Στο πλαίσιο των προφεστιβαλικών εκδηλώσεων 2022
του Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας
Τριήμερο Συμπόσιο Λογοτεχνίας
με θέμα «Αποτυπώσεις της Μικρασιατικής
Καταστροφής στη Νεοελληνική Λογοτεχνία»
Σε συν-διοργάνωση του Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών (Σ.Φ.Γ.Τ.) Δράμας και Δικηγορικού Συλλόγου Δράμας
Tης Πολύνας Μπανά
Προέδρου του Σ.Φ.Γ.Τ. Δράμας
Ο Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών (Σ.Φ.Γ.Τ.) Δράμας και ο Δικηγορικός Σύλλογος Δράμας δηλώνουν το “παρών” και συμμετέχουν κάθε χρόνο, την τελευταία περίπου δεκαετία, στις Προφεστιβαλικές Εκδηλώσεις του Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, επιδιώκοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, να στηρίζουν, εμπράκτως, τον εξ ορισμού σημαντικότερο, πολιτιστικό θεσμό που η πόλη μας διαθέτει.
Φέτος, ο Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών (Σ.Φ.Γ.Τ.) Δράμας και ο Δικηγορικός Σύλλογος Δράμας συμμετέχουν από κοινού στο πρόγραμμα των Προφεστιβαλικών Εκδηλώσεων 2022 του Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, με τη συν-διοργάνωση και τη διεξαγωγή ενός τριήμερου ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, το οποίο έχει ως κεντρικό θέμα “ΟΙ ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ” και το οποίο είναι αφιερωμένο στην επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Οι εργασίες του εν λόγω τριήμερου Συμποσίου Λογοτεχνίας θα διεξαχθούν την Παρασκευή, 24 Ιουνίου, το Σάββατο, 25 Ιουνίου καθώς και την Κυριακή, 26 Ιουνίου, στη μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Ωδείου Δράμας και με ώρα έναρξης στις 19.00 καθημερινά.
Στο Συμπόσιο Λογοτεχνίας συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, ο ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), Χαράλαμπος Λ. Καράογλου, ο επίκουρος καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), Βασίλης Βασιλειάδης, οι υπεύθυνοι των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, Μαρία Δημητριάδου και Τάσος Σακελλαρόπουλος καθώς και ο συγγραφέας Δημοσθένης Παπαμάρκος.
Το αναλυτικό πρόγραμμα του τριήμερου Συμποσίου Λογοτεχνίας έχει ως εξής:
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 24 Ιουνίου 2022 : ώρα 19.00 :
Επίσημη έναρξη, Πρόλογος, Χαιρετισμοί
ώρα 20.00 :
Η ξεχωριστή περίπτωση της σμυρναίας Έλδας (Ελπίδας) ΛΑΜΠΙΣΗ, πολεμικής ανταποκρίτριας στο Μέτωπο της Μικράς Ασίας για ελληνικές και ξένες εφημερίδες.
Οι υπεύθυνοι των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, Μαρία ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ και Τάσος ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, συνδέονται διαδικτυακά και μας μιλούν για το πολύτιμο φωτογραφικό υλικό πεσόντων ελλήνων στρατιωτών στη Μικρασιατική Εκστρατεία που η Έλδα Λαμπίση είχε συγκεντρώσει & φυλάσσεται σήμερα στα ιστορικά αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.
ΣΑΒΒΑΤΟ, 25 Ιουνίου 2022
ώρα 19.00 :
Εισήγηση με θέμα:
«Μνήμη της Μικρασίας: όψεις μυθοπλασίας της ιστορίας»
του ομότιμου καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), Χαράλαμπου Λ. ΚΑΡΑΟΓΛΟΥ
ώρα 20.00 :
Εισήγηση με θέμα:
«Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες στις σελίδες της νεοελληνικής πεζογραφίας: η πρώτη εγκατάσταση, η επούλωση του τραύματος, η διαχείριση της μνήμης»
του επίκουρου καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), Βασίλη ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ.
ΚΥΡΙΑΚΗ, 26 Ιουνίου 2022
ώρα 19.00 :
Ο συγγραφέας Δημοσθένης ΠΑΠΑΜΑΡΚΟΣ συνομιλεί με τη συγγραφέα Πολύνα Γ. ΜΠΑΝΑ για τη βραβευμένη συλλογή διηγημάτων του “ΓΚΙΑΚ”, με ήρωες στρατιώτες που πολέμησαν στα πεδία μαχών στη Μικρά Ασία και επιστρέφουν οριστικά αλλαγμένοι στον τόπο τους & αναφέρεται, επίσης, στη θεατρική διασκευή της συλλογής και τη μεταφορά της στην σκηνή.
