Με επιτυχία η παρουσίαση του βιβλίου «Ας σο είδα, έκ’σα κ’έζησα»

 Ένα βιβλίο προσφορά

στην ποντιακή

διάλεκτο που χάνεται με τα χρόνια

 Μιλάνε στον «Π.Τ.» ο συγγραφέας κ. Β. Χατζηθεοδωρίδης, ο κ. Μ. Παπαδόπουλος και η εκπαιδευτικός κα. Αν.-Αν. Καριπίδου

Του Θανάση Πολυμένη

ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ της Δευτέρας 17 Μαΐου, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του δημαρχείου Δράμας, παρουσιάστηκε το νέο βιβλίο του συμπολίτη μας κ. Βασίλη Χατζηθεοδωρίδη. Ο τίτλος του βιβλίου είναι: «Ας σο είδα, έκ’σα κ’έζησα» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ινφογνώμων και είναι όλο γραμμένο στην ποντιακή διάλεκτο.

Πρόκειται ουσιαστικά για τη μεταφορά στην ποντιακή διάλεκτο ενός παλαιότερου βιβλίου του ιδίου με τον τίτλο «Σαν τα πουλιά στην μπόρα» και αποτελεί την αυτοβιογραφία του συγγραφέα πλαισιωμένη από τα ιστορικά γεγονότα, αρχής γενομένης από το 1923 με την προσφυγιά και συνεχίζει μέχρι και τις μέρες μας.

Στο οπισθόφυλλο του νέου βιβλίου «Ας σο είδα, έκ’σα κ’έζησα» αναφέρονται μεταξύ άλλων: «Παρά τη βεβαιότητα πως ούτε η παρουσία μας στη ζωή ούτε και η εγκατάλειψή της αποτελούν επιλογή μας, σε κάποια φάση της άρχισα να πιστεύω πως πρέπει να την αποδέχομαι, να την ορίζω όσο και όπως μπορώ, να τη μοιράζομαι με τους ανθρώπους και τη φύση και να την αγαπώ, όπως όλο τον κόσμο. Κάποιες μάλιστα από τις στιγμές και τις σκηνές της καρφώνονταν και παρέμεναν φωτεινές στη μνήμη μου και πολύ συχνά επέμεναν να πάρουν τη μορφή γραφής».

Αξίζει να σημειωθεί ότι, το βιβλίο παρουσιάστηκε σε μια κατάμεστη αίθουσα και η εκδήλωση ξεκίνησε με έναν σύντομο χαιρετισμό από το δήμαρχο Δράμας κ. Μαμσάκο, ενώ η παρουσίαση έγινε από την κα. Άννυ-Ανατολή Καριπίδου και τον κ. Μιχάλη Παπαδόπουλο. Η παρουσίαση διοργανώθηκε από τους Ποντιακούς Συλλόγους Δράμας υπό την αιγίδα του Δήμου Δράμας.

Χατζηθεοδωρίδης: Μια προσφορά στην ποντιακή διάλεκτο

Για το βιβλίο του μίλησε στον «Π.Τ.» ο κ. Χατζηθεοδωρίδης, επισημαίνοντας αρχικά ότι, «είναι μια επίτομη αυτοβιογραφία μου, η οποία δεν παύει όμως να απεικονίζει την εποχή μου».

Όπως μας λέει ο ίδιος, το βιβλίο «αρχίζει από την είσοδο των προσφύγων το 1923 από τη Μικρά Ασία στην Ελλάδα, ανάμεσα στους οποίους είναι και οι γονείς μου καταγόμενοι από τον Πόντο. Είναι ένα βιβλίο αυτοβιογραφικό, όμως παρουσιάζει εικόνες από την προσφυγιά, από την κατοχή και από τον εμφύλιο, μέσα από τα βιώματά μου. Το ίδιο βιβλίο έχει γραφεί με τίτλο (Σαν Τα Πουλιά Στην Μπόρα). Επειδή όμως δεν θέλω να πεθάνει τόσο εύκολα η ποντιακή διάλεκτος, σκέφτηκα ότι, όταν είναι γραπτή μένει περισσότερο. Κι έτσι αποφάσισα τη μεταφορά του στην ποντιακή διάλεκτο για να μείνει στις βιβλιοθήκες. Είναι αφιέρωμα στη μνήμη του Ποντιακού Ελληνισμού».

Όπως χαρακτηριστικά μας λέει, «οι διάλεκτοι σιγά – σιγά πεθαίνουν. Δίνουμε μια παράταση κατά κάποιον τρόπο και παρηγορούμαστε, αν κάποτε κάποιοι άνθρωποι θελήσουν να μπορέσουν να ασχοληθούν».

Σχετικά με τον χρόνο που επιλέχθηκε να γίνει η παρουσίαση του βιβλίου τις ημέρες της μαύρης επετείου της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, ο κ. Χατζηθεοδωρίδης σημειώνει: «Αυτή η γενιά της Μικράς Ασίας, αυτόματα κανείς, είτε το θέλει είτε όχι, βιώνει από τις σκηνές που έζησαν οι άνθρωποι αυτοί απ’ όλη τη Μικρά Ασία. Και φαίνεται καθαρά η προμελετημένη πρόθεση συστηματικής εξόντωσης των Μικρασιατών και ιδίως των Ποντίων από τους Νεότουρκους του Κεμάλ. Ελπίζουμε ότι θα είναι μια προσφορά στην μνήμη του Ελληνισμού».

