Το παρέλαβε την Παρασκευή ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος

Ένα ακόμα κειμήλιο από τα κλεμμένα

των Βουλγάρων το 1917 επιστρέφει

στη Μονή Εικοσιφοίνισσας στο Παγγαίο

► Ιστορικές στιγμές για την Ιερά Μητρόπολη Δράμας

► Τρία χειρόγραφα του 16ου αιώνα επιστρέφουν στην πατρίδα τους

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ιστορικών στιγμών ζει η Ιερά Μητρόπολη Δράμας, καθώς οι ενέργειες που είχε ξεκινήσει ο μακαριστός Μητροπολίτης Δράμας κυρός Παύλος, έχουν αποδώσει καρπούς. Ένα ακόμα κειμήλιο από εκείνα τα κλεμμένα από τους Βουλγάρους το 1917, επιστρέφει στην Μονή Εικοσιφοίνισσας, μέσω του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου και του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Όπως είναι γνωστό, κατά την περίοδο βουλγαρικής κατοχής, είχαν κλαπεί από τους Βουλγάρους στρατιώτες, περί τα 900 κειμήλια και χειρόγραφα.

Αυτά που τώρα επιστρέφονται, είναι τρία χειρόγραφα που χρονολογούνται από τον 16ο και 17ο αιώνα και βρίσκονταν μέχρι πρότινος στην “Swann Galleries” της Νέας Υόρκης και σύντομα θα βρίσκονται στο νόμιμο ιδιοκτήτη τους, την Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Εικοσιφοίνισσας («Κοσινίτσα») στο Παγγαίο.

Τα παρέλαβε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής

Η πρώτη επίσημη τελετή επαναπατρισμού έγινε ήδη την περασμένη Παρασκευή 28 Απριλίου στον ναό του Αγίου Νικολάου στο Ground Zero του Μανχάτταν.

Τα χειρόγραφα παρέλαβε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος, ο οποίος στη συνέχεια θα τα παραδώσει στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο κατά το επόμενο ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη, τον Μάιο, ενώ στη συνέχεια – άγνωστο πότε ακριβώς – θα παραλειφθούν από την Ιερά Μητρόπολη Δράμας και τη Μονή Εικοσιφοίνισσας στο Παγγαίο.

Για την ιστορία των χειρογράφων και την απόφαση να επιστραφούν, μίλησε κατά την τελετή παράδοσης, εμπειρογνώμων στέλεχος της Swann Galleries, η κα. Devon Eastland, ενώ κεντρικός ομιλητής ήταν ο βοηθός εισαγγελέας του Μανχάτταν Μάθιου Μπογδάνος, επικεφαλής της μονάδας εμπορίας αρχαιοτήτων, ο οποίος θα εντάξει την υπόθεση των κειμηλίων της Εικοσιφοίνισσας στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο της εμπορίας αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς, σύμφωνα με στοιχεία που αναφέρει το orthodoxianewsagency.gr.

Πολύτιμα χειρόγραφα

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το ιστορικό που δημοσιεύουν οι New York Times, τα συγκεκριμένα χειρόγραφα του 16ου αιώνα, επιστρέφει ένας οίκος δημοπρασιών στο Μανχάταν.

Σύμφωνα με τους New York Times, τα χειρόγραφα ανακαλύφθηκαν ξανά τυχαία κατά τη διάρκεια εργασιών ανακαίνισης γραφείου στον οίκο δημοπρασιών, όπου είχαν ξεχαστεί σε μια πλαστική σακούλα για χρόνια.

Τα τρία ελληνόγλωσσα χειρόγραφα του 16ου και του 17ου αιώνα πωλήθηκαν το 2008 από την Swann Auction Galleries σε έναν έμπορο αρχαιοτήτων, ο οποίος τα επέστρεψε δύο χρόνια αργότερα αφού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μπορεί να είχαν λεηλατηθεί.

Ο αγοραστής αποζημιώθηκε, αλλά ο οίκος δημοπρασιών δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει με το άτομο που είχε αποστείλει τα αντικείμενα, τα οποία κατέληξαν ξεχασμένα σε ένα ράφι για περισσότερο από μια δεκαετία έως ότου ο οικονομικός διευθυντής του Swann πέρασε από το γραφείο του πριν από την ανακαίνιση.

Διαβάζοντας τις σημειώσεις της έρευνας που τους είχε στείλει ο έμπορος αρχαιοτήτων κατά την επιστροφή των χειρογράφων, οι ειδικοί του Swann μπορούσαν να επιβεβαιώσουν ότι η γραφή μέσα στα χειρόγραφα προσδιόριζε την πηγή τους ως Kosinitza .

Η Grecian Delight στηρίζει την Ελλάδα

Για την επιστροφή των χειρογράφων, ειδοποιήθηκε η Ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής, τα αρχεία της οποίας επαλήθευαν ότι τα χειρόγραφα που ανακαλύφθηκαν συγκαταλέγονταν στους λεηλατημένους θησαυρούς από την Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Θεοτόκου Εικοσιφοίνισσας, γνωστή και ως Κοσινίτσα, στο Παγγαίο.