ώρα 20.00:
Η καταγόμενη από τη Σμύρνη, ποιήτρια και συγγραφέας Έλλη ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ και η από μέρους της συγκέντρωση εκατό περίπου προφορικών μαρτυριών, μεταξύ άλλων, και ανθρώπων που επέζησαν από τη Μικρασιατική Καταστροφή, οι οποίες εκδόθηκαν σε ένα τετράτομο έργο με τον ενιαίο τίτλο «Ο ΚΟΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ».
Θεατρικό αναλόγιο με ανάγνωση μαρτυριών από τον “ΚΟΙΝΟ ΛΟΓΟ”, από τους δικηγόρους Ευθυμία ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ και Αναστάσιο Μ. ΠΟΥΛΙΟ.
Ακολουθεί, προκειμένου να δοθεί μία αντιπροσωπευτική, πρώτη γεύση των όσων θα παρακολουθήσετε διεξοδικώς στο Συμπόσιο Λογοτεχνίας, μία σύνοψη της εισήγησης με θέμα «Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες στις σελίδες της νεοελληνικής πεζογραφίας: η πρώτη εγκατάσταση, η επούλωση του τραύματος, η διαχείριση της μνήμης» του επίκουρου καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), Βασίλη Βασιλειάδη:
«Επιχειρείται μια στοχαστική αναδιήγηση της μικρασιατικής περιπέτειας όπως την αποτύπωσαν και τη διαπραγματεύτηκαν συγκεκριμένα κείμενα της νεοελληνικής μυθιστορηματικής παραγωγής. Με τρόπο αναγκαστικά επιλεκτικό και συνοπτικό γίνεται μια περιδιάβαση σε στιγμές της μυθιστορηματικής αφήγησης εμβληματικών για το θέμα συγγραφέων της Ιστορίας της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας όπως ο Ηλίας Βενέζης, ο Κοσμάς Πολίτης, η Διδώ Σωτηρίου, ο Θανάσης Βαλτινός, και άλλοι. Η επετειακή συγκυρία μας δίνει την ευκαιρία μιας (ιστορικής) ανασκόπησης της υποδοχής (αισθητικής και ιδεολογικής) που η νεοελληνική μυθιστοριογραφία επιφύλαξε στο τρίπτυχο της δίωξης, της εγκατάστασης στη νέα πατρίδα, της διαχείρισης της τραυματικής μνήμης.».
Ακολουθεί, για τον ίδιο λόγο, και μία σύνοψη της εισήγησης με θέμα «Μνήμη της Μικρασίας: όψεις μυθοπλασίας της ιστορίας» του ομότιμου καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), Χαράλαμπου Λ. Καράογλου:
«Η Μικρασιατική Καταστροφή-«θέμα» πολυδιάστατο και πολύπτυχο– έχει αποτυπωθεί ποικιλοτρόπως: στη λογοτεχνία, στο θέατρο και στον κινηματογράφο, στην παραλογοτεχνία και στην ανώνυμη λαϊκή δημιουργία, στις εικαστικές τέχνες, στη μουσική και στον χορό, σε απομνημονεύματα και αυτοβιογραφίες. Συγγραφείς και καλλιτέχνες που, ως παιδιά, έφηβοι ή ενήλικες, έζησαν τα συνταρακτικά γεγονότα, άντλησαν θέματα από το βίωμά τους, από την «καυτή ύλη», όπως τη χαρακτήρισε ο Βενέζης. Η μνήμη της Μικρασίας διασώζεται στο έργο τους• είναι η παρακαταθήκη που μας άφησαν.
Στην εισήγηση, αναφέρονται μερικά λογοτεχνικά έργα, με θεματικούς άξονες: την Καταστροφή, την προσφυγιά, την αιχμαλωσία και την αναπόληση των χαμένων πατρίδων.».
