Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας

Η θέση της γυναίκας στην αρχαιότητα

στην περιοχή της Δράμας αλλά

και μέσα από την Ορθοδοξία

► Μιλάνε στον «Π.Τ.» ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Αχθοφορίδης, η διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων κα. Πουλιούδη και διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Διαλεκτόπουλος

Του Θανάση Πολυμένη

ΜΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ενδιαφέρουσα εκδήλωση με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, πραγματοποιήθηκε το βράδυ του περασμένου Σαββάτου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας. Διοργανωτές ήταν, η Ιερά Μητρόπολη Δράμας, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας και η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δράμας.

Το κεντρικό  θέμα της εκδήλωσης ήταν: «Παναγία: Η τελείωση της γυναίκας και της ανθρώπινης φύσης και η γυναίκα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα», με ομιλητές τους: Αιδεσιμολογιώτατο Πρωτοπρεσβύτερο π. Δημήτριο Αχθοφορίδη, Προϊστάμενος του Ι.Ν. Αγίων Αναργύρων Δράμας, με θέμα «Η γυναίκα και η Σωτηρία του κόσμου μας», τον κ. Αθανάσιο Διαλεκτόπουλο, Διευθυντή της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δράμας, με θέμα «Η γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα» και την κα. Βασιλική Πουλιούδη, Αν. Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας, με θέμα «Η γυναίκα μέσα από τα αρχαιολογικά ευρήματα του Νομού Δράμας».

Την εκδήλωση πλαισίωσε με ύμνους χορωδία ιεροψαλτών με επικεφαλής τον κ. Απόστολο Αθιανό, Άρχοντα μελωδό της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και Πρωτοψάλτη του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Δράμας.

π. Αχθοφορίδης: Η γυναίκα στη σημερινή κοινωνία

Ο π. Δημήτριος Αχθοφορίδης αναφέρθηκε στο θέμα της ομιλίας του, «η γυναίκα με τον ρόλο της σωτηρίας» και πρόσθεσε: «Ένα μοναδικό πρόσωπο η γυναίκα, το οποίο συμβάλλει στη σωτηρία μας, και εκκλησιολογικά, αλλά και πρακτικά στην καθημερινότητά μας, ένα πλάσμα το οποίο πολλές φορές έχει αδικηθεί, αλλά οφείλουμε να το φέρουμε στην πραγματική θέση, είτε κοινωνικά, είτε επαγγελματικά, ακόμη και θρησκευτικά, γιατί είναι πολλά πράγματα παρεξηγημένα». Ο π. Δημήτριος επεσήμανε πως για την ομιλία του και την παρουσία του στην εκδήλωση έγινε «μια προσπάθεια με πολλή αγάπη στο πρόσωπο και της γυναίκας, αλλά και στη σημερινή πραγματικότητα» και σημείωσε πως ο στόχος ήταν «να πείσουμε τους ανθρώπους ότι είναι εντελώς διαφορετικά τα πράγματα από ότι έχουν σχηματιστεί στο μυαλό μας».

Σε ερώτηση του «Π.Τ.» για το ποια είναι κατά την άποψή του η θέση της γυναίκας στη σημερινή κοινωνία, τόνισε: «Νομίζω ότι υπάρχει μια βελτίωση. Η γυναίκα έχει βγει στην αγορά εργασίας, ανταποκρίνεται. Έχει θέσεις σε πολλές “αντρικές” δουλειές, ανταποκρίνεται με πολύ επιτυχία σε όλα αυτά. Συμβάλλει πολύ στο θέμα της οικογένειας, οικονομικά εννοώ, αλλά και πρακτικά συνεχίζει να έχει αυτό τον ρόλο της πραγματικής μητέρας, γιαγιάς, γυναίκας την οποία τη χρειαζόμαστε στην καθημερινότητά μας, σε όλα τα επίπεδα».

Πουλιούδη: Η γυναίκα μέσα από αρχαιολογικά αντικείμενα στη Δράμα

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η εισήγηση της κας Πουλιούδη, η οποία μίλησε για τη γυναίκα μέσα από αρχαιολογικά αντικείμενα που έχουν βρεθεί στην περιοχή της Δράμας, «από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι και τα σημερινά χρόνια, τις εικόνες που απεικονίζουν τη γυναίκα».

Όπως είπε η κ. Πουλιούδη, «Από τις καθημερινές της συνήθειες μέχρι και τις απεικονίσεις της σε στήλες, έχουμε τη δυνατότητα να βγάλουμε συμπεράσματα ότι η γυναίκα είχε ένα πολιτιστικό επίπεδο ιδιαίτερο από τα προϊστορικά μέχρι και τα νεότερα χρόνια. Αν κανείς δει και την ονοματολογία, εμπλουτίζει την εικόνα της γυναίκας και παίρνει πολλές ιδέες για την εικόνα της γυναίκας, γιατί έχει τη δυνατότητα να καταλάβει ότι σε αυτόν τον τόπο κατοίκησαν Εβραίες, Ρωμαίες, Ελληνίδες γυναίκες. Έχει τη δυνατότητα να δει τα ήθη και έθιμά της, τις συνήθειές της. Όλα αυτά απεικονίζουν τη γυναίκα. Θεωρώ ότι δεν είναι η ίδια η γυναίκα, ωστόσο είναι η φύση της. Είναι ο ρόλος της που παίζει στην ίδια την κοινωνία».