Τα χειρόγραφα χάθηκαν το 1917, όταν Βούλγαροι μαχητές λεηλάτησαν σχεδόν 900 αντικείμενα από το μοναστήρι, με τα λάφυρά τους να μεταφέρονται σε 24 μουλάρια, σύμφωνα με τους New York Times.

Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος: «Παράδειγμα και για άλλους θεσμούς»

Κατά την τελετή παράδοσης του κειμηλίου και την παραλαβή, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος, εκφώνησε ομιλία, κατά την οποία ανέφερε χαρακτηριστικά ότι, πρόκειται για «παράδειγμα για να ακολουθήσουν και άλλοι θεσμοί».

Αρχικά, ο κ. Ελπιδοφόρος εξέφρασε «τη βαθύτατη εκτίμηση και τις ευχαριστίες» του για την «Γκαλερί δημοπρασίας Swann και προσωπικά στην κα Devon Eastland, Senior Specialist of Early Printed Books στις Γκαλερί, για το ειλικρινές και γνήσιο ενδιαφέρον τους να δουν αυτά τα πολύτιμα χειρόγραφα να επιστρέφονται στο νόμιμο ίδρυμά τους, την Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Παναγίας Εικοσιφοίνισσας».

Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος «δεν λέω, “ιδιοκτήτης”, γιατί αυτά τα χειρόγραφα έχουν μια αξία που δεν μπορεί να αγοραστεί με καμία ποσότητα ασημιού ή χρυσού. Διαμένουν στη μνήμη της Εκκλησίας, ως πολύτιμη απόδειξη της αλήθειας του Ευαγγελίου».

Όπως εξήγησε ο ίδιος στην ομιλία του, «αυτά τα χειρόγραφα βρήκαν το δρόμο τους στην ιστορία στην Παναγία την Εικοσιφοίνισσα, όπου έχουν φυλαχτεί ως μέρος της μαρτυρίας του Ιερού Κειμένου της Καινής Διαθήκης. Η σύγχυση και η βία γύρω από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο βρήκε αυτούς τους θησαυρούς και πολλούς άλλους λεηλατημένες από τη Μονή. Τα ταξίδια τους τους οδήγησαν σε αυτό το σημείο αναγνώρισης της θέσης που τους αξίζει.

Η Swann Auction Galleries έχει αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση για άλλους, συμπεριλαμβανομένων των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων. Το γεγονός ότι ο παλαιότερος και συνεχώς λειτουργούν εξειδικευμένος οίκος δημοπρασιών στη Νέα Υόρκη έχει επιδείξει τέτοια ηγετική ικανότητα σε αυτό το θέμα, λέει πολλά για την ακεραιότητά του και τους ευχαριστούμε.

Θέλουμε επίσης να αναγνωρίσουμε τον αγαπητό μας φίλο, συνταγματάρχη Matthew Bogdanos, Βοηθό Εισαγγελέα για την πόλη της Νέας Υόρκης και Επικεφαλής της Μονάδας Εμπορίας Αρχαιοτήτων, για την απαράμιλλη υπηρεσία του στην ανάκτηση πολιτιστικών και ιστορικών θησαυρών. Γνωρίζοντας τη διακεκριμένη στρατιωτική του θητεία, ειδικά μετά την 11η Σεπτεμβρίου, είναι βαθύτατα ευχάριστο να στέκεται σε αυτήν την Εκκλησία, η οποία αποτίει φόρο τιμής στους Ήρωες της 11ης Σεπτεμβρίου. Και μπορώ να προσθέσω, η τοποθεσία της αρχικής Εκκλησίας του Αγίου Νικολάου βρίσκεται ακριβώς κάτω από το μνημείο των πρώτων Αμερικανικών Στρατευμάτων στο Αφγανιστάν, μόλις λίγα μέτρα απέναντι από το Liberty Park. Εκεί υπηρέτησε με διάκριση και τιμή και ο συνταγματάρχης Μπογδάνος, βραβευμένος με το Χάλκινο Αστέρι για την ηρωική του υπηρεσία. Εκτιμούμε βαθύτατα και είμαστε πολύ περήφανοι για τα επιτεύγματά του σε κάθε τομέα της προσπάθειας στον οποίο έχει διαπρέψει».

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Ελπιδοφόρος, αναφορικά με τον χώρο όπου έγινε η τελετή, τον Ναό Αγίου Νικολάου στο Μανχτάταν στο «σημείο μηδέν», όπως έχει μείνει να λέγεται μετά από την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους.

«Τέλος, το σκηνικό για την ανταλλαγή καλής θέλησης δεν θα μπορούσε να είναι πιο κατάλληλο. Ο Εθνικός Ναός του Αγίου Νικολάου στέκεται για άλλη μια φορά ως σημάδι προς τον κόσμο, ότι έχουμε ευθύνη απέναντι στην ιστορία – χρέος να αφηγηθούμε την ιστορία των ανθρώπινων γεγονότων μας με ειλικρίνεια, ακόμα κι όταν η ιστορία είναι γεμάτη πόνο και θλίψη.

Αλλά σήμερα δεν είναι μια μέρα γεμάτη με τόσο τρομερά συναισθήματα. Χαιρόμαστε για την ακεραιότητα όλων των εμπλεκομένων σε αυτόν τον επαναπατρισμό αυτών των πολύτιμων λειψανοθήκης της μνήμης και της αφήγησης του Ευαγγελίου».