Έξι χρόνια από την ίδρυση
και λειτουργία της
Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας
Για το έργο της ΕΦ.Α. Δράμας η προϊσταμένη
κα. Βασιλική Πουλιούδη μιλάει στον «Π.Τ.»
Του Θανάση Πολυμένη
ΕΞΙ ΧΡΟΝΙΑ από την ίδρυσή της, συμπληρώνει το φετινό Δεκέμβριο 2021, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας είναι Περιφερειακή Υπηρεσία της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού σε επίπεδο Διεύθυνσης, έχει έδρα τη Δράμα και χωρική ευθύνη την Περιφερειακή Ενότητα Δράμας. Η αρμοδιότητα της Εφορείας αφορά σε όλα τα θέματα σχετικά με τη διατήρηση, προστασία και φύλαξη των αρχαιοτήτων, την επιστημονική έρευνα, την αποκάλυψη, τη συντήρηση, την ανάδειξη αρχαιοτήτων και νεότερων θρησκευτικών μνημείων.
Για πολλά χρόνια, η Δράμα προσπαθούσε να αποκτήσει μια διεύθυνση Εφορείας Αρχαιοτήτων, μέσω της οποίας θα μπορούσαν να αναδειχθούν ακόμα περισσότερο οι αρχαιολογικοί χώροι καθώς και τα αρχαιολογικά αντικείμενα που μαρτυρούν την ιστορικότητα της περιοχής.
Η Δράμα, κατέχει ένα Αρχαιολογικό Μουσείο, στο οποίο εκτίθενται σπουδαίοι θησαυροί ακόμα από την προϊστορική και ελληνιστική εποχή, αλλά και τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Ιστορία της περιοχής.
Το έργο της ΕΦ.Α. Δράμα μέχρι σήμερα, αλλά και της ιστορίας του Αρχαιολογικού Μουσείου είναι αρκετά σημαντικά.
Τα έργα ευθύνης της ΕΦ.Α. Δράμας
Σήμερα, η ΕΦ.Α. Δράμας, έχει να επιδείξει ένα σπουδαίο έργο, μέσα από το οποίο γίνεται μια σημαντική προσπάθεια ανάδειξης της ιστορίας της πόλης της Δράμας, αλλά και γενικότερα της περιοχής. Για το έργο αυτό, μιλάει στον «Πρωινό Τύπο», η αναπληρώτρια προϊσταμένη της ΕΦ.Α. Δράμας και προϊσταμένη Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Μουσείων, κα. Βασιλική Πουλιούδη.
Η συζήτηση με την κα. Πουλιούδη, έγινε στο αίθριο του Αρχαιολογικού Μουσείου, ανάμεσα στους υπέροχους πίνακες ζωγραφικής της έκθεσης αγιογραφίας με τίτλο: «Νεομάρτυρες. Πορεία προς την Ελευθερία», η οποία θα παραμείνει στη Δράμα μέχρι και αρχές Ιανουαρίου 2022.
Η πρώτη ερώτηση προς την κα. Πουλιούδη, αφορούσε στα σημαντικότερα έργα που αυτή την ώρα εκτελεί η ΕΦ.Α. Δράμας. Απαντώντας η ίδια, σημειώνει ότι ένα από αυτά είναι το έργο της αποκατάστασης και ανάδειξης του Ναού της Αγίας Σοφίας καθώς και του περιβάλλοντος χώρου. Πρόκειται για ένα έργο που χρηματοδοτείται μέσω ΕΣΠΑ, και χρονοδιάγραμμα παράδοσης έχει την άνοιξη του 2023 με μια παράταση που θα πάρει. Το έργο διενεργεί αποκλειστικά η ΕΦ.Α. Δράμας.
Επίσης, αυτή την ώρα, τρέχουν το έργο ύδρευσης σε Δήμους της Π.Ε. Δράμας. Το έργο της Μαυρολεύκης του Δήμου Προσοτσάνης που έχει ολοκληρωθεί, όπως και αλλαγές δικτύων ύδρευσης σε χωριά των Δήμων Δοξάτου και Προσοτσάνης. «Στα έργα αυτά, η ΕΦ.Α. έχει την αυτεπιστασία, παρακολουθούμε όλες τις εκσκαφές, υπάρχει αρχαιολόγος, εργάτες, διοικητική υποστήριξη». Να σημειώσουμε εδώ ότι, η ΕΦ.Α. παρακολουθεί τις εκσκαφές, προκειμένου να διασωθούν αρχαιότητες σε περίπτωση που βρεθούν. Επίσης, αυτεπιστασία διενεργεί και στα έργα της ΔΕΔΑ για το φυσικό αέριο.
