Πιο αναγκαίος από ποτέ

σήμερα ο θεσμός

του οικογενειακού ιατρού

Ο Δραμινός Γενικός Ιατρός, Διδάκτωρ Ιατρικής Α.Π.Θ., συμβεβλημένος με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ.,

κ. Χρυσόστομος Αστεριάδης μιλάει στον «Π.Τ.»

Της Σουζάνας Θεοδωρίδου

Η δημιουργία της νέας δομής στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας για την χώρα μας, είναι προ των πυλών, με τα ΤΟΜΥ (Τοπικές Μονάδες Υγείας) να φαντάζουν ως η κατάλληλη λύση για το δαιδαλώδες σύστημα υγείας της Ελλάδας.

Πιο συγκεκριμένα, κάθε ΤΟΜΥ θα αποτελείται από γιατρό Γενικής Ιατρικής ή Παθολογίας ή Παιδιατρικής, Νοσηλευτή, και Διοικητικό Υπάλληλο, ανάλογα με τις ανάγκες του πληθυσμού ευθύνης.

Οι πολίτες, θα είναι εγγεγραμμένοι στον κατάλογο μιας ΤΟΜΥ και θα έχουν δωρεάν πρόσβαση στις υπηρεσίες της, ενώ ταυτόχρονα θα αποκτήσουν τον δικό τους οικογενειακό γιατρό, ο οποίος θα αναλαμβάνει την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας του ολιστικά.

Με αφορμή την επερχόμενη δημιουργία των ΤΟΜΥ, η εφημερίδα μας επικοινώνησε με τον συμπολίτη μας Γενικό Ιατρό, Διδάκτωρ Ιατρικής Α.Π.Θ., συμβεβλημένο με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., και μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής Ιατρικής, κ. Χρυσόστομο Αστεριάδη.

Μάλιστα, με δεδομένο ότι ο κ. Αστεριάδης έχει προσφέρει τις υπηρεσίες του, τόσο στον δημόσιο τομέα στο Κέντρο Υγείας Παρανεστίου, και ως Επιμελητής του Ε.Σ.Υ. στο Π.Ι. Αδριανής-Χωριστής, αλλά και σήμερα από την σκοπιά του ιδιώτη γενικού ιατρού, ζητήσαμε να μας μιλήσει για την λειτουργικότητα των ΤΟΜΥ, καθώς και για τον ρόλο του οικογενειακού ιατρού σε μια κοινωνία.

Ο οικογενειακός ιατρός, αποτελεί τον θεσμό, ο οποίος «ανθίζει» το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας, και γίνεται ευρύτερα γνωστός ο ρόλος του, τον οποίο αναλαμβάνει κατά κύριο λόγο ο γενικός ιατρός, όπως είναι ο κ. Αστεριάδης.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι, ο γενικός ιατρός, ουσιαστικά είναι η ειδικότητα της ιατρικής που αντιμετωπίζει ολιστικά τον ασθενή, σε όλα τα συστήματα του οργανισμού σε πρωτοβάθμιο επίπεδο – είναι ο ιατρός πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας – ο οποίος λειτουργεί εξωνοσοκομειακά.

Ο οικογενειακός ιατρός, είναι ο θεσμός τον οποίο αναλαμβάνει κατά κύριο λόγο ο γενικός ιατρός. Αποτελεί κυρίως, τον πυλώνα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και είναι το πρώτο σημείο επαφής του ασθενή με το σύστημα υγείας κα με τα προβλήματα του.

Παράλληλα, ο οικογενειακός ιατρός αναλαμβάνει στη βέλτιστη μορφή του όλη την οικογένεια, γνωρίζοντας το ιστορικό τους και την αλληλεπίδραση των μελών μεταξύ τους έτσι ώστε να υπάρχουν τα καλύτερα αποτελέσματα.

κ. Αστεριάδη, τι σημαίνει ο όρος γενική ιατρική και τι περιστατικά μπορεί να αναλάβει ένας ιατρός που την ακολουθεί;

Ο όρος γενική ιατρική, είναι στην ουσία η ειδικότητα της ιατρικής που έχει σχέση με την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας των ασθενών ολιστικά. Ως πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, εννοούμε τα περιστατικά τα οποία χρήζουν αντιμετώπισης αλλά και πρόληψης, εξωνοσοκομειακά πάντα.

Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ του γενικού ιατρού και του οικογενειακού ιατρού;

Ο οικογενειακός ιατρός στην ουσία είναι ένας θεσμός. Απλώς σε ολόκληρο τον κόσμο η δική μας ειδικότητα πρεσβεύει αυτό τον θεσμό. Δηλαδή, ο γενικός ιατρός αυτόματα αναλαμβάνει ρόλο οικογενειακού ιατρού στην κοινότητα.

