Από το Σύλλογο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Δράμας
«Η επιστήμη ανθίζει μόνο
στα δημοκρατικά πολιτεύματα!»
Ο κ. Τραχανάς, Φυσικός και διευθυντής του Κέντρου Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων Mathesis μιλάει στον «Π.Τ.»
Του Θανάση Πολυμένη
ΣΤΗ ΔΡΑΜΑ και συγκεκριμένα στο Γυμνάσιο με Λ.Τ. Νικηφόρου Δράμας, βρέθηκε το βράδυ του περασμένου Σαββάτου 19 Οκτωβρίου, ο κ. Στέφανος Τραχανάς, Φυσικός και διευθυντής του Κέντρου Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων Mathesis.
Ο κ. Τραχανάς βρέθηκε στο Νικηφόρο, καλεσμένος από τον Σύλλογο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Δράμας «Ο Πήγασος», προκειμένου να μιλήσει για το νέο του βιβλίο με θέμα: «Ο Κύκλος – Επιστήμη και δημοκρατία σε ανήσυχους καιρούς. Η νέα δίκη του Γαλιλαίου».
Σύμφωνα με το πρόγραμμα, στις 18.00 το απόγευμα έγινε προβολή ταινιών και ουρανογραφική ξενάγηση στο φορητό πλανητάριο του Συλλόγου, ενώ στις 19.00 έγινε ξενάγηση των παριστάμενων στο χώρο του Πάρκου Ηλιακών Ρολογιών και Υπαίθριου Εργαστηρίου Φυσικής στο Γυμνάσιο Νικηφόρου. Ακολούθησε η ομιλία του κ. Στ. Τραχανά στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Νικηφόρου.
Στ. Τραχανάς: Η εχθρότητα προς την επιστήμη
Για το τόσο ενδιαφέρον θέμα στο οποίο βασίζεται και το βιβλίο του, μίλησε στον «Π.Τ.» ο κ. Στέφανος Τραχανάς, ο οποίος αναφέρθηκε στους εχθρούς της επιστήμης, αλλά και τη νέα κατάσταση που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια, κυρίως στην Αμερική.
Όπως σημειώνει αρχικά, «το θέμα μου αφορά μια νέα κατάσταση που εμφανίζεται τα τελευταία χρόνια εχθρότητας προς την επιστήμη, η οποία άνθισε μόνο στα δημοκρατικά πολιτεύματα. Πρώτα στην αρχαία Ελλάδα, μετά στη Δυτική Ευρώπη.
Αναφέρομαι κυρίως στη θεμελιώδη επιστήμη, για το πώς είναι φτιαγμένος ο κόσμος, ο νόμος του Νεύτωνα, η θεωρία της σχετικότητας, η κβαντομηχανική, όλες αυτές οι θεωρίες που μας βοήθησαν να καταλάβουμε τον κόσμο. Η επιστημονική επανάσταση με το Νεύτωνα και τον Γαλιλαίο τότε, ήταν η κινητήριος δύναμη του Διαφωτισμού. Διότι, πρώτη φορά ο άνθρωπος, απέκτησε εμπιστοσύνη, ότι με την εμπειρία, με το πείραμα, μπορεί να καταλάβει τον κόσμο και να τον αλλάξει. Έτσι προέκυψε το κίνημα του Διαφωτισμού και οι δημοκρατικές πολιτείες. Γι’ αυτό και έχει εχθρούς η επιστήμη».
Όπως τονίζει μάλιστα, «σε όσους δεν αρέσει το δημοκρατικό πολίτευμα, ήδη από το μεσοπόλεμο, οι φιλόσοφοι φιλοναζί, ήδη στράφηκαν εναντίον της επιστήμης, λέγοντας ότι δεν είναι αντικειμενική αλήθεια η επιστήμη, ότι κάθε πολιτισμός φτιάχνει τη δική του επιστήμη για να υπονομεύσουν την εγκυρότητα της επιστημονικής γνώσης. Κάτι ανάλογο δηλαδή που έκανε και η Καθολική Εκκλησία όταν καταδίκασε τον Γαλιλαίο».
Εξήγησε ακόμα, ότι, «τέτοια φαινόμενα έχουμε σήμερα και τις Ηνωμένες Πολιτείες και γι’ αυτό γράφτηκε αυτό το βιβλίο. Για να απευθυνθεί σε ανήσυχους πολίτες, που βλέπουν σημάδια πολλά και καλό θα ήταν οι εκπαιδευτικοί, οι πολίτες με επιστημονικές ανησυχίες και οι δημοκρατικοί άνθρωποι να έχουν επίγνωση όταν βλέπουν επιθέσεις κατά της επιστήμης, να είναι καχύποπτοι και να πηγαίνει το μυαλό τους, ότι πίσω από τις επιθέσεις αυτές, βρίσκονται εχθροί της δημοκρατίας».