Εκθέσεις – εκδηλώσεις
Ένα άλλο σημαντικό τμήμα της ΕΦ.Α., είναι οι εκθέσεις και οι εκδηλώσεις, που έχουν γίνει ή έχουν δρομολογηθεί. Αναφερόμενη στην έκθεση αγιογραφίας των Νεομαρτύρων της Επανάστασης, τονίζει ότι «λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος και ενώ ήταν να λήξει στις 21 Νοεμβρίου, ζητήθηκε μια παράταση, ώστε να παραμείνει μέχρι αρχές Ιανουαρίου».
Όσον αφορά άλλες εκδηλώσεις, σ’ αυτές περιλαμβάνονται η Ημέρα Μουσείων, η Ημέρα Πολιτιστικών Διαδρομών, η Ημέρα Πανσελήνου και άλλες, που διοργανώνονται μέσα στο χρόνο.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο
Ο λόγος έρχεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο εγκαινιάστηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1999. Στο πέρασμα των χρόνων, αντιμετώπισε διάφορα ζητήματα συντήρησής του. Όπως μας εξηγεί η κα. Πουλιούδη, στο διάστημα των τελευταίων χρόνων, «έγινε στεγάνωση της στέγης, καθώς στην κυριολεξία έβρεχε νερό στο εσωτερικό, ενώ αλλάχθηκε και μονώθηκε το πλάτωμα. Επίσης, σε όλες τις προθήκες του Μουσείου τοποθετήθηκε φωτισμός, ενώ τοποθετήθηκαν μεγαλύτερα φώτα στον εκθεσιακό χώρο όπως και ικανός εξωτερικός φωτισμός».
Επέκταση για το μέλλον και την ιστορία
Ένα σπουδαίο θέμα, αφορά το ζήτημα της επέκτασης του Αρχαιολογικού Μουσείου. Πρόκειται για μια μεγάλη συζήτηση, η οποία έχει ξεκινήσει τα δύο τελευταία χρόνια, αλλά ακόμα βρισκόμαστε στην αρχή. Στόχος της ΕΦ.Α. Δράμας, είναι να ζητηθεί χώρος από τον διπλανό χώρο στάθμευσης οχημάτων, οικόπεδο που ανήκει στην ιδιοκτησία του Δήμου Δράμας, ώστε εκεί να αναπτυχθεί κτιριακά το Μουσείο.
Στην ερώτηση σχετικά με το θέμα αυτό, σε ποιο σημείο βρίσκεται η υπόθεση, η κα. Πουλιούδη μάς εξηγεί ότι τον Αύγουστο κατατέθηκε και επίσημα αίτημα προς το Δήμο Δράμας και σημειώνει ότι «ο δήμαρχος είναι θετικός, απλώς θα πρέπει να βρεθούν ορισμένες λύσεις».
Ερωτώμενη για το τι ακριβώς θα γίνει στην επέκταση του Μουσείου στο διπλανό οικόπεδο που σήμερα λειτουργεί ως χώρος στάθμευσης οχημάτων, η κα. Πουλιούδη απαντά:
«Αρχικά, το Αρχαιολογικό Μουσείο είναι ένας περιορισμένος χώρος έκθεσης. Εσωτερικά και στις αποθήκες υπάρχουν αντικείμενα τα οποία θα πρέπει να εκτεθούν.
Θα πρέπει να έχουμε ακόμα χώρο για περιοδικές εκθέσεις, οι οποίες αναδεικνύουν τις οποιεσδήποτε δωρεές και προσφορές των πολιτών της Δράμας. Κι αυτό δεν είναι μόνο ότι αναδεικνύεις τις προσφορές και τις δωρεές, αλλά ότι αναδεικνύεις την ίδια την ιστορία. Δεν είναι δυνατόν να έχεις στις αποθήκες σου αντικείμενα τα οποία μιλούν για την ιστορία της Δράμας και να μην τα εκθέτεις.