Ο οικογενειακός ιατρός είναι εκείνος ο οποίος έχει το σημείο πρώτης επαφής για τον ασθενή, αλλά κατ’ επέκταση αν θέλει να είναι πιο ολοκληρωμένη η φροντίδα και για την οικογένεια του, ο ασθενής θα δηλώνει και τα μέλη της οικογένειας του προκειμένου να υπάρχει μια συνολικότερη εικόνα από το οικογενειακό περιβάλλον και την συνολικότερη κατάσταση υγείας, καθώς και την αλληλεπίδραση των μελών της οικογένειας μεταξύ τους.

Γνωρίζοντας π.χ. την κατάσταση της οικογένειας, αν οι σχέσεις είναι καλές ή κάποιο μέλος της οικογένειας αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα το οποίο χρειάζεται περισσότερο ψυχολογικό κόστος από τα υπόλοιπα μέλη, αυτό το γνωρίζει ο οικογενειακός γιατρός, και δίνεται μεγαλύτερη βοήθεια στην διάγνωσή του, αλλά ταυτόχρονα ωφελείται και η οικογένεια.

κ. Αστεριάδη, θωρείτε ότι είναι διαδεδομένος ο θεσμός του οικογενειακού ιατρού στην Ελλάδα;

Μέχρι και πρόσφατα δεν ήταν καθόλου διαδεδομένος ο θεσμός του οικογενειακού ιατρού στην χώρα μας. Οι μοναδικοί ίσως που γνώριζαν τον οικογενειακό ιατρό, ήταν κυρίως οι Έλληνες οι οποίοι έζησαν στο εξωτερικό και είχαν επαφή με τον ρόλο αυτό.

Παράλληλα, υπήρχε και μια πρωτόγονη μορφή του οικογενειακού ιατρού στο ΙΚΑ, η οποία ήταν θεωρητική. Υπήρχε ευγενής σκοπός, αλλά πρακτικά δεν εξυπηρέτησε καθόλου τις πραγματικές ανάγκες του ασθενή, αλλά μόνο στην ουσία τις ανάγκες του ιδιώτη ιατρού ο οποίος ήταν το πρωί στο ΙΚΑ, και το απόγευμα μεταφερόταν η πελατεία σε απογευματινή βάση.

Άρα στην ουσία, δεν υπήρχε κανένα όφελος για την υγεία και την προαγωγή της υγείας των ασθενών με αυτή την μορφή.

Αυτό έπρεπε να συμβεί και στην Ελλάδα, όπως ακριβώς συμβαίνει σε σχεδόν ολόκληρο τον κόσμο. Αφενός για την εξοικονόμηση χρημάτων για τα συστήματα υγείας, έτσι ώστε να μην «χάνεται» ο ασθενής μέσα στο σύστημα, αφετέρου δε ο οικογενειακός ιατρός μπορεί να καθοδηγήσει τον ασθενή μέσα στο σύστημα υγείας σαν πρώτη επαφή. Έπειτα, μπορεί να το αντιμετωπίσει μέχρι εκεί που γνωρίζει και μπορεί, και από εκεί και πέρα να τον παραπέμψει στην κατάλληλη ειδικότητα ιατρού.

Γιατί να επιλέξει κάποιος ασθενής έναν οικογενειακό ιατρό;

Για την ολιστική προσέγγιση στα ζητήματα υγείας τόσο του ίδιου του ασθενή όσο και της οικογένειας του, με χαμηλό κόστος και με άριστα οφέλη. Και φυσικά να τον κατευθύνει σε ένα σύστημα υγείας το οποίο φαντάζει προς το παρόν δαιδαλώδες για τον ίδιο.

Πριν ένα χρόνο περίπου, λάβατε την απόφαση να αποχωρήσετε από τον χώρο της δημόσιας υγείας και να τολμήσετε στον ιδιωτικό τομέα. Πόσο δύσκολη ήταν αυτή η απόφασή σας; Μετά από ένα χρόνο νιώθετε ότι δικαιωθήκατε γι’ αυτή την επιλογή σας;

Η απόφασή μου αυτή, υπήρχε πάντα στο μυαλό μου, διότι δυστυχώς στο δημόσιο σύστημα υγείας δεν μπορείς να δουλέψεις σαν γιατρός όπως πρέπει, όχι τόσο για οικονομικούς λόγους, όσο από τον όγκο της δουλειάς, όπου δεν έχεις τον χρόνο να αντιμετωπίσεις τον ασθενή όπως θα ήθελες, και φυσικά όπως θα έπρεπε.

