Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έρευνα από τη ΔΑΟΚ ΠΕ Δράμας

Οι καταναλωτές στρέφονται

ολοένα και περισσότερο

σε πιστοποιημένα προϊόντα

► Μιλάει στον «Π.Τ.» ο υπεύθυνος της έρευνας κ. Κ. Σίμογλου

► Αφορμή της έρευνας η «Πράσινη Συμφωνία» που προωθεί η Ε.Ε. και η δραστική μείωση γεωργικών φαρμάκων και λιπασμάτων στη γεωργία μέχρι το 2030

Του Θανάση Πολυμένη

ΜΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ενδιαφέρουσα έρευνα σε πανελλαδικό επίπεδο, πραγματοποίησε η Διεύθυνση Αγροτικής  Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) της Π.Ε. Δράμας, με το Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου.

Τίτλος της έρευνας «Αποτελέσματα πανελλαδικής έρευνας καταναλωτών για τα  υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων και την ασφάλεια τροφίμων».

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το κ. Κωνσταντίνο Σίμογλου, της ΔΑΟΚ Δράμας, σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωπονίας της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου Κρήτης και το Ινστιτούτο Αγροδιατροφής και Επιστημών Ζωής, του Κέντρου Ερευνών του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου Κρήτης.

Όπως επισημαίνει μιλώντας στον «Πρωινό Τύπο» ο κ. Σίμογλου, η έρευνα έγινε σε πανελλαδικό επίπεδο, γι’ αυτό και δεν υπάρχουν άμεσα τοπικά στοιχεία και είχε ιδιαίτερα μεγάλη συμμετοχή (1.800 συμμετέχοντες).

Αφορμή της έρευνας, είναι οι δρομολογούμενες μεταβολές στην Ευρωπαϊκή Ένωση,  με τη λεγόμενη «Πράσινη Συμφωνία» εξηγεί ο κ. Σίμογλου και σημειώνει: «Πρόκειται στην ουσία για την αλλαγή της πολιτικής, όχι μόνο στην αγροτική πολιτική αλλά και γενικότερα. Αυτή η λεγόμενη Πράσινη Συμφωνία, λέει ότι μέχρι το 2030 θα πρέπει να περιοριστούν δραστικά οι εισροές στη γεωργία».

Ο κ. Σίμογλου εξηγεί ότι «αυτό σημαίνει περιορισμό της χρήσης των γεωργικών φαρμάκων και λιπασμάτων, με τη λογική ως προς την προστασία του περιβάλλοντος. Αυτή είναι μια μεγάλη δρομολογούμενη αλλαγή. Στην έρευνα αυτή, εμείς θελήσαμε να δούμε ποια είναι η άποψη του καταναλωτικού κοινού, με την έννοια ότι, όλοι μας είμαστε καταναλωτές».

Ο κ. Σίμογλου σημειώνει ότι «η έρευνα εστιάζει στην άποψη του καταναλωτή για τη χρήση γεωργικών φαρμάκων και γενικότερα. Εάν φοβάται, εάν ανησυχεί για την υγεία, από που παίρνει πληροφορίες και πώς τις επεξεργάζεται».

Ερωτώμενος για το πώς βλέπει στο άμεσο μέλλον τη δυνατότητα μείωσης αυτών των ουσιών, ο κ. Σίμογλου απαντά: «Η αλήθεια είναι ότι είναι μια δραστική μεταβολή. Υπάρχουν  κάποιες δυνατότητες ώστε να μεταβούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Άλλωστε πάρα πολλά γεωργικά φάρμακα είναι  πλέον φιλικά. Είτε είναι βιολογικά, χωρίς χημικά μόρια, αλλά ακόμα και ορισμένα χημικά είναι εξαιρετικά ήπια. Πάντως, νομίζω ότι θα υπάρχει μια σχετική δυσκολία στη μετάβαση αυτή, γιατί μια δραστική αλλαγή, πάντα φέρνει μια δυσκολία στην προσαρμογή».

Σημειώνει ακόμα ο ίδιος, ότι, «όπως φάνηκε από την έρευνα, η πλειοψηφία του κόσμου, αναγνωρίζει και θετικές επιπτώσεις και επιδράσεις, με την έννοια της επισιτιστικής ασφάλειας, την ασφάλεια της τροφής και φυσικά στη συμμετοχή και στην οικονομία. Για μένα, η ορθή χρήση και το μέτρο είναι μια λογική μετάβαση στο νέο μέτρο, παρά η δραστική περικοπή, μιας και πρακτικά είναι κάτι δύσκολο να γίνει».

Ερωτώμενος αν χρειάζεται να γίνει κάποια αλλαγή στη νομοθεσία μας ή είναι θέμα καλλιεργητών να προχωρήσει, ο κ. Σίμογλου σημειώνει: «Πιστεύω ότι προφανώς όλο αυτό, κάποια στιγμή θα περάσει και στη νομοθεσία μας και θα περιοριστούν και τα διαθέσιμα γεωργικά φάρμακα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ξέρουμε με ποιο τρόπο θα γίνει αυτό».

