Μιλάει στον «Π.Τ.» η καθηγήτρια του 1ου Γυμνασίου κα. Ριτζαλέου
Ένας Όμιλος Φιλαναγνωσίας
στο 1ο Γυμνάσιο Δράμας, η δημιουργική
γραφή και το Πανεπιστήμιο της Γρανάδας
Στο πλαίσιο του 11ου Θερινού Προγράμματος Ελληνικής Γλώσσας, Μετάφρασης και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου της Γρανάδας στη Δράμα
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΙΑ ΙΔΙΑΤΕΡΑ ενδιαφέρουσα διάλεξη με θέμα: «Η Λογοτεχνία και η Δημιουργική Γραφή στο σχολείο» πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Πέμπτης στο Μαρμάρινο Σπίτι. Η διάλεξη εντάσσεται στο πλαίσιο του 11ου Θερινού Προγράμματος Ελληνικής Γλώσσας, Μετάφρασης και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου της Γρανάδας που γίνεται στη Δράμα, όπου συμμετέχουν ισπανόφωνοι φοιτητές.
Αξίζει να σημειώσουμε εδώ, ότι, η κα. Ευαγγελία Ριτζαλέου που είναι καθηγήτρια του 1ου Γυμνασίου Δράμας, ακολουθεί το πρόγραμμα αυτό και στο σχολείο με τους μαθητές της, διατηρώντας έναν Όμιλο Φιλαναγνωσίας και Δημιουργικής Γραφής και έχει βραβευτεί αρκετές φορές στο παρελθόν.
Η τελευταία βράβευση μάλιστα ήταν τον Απρίλιο του 2023 από τον Αμερικανικό Οργανισμό Judith’s Reading Room με ένα από τα βραβεία Freedom Through Literacy Awards, για τις δράσεις φιλαναγνωσίας και δημιουργικής γραφής, τις οποίες υλοποιεί τα τελευταία 15 χρόνια στο 1ο Γυμνάσιο Δράμας. Στον Όμιλο Φιλαναγνωσίας και Δημιουργικής Γραφής που έχει δημιουργήσει, μαθητές και μαθήτριες επιλέγουν να παραμείνουν στο σχολείο, μετά την ολοκλήρωση των μαθημάτων, για να διαβάσουν λογοτεχνικά βιβλία, να συζητήσουν για λογοτεχνία και να πειραματιστούν στη δημιουργική γραφή.
Ο «Π.Τ.» συνομίλησε με την κα. Ριτζαλέου για τη διάλεξή της στο πλαίσιο του 11ου Θερινού Προγράμματος Ελληνικής Γλώσσας του Πανεπιστημίου της Γρανάδας και ευγενικά μας εξήγησε πώς γίνονται τα μαθήματα αυτά και τι προσφέρουν στους μαθητές τους.
Όμιλος Φιλαναγνωσίας
Η διάλεξη δόθηκε στο Μαρμάρινο Σπίτι της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ όπου διεξάγονται τα Μαθήματα Πολιτισμού κάθε μεσημέρι. Κατά την εισήγησή της, η κα. Ριτζαλέου αναφέρθηκε αρχικά στην ιστορία του Γυμνασίου Αρρένων για να γνωρίσουν καλύτερα οι φοιτητές και φοιτήτριες τον χώρο στον οποίο κάνουν τα πρωινά μαθήματα.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο μάθημα της λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο, το πλαίσιο, τους στόχους και τις καλές πρακτικές, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι διδασκαλίας, ενώ τέλος επικεντρώθηκε στο ρόλο που παίζουν η σχολική βιβλιοθήκη και οι όμιλοι για την προώθηση της Φιλαναγνωσίας και της δημιουργικής γραφής.
Τέλος, η κα. Ριτζαλέου υλοποίησε και ένα εργαστήρι δημιουργικής γραφής, στο οποίο εργάστηκαν οι φοιτητές και φοιτήτριες του 11ου Θερινού Προγράμματος, όπου συμμετείχαν μαθητές και μαθήτριες, μέλη του Ομίλου του 1ου Γυμνασίου Δράμας, αλλά και με παλαιότερους μαθητές που βρίσκονται στη Δράμα και θέλουν και αυτοί να συνεργαστούν με τους φοιτητές.
Κίνητρα για το διάβασμα…
Ερωτώμενη για το πώς δέχονται οι μαθητές τον Όμιλο Φιλαναγνωσίας και τη δημιουργική γραφή και τι είναι αυτό που αποκομίζουν τελικά, η κα. Ριτζαλέου σημειώνει: «Συνηθίζουμε να λέμε ότι τα παιδιά δεν διαβάζουν λογοτεχνία. Θεωρώ όμως ότι δεν έχουν τα κίνητρα, τις αφορμές, τις ευκαιρίες. Θέλει αγώνα, αλλά τελικά οι σημερινοί έφηβοι μας εκπλήσσουν. Διαβάζουν όταν τους δοθεί η ευκαιρία και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε στο σχολείο. Δεν είναι κάτι εύκολο γιατί έχω να ανταγωνιστώ τα τάμπλετ, τα κινητά τηλέφωνα, τα παιχνίδια τους, το διαδίκτυο. Αλλά όλο αυτό είναι μια πρόκληση».