Η επιστημονική επανάσταση του 20ου αιώνα
Ερωτώμενος για ποιο λόγο και από πότε ξεκίνησαν αυτά τα φαινόμενα στην εποχή μας και ποια είναι τα γεγονότα που σηματοδότησαν κάποιες καταστάσεις, ο κ. Τραχανάς επισημαίνει: «Στον 20ο αιώνα, το νέο γεγονός είναι ότι συνέβη και πάλι μια μεγάλη επιστημονική επανάσταση όπως το 17ο αιώνα με τον Γαλιλαίο και το Νεύτωνα. Η αντίστοιχη μεγάλη επανάσταση, είναι η Σχετικότητα και η Κβαντομηχανική, οπότε αναζωπυρώθηκε πάλι η αντίθεση ανάμεσα στους ανθρώπους που πιστεύουν στην επιστήμη και το κοσμικό κράτος».
Όπως διευκρινίζει, «αν πιστεύουμε στην επιστήμη, στα σχολεία δεν μπορούμε να διδάσκουμε στο μάθημα της Βιολογίας την Γένεση, αλλά θα διδάσκουμε τη θεωρία του Δαρβίνου.
Οπότε αναζωπυρώθηκε ήδη αυτή η αντίδραση που υπήρχε από την πρώτη επιστημονική επανάσταση και κυρίως πήρε μεγάλη έκταση στη Γερμανία, όπου οι φιλοναζί επιστήμονες, χαρακτήριζαν τη κβαντομηχανική και την Σχετικότητα ότι είναι εβραϊκή φυσική – επειδή ο Αϊνστάιν ήταν Εβραίος – και ότι πρέπει να καθαρίσουμε την επιστήμη από το εβραϊκό μίασμα και να δημιουργήσουμε τη φυσική των Αρίων, η οποία πρέπει να είναι τελείως διαφορετική».
Όπως τονίζει μάλιστα, «τα ίδια βλέπουμε και σήμερα στην Αμερική, όπου πολλοί χαρακτηρίζουν την επιστήμη που όλοι γνωρίζουμε σήμερα ως δυτική επιστήμη. Ότι αυτή είναι επιστήμη του δυτικού κόσμου, αλλά δεν σημαίνει ότι ισχύει για όλους τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Πράγματα τελείως ανατριχιαστικά. Βλέπουμε μάλιστα και ανίερες συμμαχίες, από σκοταδιστές όπως οι Ευαγγελιστές που μονίμως επιτίθενται κατά του Αμερικανικού Συντάγματος που απαγορεύει την ανάμειξη της θρησκείας στην εκπαίδευση και απαιτούν να διδάσκεται η Γένεση μαζί με τη θεωρία της εξέλιξης και βλέπουμε φιλοσόφους μεγάλων Πανεπιστημίων, να συμμαχούν με αυτούς, ενώ δεν ανήκουν – υποτίθεται – στο ίδιο ιδεολογικό πλαίσιο».
Η κοινωνία των πολιτών
Ερωτώμενος για το αν θα μπορούσε να γίνει κάτι γι’ αυτό, ώστε να αλλάξει η κατάσταση, ο κ. Τραχανάς τονίζει: «Εγώ δεν είμαι υπέρ των μέτρων. Πιστεύω στην κοινωνία των πολιτών. Γι’ αυτό έγραψα αυτό το βιβλίο, γι’ αυτό αποφάσισα να κάνω πολλές ομιλίες στην Ελλάδα, διότι μάλλον το βιβλίο αυτό, έπιασε μια ευαίσθητη χορδή.
Πολλοί άνθρωποι τα διαισθάνονταν αυτά και επομένως, όσο περισσότερη εγρήγορση υπάρχει, όσο συνειδητοποιούμε ότι υπάρχει πρόβλημα, θα πρέπει να υπερασπιστούμε την επιστήμη.
Ο ίδιος ο Ρήγας Φεραίος, έγραψε ένα βιβλίο το «Φυσικής Απάνθισμα», διότι θεωρούσε ότι οι υπόδουλοι Έλληνες θα έπρεπε να χειραφετηθούν από τις δεισιδαιμονίες και τις προλήψεις και να εκτεθούν στις ιδέες της επιστήμης και του Διαφωτισμού, ως την καλύτερη προετοιμασία για την εθνική επανάσταση.
Όλοι οι φωτισμένοι άνθρωποι πίστευαν πάντα στο πνεύμα της επιστήμης. Όχι ειδικές γνώσεις, αλλά ότι όλα βασίζονται στην εμπειρία. Μπορεί να κάνω λάθος και κάνοντας το πείραμα διαπιστώνω ότι είχα κάνει λάθος. Η επιστήμη έχει την αμφιβολία μέσα της. Δεν είναι αλήθειες εκ πεποιθήσεως, δεν έπεσαν από τον ουρανό. Γι’ αυτό και είναι αντίθετη με το φανατισμό, που και ο μεγαλύτερος κίνδυνος σήμερα. Επομένως, πιστεύω στην εγρήγορση και την κινητοποίηση των πολιτών».
