Ένα ξεχωριστό έθιμο ανήμερα

του Αγίου Πνεύματος

στο Βώλακα με καβαλάρηδες

► Μιλάει στον «Π.Τ.» ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Βώλακα κ. Δημ. Άρμεν

► Συναυλίες από  «Τα Παιδιά από την Πάτρα», «Ζίγκ Ζαγκ» και «Οπισθοδρομική Κομπανία»

Του Θανάση Πολυμένη

ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ μεγάλη λαμπρότητα αναμένεται να γιορταστεί και φέτος, το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος στο Βώλακα του Δήμου Κ. Νευροκοπίου στη Δράμα.

Πρόκειται για ένα έθιμο, με τριήμερες εκδηλώσεις, το οποίο κορυφώνεται τη Δευτέρα ανήμερα του Αγίου Πνεύματος, καθώς νέοι του χωριού, καβαλάρηδες, με την εικόνα της Αγίας Τριάδος, ανεβαίνουν στο ομώνυμο παρεκκλήσι στην κορυφή του Φαλακρού.

Πρόκειται για ένα έθιμο το οποίο έρχεται και αυτό από τα βάθη του χρόνου, όπως και τόσα άλλα που γίνονται στην περιοχή του Νομού Δράμας  και στα χωριά της, τα οποία διατηρούν όλα αυτά τα σημαντικά έθιμα, στην ουσία διατηρούν την ιστορία τους.

Μιλώντας στον «Π.Τ.» ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Βώλακα κ. Δημήτρης Άρμεν, μας κάνει αρχικά γνωστό το πρόγραμμα το οποίο το βράδυ του Σαββάτου 22 τρέχοντος περιλαμβάνει τρεις ωραίες συναυλίες με «Τα Παιδιά από την Πάτρα», τους «Ζιγκ Ζαγκ» και την «Οπισθοδρομική Κομπανία» στην πλατεία του χωριού το βράδυ.

Όπως επίσης μας λέει, «την Κυριακή οι νέοι του χωριού κάνουν διάφορα γλέντια σε χώρους έξω από το χωριό, ενώ τη Δευτέρα, ανήμερα του Αγίου Πνεύματος, παίρνουν την εικόνα από τον ιερέα του χωριού αμέσως μετά από τη Θεία Λειτουργία, και καβαλάρηδες την ανεβάζουν στο παρεκκλήσι της Αγίας Τριάδος την κορυφή του Φαλακρού. Αυτό γίνεται στις 12 το μεσημέρι. Εκεί γίνεται αρτοκλασία, φτάνουν και οι καβαλάρηδες και στη συνέχεια μοιράζεται και το κουρμπάνι σούπα κατσικάκι».

Η φανταχτερή είσοδος στο χωριό

Το μεγάλο τελετουργικό γίνεται το απόγευμα της Δευτέρας, όταν όλοι μαζί κατεβαίνουν από το παρεκκλήσι και κάνουν φανταχτερή είσοδο στο χωριό. Σύμφωνα με τον κ. Άρμεν, «το απόγευμα της Δευτέρας, οι καβαλάρηδες κατεβαίνουν στο χωριό, όπου κάνουν είσοδο με τον ιερέα του χωριού με την εικόνα της Αγίας Τριάδος μπροστά, ακολουθούν οι γυναίκες του Πολιτιστικού Συλλόγου με τραγούδια και στη συνέχεια όλοι οι καβαλάρηδες και ο κόσμος».

Όπως εξηγεί ο ίδιος, «η είσοδος στο χωριό γίνεται από τη μια άκρη μέχρι την άλλη δύο φορές και στη συνέχεια οι καβαλάρηδες κάνουν ιπποδρομίες στον κεντρικό δρόμο του χωριού. Το έθιμο είναι πάρα πολύ παλιό, γίνεται εδώ και πολλά χρόνια και το θυμάμαι και εγώ και πηγαίναμε τότε με τα γαϊδουράκια και τα μουλάρια, τότε δεν υπήρχε δρόμος. Σήμερα οι νέοι πηγαίνουν με τα άλογα, ενώ πολύς κόσμος ανεβαίνει με αυτοκίνητο».

Το έθιμο ανήμερα του Αγίου Πνεύματος

Οφείλουμε να πούμε ότι, το έθιμο του Αγίου Πνεύματος στο Βώλακα κατά την εορτή του Αγίου Πνεύματος, κάθε χρόνο συγκεντρώνει πλήθος κόσμου, όχι μόνο από την ευρύτερη περιοχή του Νευροκοπίου και της Δράμας, αλλά και από άλλα μέρη της Ελλάδας. Στόχος να παρακολουθήσουν από κοντά τους καβαλάρηδες που είναι κάτι ιδιαίτερα εντυπωσιακό.

Ανήμερα του Αγίου Πνεύματος, στις 9 το πρωί, οι καβαλάρηδες – οι οποίοι είναι νέοι του χωριού – προσέρχονται μπροστά στο καμπαναριό από όπου είναι η είσοδος της παλιάς εκκλησίας του Προφήτη Ηλία. Στη συνέχεια, βγαίνει ο ιερέας και παραδίδει στους καβαλάρηδες την εικόνα της Αγίας Τριάδος, όπου ένας καβαλάρης αναλαμβάνει να την κρατάει και οι υπόλοιποι τον συνοδεύουν μέχρι το Φαλακρό Όρος, όπου υπάρχει το παρεκκλήσι του Αγίου Πνεύματος.

Οι καβαλάρηδες είναι νέοι του χωριού οι οποίοι θέλουν να διατηρήσουν την παράδοση, όπως παλαιότερα πήγαιναν οι γονείς τους, οι παππούδες τους, και οι πρόπαππούδες τους. Μάλιστα οι καβαλάρηδες, στολίζουν τα άλογα τους με χάντρες, όπως ακριβώς έκαναν και οι πρόγονοι μας και ανεβαίνουν στο παρεκκλήσι του Αγίου Πνεύματος.

Ακολούθως, στις 12 το μεσημέρι πρέπει η εικόνα της Αγίας Τριάδος να βρίσκεται στο παρεκκλήσι, όπου εκεί γίνεται η ακολουθία του αγιασμού και στη συνέχεια ακολουθεί το κουρμπάνι, το οποίο είναι σούπα κατσικάκι με χόρτα και προσφέρεται στους παρευρισκόμενους.

Επιστρέφοντας το απόγευμα οι καβαλάρηδες στο χωριό, στην είσοδο του, τους περιμένει ο παπάς και οι γυναίκες του Πολιτιστικού Συλλόγου Βώλακα, ντυμένες με παραδοσιακές φορεσιές του χωριού. Στη συνέχεια, κρατώντας την εικόνα της Αγίας Τριάδος ο παπάς, ακολουθούν οι γυναίκες του Συλλόγου και οι καβαλάρηδες, και όλοι μαζί εισέρχονται στο χωριό όπου τους περιμένει ο κόσμος. Χαρακτηριστικό είναι, ότι κατά την διάρκεια της εισόδου της εικόνας στο χωριό, οι καμπάνες ηχούν χαρμόσυνα και πρόκειται για μια συγκλονιστική στιγμή.

Στη συνέχεια, ακολουθούν αγώνες μεταξύ των καβαλάρηδων μέσα στους δρόμους του χωριού.