Όπως τονίζει ο ίδιος, «ένα βασικό σημείο είναι ότι, οι καταναλωτές εμπιστεύονται την πιστοποίηση, τα πιστοποιημένα προϊόντα δηλαδή. Και αυτό είναι εξαιρετικό, γιατί σ’ αυτή την προοπτική, θα προαχθεί ιδιαίτερα η πιστοποίηση. Δηλαδή τα πιστοποιημένα προϊόντα που εξασφαλίζουν την ασφάλεια των τροφίμων και είναι αυτά που θα πάρουν τη μερίδα του λέοντος στο μέλλον. Αυτό είναι ένα από τα σημαντικά συμπεράσματα και αυτό παίζει το ρόλο του, ενώ  υποστηρίζεται και από  παλαιότερες μελέτες που είχαν γίνει στην Ελλάδα, που έδειχναν ακριβώς ότι, η πιστοποίηση και η σήμανση, κάνουν τον καταναλωτή να νιώθει περισσότερο ασφαλής. Όταν υπάρχει σήμανση και μπορεί να βρεθεί η ιχνηλασιμότητα – άρα να βρεθεί η άκρη ως τον παραγωγό αν χρειαστεί – είναι πολύ σημαντικό για τον καταναλωτή».

Αποτελέσματα της έρευνας

Η έρευνα εκπονήθηκε τον Μάρτιο 2021 και συμμετείχαν 1.846 καταναλωτές από όλες τις Περιφέρειας της χώρας μας. Από την έρευνα αυτή, μεταφέρουμε εδώ ένα μέρος, σχετικά με τα συμπεράσματα που εξήχθησαν:

[Σε ό,τι αφορά στο φύλο, οι άνδρες εξέφρασαν συχνότερα θετική άποψη στην αποδοχή των ωφελειών των ΦΠ έναντι των κινδύνων. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες εκφράζουν αυξημένα επίπεδα αντιλαμβανόμενου κινδύνου αναφορικά με χημικά υπολείμματα.]

[Από τη μελέτη αυτή έχει δειχθεί ότι οι Έλληνες καταναλωτές εκφράζουν αυξημένη ανησυχία για τα υπολείμματα Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων (ΦΠ) στα τρόφιμα. Ταυτόχρονα ωστόσο, αναγνωρίζουν σε σημαντικό βαθμό θετικές συνεισφορές της χρήσης των ΦΠ στην επισιτιστική ασφάλεια και στην εθνική οικονομία.

Η ανάλυση έχει καταδείξει την ύπαρξη σημαντικών προγνωστικών παραμέτρων για τις πεποιθήσεις των καταναλωτών σε ό,τι αφορά στο ερώτημα τής υπεροχής των ωφελειών ή των κινδύνων από τα ΦΠ. Οι προσωπικές αξίες και πεποιθήσεις, η ιδιότητα τού χρήστη ΦΠ, το φύλο, η εμπιστοσύνη στις διαδικασίες πιστοποίησης τροφίμων και τού επίσημου ελέγχου των υπολειμμάτων ΦΠ, καθώς και το επίπεδο πληροφόρησης των καταναλωτών, επιδρούν καθοριστικά στη στάση τους.

Τα αποτελέσματα της μελέτης καταδεικνύουν τη σημασία που έχει η διαρκής ενημέρωση και εκπαίδευση τού κοινού σε θέματα ασφάλειας τροφίμων και στον πληροφοριακό γραμματισμό προκειμένου να είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται κριτικά τις προσλαμβανόμενες πληροφορίες.

Θα πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες από την Πολιτεία για ευρύτερη διάχυση των αποτελεσμάτων ανάλυσης κινδύνου που τακτικά διενεργείται από τις αρμόδιες Αρχές και των κανονιστικών διαδικασιών ελέγχου που υφίστανται, στοχεύοντας στο ευρύτερο καταναλωτικό κοινό, μέσω γενικών πηγών πληροφόρησης.

Κρίνεται αναγκαία η στενή συνεργασία των δημοσιογράφων και των επιστημόνων προς την κατεύθυνση αυτή. Επιπλέον, θεωρούμε σημαντική την εξωστρεφή και ενεργητική προβολή τού έργου των αρμοδίων Αρχών ασφάλειας τροφίμων και την συντονισμένη συμμετοχή των επίσημων φορέων στην πληροφόρηση που αφορά στα τρόφιμα, για την αποφυγή δημιουργίας αθέμιτου φόβου και άγχους στο κοινό.

Τέλος, προτείνεται η εντονότερη προβολή της σημασίας της πιστοποίησης των τροφίμων φυτικής προέλευσης, ιδιαιτέρως από τις ομάδες παραγωγών εάν επιζητείται η αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών.]