26 Σεπτεμβρίου-

Παγκόσμια Ημέρα

Καρδιάς- η πρόληψη σώζει ζωές

Γράφει ο Ανδρέας Ξάνθης, MSc(2),PhD

Ειδικός Παθολόγος Διδάκτωρ ΑΠΘ

Μεταπτυχιακό στα Εγκεφαλικά Επεισόδια ΔΠΘ

Τι ονομάζεται καρδιακή νόσος;

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αφορούν παθήσεις της καρδιάς ή των αιμοφόρων αγγείων. Όταν οι γιατροί χρησιμοποιούν τον όρο καρδιαγγειακή νόσος αναφέρονται συνήθως σε παθήσεις της καρδιάς ή των αιμοφόρων αγγείων που  προκαλούνται από το αθήρωμα.

Τι ονομάζεται αθήρωμα (αρτηριοσκλήρυνση);

Τα σημεία συγκέντρωσης αθηρώματος μοιάζουν με μικρές εναποθέσεις λίπους που αναπτύσσονται στο ενδοθήλιο των αρτηριών και ονομάζονται αθηρωματική πλάκα. Οι συγκεντρώσεις αθηρώματος προξενούν στένωση στις αρτηρίες, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει στη μείωση της ροής του αίματος μέσω της αρτηρίας, ενώ σταδιακά οι εναποθέσεις αυτές μεγαλώνουν σε πάχος και μήκος.

Παράγοντες κινδύνου

Ο καθένας είναι εκτεθειμένος στον κίνδυνο ανάπτυξης αθηρώματος, ωστόσο ορισμένοι παράγοντες κινδύνου αυξάνουν τις πιθανότητες. Σε αυτούς τους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται και οι εξής:

• Κάπνισμα (Ενεργητικό και παθητικό)
  • Έλλειψη σωματικής άσκησης (καθιστική ζωή).
  • Παχυσαρκία (ειδικά όταν ο δείκτης μάζας σώματος ΒΜΙ>40).
  • Ανθυγιεινή διατροφή και κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων άλατος.
  • Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
  • Υπέρταση (ειδικά η αρρύθμιστη).
  • Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.

Το έντονο καθημερινό στρες (προσωπικότητα τύπου Α)
• Διαβήτης τύπου 2.
• Νεφρικά νοσήματα που προξενούν μειωμένη νεφρική λειτουργία.
• Βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό, δηλαδή η συγγένεια με πατέρα ή αδελφό που ανέπτυξαν καρδιακή νόσο ή εγκεφαλικό επεισόδιο ή ανεύρυσμα πριν την ηλικία των 55 ετών, ή με μητέρα ή αδελφή πριν την ηλικία των 65 ετών.
• Το ανδρικό φύλο.
• Η πρόωρη εμμηνόπαυση

Ποιος θα πρέπει να αξιολογηθεί για τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων;

Οι κατηγορίες ατόμων που θα πρέπει να αξιολογηθούν για τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι οι ακόλουθες:

• Όλοι οι ενήλικες ηλικίας 40 ετών και άνω.
  • Οι ενήλικες κάθε ηλικίας που έχουν:
  Α)Οικογενειακό ιστορικό, το οποίο περιλαμβάνει ιστορικό πρόωρης καρδιαγγειακής νόσου, δηλαδή συγγένεια με πατέρα ή αδελφό που ανέπτυξαν καρδιακή νόσο ή εγκεφαλικό επεισόδιο πριν την ηλικία των 55 ετών ή με μητέρα ή αδελφή πριν την ηλικία των 65 ετών.
  Β)Συγγενή πρώτου βαθμού (γονέα, αδελφό, αδελφή, τέκνο), ο οποίος πάσχει από σοβαρή κληρονομική διαταραχή των λιπιδίων, όπως για παράδειγμα οικογενή υπερχοληστερολαιμία με LDL>190mg/dl)

Ποιες θεραπείες είναι διαθέσιμες για τη μείωση του κινδύνου;

Για τα άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου συνιστάται η φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με οδηγίες για την αντιμετώπιση τυχόν ζητημάτων σχετικά με τον τρόπο ζωής των ατόμων. Αυτό συνήθως σημαίνει:

• Φαρμακευτική αγωγή, κατά κανόνα με τη χορήγηση στατίνης, προκειμένου να μειωθεί το επίπεδο της χοληστερόλης, ανεξάρτητα από το σημερινό επίπεδό της. Το επίπεδο της χοληστερόλης θα πρέπει να θεωρηθεί μέρος του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου. Ο καρδιαγγειακός κίνδυνος σε συνδυασμό με διάφορα επίπεδα χοληστερόλης μπορεί να ποικίλει ανάλογα με το επίπεδο της καλής χοληστερόλης (HDL), καθώς και με άλλους παράγοντες κινδύνου.
  • Φαρμακευτική αγωγή, προκειμένου να μειωθεί η αρτηριακή πίεση, σε περίπτωση που είναι πάνω από 140/90mmHg
• Διακοπή του καπνίσματος
  • Υγιεινή διατροφή, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης πρόσληψης άλατος σε 5 γρ. ημερησίως.
  • Διατήρηση του βάρους και της περιφέρειας της μέσης υπό έλεγχο.
  • Συστηματική σωματική άσκηση (3 φορές την εβδομάδα αερόβια άσκηση μισή ώρα τουλάχιστον). Οι ειδικοί προτείνουν 12 χλμ την εβδομάδα ή 3 χλμ την ημέρα γρήγορου συνεχούς βαδίσματος (διάρκεια 30-45 λεπτά), καθώς αυτή η άσκηση προσδίδει στον άνθρωπο αίσθημα ευφορίας, μειώνει την πίεση, κάνει αγγειοδιαστολή και τον ανακουφίζει από το χρόνιο στρες.
  • Μείωση των ποσοτήτων κατανάλωσης αλκοόλ.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, προτείνεται η παραπομπή του ατόμου σε ειδική υπηρεσία, όπως για παράδειγμα σε διαιτολόγο για την απώλεια βάρους και εφαρμογής υγιεινής διατροφής, σε εξειδικευμένο ιατρείο διακοπής καπνίσματος ή σε πρόγραμμα σωματικής άσκησης υπό την επίβλεψη επαγγελματία γυμναστή.

ΤΕΛΟΣ – Παρακολούθηση για τυχόν πρώιμα συμπτώματα:  Ποτέ δεν αγνοώ τα σημάδια που δίνει το σώμα μου, η έγκαιρη διερεύνηση συμπτωμάτων, όπως πόνος στο στήθος ή δύσπνοια (ιδιαίτερα αν με ξυπνάει μέσα στη νύχτα ή έρχεται κάθε φορά που προσπαθώ να περπατήσω πιο γρήγορα ή σε ανηφόρα), λιποθυμίας, ή εύκολης κόπωσης (συγκριτικά με την πρόσφατη φυσική μου κατάσταση) μπορεί να αποβεί σωτήρια! Επίσης πρέπει να μετράμε την πίεση μας τακτικά για να είμαστε σίγουροι ότι είναι φυσιολογική και όχι όταν νιώθουμε συμπτώματα.

—–Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΑΓΩΓΗ ΣΩΖΟΥΝ ΖΩΕΣ—-