Ήταν ψυχολογική ανάγκη περισσότερο, που με ώθησε να φύγω από τον δημόσιο τομέα. Δεν έδινα το 100% των δυνατοτήτων μου εκεί που έπρεπε, αλλά ούτε είχα τον απαραίτητο ιατρικό εξοπλισμό. Πιστεύω ότι σε έναν ιδιωτικό χώρο, όπως είναι το ιατρείο μου, όπου ο κάθε ασθενής έχει το ραντεβού του και υπάρχει ο κατάλληλος χρόνος για την εξέταση του, δίνεται η απαραίτητη και κατάλληλη προσοχή στον ασθενή.

Μπορεί η συγκυρία της μετάβασής μου από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα να ήταν λίγο δύσκολη λόγο της επικείμενης οικονομικής κρίσης, αλλά βλέπω ότι υπάρχουν οφέλη τόσο σε εμένα όσο και στους ασθενείς μου.

Έχοντας την εμπειρία από το χώρο της δημόσιας υγείας, θα θέλαμε να μας σχολιάσετε την κίνηση του υπουργείου να λειτουργήσει τα ΤΟΜΥ (Τοπικές Μονάδες Υγείας);   

Έχοντας την εμπειρία του δημόσιου τομέα, αλλά και σαν μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής Ιατρικής  που είναι το επιστημονικό όργανο των γενικών ιατρών, παρακολουθούμε τα τεκταινόμενα που συμβαίνουν στον χώρο της υγείας.

Τα ΤΟΜΥ, στην ουσία θα είναι μονάδες οικογενειακής ιατρικής δημόσιου χαρακτήρα, που θα περιλαμβάνουν οικογενειακούς ιατρούς, παθολόγους ή και παιδίατρους, ανάλογα με τις ανάγκες του πληθυσμού ευθύνης.

Αυτοί οι ιατροί, θα αναλαμβάνουν έναν πληθυσμό – περίπου 2.000 άτομα ο καθένας – ο οποίος θα επιλέγει και θα εγγράφετε στον συγκεκριμένο ιατρό και θα παρακολουθεί τα προβλήματα υγείας του.

Φαντάζει μια πολύ καλή ιδέα, αλλά δυστυχώς εμείς ως Ελληνική Εταιρεία Γενικής Ιατρικής θεωρούμε ότι αφενός με τα κίνητρα που δίνονται των 1.500 περίπου ευρώ για τον ιατρό είναι πολύ λίγα, γιατί μπορεί να φαντάζει ένα καλό ποσό για τα σημερινά δεδομένα, αλλά για έναν ιατρό που έχει τόσο μεγάλη ευθύνη απέναντι στους ασθενείς του, ίσως το ποσό είναι μικρό.

Ακόμη, από τον μεγάλο όγκο των ασθενών που θα οδηγηθούν προς τα εκεί, δεν θα μπορεί ο οικογενειακός ιατρός στα ΤΟΜΥ να αντιμετωπίσει όπως θα έπρεπε πάνω από 20 – 25 ασθενείς την ημέρα.

Τα ΤΟΜΥ πιστεύω ότι δεν θα είναι καθόλου λειτουργικά, γι’ αυτό τον λόγο θεωρώ ότι πολλοί συνάδελφοι δεν επέλεξαν να κάνουν αίτηση.

Θεωρώ ότι «στήθηκαν» με το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ πολύ πρόχειρα, απλά για να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις του κόσμου, γιατί δεν θα μπορέσει με την κρατική μορφή που παρουσιάζεται να λειτουργήσει.

Δεν μπορεί ο οικογενειακός ιατρός να είναι κρατικός, δηλαδή δημόσιος υπάλληλος, αλλά θα πρέπει να έχει την δυνατότητα της 24ωρης επαφής με τον ασθενή του, σε πιο διευρυμένο ωράριο, πρωί και απόγευμα.

Παράλληλα, θεωρούμε και ως Ελληνική Εταιρεία Γενικής Ιατρικής ότι ο οικογενειακός ιατρός πρέπει να αμείβεται με ποιοτικά χαρακτηριστικά, ανάλογα με την ηλικία των ασθενών του και με κίνητρα, έτσι ώστε να μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα στον ασθενή του.

Άρα, ήταν μια καθαρά κρατικίστικη προσπάθεια να γίνει ένα σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, το οποίο είναι δεδομένο ότι τους επόμενους μήνες, θα αποτύχει.

Αυτό φάνηκε βέβαια, και από τις αιτήσεις των ιατρών που δεν ανταποκρίθηκαν σχεδόν καθόλου στο εγχείρημα αυτό.