Την Κυριακή 6 Οκτωβρίου

Μνημόσυνο για τους πεσόντες

του Μακεδονικού Αγώνα

στην Προσοτσάνη

Σύντομο ιστορικό από τον Δραμινό καθηγητή και συγγραφέα κ. Χατζόπουλο

ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ για τους πεσόντες του Μακεδονικού Αγώνα θα τελεστεί αύριο Κυριακή 6 Οκτωβρίου, στο μνημείο Μακεδονομάχων στην Προσοτσάνη στις 09.30 το πρωί. Η εκδήλωση διοργανώνεται από το Δήμο Προσοτσάνης και τον Μουσικοχορευτικό Σύλλογο Προσοτσάνης «Ο Μέγας Αλέξανδρος».

Ο Μακεδονικός Αγώνας (1904 – 1908), αποτελεί τον αγώνα των Ελλήνων στην περιοχή της Μακεδονίας, μεταξύ ελληνικών και βουλγαρικών στρατευμάτων. Η ελληνική ένοπλη παρέμβαση στη Μακεδονία, ξεκίνησε σε μια ευνοϊκή για την Ελλάδα συγκυρία, που προέκυψε μετά την αποτυχία της εξέγερσης του Ίλιντεν το 1903 και εντάθηκε μετά από τον θάνατο του Παύλου Μελά τον Οκτώβριο του 1904. Σταδιακά τα ελληνικά σώματα κατάφεραν να επικρατήσουν, όμως η ένοπλη δράση τους τερματίστηκε με την επανάσταση των Νεότουρκων το 1908.

Για τον Μακεδονικό Αγώνα στην περιοχή της Προσοτσάνης Δράμας, γράφει σε άρθρο του ο συνεργάτης του «Π.Τ.» κ. Γ. Κ. Χατζόπουλος, τ. Λυκειάρχης, σε παλαιότερη δημοσίευση, από την οποία αντλούμε αποσπασματικά σημεία:

[Το όλο κλίμα επιδρά δυσμενέστερα στον καζά της Δράμας, συμπεριλαμβανομένης και της Προσοτσάνης και της περιοχής της, είναι δε τόσο ανησυχητική η κατάσταση, ώστε ο κίνδυνος του εκβουλγαρισμού να είναι πλέον ορατός. Η μητέρα όμως Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ανησυχεί και αγρυπνεί, αφού η ελληνική κυβέρνηση αδυνατεί ή και αδιαφορεί, να υψώσει φωνή διαμαρτυρίας για όσα τεκταίνονται στην περιοχή της Δράμας και της Προσοτσάνης.

Και ενώ παρατηρείται αδυναμία εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης για σύσταση εθνικής οργάνωσης προς προστασία των ορθοδόξων πατριαρχικών Ελλήνων, ο βαθυνούστατος, ηπίων τόνων, άριστος διπλωμάτης και βαθύτατα Έλληνας πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ’ αποστέλλει στο σαντζάκι της Δράμας τον ψυχωμένο, ευπαίδευτο και μαχητικό Χρυσόστομο Καλαφάτη ως μητροπολίτη, ο οποίος, ως καλός ποιμήν και αψηφώντας την τύχη του σαρκίου του, επιδίδεται σε σειρά μέτρων για την προάσπιση και στήριξη του ποιμνίου, όπως εμψύχωση, στήριξη του κλήρου, οργάνωση ομάδων αντίστασης, ορκωμοσία Μακεδονομάχων, ανέγερση σχολείων περικαλλών, όπως αυτό της Προσοτσάνης, οικοτροφείων, όπως το Θηλέων Προσοτσάνης, του οποίου ο σκοπός ήταν η προετοιμασία μητέρων, οι οποίες θα ανήκουν απαραιτήτως σε οικογένειες σλαβόφωνων από τα γύρω χωριά.] (…)

[Συνεργαζόμενος άριστα με τους προκρίτους και μουχταροδημογέροντες της Προσοτσάνης Βουλτσιάδη, Κατσιγιάννη, Αναγνώστου, Τριανταφυλλίδη, Αθανασίου, Πέτρου, Μπογιατζή, Τάγια, Αγγελίδη, όχι μόνον φροντίζει για την καλή οικονομική διαχείριση της Εκκλησίας, αλλά και στηρίζει ηθικά και εμψυχώνει το ποίμνιό του έχοντας δίπλα του τον στενό του συνεργάτη Θεμιστοκλή Χατζησταύρου, ο οποίος ανέλαβε απτόητος και με περίσκεψη τον εφοδιασμό με όπλα, που αποστέλλονταν από την ελληνική κυβέρνηση εξοπλίζοντας τις συσταθείσες ένοπλες ομάδες αντίστασης και θέτοντας σε εφαρμογή το δόγμα «πάσσαλος πασσάλω εκκρούεται». Αλλά και η άψογη λειτουργία του σχολείου της Προσοτσάνης αποτελεί άοκνη μέριμνά του. Στέκει δίπλα στον Κωνσταντίνο Νταή, στην Όλγα Κυβετού, ώστε η μαθητιώσα νεολαία της Προσοτσάνης να κάνει κτήμα της, «την ωραία μας γλώσσα και να καταστήσει ζωοφόρες τις ελληνικές ιδέες».] (…)

[Ο Χρήστος Βογιατζής έλαβε εντολή μαζί με τον Άρμεν Κούπτσιο και τον Δημήτριο Βοζίκη να εκτελέσουν τον αρχικομιτατζή Πλάτσεφ, ο οποίος προκαλούσε σοβαρό πονοκέφαλο στην περιοχή της Προσοτσάνης με την ειδεχθή συμπεριφορά του. Η επιχείρηση στέφεται με επιτυχία. Ο Πλάτσεφ εκτελείται από τον Άρμεν, ο οποίος προδίδεται και τελικά καταδικάζεται σε θάνατο από το τουρκικό δικαστήριο και απαγχονίζεται στην πλατεία της Δράμας το 1907, ενώ ο Βογιατζής αποφεύγει τη σύλληψη. Για τη μεγάλη προσφορά του στον Μακεδονικό Αγώνα τιμάται από την ελληνική Πολιτεία με το μετάλλιο του Μακεδονικού Αγώνα, ενώ ο Δήμος της Προσοτσάνης τον τιμά δίδοντάς το όνομά του σε οδό της πόλης. Στους Μακεδονομάχους της Προσοτσάνης συγκαταλέγονται ακόμη, τιμηθέντες με το μετάλλιο του Μακεδονικού Αγώνα οι: Βουλτσιάδης Λεωνίδας, Βλαχτάς Θεόδωρος, Αγωγιάτης Απόστολος και Βεργίδης Πασχάλης.]