Πόσο εύκολο είναι να κατασκευάσει κάποιος ένα ηλιακό ρολόι; Πώς λειτουργεί;  Ποιες γνώσεις μπορεί να παρέχει στην εποχή μας η χρήση ενός ηλιακού ρολογιού;
Απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα -και σε ακόμα περισσότερα, έδωσε το βιωματικό σεμινάριο κατασκευής ηλιακών ρολογιών, που διοργάνωσε ο σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Δράμας «Πήγασος» σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση για την Αστρονομία στην Εκπαίδευση, στους χώρους του γυμνασίου με λυκειακές τάξεις (λ.τ), στον Νικηφόρο Δράμας.

Εισηγητές ήταν ο πρόεδρος του «Πηγάσου» και εκπαιδευτικός του γυμνασίου λ.τ. Νικηφόρου, Μιχάλης Δογραματζίδης και ο Εθνικός Συντονιστής της Ένωσης για την Αστρονομία στην Εκπαίδευση Αργύρης Δρίβας, ενώ επιστημονικός σύμβουλος του σεμιναρίου ήταν ο Δρ. Άγγελος Τσιάρας, αστρονόμος – φυσικός του UCL University.
Στο βιωματικό σεμινάριο συμμετείχαν συνολικά 34 εκπαιδευτικοί, από το Σουφλί μέχρι τη Ναύπακτο. Το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων για την κατασκευή ηλιακών ρολογιών ήταν έντονο και βρήκε πρόσφορο έδαφος, στον τρόπο με τον οποίο οι δυο εισηγητές είχαν οργανώσει τη θεωρία, την επίδειξη και την πρακτική εφαρμογή.

Αφού ξεναγήθηκαν στο πάρκο ηλιακών ρολογιών στην αυλή του γυμνασίου, όλοι οι εκπαιδευτικοί παρακολούθησαν θεωρητική ενημέρωση για τη λειτουργία και την κατασκευή των ηλιακών ρολογιών. Το καλύτερο κομμάτι όμως του σεμιναρίου ήταν η κατασκευή σε μικρή κλίματα τεσσάρων ηλιακών ρολογιών (ισημερινό, οριζόντιο, κατακόρυφο, πολικό) σαν αυτά που είδαν στο πάρκο. Η πρώτη μέρα έκλεισε με αστροπαρατήρηση στην αυλή του γυμνασίου λ.τ. Νικηφόρου με τα τηλεσκόπια του «Πηγάσου».

Η δεύτερη μέρα περιλάμβανε τη μελέτη του αναλημματικού ρολογιού και επίδειξη του λογισμικού Shadows, που επιτρέπει στους χρήστες του να κατασκευάσουν εύκολα ηλιακά ρολόγια, ακόμη και στην αυλή του σχολείου ή οπουδήποτε αλλού.

Πολλά και ενδιαφέροντα γνωστικά αντικείμενα

Από την πλευρά του, ο εθνικός συντονιστής της Διεθνούς Ένωσης για την Αστρονομία στην εκπαίδευση Αργύρης Δρίβας τόνισε τον ρόλο της κατασκευής ηλιακών ρολογιών ως εκπαιδευτική δραστηριότητα STEAM (Science, Technology, Engineering Arts and Mathematics – Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική, Τέχνη και Μαθηματικά), εμπλέκοντας δημιουργικά πολλά γνωστικά αντικείμενα. Στο πλαίσιο αυτό, στη διάρκεια του βιωματικού σεμιναρίου, έγινε και επίδειξη χάραξης ηλιακού ρολογιού πάνω σε μάρμαρο. Το σεμινάριο ολοκληρώθηκε με την κλήρωση ενός ηλιακού μαρμάρινου ρολογιού, το οποίο κέρδισε ένας από τους συμμετέχοντες.

Ένα διαφορετικό δημόσιο σχολείο

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο διευθυντής του γυμνασίου με λ.τ. στο Νικηφόρο Δράμας Γιάννης Σισμανίδης τόνισε -μεταξύ άλλων- ότι «η επαφή των συμμετεχόντων μεταξύ τους αλλά και με τους εισηγητές και τον κ. Τσιάρα, ενίσχυσε το ενδιαφέρον τους, όχι μόνο για τα ηλιακά ρολόγια αλλά και για την επιστήμη της Αστρονομίας, ενώ ελπίζουμε να καταλήξει και σε ένα δίκτυο σχολείων στην ευρύτερη περιοχή μας, που να ασχολούνται με την Αστρονομία ώστε να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους». «Ευχόμαστε ανάλογο σεμινάριο», σημείωσε ο κ. Σισμανίδης, «να γίνει και πάλι σύντομα ώστε να έχουν τη δυνατότητα ακόμα περισσότεροι εκπαιδευτικοί να εξοικειωθούν με τον τρόπο κατασκευής ηλιακών ρολογιών και να τα εντάξουν στις δραστηριότητες των σχολείων τους, φέρνοντας πιο κοντά τους μαθητές και τις μαθήτριές τους με την επιστημονική σκέψη αλλά και τη χαρά της δημιουργίας».

Αξίζει να τονιστεί ότι το γυμνάσιο με λυκειακές τάξεις στο Νικηφόρο Δράμας είναι ένα από τα λίγα δημόσια σχολεία στην Ελλάδα, ίσως το μοναδικό, που διαθέτει αστρονομικό παρατηρητήριο, πάρκο ηλιακών ρολογιών και υπαίθριο εργαστήριο φυσικής. Επίσης, οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να πραγματοποιούν ηλιακές παρατηρήσεις και νυχτερινές αστροπαρατηρήσεις, ενώ παρακολουθούν και ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις αστρονομίας με ομιλητές έγκριτους πανεπιστημιακούς καθηγητές.

 Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ-Β.Λωλίδης