Από τον Μουσικοδραματικό Σύλλογο Χωριστής
Ένα σημαντικό εγχείρημα
για την συγκροτημένη καταγραφή
της ιστορίας της Χωριστής
Παρουσιάστηκαν τα πρακτικά του Α΄ Επιστημονικού Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Χωριστής
Του Θανάση Πολυμένη
ΕΝΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ σημαντικό συμπόσιο για την ιστορία της Χωριστής, είχε πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο του 2021. Ήταν το Α΄ Επιστημονικό Συμπόσιο για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Χωριστής, το οποίο διοργάνωσε ο Μουσικοδραματικός Σύλλογος «Η Αναγεννηθείσα Μακεδονία» Χωριστής.
Το Συμπόσιο είχε πραγματοποιηθεί μέσω του προγράμματος CLLD LEADER και είχε να παρουσιάσει μια πλειάδα από επιστήμονες, οι οποίοι μίλησαν για την ιστορία και τον πολιτισμό της Χωριστής, και κάλυψαν μια μεγάλη περίοδο, αλλά και πλήθος γεγονότων από την ιστορία του τόπου.
Μετά από σχεδόν δυόμιση χρόνια, έφτασε η ώρα πλέον και το βράδυ του περασμένου Σαββάτου 3 Φεβρουαρίου, έγινε η παρουσίαση των δυο τόμων περίπου 1.000 σελίδων, των πρακτικών του Συμποσίου. Σ’ αυτούς τους δύο τόμους, περιλαμβάνονται όλες οι εργασίες που είχαν ανακοινωθεί τον Οκτώβριο του 2021. Πρόκειται για μια σημαντική εργασία, καθώς όπως λέει και ο κ. Μορφακίδης μιλώντας στον «Π.Τ.», αν όλες αυτές οι ανακοινώσεις δεν τυπωθούν σε βιβλίο, στο χαρτί, είναι σαν να έγιναν ποτέ.
Ομιλητές ήταν το μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής ο κ. Μορφακίδης Μόσχος, πρόεδρος Νεοελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Γρανάδας της Ισπανίας, ο κ. Σέμογλου Θανάσης καθηγητής στο Α.Π.Θ. και ο πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής κ. Βουλοδήμος. Την εκδήλωση της παρουσίασης παρακολούθησε επίσης ο κ. Πασχαλίδης Δημήτρης που έχει ασχοληθεί και έχει γράψει βιβλία σχετικά με την ιστορία της Χωριστής και της Δράμας, οι δύο επιμελητές της έκδοσης των πρακτικών που είχαν ασχοληθεί με τις εργασίες του Συμποσίου, ο κ. Μεσσής Βασίλης και Νίκος Γεωργιάδης, η κα. Παρχαρίδου Μάγδα και πολλοί άλλοι.
Βουλοδήμος: Σημαντικές ιστορικές πληροφορίες
Αναλυτικότερα, σχετικά με την παρουσίαση των δύο τόμων των πρακτικών του Α΄ Επιστημονικού Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Χωριστής, αρχικά μίλησε στον «Π.Τ.» ο πρόεδρος του Μουσικοδραματικού Δραματικού Συλλόγου Χωριστής «Η Αναγεννηθείσα Μακεδονία» κ. Βουλοδήμος, ο οποίος αναφέρει σχετικά:
«Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό εγχείρημα για το χωριό και τον Σύλλογό μας και είναι η μεγαλύτερη ως τώρα συγκροτημένη καταγραφή της ιστορίας της Χωριστής που υπάρχει. Μην ξεχνάμε ότι το Συμπόσιο είχε γίνει σε περίοδο κορωνοϊού και σίγουρα οι συνεχείς αλλαγές των καταστάσεων δυσχέραναν την πορεία των εργασιών. Παρ’ όλα αυτά, η επιμονή των ανθρώπων που ασχολήθηκαν με το Συμπόσιο, έφεραν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα».