Ακόμη η κ. Πουλιούδη επεσήμανε: «Πάντοτε είχε ορισμένες συνήθειες και ανησυχίες. Από τα προϊστορικά χρόνια είχε τη δυνατότητα να έχει τα δικά της αντικείμενα στα οποία έκρυβε τα αιθέρια έλαια της. Είχε τη δυνατότητα να έχει τα κοσμήματά της από τα προϊστορικά χρόνια. Μπορείτε να καταλάβετε τον πολιτισμό που έκρυβε αυτή η γυναικεία φύση για να μπορεί μέσα από τα φρούτα της θάλασσας να έχει κολιέ. Ή στον Ελληνιστικό τάφο της οδού Τροίας που είχε τα κτερίσματά της, το περιδέραιο με χρυσό και με πέτρα πολύτιμη. Ή ακόμη και τα σκουλαρίκια της. Αντικατοπτρίζει την εικόνα της, πως ήταν η γυναίκα. Ακόμη και σήμερα έχει τις ίδιες ανησυχίες. Και αυτό προκύπτει μέσα από τις εικόνες της κουζίνας της, μέσα από τις εικόνες των καλλυντικών της, των κοσμημάτων της».

Όπως διευκρινίζει η κα. Πουλιούδη «στοιχεία για τη θέση της γυναίκας στο παρελθόν προκύπτουν από τις επιγραφές, όπου αναφέρεται πρώτη στις επιτύμβιες επιγραφές, ως μητέρα, σύζυγος, ως γυναίκα που ήταν η γυναίκα του σπιτιού, που κρατούσε μητριαρχικές κοινωνίες. Είχε ιδιαίτερο ρόλο. Μια ιδιαίτερη θέση τιμής. Μέσα από την κουζίνα της τα προϊστορικά χρόνια βλέπουμε τα αγγεία της. Γιατί από την κουζίνα της γυναίκας καταλαβαίνει κανείς το τι κρύβει. Είχε τη φρουτιέρα της. Όταν είναι στολισμένη και διακοσμημένη με λευκή ύλη στα προϊστορικά χρόνια, καταλαβαίνετε ότι ήταν κάτι ιδιαίτερο. Υπήρχε πολιτισμός».

Διαλεκτόπουλος: Η γυναίκα στην αρχαιότητα

Αναφορικά με το θέμα του για την κοινωνική θέση της γυναίκας, ο κ. Διαλεκτόπουλος σημειώνει ότι αναφέρεται «σε αυτό που λέμε γάμος αλά αρχαιοελληνικά, πως δηλαδή τελούνταν ένας γάμος στην αρχαία εποχή, βλέποντας ότι υπάρχουν πάρα πολλά κοινά στοιχεία, ήθη και έθιμα, τα οποία διαγενεακά έχουν διατηρηθεί και υπάρχουν μέχρι και σήμερα. Π.χ. τα συνοικέσια τα οποία είχαμε και στην εποχή μέχρι πριν μερικές δεκαετίες, αλλά και η προίκα, έπαιζαν τον καθοριστικό ρόλο στο να συναφθεί ένας γάμος στα αρχαία χρόνια. Οι αρχαίοι ουσιαστικά ήθελαν τους γάμους, διότι ήθελαν να έχουν αρσενικά παιδιά, τα οποία θα κληροδοτήσουν την περιουσία του πατέρα και θα είναι αυτά τα οποία θα θάψουν τον πατέρα τους σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής».

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει ο κ. Διαλεκτόπουλος για την Σπάρτη, όπου, «τα ήθη ήταν διαφορετικά. Αρκετά πιο τολμηρά. Οι γυναίκες είχαν διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης στην κοινωνία εκείνη. Μπορούσαν να πηγαίνουν μαζί με τους άντρες να γυμνάζονται στα γυμναστήρια και τις παλαίστρες, σε αντίθεση με την Αθήνα, όπου τα κορίτσια έπρεπε να μένουν στο σπίτι, αποκλειστικά στον γυναικωνίτη, στον χώρο που προοριζόταν για τις γυναίκες, ενώ οι άντρες είχαν τον δικό τους χώρο. Συνήθως τα ζευγάρια στην αρχαία Ελλάδα σπάνια βρισκόντουσαν μαζί, διότι οι άντρες ήταν όλη τη μέρα στην αγορά, στα δικαστήρια, ενώ οι γυναίκες ήταν αυτές που έμεναν στο σπίτι και ασκούσαν ένα ρόλο συντηρητή, δηλαδή ασκούσαν καθαρά τον ρόλο της διαχειρίστριας του σπιτιού οι γυναίκες. Πολλά από αυτά τα έθιμα διατηρήθηκαν μέχρι τις μέρες μας μέσα από το Βυζάντιο».