Mήπως τρέχεις πίσω

από τη ζωή σου;

Γράφει ο Ψυχολόγος Δημήτρης Φλαμούρης PhD. 

Μαθηματικός – Συγγραφέας – Coach Θετικής Ψυχολογίας 

Μήπως έχεις συχνά την αίσθηση ότι τρέχεις πίσω από τη ζωή σου; Ότι οι υποχρεώσεις είναι πολλές και πως δεν υπάρχει αρκετός χρόνος μέσα στην ημέρα; Ότι οι ρυθμοί που ζεις στο τέλος σε εξουθενώνουν;

Τι ακριβώς συμβαίνει;

Όλα πιο γρήγορα

Γιατί δεν προλαβαίνεις τη ζωή σου; Είσαι εσύ αργός ή όλα γύρω σου κινούνται όλο και πιο γρήγορα; Η απάντηση είναι το δεύτερο. Οι ταχύτητες με τις οποίες το περιβάλλον σου κινείται είναι όλο και μεγαλύτερες. Παρακάτω είναι μερικά μόνο από τα παραδείγματα.

TAINIEΣ

Είναι παντού γύρω σου. Οι ταινίες έχουν όλο και μεγαλύτερες εναλλαγές στα καρέ. Αν βάλεις να δεις οποιαδήποτε ταινία του ’50 ή του ’60 θα δεις πόσο πιο αργές ήταν οι εναλλαγές στις σκηνές. Μερικές ταινίες ήταν το ίδιο αργές ακόμα και στη δεκαετία του ’90.

Σήμερα όμως δε θα ανεχόμασταν εύκολα να κάτσουμε στο σινεμά να δούμε μια ταινία σαν κι αυτή. Σήμερα το κοινό επιζητά ταινίες με γρήγορες εναλλαγές.

YouTube και άλλα

Όταν θέλεις να παρακολουθήσεις ένα βίντεο πλέον είναι πολύ πιθανό να το δεις σε μεγαλύτερη ταχύτητα από τη φυσική. Προσωπικά συχνά βλέπω ομιλίες και ενδιαφέροντα βίντεο στο x1.5 και έτσι «γλυτώνω» λίγο χρόνο. Αντί να «ξοδέψω» 20 λεπτά για κάτι «ξοδεύω» μόνο 13.5.

Τo Whatsapp έχει βάλει πλέον γρηγορότερες ταχύτητες για να ακούς τα ηχητικά μηνύματα των φίλων σου. Έτσι «ξεμπερδεύεις πιο γρήγορα.

Email ή Chatrooms?

Σε πολλούς μεγάλους διεθνείς οργανισμούς οι εργαζόμενοι δεν επικοινωνούν πλέον μέσω email. Αντί γι αυτό έχουν εσωτερικά chat rooms και επικοινωνούν μέσω αυτών. Είναι πιο άμεσα και φυσικά πιο γρήγορα. Τα email είναι μόνο για βαρετά διοικητικά θέματα. Αρκετοί εργαζόμενοι σε αυτές τις εταιρείες τα τσεκάρουν πια πολύ σπάνια.

Facebook ή Instagram?

Όλα ξεκίνησαν με το Facebook. Ποστάραμε ιστορίες και τα νέα μας. Και μετά βγήκε το Instagram. Ποστάραμε ΜΟΝΟ φωτογραφίες. Ξαφνικά όλοι μετακινήθηκαν εκεί. Γιατί;

Ίσως γιατί είναι πιο γρήγορο. Που να διαβάζεις τώρα κείμενα. Βλέπε μόνο φωτογραφίες. Σκρολάρεις και στον ίδιο χρόνο έχεις περισσότερα ερεθίσματα.

Έτσι ακολούθησαν και τα stories. Θα εξαφανιστούν σε μια μέρα και διαρκούν λίγο. Όλα, όλο και πιο γρήγορα.

Και τώρα η νέα μόδα είναι το Tik Tok. Βίντεο λίγων δευτερολέπτων. Για να τα ξεπετάς γρήγορα και να πηγαίνεις στο επόμενο. Και στο επόμενο.

Βιβλία

Την τάση του Tik Tok ακολουθιύν ακόμα και τα βιβλία. Τα Κεφάλαια γίνονται όλο και μικρότερα. Τα δημοφιλέστερα βιβλία στο χώρο της αυτοβοήθειας, βιβλία με χιλιάδες πωλήσεις, έχουν κεφάλαια των 3-5 σελίδων. Για να ξεμπερδεύεις με το κάθε κεφάλαιο (αλλά και με το βιβλίο) όλο και πιο γρήγορα.

Άρθρα και τσιτάτα

Παλιά διαβάζαμε εφημερίδα. Μετά άρθρα στο ίντερνετ. Τα άρθρα άρχισαν να γίνονται όλο και πιο σύντομα. Με τίτλους που θα σου κρατήσουν την προσοχή και λίγες λέξεις για να μη βαρεθείς και το παρατήσεις.

