ΒΑΒΕΛ
Θανάσης Πολυμένης
Χρυσές δουλειές και ανεκτίμητη καταστροφή…
ΕΝΑ εκατομμύριο πλαστικά μπουκάλια πωλούνται κάθε λεπτό παγκοσμίως, ένας αριθμός που θα αυξηθεί κατά 20% μέχρι το 2021 σύμφωνα με τους ειδικούς. Οι περιβαλλοντολόγοι δηλώνουν ότι διαμορφώνεται μια νέα κρίση το ίδιο επικίνδυνη με την κλιματική αλλαγή.
Νέα στοιχεία που έχουν συλλέξει εταιρείες συσκευασίας τροφίμων, την οποία παρουσιάζει ο βρετανικός Guadrian, αποκαλύπτουν ότι μέχρι το τέλος της δεκαετίας υπολογίζεται ότι ετησίως θα πωλούνται σχεδόν ένα τρισεκατομμύριο πλαστικά μπουκάλια. Αυτό σημαίνει ότι κάθε δευτερόλεπτο θα αγοράζονται 20.000 μπουκάλια νερού – τάση που προκύπτει από την αποδοχή των καταναλωτικών μοντέλων της Δύσης από χώρες της ανατολικής Ασίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2016 πωλήθηκαν 480 δισεκατομμύρια μπουκάλια, ενώ πριν από μια δεκαετία ο αριθμός αυτός ήταν 300 δισεκατομμύρια.
Σύμφωνα με τους μελετητές, βέβαια, μπορεί μεν τα πλαστικά μπουκάλια να κατασκευάζονται από υλικά που ανακυκλώνονται εύκολα, η αυξημένη ζήτηση, όμως, ανά την υφήλιο καθιστά πολύ δύσκολη την περισυλλογή τους και την αποφυγή της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Από τα μπουκάλια που πωλήθηκαν το 2016, λιγότερα από τα μισά συλλέχθηκαν και μόνο το 7% κατέληξε στην ανακύκλωση. Όλα τα υπόλοιπα έπεσαν στη θάλασσα ή σε χωματερές. Υπολογίζεται ότι ετησίως στους ωκεανούς καταλήγουν μεταξύ πέντε και 13 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού. Εάν συνεχιστεί αυτή η πρακτική έως το 2025 οι θάλασσες θα περιέχουν σε βάρος περισσότερο πλαστικό από ότι ψάρια.
Και εάν κάποιους δεν τους ενδιαφέρει η θαλάσσια ζωή, υπάρχει ένα ακόμη ανησυχητικό στοιχείο: Τα πλαστικά από τις θάλασσες έχουν ήδη μπει στην ανθρώπινη τροφική αλυσίδα.
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Ghent στο Βέλγιο, ετησίως οι άνθρωποι που καταναλώνουν θαλασσινά καταπίνουν και 11.000 μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού. Η ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων ανακοίνωσε πέρυσι πως ανησυχεί ιδιαίτερα για την ανθρώπινη υγεία καθώς μπορεί το πλαστικό να έχει μολύνει τους ιστούς των ψαριών που βρίσκουν οι καταναλωτές στο εμπόριο.
Με τα επιστημονικά ευρήματα να δείχνουν ότι το πλαστικό δεν μπορεί να ενταχθεί ωφέλιμα στην τροφική αλυσίδα, καθώς όπου ενσωματώνεται πολλαπλασιάζονται οι τοξίνες που καταλήγουν στο πιάτο μας, Βρετανοί ακτιβιστές καλούν σε επανάχρηση των μπουκαλιών από τους καταναλωτές ή ακόμη και σε επιδοτούμενη επιστροφή τους για ανακύκλωση. “Η μόλυνση από πλαστικό προκαλεί μια κρίση ισάξια της κλιματικής αλλαγής, καθώς μολύνει κάθε φυσικό σύστημα και ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό οργανισμών στον πλανήτη. Μπορεί η παραγωγή των αναλώσιμων πλαστικών να έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία 20 χρόνια, όμως δεν ακολούθησαν τον ίδιο ρυθμό ανάπτυξης τα συστήματα που προστατεύουν το περιβάλλον από αυτά”, αναφέρει η οργάνωση Surfers Against Sewage.
Η πλειονότητα των πλαστικών μπουκαλιών που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως, είναι μπουκάλια νερού. Η Κίνα μάλιστα ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την αύξηση της ζήτησης. Περίπου το 25% της παγκόσμιας κατανάλωσης καταγράφεται εκεί. Το 2015 πωλήθηκαν 68,4 δισεκατομμύρια μπουκάλια νερού, ενώ το 2016 ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σε 73,8 δισεκατομμύρια.
Το πλαστικό εισήχθη δυναμικά στη ζωή μας την δεκαετία του 1940. Μεγάλες ποσότητες πλαστικού που παράχθηκαν τότε, ακόμη υπάρχουν, καθώς χρειάζονται εκατοντάδες χρόνια για να αποσυντεθούν. Σύμφωνα, δε, με την GreenPeace οι κορυφαίες εταιρείες αναψυκτικών παράγουν γιγάντιες ποσότητες πλαστικών μπουκαλιών, στις οποίες μάλιστα τα ανακυκλώσιμα υλικά κατά μέσο όρο είναι στο 6,6%! Το ένα τρίτο των εταιρειών αυτών, σύμφωνα με την οργάνωση, δεν προτίθεται να αυξήσει το ποσοστό αυτό και καμία δεν σκοπεύει να χρησιμοποιεί 100% ανακυκλώσιμα υλικά στο σύνολο της παραγωγής της. Η παραγωγή μπουκαλιών από 100% ανακυκλώσιμο πλαστικό θα κόστιζε 75% λιγότερη ενέργεια για να επιτευχθεί. Όμως οι εταιρείες απαντούν ότι δεν υπάρχει τέτοιου είδους πλαστικό σε ποιότητα ικανή να γίνει αποδεκτή από τις εκάστοτε αρχές ελέγχου τροφίμων.
