Έκθεση Διπλωματικών Εγγράφων του ΥΠ.ΕΞ.
που επικυρώνουν την ανεξαρτησία της Ελλάδα
στον πολιτιστικό χώρο «Ελευθερία» Δράμας
► Μιλάει στον «Π.Τ.» ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών κ. Γ. Πολυδωράκης και η πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας κα. Χατζηδημητρίου
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ενδιαφέρουσα έκθεση με διπλωματικά έγγραφα που επικυρώνουν και αναδεικνύουν την ανεξαρτησία της Ελλάδας αμέσως μετά την Επανάσταση του 1821 μέχρι και το 1840, λειτουργεί στον πολιτιστικό χώρο «Ελευθερία» του Δήμου Δράμας.
Πρόκειται για μια έκθεση διπλωματικών εγγράφων της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών με τίτλο «Η Ελλάδα Ελεύθερη: Αναγνώριση και σύναψη διπλωματικών και προξενικών σχέσεων», η οποία εγκαινιάστηκε το μεσημέρι του Σαββάτου 1 Ιουλίου, αμέσως μετά από την εκδήλωση της κατάθεσης στεφάνων στο άγαλμα της Ελευθερίας. Η έκθεση θα παραμείνει ανοικτή μέχρι 10 Ιουλίου και θα λειτουργεί από 11.00 – 13.00 και 19.00-22.00.
Να σημειωθεί ότι διοργανώνεται στα πλαίσια των «Ελευθερίων 2023», για τα 110 χρόνια ελεύθερη Δράμα και συνδιοργανώνεται από το Υπουργείο Εξωτερικών, το Δήμο Δράμας, τον Σύλλογο «Φίλοι Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας, Πολιτιστικών και Φυσικών Μνημείων πόλης και περιοχής Δράμας» και τον Πολιτιστικό Οργανισμό – Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας.
Όλα τα έγγραφα παρουσιάζονται σε φωτογραφίες σε μπάνερ και όχι τα πρωτότυπα και περιλαμβάνουν ορισμένα από τα πλέον βασικά ιστορικά έγγραφα αναγνώρισης και της σύναψης διπλωματικών και προξενικών σχέσεων από τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης έως και το 1840.
Όπως μάλιστα αναφέρει και ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπ. Εξωτερικών κ. Γιώργος Πολυδωράκης, «δεν αρκούσαν οι νίκες στο στρατιωτικό πεδίο για να επιτευχθεί η ανεξαρτησία. Η αναγνώριση από τα υπόλοιπα κράτη και η σύναψη διπλωματικών και προξενικών σχέσεων με αυτά, ήταν απαραίτητες προϋποθέσεις για να καταστεί η Ελλάδα πραγματικά ανεξάρτητη».
Ανάμεσα στα έγγραφα που παρουσιάζονται στην έκθεση, μπορεί κανείς να δει και το πρώτο έγγραφο που σώζεται με τον τίτλο του Υπουργείο Εξωτερικών, να εμφανίζεται για πρώτη φορά και συγκεκριμένα στις 4 Μαΐου 1822, με το οποίο ο πρώτος Υπουργός Εξωτερικών, Θεόδωρος Νέγρης καλούσε τους προξενικούς και διπλωματικούς αντιπροσώπους ξένων κυβερνήσεων που βρίσκονταν στα απελευθερωμένα ελληνικά εδάφη να διαπιστευθούν στην ελληνική Προσωρινή Κυβέρνηση.
Ακόμη η έκθεση περιλαμβάνει και την πρώτη αναγνώριση της Ελληνικής Επανάστασης, στις 15 Ιανουαρίου 1822, από τον Πρόεδρο της Αϊτής Jean-Pierre Boyer. Το αρχειακό υλικό που παρουσιάζεται στην έκθεση περιγράφει και αρκετές ακόμη ενδιαφέρουσες ιστορίες σχετικά με τη σύναψη των διπλωματικών σχέσεων της Ελλάδας τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η έκθεση τελούσε υπό την αιγίδα της Επιτροπής «Ελλάδα 2021».
Στα πλαίσια των εγκαινίων της έκθεσης, στη Δράμα βρέθηκε ο κ. Γ. Πολυδωράκης, προϊστάμενος της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών, που ήταν και ο κύριος ομιλητής στα εγκαίνια, όπου παραβρέθηκαν ο αντιπεριφερειάρχης Δράμας κ. Παπαεμμανουήλ, ο δήμαρχος Δράμας κ. Μαμσάκος, ο αντιδήμαρχος κ. Τάσσου, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Καραμπατζάκης, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού Φεστιβάλ Ταινιών κ. Δεμερτζής, η πρόεδρος του Σύλλογο Φίλων Αρχαιολογικών Μουσείου Δράμας κα. Χατζηδημητρίου και άλλοι.
