετής πόθος των ανθρώπων που ζουν στο χωριό μας εδώ (σ.σ. στο Νόργουοκ). Απλά, δυστυχώς, κράτησε πολύ καιρό αυτό, αλλά ευτυχώς στο τέλος έγινε πράξη».
Όπως σημειώνει, «ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει και καλό θα είναι να γίνει και από άλλους αν αυτό είναι δυνατόν. Εμείς οι ίδιοι μπορούμε να μαθαίνουμε τι συνέβη με τους προγόνους μας, με την Ιστορία των Ποντίων. Όμως, για να γίνει ευρέως γνωστό αυτό και για να αναγνωριστεί, θα πρέπει να γίνει γνωστό και σε άλλους ανθρώπους. Ένας τρόπος είναι να στήνονται τέτοια μνημεία και αλλού, ώστε να μαθαίνει ο κόσμος τι έχει συμβεί».
Όπως μας λέει ο κ. Τογρίδης, «αν δεν γίνει γνωστή η Γενοκτονία και σε άλλες χώρες, δύσκολα θα αναγνωριστεί η Γενοκτονία. Βλέπετε πόσα χρόνια το πάλευαν και οι Αρμένιοι και τελικά τα κατάφεραν. Και είναι βέβαια και οι συγκυρίες πάντα».
Όπως εξηγεί ο ίδιος, «το μνημείο χρηματοδοτήθηκε από τον Σύλλογο «Pontian Society “Pontos” of Norwalk», ενώ η δραμινή εταιρεία Μαρμάρου KARMAR προσέφερε το μάρμαρο έτοιμο επεξεργασμένο όπως το είχε ζητήσει ο γλύπτης Γιώργος Κικώτης».
Απαντώντας σε ανάλογη ερώτηση, ο κ. Τογρίδης επισημαίνει ότι «στο Νόργουοκ, ζούνε σήμερα περίπου 1.000 ελληνικές οικογένειες, η πλειοψηφία των οποίων είναι ποντιακής καταγωγής, περίπου στο 85% από το Νομό Κοζάνης».
Κικώτης: Είχαμε περιορισμούς στο ύψος
Σχετικά με το μνημείο, μίλησε στον «Πρωινό Τύπο» και ο δημιουργός του, ο γλύπτης κ. Γιώργος Κικώτης, ο οποίος ζει στη Δράμα. Ο ίδιος έχει δημιουργήσει το μνημείο της Γενοκτονίας που έχει τοποθετηθεί στο
δημοτικό κήπο της Δράμας της Δράμας με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 100 χρόνων.
Όπως μας λέει ο κ. Κικώτης, «το έργο είναι αφιερωμένο στην Γενοκτονία των Ποντίων. Η σύνθεσή του θυμίζει έναν σταυρό, ενώ στην παράσταση φαίνονται οι πρόσφυγες Πόντιοι που αφήνουν τα χωριά τους στον Πόντο και στην επάνω πλευρά διακρίνεται η Παναγία Σουμελά. Από κάτω υπάρχει επιγραφή με τη φράση: Η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο. Στην κάτω πλευρά, έχουμε έχουν παραθυράκι και μέσα σε μια θήκη μπρούτζινη, έχουμε τοποθετήσει μια εικόνα της Παναγίας Σουμελά, αμάραντο από τον Πόντο και χώμα και αγιασμό από την Παναγία Σουμελά στον Πόντο. Δίπλα, υπάρχει μια μαρμάρινη επιγραφή με μια σύντομη ιστορία της Γενοκτονίας και των 353.000 θυμάτων».
Όπως εξηγεί ο κ. Κικώτης, «η ιδέα για το μνημείο ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια, από τον πατέρα του Διαμιανού Τογρίδη. Υπήρξαν όμως πολλές δυσκολίες μέχρι να στηθεί σε δημόσιο χώρο, γιατί χρειαζόντουσαν ειδικές άδειες, ενώ μάλιστα μας είχαν δώσει διαστάσεις το πολύ μέχρι 1,83 ύψος. Εμείς αρχικά θέλαμε να κάνουμε ένα μνημείο 3 μέτρων ύψους, αλλά τελικά δεν μπορούσε να γίνει και αναγκαστικά περιοριστήκαμε στο 1,83 μέτρα ύψος».
Τελικά, αν και ο ίδιος δεν κατάφερε να παραβρεθεί στην πρώτη εκδήλωση λόγω των καταστάσεων της πανδημίας που επικρατεί, σημειώνει ότι κάποια στιγμή μέσα στο 2021, δοθείσης ευκαιρίας, θα γίνει μια μεγάλη εκδήλωση με περισσότερο κόσμο. Στην εκδήλωση πάντως που έγινε την περασμένη Δευτέρα, σύντομο χαιρετισμό απηύθυναν και Έλληνες γερουσιαστές.
Να σημειώσουμε ακόμα ότι, στην αναθηματική πλάκα που συνοδεύει το μνημείο, αναφέρεται στα αγγλικά πως το μνημείο είναι αφιερωμένο στα 353.000 θύματα της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού που τόσο άδικα έχασαν τη ζωή τους πριν από 102 χρόνια, στους επιζώντες αλλά και στους απογόνους τους.
Ο Ποντιακός σύλλογος «Ο Πόντος»
Ο Σύλλογος «Πόντος» του Norwalk, CT, ιδρύθηκε το 1982 από κατοίκους της πόλης που είχαν την καταγωγή τους από τον ιστορικό Πόντο, έχοντας ένα όραμα: να διατηρήσουν τον πολιτισμό τους, την Ιστορία τους και τα ήθη και έθιμα των προγόνων τους για τις επόμενες γενιές. Από τότε ο σύλλογος λειτουργεί πυρετωδώς και ως μέλος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά, και λαμβάνει μέρος σε πολλές εκδηλώσεις, αναδεικνύοντας τον ποντιακό πολιτισμό. Κύριος σκοπός του Συλλόγου όπως και της Ομοσπονδίας είναι η προώθηση της Ιστορίας των Ποντίων και η αναζήτηση αναγνώρισης της Γενοκτονίας σε διεθνές επίπεδο.