Ακολουθούν, ομοίως, στη συνέχεια, σύντομα βιογραφικά σημειώματα των συμμετεχόντων εισηγητών στο τριήμερο Συμπόσιο Λογοτεχνίας. Αναλυτικότερα:
ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968. Σπούδασε Ιστορία στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου. Πήρε το διδακτορικό της από το ίδιο Πανεπιστήμιο με θέμα διατριβής: Η γερμανική οικονομική και πολιτική διείσδυση στην Ελλάδα τη δεκαετία 1920-1930. Γνωρίζει αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά καθώς και ελληνική και λατινική παλαιογραφία. Το 1989 συνέχισε τις σπουδές της στην γερμανική γλώσσα στο Βερολίνο. Από το 1994 έως σήμερα εργάζεται ως υπεύθυνη των συλλογών των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη. Έχει ασχοληθεί με την ταξινόμηση, αποδελτίωση και μελέτη αρχείων, τα οποία απόκεινται στο Μουσείο Μπενάκη ενώ επιμελήθηκε και την έκδοση των δύο πρώτων τόμων του Αρχείου Αγώνος (1806-1832). Συμμετέχει στο ερευνητικό έργο «Η ελληνική επανάσταση του 1821»: ψηφιακό αρχείο, το οποίο υλοποιείται από το Κ.Ε.Α.Ε. (Κέντρο Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες) με την συνεργασία φορέων όπως το Μουσείο Μπενάκη, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, κ.α. Έχει συμμετάσχει σε αρχειακά και ιστορικά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει επιμεληθεί εκθέσεις, οι οποίες παρουσιάστηκαν τόσο στους χώρους του Μουσείου Μπενάκη, όσο και αλλού στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εν όψει της επετείου των 200 ετών από την έναρξη της ελληνικής επανάσταση είναι μέλος της επιστημονικής ομάδας του Μουσείου Μπενάκη, η οποία θα υλοποιήσει την κεντρική έκθεση του Μουσείου καθώς και άλλες παράλληλες εκδηλώσεις.
ΤΑΣΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
Σπούδασε σύγχρονη ιστορία στο πανεπιστήμιο της Σιένα στην Ιταλία και είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τομέας ενδιαφερόντων ο 20ος αιώνας και, ιδιαίτερα, η δεκαετία του 1940, η μετεμφυλιακή περίοδος, η Δικτατορία του 1967, η Μεταπολίτευση, η δεκαετία του 1980. Αντικείμενο ειδικότερης έρευνας ο πολιτικός ρόλος του ελληνικού στρατού: οι πολιτικές διεργασίες και ζυμώσεις στο εσωτερικό του και η παρεμβατικότητα του στρατού στην πολιτική λειτουργία της χώρας από το 1935 έως το 1996. Μεταξύ άλλων, εργάστηκε στο ερευνητικό πρόγραμμα «Βιβλίο και κοινωνία στην Ελλάδα του 19ου αιώνα», υπεύθυνος Φίλιππος Ηλιού και στο πρόγραμμα «Ιστορικό τοπίο και ιστορική μνήμη, το παράδειγμα της Μακρονήσου», υπεύθυνος Φίλιππος Ηλιού. Μετείχε στην γραμματεία σύνταξης του έργου «Ιστορία του Νεώτερου Ελληνισμού» (Ελληνικά Γράμματα 2003-2004) υπεύθυνος Βασίλης Παναγιωτόπουλος. Έχει γράψει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, έχει επιμεληθεί συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων, όπως και καταλόγους εκθέσεων. Έχει επιμεληθεί ιστορικές εκθέσεις σχετικές με τον 19ο και με τον 20 αιώνα. Μεταξύ άλλων, την έκθεση «1821. Πριν και Μετά» σε συν-επιμέλεια με τη Μαρία Δημητριάδου. Εργάζεται ως υπεύθυνος στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Λ. ΚΑΡΑΟΓΛΟΥ
Γεννήθηκε στη Δράμα, το 1946. Ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ. Δίδαξε θέματα νεοελληνικής φιλολογίας από το 1975 έως το 2010. Ιδρυτής του Εργαστηρίου Βιβλιολογίας. Μέλος της συντακτικής επιτροπής του επιστημονικού περιοδικού της νεοελληνικής φιλολογίας Κονδυλοφόρος. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται σε θέματα βιβλιολογίας (βιβλιογραφίας, τυπογραφίας και εκδοτικής), θεωρίας και ιστορίας της λογοτεχνικής κριτικής, των περιοδικών λόγου και τέχνης (βιβλίο αναφοράς: η τρίτομη αναλυτική βιβλιογραφία), της κίνησης των ιδεών του 19ου και του 20ού αιώνα κ.