Όπως εξηγεί ο κ. Βουλοδήμος, «αυτή τη στιγμή έχουμε δύο τόμους σχεδόν χιλίων σελίδων, όπου εκεί μπορεί ο αναγνώστης να βρει πολλά στοιχεία για την ιστορικότητα της Χωριστής. Μια Χωριστή με μεγάλη ιστορία, παρά το μικρό γεωγραφικό της πλάτος και μπορεί να αντλήσει πολλές πληροφορίες και να δει πράγματα που δεν γνωρίζει, να δει πράγματα που γνωρίζει αλλά με περισσότερες πληροφορίες, αλλά και πράγματα που λανθασμένα ίσως γνωρίζει από μια διαφορετική οπτική γωνία. Αυτό είναι κάτι που μας γεμίζει χαρά και υπερηφάνεια, αλλά και κάτι που μας δίνει κίνητρο και ερέθισμα να ασχοληθούμε με την ιστορία του Συλλόγου και του χωριού μας».
Απαντώντας σε ερώτηση αν θα ακολουθήσει ένα δεύτερο συμπόσιο, ο κ. Βουλοδήμος απαντάει θετικά και σημειώνει ότι, «εφόσον γίνεται η αρχή, υπάρχει πάντοτε η συνέχεια και αυτό είναι που επιθυμούμε».
Σέμογλου: Ανοίγουν καινούρια θέματα
Για την παρουσίαση των δύο τόμων των πρακτικών του Συμποσίου, μίλησε στον «Π.Τ.» ο πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Συμποσίου κ. Θανάσης Σέμογλου, καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης στο Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Όπως σημείωσε, «ήταν ένα Συμπόσιο πολύ ενδιαφέρον για την ιστορία του τόπου και νομίζω ότι προσέφεραν και συνεισέφεραν όλοι σ’ αυτό, φωτίζοντας όλες τις όψεις του πολιτισμού. Από την ιστορία μέχρι και την καθημερινή ζωή, από τον αθλητισμό μέχρι τον πολιτισμό, τη μουσική, το θέατρο και άλλα. Νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό, γιατί είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτό για το χωριό και φωτίζει την τοπική ιστορία, είτε προφορική, είτε γραπτή».
Ερωτώμενος για τα σημαντικά σημεία στα οποία θα μπορούσε να σταθεί ο αναγνώστης, ο κ. Σέμογλου αναφέρει ότι, «πολύ σημαντική είναι η συμβολή της κας Παρχαρίδου για τις εικόνες, τους κτήτορες, τους χορηγούς κτλ., πολύ σημαντική ήταν επίσης η συμβολή του κ. Πασχαλίδη στην ιστορική καταγραφή των γιατρών του χωριού κ.α., όπως και του κ. Βελένη, το θέμα της προσωπικής ιστορίας που έχει γράψει για την κυρά-Καλλιόπη που αναφέρει την Καλλιόπη Βελένη και το αρχείο της, όπως και πολύ σημαντικές οι πληροφορίες για την ετοιμολογία για το τοπωνύμιο της Χωριστής».
Ερωτώμενος αν μ’ αυτό το Συμπόσιο έχει εξαντληθεί η ιστορία της Χωριστής, ο κ. Σέμογλου σημειώνει ότι, «αυτό ανοίγει καινούρια θέματα που ελπίζω στο μέλλον να τα συζητήσουμε ξανά, ή να συζητήσουμε νέα πράγματα».
Μορφακίδης: Ένα τεράστιο επίτευγμα
Για τα πρακτικά του Συμποσίου μίλησε επίσης στον «Π.Τ.» και ο κ. Μόσχος Μορφακίδης, πρόεδρος Νεοελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Γρανάδας της Ισπανίας, ο οποίος σημείωσε ότι «τα πρακτικά, πάντοτε, είναι η απόδειξη ότι έγινε το Συνέδριο. Χωρίς γραπτά πρακτικά δεν υπάρχει. Είναι έπεα πτερόεντα. Βέβαια, είχαν την προνοητικότητα να τα γράψουν σε ηλεκτρονική μορφή. Γιατί, άλλος ο προφορικός λόγος όταν παρουσιάζεις μια εργασία στο Συνέδριο και άλλος ο γραπτός λόγος, όπου αλλάζουν πολλά απ’ αυτά που είπε, όπου γίνονται συμπληρώσεις. Όμως η σημασία του δια ζώσης Συνεδρίου – όχι αυτά που γίνονται διαδικτυακά τα οποία είναι κατά τη γνώμη μου απαράδεκτα – είναι όχι απλά να έρθει κάποιος και να μιλήσει, αλλά να έρθει σε επαφή με τους συνέδρους, να συνομιλήσει μαζί τους, να δημιουργηθούν ακόμα και φιλίες, συνεργασίες, ανταλλαγές απόψεων, πράγμα που δεν μπορεί να γίνει στα διαδικτυακά. Παρ’ όλα αυτά, ο γραπτός λόγος, παρά την τεχνολογική εξέλιξη που έχουμε, στο θέμα των Συνεδρίων, νομίζω ότι δεν θα χαθεί».