Εκτός απ’ αυτό, έχουμε και ορισμένα αντικείμενα τα οποία έχουν κατασχεθεί. Σε περίπτωση που αποδοθούν στην Εφορεία, έχουμε τη δυνατότητα και την στήριξη του νομισματικού τμήματος για να κάνουμε και την ανάλογη έκθεση».
Η ίδια επιμένει ως προς το ζήτημα της έκθεσης των αντικειμένων που βρίσκονται στις αποθήκες και ότι θα πρέπει αυτά να εκτίθενται έστω και περιοδικά, για εκπαιδευτικά προγράμματα.
Σημαντικό είναι ακόμα το ζήτημα των διαμορφωμένων γραφείων της ΕΦ.Α. Δράμας, καθώς αυτή την ώρα δεν είναι τα κατάλληλα που θα μπορούσαν να είναι. «Όλα αυτά θα πρέπει να υπάρξουν σε ένα σχεδιασμό, μια μελέτη που δεν θα αναδεικνύει μόνο τις δωρεές, αλλά θα πρέπει να έχει και αξιοπρεπή γραφεία, στα οποία θα απευθύνεται ο πολίτης».
Η παλιά Ασφάλεια
Μιλήσαμε επίσης με την κα. Πουλιούδη, για το κτίριο της παλιάς Ασφάλειας στην οδό Κουντουριώτου και τι έχει γίνει μ’ αυτό το ζήτημα. Υπήρχε ένα παλαιότερο αίτημα της Εφορείας Αρχαιοτήτων, ώστε να της παραχωρηθεί το κτίριο της παλιάς Ασφάλειας, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κτίριο των γραφείων της. Το αίτημα είχε γίνει από τον προκάτοχό της κ. Στρατή Παπαδόπουλο, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κάποια συνέχεια για το θέμα, το οποίο φαίνεται να παραμένει σε στασιμότητα.
Όπως είπε η κα. Πουλιούδη «με το κτίριο της παλιάς Ασφάλειας, θα μπορούσαμε να λύσουμε το θέμα της στέγασης των γραφείων, όχι όμως και το θέμα της επέκτασης της έκθεσης. Σ’ αυτό εγώ βλέπω μια καλύτερη λύση. Βέβαια είμαστε ακόμα σε πρωτόλειο στάδιο, δεν ξέρουμε τι μέλλει γενέσθαι. Θα το προσπαθήσουμε κι από εκεί και πέρα υπάρχει βούληση, το συζητάς και ετοιμάζεσαι σε καθημερινή βάση, ώστε να βρεθεί μια καλή λύση».
Παραμένοντας στο ίδιο θέμα, τόνισε ότι «ο χώρος του χώρου στάθμευσης, ζητήθηκε με το σκεπτικό ότι και θα στεγάσει τα γραφεία – για μια αξιοπρεπή στέγαση των ανθρώπων που εργάζονται στην Εφορεία, αλλά ταυτόχρονα θα έχουμε και την στέγαση του συντηρητή, των αρχαιολόγων που δεν έχουν διαμορφωμένα γραφεία.
Για όλα αυτά θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα. Γι’ αυτό το λόγο αρχίσαμε να το συζητάμε και θα είναι και δίπλα στο υφιστάμενο Αρχαιολογικό Μουσείο. Ενώ θα υπάρχει ταυτόχρονα και η ανάδειξη των αρχαιοτήτων, η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, αντικείμενα που βρίσκονται μέσα στην αποθήκη και την προσπάθεια των ανθρώπων που βρίσκονται και εργάζονται στην Εφορεία. Για παράδειγμα στο εργαστήριο συντήρησης δεν υπάρχει αερισμός».
Ενεργειακή αναβάθμιση του Μουσείου
Στο σημείο αυτό, η κα. Πουλιούδη κάνει γνωστό ότι, έχει ζητηθεί χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ έχει μπει και στις χορηγίες και δωρεές της ιστοσελίδας του Υπουργείου, το ζήτημα της ενεργειακής αναβάθμισης του Μουσείου. «Τα κουφώματα είναι παλιά, μπάζουν νερά και θα πρέπει να αλλαχθούν. Για την ενεργειακή αναβάθμιση θα πρέπει να γίνει μελέτη και να μπει σε εφαρμογή».