ά. Άρθρα και μελετήματά του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και σε συλλογικούς τόμους. Εξέδωσε τα δοκίμια του Δημήτρη Νικολαρεΐζη, τα ποιήματα του Ρώμου Φιλύρα (δύο τόμοι), αλληλογραφίες λογοτεχνών (Γ. Θεοτοκά, Γ. Κατσίμπαλη, Θρ. Καστανάκη κ.ά.). Πρόσφατα εξέδωσε άρθρα του Ηλία Βενέζη με τίτλο: Ελληνική διάρκεια. Μορφές και θέματα των Γραμμάτων και των Τεχνών (δύο τόμοι• ετοιμάζεται τρίτος και τελευταίος τόμος) και Η “Κιβωτός” του Μικρασιατικού Ελληνισμού.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ
Είναι επίκουρος καθηγητής νεοελληνικής φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από το τέλος του προηγούμενου χρόνου (2021). Σπούδασε στο Τμήμα Φιλολογίας του ίδιου Πανεπιστημίου, όπου και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές και υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή για τις έμφυλες διακρίσεις της λογοτεχνικής κριτικής στον Μεσοπόλεμο. Για πολλά χρόνια (1998-2021) εργάστηκε στο Τμήμα Γλώσσας και Λογοτεχνίας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας ως ερευνητής. Εργάστηκε σε εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα του ΚΕΓ για τη μετάφραση, τη διδασκαλία και τη μελέτη της νεοελληνικής λογοτεχνίας, καθώς και τον σχεδιασμό και τη δημιουργία ψηφιακών πόρων και εργαλείων για τη μελέτη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας και της ελληνικής ως δεύτερης / ξένης γλώσσας. Έχει δημοσιεύσει άρθρα για θέματα νεοελληνικής λογοτεχνικής κριτικής και πεζογραφίας, μετάφρασης της λογοτεχνίας, και διδακτικής του λογοτεχνικού μαθήματος. Δίδαξε ιστορία νεοελληνικής λογοτεχνίας, μεταφρασεολογία, λογοτεχνική θεωρία και συγκριτική γραμματολογία, θέματα ελληνικής γλώσσας για μεταφραστές και διερμηνείς, εισαγωγή στις ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες, διδακτική της λογοτεχνίας, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο στα Τμήματα Ελληνικής Φιλολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας και Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Είναι μέλος ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο όπου διδάσκει ιστορία νεοελληνικής λογοτεχνίας.
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΠΑΠΑΜΑΡΚΟΣ
Γεννήθηκε το 1983 στη Μαλεσσίνα Λοκρίδος. Έχει εκδώσει διηγήματα, μυθιστορήματα, comics και graphic novel. Η συλλογή διηγημάτων ΓΚΙΑΚ απέσπασε το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών- Ιδρύματος Πέτρου Χάρη και το Βραβείο Διηγήματος/Νουβέλας του περιοδικού Αναγνώστης, ενώ κυκλοφορεί στα ρωσικά από τις εκδόσεις O.G.I. Επίσης, έχει γράψει για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Στο πλαίσιο του Onassis Artistic Research Fellowship έγραψε το θεατρικό έργο Στον Κόρακα.
Ο Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Δράμας και ο Δικηγορικός Σύλλογος Δράμας απευθύνουν θερμές ευχαριστίες στον Πρόεδρο του Δ.Σ. του Πολιτιστικού Οργανισμού – Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, κ. Γεώργιο Δεμερτζή καθώς και στον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, κ. Γιάννη Σακαρίδη, για την άμεση ανταπόκρισή τους στη συγκεκριμένη πρόταση των δύο συν-διοργανωτών Συλλόγων για την ένταξη του τριημέρου Συμποσίου Λογοτεχνίας στο πρόγραμμα των Προφεστιβαλικών Εκδηλώσεων 2022 καθώς και για την αμέριστη αρωγή τους στην υλοποίησή του.
Τέλος δε, ως συν-διοργανωτές φορείς, προσκαλούν όλους τους δραμινούς και τους αναμένουν στις εργασίες του εν λόγω, ιδιαιτέρως ενδιαφέροντος Συμποσίου Λογοτεχνίας, καθ΄ όλη τη διάρκεια της τριήμερης διεξαγωγής του, την Παρασκευή, 24 Ιουνίου, το Σάββατο, 25 Ιουνίου και την Κυριακή, 26 Ιουνίου.