Να σημειωθεί ότι ο κ. Μορφακίδης με τους συνεργάτες του έχουν κάνει τις διορθώσεις των κειμένων των συνέδρων και τονίζει ότι, «είναι εντυπωσιακό το Συνέδριο που έχει γίνει για πολλούς λόγους. Ήταν ένα καθαρά επιστημονικό Συνέδριο. Μπορεί να υπήρχαν κάποιες παρεμβάσεις και ανακοινώσεις από μη ερευνητές, όμως αυτά είναι μαρτυρίες, εξίσου σημαντικές. Ότι υπήρχε μια επιστημονική επιτροπή αυτής της κατηγορίας, είναι σημαντικό μιας και οι περισσότεροι είναι συγχωριανοί από τη Χωριστή. Το ότι είχε το χωριό αυτούς τους ανθρώπους, είναι ευτύχημα. Ήταν ένα Συνέδριο που δεν είχε να ζηλέψει σε τίποτα, ακόμα και από Συνέδρια που γίνονται σε Πανεπιστήμια».
Ο ίδιος αναφέρεται και στους επιμελητές των πρακτικών, τον κ. Νίκο Γεωργιάδη και τον κ. Βασίλη Μεσσή, «οι οποίοι αφιερώθηκαν και δεν ήταν να συγκεντρώσουν τα κείμενα και να τα εκδώσουν. Είναι μια επίπονη εργασία».
Ν. Γεωργιάδης – Β. Μεσσής: Η επιμέλεια των δύο τόμων
Οι κ.κ. Νίκος Γεωργιάδης Δρ. Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών, και Βασίλης Μεσσής Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας, είχαν την επιμέλεια των δύο τόμων των πρακτικών του Συμποσίου. Μιλώντας στον «Π.Τ.», επισημαίνουν ότι «είναι κάτι πολύ σημαντικό για την επιστημονική επιτροπή, αλλά και για όλη την Κοινότητα Χωριστής. Είναι ένα δίτομο έργο, όπου καταγράφονται σελίδες από την ιστορία, τον πολιτισμό, τη λαογραφία της Χωριστής, από την Τουρκοκρατία μέχρι και τον 20ο αιώνα».
Στην επισήμανση μας ότι εδώ δεν σταματάει το ζήτημα της ιστορίας της Χωριστής, τονίζουν ότι «πάντα η ιστορία δεν τελειώνει, μπορεί να εμπλουτιστεί με καινούρια στοιχεία. Καλύψαμε μέχρι το 2021 αρκετές πτυχές της ιστορίας της Χωριστής. Σίγουρα θα υπάρχουν και άλλες πτυχές που δεν έχουν καταγραφεί, κάποια ντοκουμέντα και αρχειακό υλικό που θα μπορούσε να εμφανιστεί στην πορεία και ίσως – γιατί όχι – να υπάρξει και ένα δεύτερο Επιστημονικό Συμπόσιο για την Χωριστή. Όμως, σίγουρα, ήταν μια πολύ καλή και δημιουργική αρχή για την καταγραφή της ιστορίας της ιστορικής Κοινότητας της Χωριστής».
Αναφορικά με τη δυσκολία της επιμέλειας οι κ.κ. Γεωργιάδης και Μεσσής, τονίζουν ότι «ήταν δύσκολη η επιμέλεια, πολλές οι ανακοινώσεις και πολυποίκιλες: αρχιτεκτονικής, της τοπικής ιστορίας, της αρχαιολογίας, της λαογραφία, θέατρα κ.α. Αυτά για τους επιμελητές, είναι μια επιπρόσθετη δυσκολία, γιατί δεν κατέχουμε όσον αφορά το ίδιο το αντικείμενο και περιοριζόμαστε στη φιλολογική επιμέλεια περισσότερο. Η παρέμβασή μας δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη. Για εμάς, έκλεισε ένας τετραετής κύκλος, ήμασταν στην Επιστημονική Επιτροπή και τώρα πλέον ολοκληρώνεται όλος αυτός ο κύκλος».