Αρχαιολογικοί χώροι
Ένα σπουδαίο ζήτημα, αφορά τους εξωτερικούς αρχαιολογικούς χώρους στο Νομό Δράμας. Όπως εξηγεί η ίδια, οι εξωτερικοί χώροι καθαρίζονται, αποψιλώνονται και τοπογραφούνται πλέον. «Όπως είχαμε πει πριν από λίγο καιρό, είχαν δρομολογηθεί η τοπογράφηση και η καθαριότητα ορισμένων χώρων. Για παράδειγμα το θέμα του Καλαμπάκ-τεπε και του Δοξάτ-τεπέ. Ήταν δυο προϊστορικοί οικισμοί, οι οποίοι δεν είχαν καθαριστεί ποτέ. Τώρα πλέον είναι καθαροί, μπορεί κανείς να τους επισκεφθεί και με τα εκπαιδευτικά προγράμματα που έχουμε δρομολογήσει θα μιλήσουμε και θα αναδείξουμε αυτούς τους χώρους.
Επίσης, Καλή Βρύση, Περιθώρι, Εξοχή όπου υπάρχει το Τέμενος, Πλατανιά, Άγιος Γιάννης στην Αδριανή, Κεφαλάρι, όλες οι Ακροπόλεις του Δήμου Παρανεστίου και του Δήμου Δοξάτου. Για όλα αυτά, έχει δρομολογηθεί η καθαριότητά τους, η τοπογράφησή τους και ο ορισμός των σαφών ορίων των χώρων, κάτι που θα βοηθήσει και τους πολίτες και την ίδια την υπηρεσία να γνωρίζει τους χώρους της αλλά και για το Κτηματολόγιο».
Αναφερόμενη στο Βυζαντινό Λουτρώνα, (πίσω από τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Δράμας), αλλάχθηκε η περίφραξη μετά από σχετική χορηγία που υπήρξε.
Επίσης, έχει γίνει ανασκαφή στην Παναγία Κορυλόβου καθώς και στην Ακρόπολη. Πρόκειται για μια παλαιολόγεια Μονή, για την οποία είχε προηγηθεί σχετική εκδήλωση για τις αρχαιότητες της Δράμας. Όπως αναφέρει η κα. Πουλιούδη, «οποιοσδήποτε χώρος υπάρχει και προστατεύεται από εμάς, έχει καθαριστεί, έχει αποψιλωθεί, μπορεί και είναι επισκέψιμος από την Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και από τους ίδιους τους πολίτες».
Διοικητικό προσωπικό και ελλείψεις
Ερωτώμενη σχετικά με το ζήτημα των ελλείψεων στο προσωπικό της ΕΦ.Α. Δράμας, η κα. Πουλιούδη σημειώνει ιδιαίτερα, ότι δεν είναι ενεργοποιημένο το τμήμα των μελετών. Τι σημαίνει όμως αυτό;
Όπως μας εξηγεί, «οι ανάγκες της Εφορείας δηλώνονται πάντοτε και αφορούν ειδικότητες μηχανικού, αρχιτέκτονα και τοπογράφου. Μ’ αυτά τα άτομα η Εφορεία θα μπορέσει να στηριχτεί από μόνη της, χωρίς να έχει, είτε εξωτερικούς συνεργάτες, οι οποίοι θα πρέπει να πληρώνονται εξτρά, είτε από τον τακτικό προϋπολογισμό, είτε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Έργων (ΠΔΕ), είτε από ανθρώπους που εργάζονται στην Περιφέρεια ή στους Δήμους».
Ως παράδειγμα, αναφέρεται στην μελέτη για το στέγαστρο στον αρχαιολογικό χώρο της Καλής Βρύσης. «Τη μελέτη αυτή έπρεπε να την κάνει ένας πολιτικός μηχανικός ή αρχιτέκτονας που είναι στις Τεχνικές Υπηρεσίες. Εμείς δεν έχουμε. Γι αυτό συνεργαζόμαστε με τους Δήμους και την Περιφέρεια. Στην προκειμένη περίπτωση για το στέγαστρο της Καλής Βρύσης που έπρεπε να γίνει μια μελέτη, ο κ. Σαλπιγκτίδης από το Δήμο Προσοτσάνης μπόρεσε να μας δώσει την συμπαράστασή του, συνεργάστηκε με την Εφορεία μας για να μπορέσουμε να κάνουμε την μελέτη. Η οποία μελέτη θα έπρεπε να πάρει την έγκριση του Υπουργείου να δρομολογηθεί και να υλοποιηθεί. Αν δεν είχαμε την στήριξη του Δήμου Προσοτσάνης δεν θα μπορούσε να γίνει. Ή τουλάχιστον από κάποιον εξωτερικό συνεργάτη.