Πολυδωράκης: Οι πρώτες διπλωματικές σχέσεις
Μιλώντας στον «Π.Τ.» ο κ. Πολυδωράκης, αναφέρθηκε στην έκθεση, επισημαίνοντας ότι «περιλαμβάνει περίπου 200 έγγραφα από το αρχείο του Υπ. Εξωτερικών κατά κύριο λόγο, τα οποία δείχνουν πως δημιουργήθηκαν οι διπλωματικές και προξενικές σχέσεις της Ελλάδας κατά τη διάρκεια τη Επανάστασης και τα πρώτα χρόνια και πως η Ελλάδα αναγνωρίστηκε από τα κράτη εκείνης της εποχής».
Όπως εξήγησε, «η έρευνα δεν προχωρά μετά το 1840. Ποτέ μέχρι τώρα δεν είχαν συγκεντρωθεί όλα τα έγγραφα που αφορούν το συγκεκριμένο θέμα και δεν είχαν παρουσιαστεί στο κοινό, αν και ήταν προσβάσιμα. Παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά το 2021 αρχικά σε ψηφιακή μορφή».
Τονίζει ακόμα, ότι, «όλα αυτά τα έγγραφα δείχνουν πώς η Ελλάδα αναγνωρίστηκε από τα υπόλοιπα κράτη και πώς δημιουργήθηκαν οι πρώτες διπλωματικές. Γιατί όπως αναγράφεται και στο πρώτο μπάνερ, δεν αρκούσαν οι νίκες στο στρατιωτικό πεδίο για να επιτευχθεί η ανεξαρτησία. Η αναγνώριση από τα υπόλοιπα κράτη και η σύναψη διπλωματικών και προξενικών σχέσεων με αυτά, ήταν απαραίτητες προϋποθέσεις για να καταστεί η Ελλάδα πραγματικά ανεξάρτητη».
Επισημαίνει ακόμα ότι, «επειδή η έρευνα δεν προχωρά πέρα από το 1840, επομένως δεν μπορούμε να βγάλουμε διαχρονικά συμπεράσματα. Είναι πάντως ενδιαφέρον ποια κράτη την αναγνώρισαν. Είναι ενδιαφέρον με ποια κράτη συνήφθησαν οι πρώτες διπλωματικές και προξενικές σχέσεις. Φαίνεται στην έκθεση ότι οι πρώτες διπλωματικές σχέσεις συνήφθησαν με τη Ρωσία και με το Ηνωμένο Βασίλειο. Αμέσως μετά με τη Γαλλία, όμως η Γαλλία είχε προηγηθεί και ήταν η πρώτη που δημιούργησε από το 1828 προξενικό δίκτυο, Προξενεία στα απελευθερωμένα ελληνικά εδάφη. Ιδιαίτερα μετά την έλευση του Όθωνα συνήφθησαν διπλωματικές σχέσεις και με πολύ περισσότερα κράτη».
Χατζηδημητρίου: Συνειρμός ανάμεσα στα «Ελευθέρια» και την έκθεση
Δηλώσεις στον «Π.Τ.» έκανε επίσης και η πρόεδρος του σωματείου «Φίλοι Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας, Πολιτιστικών και Φυσικών Μνημείων πόλης και περιοχής Δράμας», κα. Χατζηδημητρίου, επισημαίνοντας αρχικά: «Υπάρχει ένας συνειρμός ανάμεσα στα “Ελευθέρια” της πόλης και σε μια εξαιρετικά σημαντική, πολύ σπουδαία, έκθεση, η οποία διοργανώθηκε κατ’ αρχήν στο πλαίσιο του οργανισμού, “Ελλάδα 2021”, ο οποίος βέβαια δεν υφίσταται σήμερα, για αυτό και σημειώνουμε ότι τελούσε υπό την αιγίδα του οργανισμού».
Όπως τόνισε επίσης, η έκθεση «συγκεντρώνει ένα πλήθος αρχείων που στην ουσία μαρτυρούν αυτό που πλέον γνωρίζουμε πολύ καλά. Δεν αρκούσε μόνο ο αγώνας, οι μάχες, οι αναμετρήσεις οι πολεμικές, οι οποίες βέβαια κάποια στιγμή μάλλον έδειξαν ότι δεν πάει καλά η Επανάσταση. Υπήρξε μια τεράστια προσπάθεια σε επίπεδο διπλωματικών αγώνων και όχι μόνο ενός αγώνα, προκειμένου να εδραιωθεί το ελληνικό κράτος, αλλά από εκεί και πέρα να υπάρξουν όλες αυτές οι προξενικές αρχές. Αυτό ήταν ένα εξαιρετικά σημαντικό βήμα. Έτσι, για αυτό και το χρονικό εύρος ξεκινά από τη Συνθήκη του Λονδίνου και καταλήγει μέχρι το 1840».
Όπως αποκάλυψε τέλος η ίδια, ετοιμάζεται επίσης μια έκθεση για την Μικρασία, εκφράζοντας την επιθυμία της να φιλοξενηθεί στη Δράμα.