Και μετά βγήκε το Instagram και οι influencers. Οπότε λες, γιατί να διαβάζω το άρθρο; Θα διαβάσω μόνο το τσιτάτο. Το απόφθευγμα. Τη συμπυκνωμένη σοφία.

Μα τι λες βρε Ιπποκράτη; Τόσο απλά ε; Πώς τα κάνω όλα λάθος εγώ και έχω άγχος και έγνοιες…

Ας συνέλθουμε όλοι μας.

Το περπάτημα

Σε μια έρευνα μελετήσανε την ταχύτητα με την οποία οι άνθρωποι περπατάνε στις μεγάλες πόλεις και στις μικρότερες, αλλά και σε χωριά. Βρήκαν πως όσο μεγαλύτερη η πόλη τόσο πιο γρήγορα περπατάνε οι άνθρωποι στους δρόμους. Οι ρυθμοί είναι πιο γρήγοροι στην κυριολεξία. Όχι μόνο ψυχολογικά.

Οι συνέπειες

Ο κόσμος κινείται όλο και πιο γρήγορα. Καθημερινά βομβαρδίζεσαι με περισσότερες πληροφορίες από όσες ο εγκέφαλός σου μπορεί να επεξεργαστεί. Στον υπερσυνδεδεμένο κόσμο μας, πάντα κάτι γίνεται. Και δυστυχώς εσύ το μαθαίνεις.

Θα μάθεις για την πλημμύρα στη Βιρμανία, για τον φόνο στην Κένυα , για τις φωτιές στην Αυστραλία, αλλά και για τον μεγάλο σεισμό στο Περού, όπως και για τη ληστεία στα Πετράλωνα και το σχολείο που έμεινε κλειστό λόγω βροχής στην Προσοτσάνη της Δράμας. Έχεις διαρκώς περισσότερα ερεθίσματα από όσα αντέχεις, οπότε αναγκαστικά η αίσθηση που σου δημιουργείται είναι ότι δεν προλαβαίνεις. Γιατί όντως δεν προλαβαίνεις να τα μεταβολίσεις όλα.

Όλες τα νέα τα νιώθεις σημαντικά την ώρα που τα διαβάζεις, αλλά δε σου αφήνουν τίποτα σαν επίγευση. Γιατί πρωτού τα επεξεργαστείς, θα πεταχτεί η επόμενη ειδοποίηση στο κινητό σου.

Κατακλύζεσαι από μια βροχή πληροφοριών που σου παρουσιάζονται ως σημαντικές, αλλά

δεν έχουν καμία ουσιαστική σημασία για τη δική σου ζωή. Είναι πολύ κρίμα που γκρεμίστηκαν τα σπίτια στο Νεπάλ μετά από την κατολίσθηση, αλλά εσύ τι πρέπει να την κάνεις αυτή την πληροφορία; Γιατί πρέπει να το ξέρεις;

Ενώ δεν έχει αξία να το ξέρεις, ταυτόχρονα έχει πολύ μεγάλη αξία το να μην το ξέρεις. Διότι όσο περισσότερη ενέργεια δαπανάς στο να μεταβολίζεις τα άσχετα με τη ζωή σου νέα (ή βλέποντας βιντεάκια για το πώς μπορείς να φτιάξεις ένα έπιπλο από άχρηστα υλικά, ή πώς σώθηκε ένας σκύλος σε μια παγωμένη λίμνη, ή πώς μπορείς να κάνεις κρεμάστρες από καλαμάκια και να κουρέψεις τις γλάστρες σου μόνο με ένα μολύβι) τόσο λιγότερη ενέργεια μένει διαθέσιμη ώστε να επεξεργαστείς τα πραγματικά σημαντικά για εσένα πράγματα.

Το τι πάει στραβά με τη σχέση σου και πώς θα τη βελτιώσεις. Το τι θα κάνεις με τη δουλειά σου που δε σε γεμίζει. Το πώς θα μιλήσεις με το παιδί σου που φαίνεται να απομακρύνεται όλο και περισσότερο και να χάνεται στον δικό του ψηφιακό κόσμο. Το πώς θα αρχίσεις να φροντίζεις περισσότερο το σώμα σου, που πονάει όλο και παραπάνω και διαμαρτύρεται.

Πόσο πιστεύεις ότι ζεις;

Ίσως η χειρότερη συνέπεια του να τρέχεις πίσω από τη ζωή σου να είναι πως τελικά δεν ζεις τη ζωή σου. Όταν από το πρωί τρέχεις σε δουλειά ή σε δουλειές και μετά φαγητό γρήγορα και μετά κι άλλες δουλειές και άλλες δραστηριότητες, τότε πόσο παρόν είσαι σε κάθε μία από αυτές;

Σκέψου πόσο ευχαριστιέσαι ένα γεύμα στα όρθια μπουκώνοντας τον εαυτό σου με άγχος και πόσο ευχαριστιέσαι ένα γεύμα όπου παίρνεις τον χρόνο σου και τρως αργά και με όρεξη. Η βιασύνη είναι αντιστρόφως ανάλογη της ευχαρίστησης. Όσο πιο πολλά πράγματα κάνεις, τόσο πιο πιθανό είναι να σκορπίζεις τον εαυτό σου και να τον αναλώνεις σε πολλά. Τόσο λιγότερο τα απολαμβάνεις… Τόσο λιγότερο ζεις.

