Την Κυριακή του Θωμά αναβιώνει
το Ταφικό Έθιμο στη Νέα Κρώμνη
Την 1η Μαΐου ώρα 11.00 στα νεκροταφεία Ν. Κρώμνης
Η ΚΥΡΙΑΚΗ του Θωμά είναι μια εξαιρετικά σημαντική μέρα για τους Ποντίους. Τη μοιράζονται με τους νεκρούς τους πίνοντας κρασί, τρώγοντας νοστιμότατους μεζέδες και τσουγκρίζοντας κόκκινα αυγά στα νεκροταφεία, στα μνήματα.
Έτσι, την επόμενη Κυριακή του Θωμά 1 Μαΐου, αναβιώνει το Ταφικό Έθιμο στην περιοχή των νεκροταφείων της Νέας Κρώμνης και ώρα 11.00 το πρωί. Το έθιμο αναβιώνει για άλλη μια χρονιά, από το Σύλλογο Ακρίτες Νέας Κρώμνης και το Σύλλογο για την Αποκατάσταση των Μνημείων της Νέας Κρώμνης.
Φωτογραφίες από παλαιότερη αναβίωση του Ταφικού Εθίμου στη Νέα Κρώμνη Δράμας. (Φωτο: αρχείο «Π.Τ.»)
Πρόκειται για ένα πανάρχαιο έθιμο, άριστα συνδεδεμένο με την ιστορία του Πόντου και τελείται στην περιοχή της Νέας Κρώμνης στη Δράμα εδώ και 30 χρόνια.
Το Ταφικό έθιμο συμβολίζει τη συνέχιση της ζωής μετά το θάνατο. Για τους Ποντίους, αυτή η ημέρα, είναι ημέρα Ανάστασης. Η μέρα αυτή συμβολίζει την Ανάσταση και όχι το πένθος. Το ταφικό έθιμο με τις Αρχαιοελληνικές ρίζες, είναι συνδεδεμένο άρρηκτα με την Ποντιακή παράδοση. Το έθιμο αυτό σημαίνει τιμή στην μνήμη των δικών μας νεκρών, στη μνήμη των προγόνων μας.
Η παράδοση μας, ήθελε τις ψυχές να ανεβαίνουν από τον Άδη την ημέρα της Ανάστασης και να παραμένουν στη γη, έως και την Πεντηκοστή.
Στον Πόντο, την Κυριακή του Θωμά, (τη Δευτέρα του Πάσχα ή του Αγίου Πνεύματος σε κάποιες περιοχές), συγγενείς και φίλοι των νεκρών, επισκέπτονταν τα νεκροταφεία.
Τα μνήματα πλένονταν και αφού γινόντουσαν τα τρισάγια από τον Ιερέα, κατόπιν έστρωναν γιορτινό τραπέζι. Τσουγκρίζοντας πάνω από τον τάφο τα κόκκινα αυγά, προσφέροντας ποικιλία Ποντιακών εδεσμάτων. Κερνώντας κρασί ή οποιοδήποτε άλλο ποτό… θα ήθελε ο μακαρίτης!
Φίλοι και συγγενείς μιλούσαν για το νεκρό, φέρνοντας στο μυαλό τους όσα πέρασαν μαζί του και ήταν σαν ο ίδιος να βρίσκεται ανάμεσα τους. Αν ο νεκρός αγαπούσε το τραγούδι, φίλοι του τραγουδούσαν πάνω από τον τάφο, με τη συνοδεία της Ποντιακής λύρας.
Στο Ταφικό Έθιμο θα αντικρίσεις και μάτια θλιμμένα, γεμάτα πόνο και δάκρυα…
Που όμως χάνονται μέσα στο κλίμα χαράς και ελπίδας, που φέρνει το μήνυμα της Ανάστασης του Κυρίου. Εξάλλου την ημέρα αυτή, οι ευχές, οι χειραψίες και τα χαμόγελα δίνουν και παίρνουν.
Το ταφικό έθιμο τηρείται ευλαβικά σε αρκετές περιοχές που ζουν Πόντιοι. Από τα Σούρμενα, τον Κορυδαλλό, τις Αχαρνές, τον Ασπρόπυργο, την Καλλιθέα, την Αγία Βαρβάρα της Αττικής, μέχρι τη Νέα Κρώμνη Δράμας, τη Χαρίεσσα Νάουσας, την Καλαμαριά και τη Νέα Τραπεζούντα Πιερίας οι οικογένειες επισκέπτονται τα νεκροταφεία.
Τις «ρίζες» του τις βρίσκουμε σε αττικές λευκές ληκύθους• πρόκειται για αγγεία που εμφανίστηκαν γύρω στο 470 και χρησιμοποιούνταν μέχρι το 400 π.Χ. αποκλειστικά σε ταφικές τελετές. Σε μία λήκυθο του 430 π.Χ. που βρίσκεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης απεικονίζεται πεπλοφόρος γυναίκα που φέρει προσφορές σε τάφο, ενώ στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο φυλάσσεται παρόμοιο αγγείο που βρέθηκε στην Ερέτρια και χρονολογείται γύρω στο 440 π.Χ. Απεικονίζεται ο νεκρός έφηβος με χλαμύδα, πέτασο και δόρυ, όρθιος να αντικρίζει την επιτύμβια στήλη του προς την οποία έρχεται μια γυναικεία μορφή με κάνιστρο γεμάτο στεφάνια προσφορών, για να στολίσει το ταφικό μνημείο.
