Στις 6, 7 και 8 Ιανουαρίου

Ανοικτός για επίσκεψη

ο αρχαιολογικός χώρος

του Διονύσου στην Καλή Βρύση

Με την ευκαιρία της αναβίωσης των Μπαμπούγερων

Του Θανάση Πολυμένη

ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ευκαιρία δίνει στο κοινό η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας σε όσους επισκεφτούν τη Δράμα και την Καλή Βρύση, όπου αναβιώνουν σήμερα και τις δυο επόμενες μέρες, τα δρώμενα των Μπαμπούγερων, καθώς ο αρχαιολογικός χώρος της περιοχής θα παραμείνει ανοικτός σήμερα Σάββατο 6, αύριο Κυριακή 7 και τη Δευτέρα 8 Ιανουαρίου και ώρες από 11.00 έως 14.00.

Πρόκειται για το λεγόμενο Ιερό του Διονύσου, καθώς τα δρώμενα των Μπαμπούγερων και όχι μόνο στην περιοχή, συνδέονται άμεσα με την αρχαιότητα, αλλά και τη διονυσιακή λατρεία. Είναι αποδεδειγμένο πλέον από κάθε άποψη, ότι η λατρεία του θεού Διόνυσου ήταν ιδιαίτερα έντονη στην αρχαιότητα και φυσικά αυτό αποδεικνύεται από πολλά ευρήματα.

Όπως είναι γνωστό, ήδη έχουν βρεθεί σχετικές προτομές του Διονύσου τόσο στην περιοχή της Δράμας, αγγεία στην περιοχή της Προσοτσάνης με παραστάσεις διονυσιακής λατρείας, αλλά και στην Καλή Βρύση όπου βρίσκεται το Ιερό του Διονύσου.

Ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι η προτομή του Διονύσου που φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό μουσείο Δράμας, η οποία χρονολογείται στον 2ο αι. μ.Χ. Πρόκειται για εξαίρετο δημιούργημα που φιλοτεχνήθηκε την περίοδο των Αντωνίνων και είναι αντίγραφο του 5ου αι. π.Χ. Ο θεός του κρασιού και της αμπέλου εικονίζεται σε ώριμη ηλικία, φορώντας δορά που δένεται στον αριστερό ώμο και πέφτει διαγώνια καλύπτοντας και το δεξιό στήθος.

Ο χώρος της Καλής Βρύσης

Ενδιαφέροντα στοιχεία για τον αρχαιολογικό χώρο του Διονύσου στην Καλή Βρύση, μας δίνει η κα. Βασιλική Πουλιούδη, Αν. Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας και Προϊσταμένη  Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων & Μουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας.

Όπως αναφέρει, στην εύφορη κοιλάδα του Αγγίτη ανάμεσα στο Μενοίκιο και το Φαλακρό σε τεχνητό γήλοφο αποκαλύφθηκε το σημαντικό αυτό πυργόσχημο κτίριο του τέλους του 4ο υ π.Χ. αιώνα διαστάσεων 43  Χ 16 μ.

Η πρώτη δοκιμαστική ανασκαφή στο χώρο πραγματοποιήθηκε από αρχαιολόγους της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής κατά τη διετία 1921-1922.

Η συστηματική ανασκαφή του κτιρίου πραγματοποιήθηκε μεταξύ 1991 και 1994 από την IH ΕΠΚΑ (Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Καβάλας).

Πρόκειται για μνημειακό διώροφο κτίσμα με λιθόκτιστους τοίχους στο ισόγειο και με πλινθόκτιστο όροφο. Το κτίριο με την εντυπωσιακή του τοιχοδομία είναι μοναδικό δείγμα μνημειακού οικοδομήματος του τέλους του 4ου αιώνα π.Χ. στην περιοχή της Δράμας. Η είσοδος βρίσκεται στη βόρεια πλευρά. Στο ισόγειο διαμορφώνεται επιμήκης ορθογώνιος χώρος κατά μήκος της νότιας πλευράς και δύο ανεξάρτητες μεταξύ τους πτέρυγες δωματίων κατά μήκος της βόρειας πλευράς.
Το κτίριο καταστράφηκε από ισχυρή πυρκαγιά που μπορεί να αποδοθεί σε επιδρομή των Γαλατών μετά την ήττα τους στη μάχη της Λυσιμάχειας το 277 π.Χ. από τον Αντίγονο Γονατά.

Ωστόσο, πίθοι, μικρότερα αγγεία και ειδώλια που βρέθηκαν στους χώρους του μαρτυρούν ότι πριν από την πυρκαγιά είχε προηγηθεί καταστροφή και λεηλασία του κτίσματος. Τα νομίσματα χρονολογούν την καταστροφή του στις αρχές του 3ου π.Χ. αιώνα.

Ο χαρακτήρας του κτιρίου δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί. Ένα πήλινο σφράγισμα με παράσταση Διονύσου, είναι ίσως ένδειξη παρουσίας δημόσιου αρχείου σε κάποιον από τους χώρους του. Η ανεύρεση ενός κανθάρου με φαλλόσχημη προχοή στο δυτικό δωμάτιο της ανατολικής πτέρυγας, ίσως υποδεικνύει την τέλεση διονυσιακής λατρείας στο δωμάτιο αυτό, στο κέντρο του οποίου εντοπίστηκε “εστία-εσχάρα”.

Η έλλειψη όμως επιγραφών και αναθημάτων σε συνδυασμό με την πυργόσχημη μορφή του οικοδομήματος τοποθετεί τη σύνδεσή του με τον Διόνυσο σε επίπεδο ιδιωτικής λατρείας.