Επίσης, για την στεγάνωση του Αρχαιολογικού Μουσείου υπήρξε συνεργασία με το τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών της ΠΕ Δράμας και βοήθησε σημαντικά ο κ. Εφραιμίδης, ο οποίος έκανε τη μελέτη. Διαφορετικά δεν θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε και έτσι στεγανώθηκε το Μουσείο.
Γι’ αυτό είναι απαραίτητο το σχετικό προσωπικό, μηχανικός, αρχιτέκτονας, τοπογράφος που θα μπορούν έτσι να στήσουν ορισμένες μελέτες, αλλά και να μην αναζητούμε λύσεις στους Δήμους και την Περιφέρεια, γιατί κι αυτοί έχουν τις δικές τους δουλειές».
Εκπαιδευτικά προγράμματα
Πολλή δουλειά γίνεται επίσης στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, τα οποία αναμένεται να υλοποιηθούν το 2022, και για τα δυο Τμήματα: Τμήμα Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και Τμήμα Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Όπως σημειώνει η ίδια, «στο Τμήμα Των Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων έχουμε δρομολογήσει επισκέψεις σχολείων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως επίσης και ενημερώσεις των παιδιών στον Ελληνιστικό Τάφο της οδού Τροίας και στους προϊστορικούς χώρους. Συγκεκριμένα, ο τίτλος είναι: Πως είναι μια μέρα του γεωργοκτηνοτρόφου της προϊστορικής εποχής. Έτσι μπορούμε να περιηγηθούμε στις προϊστορικές τούμπες και τους προϊστορικούς οικισμούς που υπάρχουν στο Νομό της Δράμας και να δούμε τα ήθη και έθιμα της ελληνιστικής εποχής της ταφής. Εδώ έχουμε ένα στολίδι, τον Ελληνιστικό Τάφο της οδού Τροίας, που θα μπορούμε να το επισκεφτούμε και έτσι να διδαχτούν τα παιδιά και να προκύψουν ίσως και ορισμένα εγχειρίδια, για παιδιά και εκπαιδευτικούς».
Πρακτική εκπαίδευση
Ένα σημαντικό θέμα, είναι επίσης η πρακτική άσκηση φοιτητών μέσω του Συστήματος Κεντρικής Υποστήριξης και Φοιτητών ΑΕΙ, ΑΤΛΑΣ. «Πριν το πτυχίο τους, έρχονται και εκπαιδεύονται σε αντικείμενα, χώρους μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο ή και στα διάφορα έργα που τρέχουν. Αυτό παρέχει τη δυνατότητα σε παιδιά που κατοικούν στο Νομό Δράμας, να διευκολυνθούν και να μην μετακινούνται σε άλλους Νομούς, ώστε να κάνουν εδώ την πρακτική τους και να μάθουν για την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου τους και να εντρυφήσουν σε ορισμένα αντικείμενα και θέματα της ίδιας της Εφορείας. Αυτό βέβαια διευκολύνει και τους ίδιους, αλλά και εμάς που έχουνε τη δυνατότητα να έρθουμε σε επαφή με τους νέους επιστήμονες που πρόκειται να βγουν» εξηγεί η κα. Πουλιούδη.
Κατασχέσεις και δωρεές
Ερωτώμενη σχετικά με το ζήτημα των διαφόρων αρχαιολογικών αντικειμένων που κατάσχονται από αρχαιοκάπηλους ή και τις δωρεές που γίνονται από πολίτες, για το ποια είναι η σχετική διαδικασία να επιστρέψουν στο Μουσείο, η ίδια σημειώνει:
«Αν σε περίπτωση έχουμε τέτοια αντικείμενα, αυτά θα πρέπει να παραδοθούν στην κατάλληλη διεύθυνση κι από εκεί και πέρα να δρομολογηθεί η ταύτισή τους, η συντήρηση τους. Για παράδειγμα για τα νομίσματα, θα πρέπει να αποδειχθεί η ιστορικότητά τους και να ταχτοποιηθούν ώστε να προχωρήσει η συντήρησή τους. Στη συνέχεια επιστρέφουν και πάλι στον τόπο όπου κατασχέθηκαν.