Υπάρχει μια  έκφραση στα αγγλικά. Spreading yourself too thin.

Πόσο βάθος και πόσο επιφάνεια υπάρχει στη δική σου ζωή;

Ώρα για διατροφή

Ακούς παντού γύρω σου για την ανάγκη για σωστή διατροφή. Είσαι ό,τι τρως λένε. Άραγε εσύ πώς ταΐζεις το μυαλό σου.

Κι εγώ δεν είμαι καλύτερος, μη νομίζεις. Από το καλοκαίρι διάβασα παραπάνω από δέκα βιβλία και έχω ακούσει πολλές ομιλίες στο YouTube, αλλά τι μου έχει μείνει από όλα αυτά; Τι έχω επεξεργαστεί από ό,τι διάβασα;

Όσο γράφω αυτό το άρθρο, έχω δει δυο βιντεάκια του Federer…

Είμαι και εγώ εθισμένος στη ζωή των πολλών ερεθισμάτων. Όπως έχω γράψει στο παρελθόν, όταν συνηθίσεις σε υψηλό βαθμό ερεθισμάτων, μετά το να μειώσεις τους ρυθμούς, το βιώνεις ως βαρετό. Αυτή είναι η βιολογία μας. Αναζητούμε υψηλές δόσεις ντοπαμίνης, έτσι, στην πράξη, δυσκολευόμαστε αντικειμενικά να μειώσουμε τους ρυθμούς μας, όσο και αν στη θεωρία λέμε ότι μας αρέσει η ιδέα.

Όπως είναι δύσκολο να κόψεις τα πολλά γλυκά, αν έχεις συνηθίσει να τα τρως, έτσι είναι δύσκολο να κόψεις τα πολλά ερεθίσματα, αν έχεις συνηθίσει να ζεις με αυτά στο περιβάλλον σου.

Αξίζει τον κόπο

Κι όμως αξίζει τον κόπο να δώσεις βάθος και χρόνο στη ζωή σου. Για να είσαι σε αυτό το μπλογκ και να διαβάζεις ακόμα αυτό το άρθρο, σημαίνει ότι εκτιμάς μια πιο ρεαλιστική και σκεπτόμενη προσέγγιση στην ζωή. Έχεις την υπομονή να διαβάσεις 1200 λέξεις και να συνεχίσεις να βρίσκεις ενδιαφέρον χωρίς να πας στο επόμενο ερέθισμα. Μπράβο σου.

Επίλεξε προσεχτικά τις πηγές πληροφόρησής σου. Διάβαζε άρθρα μεγάλης έκτασης από πηγές που εμπιστεύεσαι και όχι σύντομα αρθράκια και τσιτάτα που έχουν σαν σκοπό να πάρουν την προσοχή σου και να μη σου δώσουν τίποτα ουσιαστικό. Κάτι σαν τα πατατάκια στο φαγητό.

Δημιούργησε όσο μπορείς χρόνο για τον εαυτό σου, χωρίς το κινητό ή το Netflix. Ο μελλοντικός σου εαυτός θα σε ευγνωμονεί. Πέρασε τουλάχιστον 15 λεπτά την ημέρα κάνοντας τίποτα. Κυριολεκτικά τίποτα. Δώσε χρόνο στον εγκέφαλό σου να έρθει στα ίσα του (αν και μάλλον θα χρειαστεί πολύ περισσότερος χρόνος από αυτό, αλλά πρέπει να αρχίσεις από κάπου).

Θα νιώσεις άβολα και ίσως και ένοχα. Δεν πειράζει. Μην πτοηθείς. Σε κανέναν δεν αρέσει να ξεβολεύεται. Αν επιμείνεις η ανταμοιβή θα είναι τεράστια.

Δεν το παίζω έξυπνος, γιατί κι εμένα με παιδεύει αυτό. Έχω κλείσει την τηλεόραση εδώ και χρόνια και προσπαθώ να μην έχω κινητό ανοικτό μετά από κάποια ώρα. Επίσης όσο μπορώ κλείνω τα site που μου αποσπούν την προσοχή όταν δουλεύω και λέω όχι σε προσκλήσεις όταν το θυμάμαι. Συχνά ξεχνιέμαι. Τι να κάνουμε. Άνθρωπος είμαι κι εγώ. Αλλά συνεχίζω να το προσπαθώ. Ο αγώνας δε σταματάει ποτέ.

Συμπέρασμα

Αν νιώθεις ότι τρέχεις πίσω από τη ζωή σου, τότε δε φταις μόνο εσύ. Και η ζωή αυξάνει διαρκώς ταχύτητα. Η λύση δεν είναι να πας πιο γρήγορα για να τη προλάβεις.

Η λύση είναι να κάνεις τη ζωή σου να κυλήσει πιο αργά για να σε προλάβει εκείνη…