Στο Δίκτυο Προβιομηχανικής και Βιομηχανικής Κληρονομιάς ο Δήμος Δράμας
Δυνατότητες ανάδειξης και ένταξης στον αστικό
ιστό κτιρίων της προβιομηχανικής
κληρονομιάς της Δράμας
Μιλάνε στον «Π.Τ.» ο δήμαρχος Δράμας και στελέχη της Υπ. Νεοτέρων Μνημείων ΑΜΘ και του Συμβουλίου Βιομηχανικής Κληρονομιάς
Του Θανάση Πολυμένη
ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ της Παρασκευής 22 Νοεμβρίου, στον εκθεσιακό χώρο της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ στο Μαρμάρινο Σπίτι, πραγματοποιήθηκε ημερίδα με τίτλο: «Η προοπτική της ανάδειξης και διαχείρισης των στοιχείων βιομηχανικής κληρονομία της Δράμας, μέσω ενός εθνικού δικτύου συνεργασίας ΟΤΑ».
Συνδιοργανωτές της ημερίδας είναι ο Δήμος Δράμας, ενώ υλοποιείται με την υποστήριξη της ΚΥΚΛΩΨ ΑμΚΕ, της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού / Συμβούλιο Βιομηχανικής Κληρονομιάς και την «Αναπτυξιακή Δράμας Α.Ε.-Α.Α.Ε. ΟΤΑ».
H ημερίδα σχετίζεται με την έκθεση φωτογραφίας με τίτλο: «Αποτυπώνοντας το προβιομηχανικό και βιομηχανικό παρελθόν της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» η οποία διοργανώθηκε από την Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων ΑΜΘ στο πλαίσιο του εορτασμού των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς- 2024, και θα διαρκέσει έως την 30/11/2024.
Σκοπός της ημερίδας ήταν η ανάδειξη της σημασίας της δημιουργίας ενός Πανελλαδικού Δικτύου Ο.Τ.Α. για τον προγραμματισμό και την υλοποίηση έργου ανάδειξης των ιστορικών βιομηχανικών κτιρίων και συνόλων, ώστε η κληρονομιά αυτή να καταστεί προσβάσιμη και ελκυστική για το ευρύ κοινό. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης υπογράφθηκε το Σχέδιο Αρχών του Δικτύου Ο.Τ.Α. για την προστασία της Βιομηχανικής Κληρονομιάς.
Από αρ. ο κ. Πριγκόπουλος, η κα. Θώμογλου και η κα. Αλεξιπούλου.
Πριγκόπουλος: Προοπτικές ενσωμάτωσης
Σε δηλώσεις του στον «Π.Τ.», ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων ΑΜΘ κ. Πριγκόπουλος, σημείωσε ότι, «βασικότερος και πρότερος στόχος, είναι η αξιολόγηση, ανάδειξη και αναβίωση των στοιχείων βιομηχανικής κληρονομιάς, των συνόλων, των κτιρίων, εντός και εκτός αστικών περιοχών και ιστών».
Όπως σημειώνει, η «η ημερίδα αυτή αποτελεί επί της ουσίας τη συνέχεια του σεμιναρίου που διοργανώθηκε το 2022 με έδρα την Καβάλα – έτερη καπνούπολη της Περιφέρειας – και απευθύνονταν στους ΟΤΑ και αποτέλεσε την αφορμή ενός σχεδίου αρχών το οποίο προσκαλεί τους ΟΤΑ να το συνυπογράψουν για να δημιουργηθεί ένα δίκτυο συνεργασίας των ΟΤΑ υπό την αιγίδα της ΚΕΔΕ. Πλέον το Δίκτυο αυτό έχει πάρει πανελλήνια διάσταση, έχουν υπογράψει μια σειρά Δήμων και ήδη εισέρχονται συνέχεια και νέοι Δήμοι»
Αναφορικά με την ένταξη του Δήμου Δράμας στο Δίκτυο αυτό, ο κ. Πριγκόπουλος τονίζει ότι «ο Δήμος Δράμας δέχθηκε την πρόσκληση και υπογράφει τη σύνδεσή του με το Δίκτυο. Οι προοπτικές είναι η μεταλαμπάδευση γνώσης μεταξύ ΟΤΑ που έχουν ήδη υλοποιήσει κάποια ζητήματα, έναντι αυτών των Δήμων που έχουν μπροστά τους, για να καταφέρουν να φτάσουν στην ανάδειξη και στην ενσωμάτωση στον αστικό ιστό, όλα αυτά τα ανενεργά στοιχεία τα οποία ούτως ή άλλως αποτελούν και την ιστορική ταυτότητα της πόλης».