Όταν είναι μεγάλος ο αριθμός των αντικειμένων θα πρέπει να έχουμε λίγη υπομονή, γιατί η κάθε διεύθυνση έχει το δικό της πρόγραμμα και περισσότερο η διαδικασία είναι χρονοβόρα. Ωστόσο, έχεις τη δυνατότητα να έχεις αντικείμενα ταυτισμένα, συντηρημένα και να μπορείς στη συνέχεια να τα εκθέσεις».
Ερωτώμενη αν στη Δράμα έχουμε τέτοια ζητήματα, μας εξηγεί: «Στο Νομό μας έχουμε και κατασχέσεις και δωρεές. Βέβαια αυτό έγκειται στον κάθε πολίτη και θεωρώ ότι είναι θέμα παιδείας. Στις μεν δωρεές, θεωρώ ότι ο δωρητής κατανοεί ότι αυτό το αντικείμενο που κατέχει αφορά την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου και δεν είναι δικό του, γι’ αυτό και κάνει τη δωρεά.
Στις άλλες υποθέσεις που προέρχονται από κατασχέσεις, το να πάει οποιοσδήποτε να σκάβει και να καταστρέφει χώρους, θεωρώ ότι είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να υπάρξει. Γι’ αυτό θα έπρεπε να υπάρχει και η ανάλογη ενημέρωση.
Γι’ αυτό, δεν σας κρύβω ότι έχουν δρομολογηθεί ενημερώσεις στα κατά τόπους χωριά, ώστε να γίνει κατανοητό τι σημαίνει πολιτιστική κληρονομιά, το κάθε μικρό αντικείμενο, το κατέχω αλλά το παραδίδω γιατί δεν είναι δικό μου, είναι κάτι που πρέπει να μοιραστώ, γιατί είναι κομμάτι της ιστορίας του τόπου».
Θέσεις εργασίας
Τέλος, αναφερόμενη στο ζήτημα των διαφόρων έργων που έχει με αυτεπιστασία η ΕΦ.Α. Δράμας, η κα. Πουλιούδη σημειώνει: «Πολλές φορές, μπορεί να μην βρεθούν αρχαιότητες στα διάφορα έργα που έχουμε αυτεπιστασία, ωστόσο η Εφορεία Αρχαιοτήτων αποτελεί έναν πνεύμονα για την περιοχή και το νομό. Κι αυτό γιατί μπορεί να έχει είκοσι θέσεις και μέσα από αυτές θα βρουν δουλειά είκοσι άτομα. Θα λύσουν τις καθημερινές τους ανάγκες. Το θέμα της επαγγελματικής απασχόλησης ειδικά για επιστήμονες, θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό στην εποχή μας.
Στο τέλος – τέλος, όπως στο έργο της Μαυρολεύκης, μπορεί να μην βρέθηκε κάτι, όμως απασχολήθηκε ένας αρχαιολόγος, βρήκε δουλειά ένα παιδί και βοήθησε την οικογένειά του. Θα πρέπει να το σκεφτούμε και έτσι, ως πνεύμονας που δίνει δουλειά σε ένα άτομο, έστω και για λίγο χρονικό διάστημα. Αποτελούμε και εμείς τμήμα της κοινωνίας».
Καταλήγοντας, επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι, «πάντα αυτά τα αντικείμενα της πολιτιστικής κληρονομιάς που έχουμε εδώ, προσπαθούμε να τα κάνουμε κτήμα όλων και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό έργο. Μέσω των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, των εκθέσεων και των εκδηλώσεων, να κάνουμε πιο οικείο τον χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου, αλλά και των ίδιων των αρχαιολογικών χώρων».
Τέλος, αναφέρεται με τα καλύτερα λόγια για της συνεργασία με όλους τους Δήμους της Π.Ε. Δράμας, την ΠΕ Δράμας, όπως και την πολύ καλή συνεργασία με τις δύο Μητροπόλεις, Δράμας και Ζιχνών και Νευροκοπίου, ενώ ευχαριστεί όλο το προσωπικό της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας για την εξαιρετική του δουλειά.