Όπως εξηγεί η ίδια, «στους Ομίλους Φιλαναγνωσίας, συναντιόμαστε με τα παιδιά μετά από τη λήξη των μαθημάτων, και είτε διαβάζουμε το ίδιο λογοτεχνικό βιβλίο είτε διαφορετικά λογοτεχνικά βιβλία και ανταλλάσουμε σκέψεις και συναισθήματα.
Αυτό που αρέσει πολύ στα παιδιά, είναι ότι ανήκουν σε μια ομάδα, ότι είναι μέλη μιας αναγνωστικής κοινότητας. Κάνουμε συνανάγνωση, διαβάζουμε όλοι μαζί. Και ως μέλη της ομάδας ανταλλάσουμε αυτές τις σκέψεις, έχουμε κοινές εμπειρίες, κάνουμε αναγνωστικά ταξίδια και αυτό αρέσει πολύ στα παιδιά».
Σύμφωνα με την κα. Ριτζαλέου, «ένας Όμιλος Φιλαναγνωσίας, δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να συμμετέχουν και σε παράλληλες δράσεις σχετικές με το βιβλίο. Σκεφτείτε ότι κάθε φορά που στο σχολείο γιορτάζουμε μια παγκόσμια ημέρα ή οτιδήποτε άλλο, εμείς το συνδέουμε με τη λογοτεχνία, με το λογοτεχνικό βιβλίο. Κάνουμε για παράδειγμα μια έκθεση βιβλίου έξω από τη βιβλιοθήκη μας, είτε κάνουμε βιβλιοπαρουσιάσεις σε όλα τα Τμήματα. Όπως για παράδειγμα στις 27 Ιανουαρίου για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων όπου χρησιμοποιούμε το λογοτεχνικό βιβλίο ως μέσον. Ή ακόμα όταν γιορτάζουμε το Παιδικό Βιβλίο την 1η Απριλίου».
Η δημιουργική γραφή στο επίπεδο των μαθημάτων
Ερωτώμενη για το κατά πόσο και πώς συμβάλει η δημιουργική γραφή στην ανάπτυξη του μαθητή και γενικότερα στο επίπεδο των μαθημάτων, η ίδια τονίζει ότι, «η δημιουργική γραφή, είναι κάτι που μπήκε τα τελευταία χρόνια στο μάθημα της λογοτεχνίας, ειδικά στα νέα προγράμματα σπουδών έχει πολύ σημαντικό ρόλο. Πειραματιζόμαστε, γνωρίζουμε κατ’ αρχάς πολλές φόρμες. Γνωρίζουμε το διήγημα, το μυθιστόρημα, την περιπέτεια, το αστυνομικό και με όλα αυτά πειραματιζόμαστε και γράφουμε τα δικά μας κείμενα και μοιραζόμαστε αυτούς τους πειραματισμούς».
Όπως εξηγεί, «βέβαια και στο μάθημα της λογοτεχνίας πειραματιζόμαστε μέσα στο μάθημα και όχι μόνο στον Όμιλο. Και είναι το κομμάτι του μαθήματος που αγαπάνε όλα τα παιδιά. Γιατί αλλάζουμε το τέλος του βιβλίου, βάζουμε διάλογο εκεί που δεν είχε το αρχικό κείμενο, δίνουμε λόγο σε έναν ήρωα για να δούμε το κείμενο από μια άλλη οπτική και όλα αυτά που διαβάζουμε στην τάξη, τα παιδιά χαίρονται, αισθάνονται ότι δημιουργούν, ότι το σχολείο αποκτά χαρά και δεν είναι μόνο το τυπικό του πράγματος. Και βέβαια έτσι καλλιεργείται και η δημιουργικότητα που είναι μια ήπια δεξιότητα που πρέπει να καλλιεργηθεί για να αναπτυχθεί από τα παιδιά, να αναπτύσσει τη φαντασία τους.
Κάτι που τα κάνει να σκεφτούν έξω από το κουτί, out of the box που λένε και οι Άγγλοι.
Είμαστε ένα επαρχιακό σχολείο, σε έναν Νομό μακριά από τα αστικά κέντρα, αλλά στα παιδιά δίνουμε ευκαιρίες που έχουν τα παιδιά των μεγάλων αστικών κέντρων, ιδιωτικών σχολείων και αυτό είναι πολύ σημαντικό να τους ανοίγεται ένας νέος κόσμος».