Μ. Παπαδόπουλος: «Είναι ένα βιβλίο για την ποντιακή που θα μείνει»

Μιλώντας στον «Π.Τ.» ο ένας εκ των παρουσιαστών ο κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος, πρώην πρόεδρος του Συλλόγου της Καλλιφύτου, σημειώνει ότι «το ιδιαίτερο στοιχείο του βιβλίου είναι ότι είναι γραμμένο στην ποντιακή. Είναι ένα εργαλείο, είναι κάτι που θα δώσουμε στα παιδιά μας και στα εγγόνια μας. Και ξέρετε ότι, όσο περνάνε τα χρόνια και επειδή εμείς μεγαλώσαμε με την πρώτη γενιά και η πρώτη που μάθαμε ήταν η ποντιακή, βλέπουμε ότι στο πέρασμα του χρόνου αρχίζει και φθίνει, χάνονται πολλές λέξεις. Ανατρέχοντας στο λεξιλόγιο του βιβλίου, ο καθένας από εμάς που γνωρίζει την ποντιακή γλώσσα, θα θυμηθεί πολλές λέξεις, οι οποίες με το διάβα του χρόνου έχουν χαθεί. Δηλαδή η καθημερινότητά μας, η τριβή μας με τους συντοπίτες μας, μάς κάνει να ξεχάσουμε κάποιες λέξεις, γιατί δεν ομιλείται πλέον η ποντιακή, όπως τη μιλούσαμε κάθε μέρα στα σπίτια μας. Μιλάμε μόνο αν βρεθούμε με κάποιους Ποντίους μεταξύ μας ή με κάποιους ηλικιωμένους που ζούνε ακόμα. Βλέπουμε έτσι, ότι έχουμε βγάλει πολλές λέξεις από το λεξιλόγιό μας και το βιβλίο αυτό, είναι ένας χρήσιμος οδηγός να θυμηθούμε ξανά τα ποντιακά μας και το κυριότερο, ότι θα το δείξουμε στα παιδιά και στα εγγόνια μας. Είναι κάτι που θα μείνει».

Αν. Καριπίδου: Βιβλίο γεμάτο συναισθήματα

Μιλώντας στον «Π.Τ.» η κα. Άννυ-Ανατολή Καριπίδου, εκπαιδευτικός αλλά και δασκάλα ποντιακής διαλέκτου και επιστήθια φίλη με τον κ. Χατζηθεοδωρίδη, σημειώνει ότι γνωρίστηκαν μέσα από το Σύνδεσμο Ποντίων Εκπαιδευτικών και συνεργάζονται πολλά χρόνια.

Αναφερόμενη στο βιβλίο, η κα. Καριπίδου, σημειώνει ότι έχει βοηθήσει στη διόρθωση της ορθογραφίας των κειμένων και τονίζει ότι «έμαθα τον κ. Χατζηθεοδωρίδη σε όλες τις όψεις του απ’ αυτό το βιβλίο. Τον αγάπησα πραγματικά, γιατί νόμιζα ότι τον ξέρω. Στην πραγματικότητα όμως, έμαθα τη ζωή του βήμα-βήμα και ταυτόχρονα πολλές πτυχές της ιστορίας της Δράμας και της γύρω περιοχής, αλλά και των Ελλήνων στο εξωτερικό όπου έζησε και του εκπαιδευτικού μας συστήματος όπου αναφέρεται στο βιβλίο».

Η κα. Καριπίδου, επισημαίνει ότι «το βιβλίο είναι μια ωραία διαδρομή από την ώρα που γεννήθηκε μέχρι σήμερα. Το ιδιαίτερο μ’ αυτό το βιβλίο, είναι ότι είναι γραμμένο στην ποντιακή διάλεκτο, που είναι ένας ακόμα πλούτος. Το αντίστοιχο υπάρχει στην ελληνική γλώσσα και είναι το (Σαν τα πουλιά στην μπόρα). Αυτό όμως έχει μια ιδιαίτερη συναισθηματική αξία. Γιατί, όταν γράφεις στη γλώσσα την οποία έμαθες να μιλάς με τους γονείς σου, γράφεις πιο αυθόρμητα, πιο συναισθηματικά κι αυτό ρέει μέσα στο βιβλίο, φαίνεται το συναίσθημα».

Σημειώνει ακόμα τέλος, η ίδια, ότι «το βιβλίο αυτό πλημμυρίζει από συναισθήματα, ιδιωματισμούς του Δυτικού Πόντου, γιατί τελικά η ποντιακή διάλεκτος είναι πάρα πολύ πλούσια. Κι εγώ που ασχολούμαι τόσα χρόνια, ακόμα μαθαίνω καινούριες λέξεις».

Σε ερώτηση ότι κάποτε γινόντουσαν και στη Δράμα κάποια μαθήματα ποντιακής διαλέκτου και στη Δράμα, μας απαντάει ότι «αυτά διακόπηκαν αναγκαστικά τον Μάρτιο του 2020 με την πανδημία του κορωνοϊού. Τώρα σκεφτόμαστε να ξεκινήσουν και πάλι σύντομα».