Θώμογλου: Βιωματικά εργαστήρια
Μιλώντας στον «Π.Τ.», η κα. Θώμογλου, στέλεχος της Υπηρεσίας Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων ΑΜΘ, επισημαίνει ότι έχει σχεδιάσει και έχει υλοποιήσει μια σειρά εκπαιδευτικών και βιωματικών εργαστηρίων στα πλαίσια της έκθεσης, σε διάφορες εκπαιδευτικές βαθμίδες.
Όπως εξηγεί, «ο τίτλος του βιωματικού εργαστηρίου είναι: Δομική Τεχνολογία και Αποκατάσταση Μνημείων της Βιομηχανικής Κληρονομίας και βασίζεται στη βιωματική παιδαγωγική. Στόχο έχει να εντάξει τους μαθητές, στη διάδραση και εμπλοκή της εκπαιδευτικής διαδικασίας με στόχο την αποτελεσματικότερη κατανόηση των εννοιών που διδάσκονται σε ένα χώρο που είναι ένα άριστο δείγμα αποκατάστασης μνημείου βιομηχανικής κληρονομιάς, όπως η Καπναποθήκη Αναστασιάδη».
Αλεξοπούλου: Η ένταξη του Δήμου Δράμας στο Δίκτυο
Με δηλώσεις της στον «Π.Τ.», η κα. Αλεξοπούλου, Ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής του Α.Π.Θ. και αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Βιομηχανικής Κληρονομιάς παραρτήματος της ΕΛΛΕΤ, κάνει αναφορά στο Δίκτυο Βιομηχανικής Κληρονομίας και τονίζει: «Αξίζει στη Δράμα η ένταξή της στο Δίκτυο Βιομηχανικής Κληρονομιάς, γιατί θα προσθέσει πάρα πολλά θετικά στοιχεία στην εξέλιξη των πραγμάτων στην πόλη. Η δικτύωση αυτή σημαίνει ότι ανταλλάσσονται εμπειρίες μεταξύ φορέων και πόλεων που έχουν αντίστοιχα ζητήματα, για τον τρόπο που τα αντιμετωπίζουν, για τον τρόπο που χρηματοδοτούνται, για τον τρόπο που προγραμματίζονται να ενταχθούν ξανά στη ζωή των πόλεων και να είναι ωφέλημα και σύγχρονα όπως τους αρμόζει. Θα πρέπει να ενταχθούν με ένα φυσιολογικό τρόπο στη ζωή της πόλης και να πάψουν να αποτελούν πρόβλημα πια».
Όπως εξηγεί, «τα περισσότερα απ’ αυτά με την παλαιότητά τους και με το γεγονός ότι έχουν αφεθεί στη μοίρα τους, αποτελούν κατά την άποψη των πολιτών, πρόβλημα. Δεν είναι πρόβλημα. Αρκεί να βρεθεί ένας τρόπος, να ενταχθούν σε ένα πλαίσιο λειτουργίας. Αυτή η ανταλλαγή πληροφοριών διαφόρων πόλεων και η δικτύωση – που στη Βόρεια Ελλάδα είναι πολλές και έχουν αντίστοιχα πολύ μεγάλο παρελθόν και αποθέματα βιομηχανικής κληρονομιάς – μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε δρόμους βιομηχανικής σύνδεσης και ταξιδιωτικής εμπειρίας παρόμοιων πραγμάτων».
Σημειώνει ακόμα χαρακτηριστικά η κα. Αλεξοπούλου, ότι «η Βόρεια Ελλάδα έχει πολλά τέτοια μικρά μονοπάτια – όπως για παράδειγμα τους Δρόμους του Κρασιού. Επομένως η βιομηχανία που στην πραγματικότητα ήταν ο κινητήριος μοχλός για την πολύ μεγάλη άνοδο συγκεκριμένων πόλεων όπως η Δράμα, η Καβάλα, η Ξάνθη, η Έδεσσα, η Βέροια, η Νάουσα και άλλες με διαφορετικούς τρόπους, αυτά αποτελούν στην πραγματικότητα σύνολο, τα οποία πρέπει να ανταλλάξουν πληροφορίες και τεχνογνωσία μεταξύ τους, για να μπορέσουν να ανταποκριθούν οι Δήμοι και οι τοπικές κοινωνίες, για να μπορούν να ανταποκριθούν με επάρκεια σ’ αυτά που απαιτούνται από την σύγχρονη εποχή».
Παπαδόπουλος: Ανάδειξη της Καπναποθήκης Περδίκκα
Τέλος, μιλώντας για το θέμα στον «Π.Τ.» ο δήμαρχος Δράμας κ. Παπαδόπουλος σημειώνει: «Έχουμε υπογράψει ένα μνημόνιο συνεργασίας, στο οποίο συμμετέχουμε γιατί η Δράμα είχε προβιομηχανικής και μεταβιομηχανικής εποχής παρουσία, με όλα αυτά τα καπνομάγαζα, όπως τα χαρακτηρίζουμε, με τα κτίρια, λοιπόν, γύρω από αυτήν την περίοδο, στα οποία δραστηριοποιούνταν χιλιάδες κόσμος».
Ειδική αναφορά έκανε στην Καπναποθήκη της οδού Περδίκκα, λέγοντας ότι «γίνονται κάποιες συζητήσεις για τη διατήρηση, με την έννοια της φθοράς από τις καιρικές συνθήκες, όπως είναι η Καπναποθήκη Περδίκκα που θα μπούμε στη διαδικασία το 2025 για να στεγανοποιήσουμε κάποια σημεία, λόγω του ότι έχει υποστεί σοβαρές βλάβες η σκεπή με την εισροή νερού.
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει επίσης, «μπορούμε (σ.σ. τα κτίρια αυτά) να τα χρησιμοποιήσουμε για μια αίθουσα πολλαπλών χρήσεων ή για ο,τιδήποτε άλλο. Όλα αυτά θα είναι αποτέλεσμα συνεργασίας και εύρεσης χρημάτων για να μπορεί να γίνει μια αναπαλαίωση, έτσι ώστε να διατηρήσουμε την περιουσία αυτή, την κληρονομιά αυτή, από την εποχή που κατασκευαστήκαν για να την παραδώσουμε στις νεότερες γενιές. Είναι σημαντική η παρουσία αυτών των χώρων γιατί είναι μεγάλοι χώροι».
Ανάδειξη γεφυριών
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε επίσης ο κ. Παπαδόπουλος, στα γεφύρια της περιοχής λέγοντας πως: «Μέσα στην κληρονομιά αυτή εμπεριέχονται και τα τοξωτά γεφύρια που έχουμε. Όπως γνωρίζετε, με την παρουσία μου στην Αντιπεριφέρεια είχα φροντίσει κάποια στην περιοχή του Δήμου Παρανεστίου.
Ο Δήμος Δράμας έχει και αυτός στα διοικητικά του όρια πολλά γεφύρια. Ήδη στοχεύουμε τα πρώτα δύο, τα οποία έχουν να κάνουν το ένα με την περιοχή του Ξηροποτάμου και το άλλο με την περιοχή της Καλλιφύτου. Υπάρχουν ακόμη και προς τον ορεινό όγκο, προς Λιβαδερό και Δενδράκια. Βρισκόμαστε σε μια φάση να δούμε ποια εξ αυτών μπορούμε άμεσα να δώσουμε ένα ποσό, έτσι ώστε να τα αναβαθμίσουμε και να τα εμφανίσουμε στον κόσμο».
Επισημαίνει μάλιστα, ότι, «πολύς κόσμος δεν γνωρίζει την παρουσία αυτών. Αυτά τα γεφύρια συνέδεαν οικισμούς, συνέδεαν δρόμους, γύρω από την ανάπτυξη όλων αυτών των κτιρίων που υπήρχαν στις πόλεις και όχι μόνο. Είμαστε και σε αυτό το επίπεδο στραμμένοι, στη διατήρηση και ανάπτυξη ως τουριστικό προϊόν, την παρουσία αυτών των γεφυρών. Είναι καταγεγραμμένα. Μέσα στο 2025 θα εντάξουμε έναν κωδικό που θα περάσει από το Δημοτικό Συμβούλιο, για να μπορέσουμε να δώσουμε τις πρώτες μελέτες για την καλυτέρευση αυτών των μνημείων».
