Το έδεσμα της «βαρβάρας»
και τι συμβολίζει
ΤΗΝ ΠΟΛΙΟΥΧΟ της Αγία Βαρβάρας εορτάζει με όλες τις τιμές σήμερα και αύριο η πόλη της Δράμας. Όπως είναι γνωστό, παραμονής της εορτής, ξεκινούν οι θρησκευτικές και εθιμικές εκδηλώσεις για τον εορτασμό της Αγίας Βαρβάρας, μια εορτής που συνδυάζει ταυτόχρονα και μια σειρά από έθιμα, με τα οποία η πόλη της Δράμας τιμά ιδιαίτερα.
Έτσι, σήμερα Τρίτη 3 Δεκεμβρίου και ώρα 15.00, στο ναΐδριο της Αγίας Βαρβάρας, θα γίνει η παράκληση της Αγίας, και στις 16.00, θα ξεκινήσει η λιτανεία της Ιερά Εικόνος και των Ιερών Λειψάνων της Αγίας, με την κατάθεση αυτών στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου στη συνέχεια.
Το έδεσμα της «Βαρβάρας»
Η παράδοση θέλει προς τιμήν της Αγίας Βαρβάρας να παρασκευάζουν οι νοικοκυρές «βαρβαρίτσα», ένα χυλό από σιτάρι με διάφορα φρούτα και ξηρούς καρπούς και να το μοιράζουν προς υγεία και ευφορία.
Στις 4 Δεκεμβρίου, η εκκλησία τιμά την μνήμη της Αγίας Βαρβάρας, της Μεγαλομάρτυρας, προστάτιδας των παρθένων, των ψυχορραγούντων και των πυροβολητών αλλά και προστάτιδα του ελληνικού Πυροβολικού. Επίσης η Αγία Βαρβάρα είναι προστάτιδα και των παιδιών και τα φυλάει από τις κακές παιδικές αρρώστιες, όπως την βλογιά και άλλες. Για να την «γλυκάνουν» σε πολλά μέρη του τόπου μας την ημέρα της γιορτής της προσέφεραν μελόπιτες ή κολυβόζουμο, που στην Θράκη το έλεγαν «Βαρβάρα». Το έθιμο πανάρχαιο και θυμίζει την πανσπερμία και συνεχίζεται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας.
Στους Χριστιανούς η παρασκευή της «Βαρβάρας» καθιερώθηκε από το εξής περιστατικό: Ο σατανικός νους του Διόσκουρου, είχε συλλάβει ένα σατανικό και αποτρόπαιο σχέδιο για την εξόντωση των Χριστιανών της περιοχής του. Κάλεσε όλους τους αρτοποιούς της περιοχής του και τους έδωσε εντολή να βάλουν δηλητήριο στο ψωμί που θα παρασκεύαζαν και οι πωλητές τροφίμων στα τρόφιμα που θα πωλούσαν. Το μυστικό αυτό το έμαθε η κόρη του η Βαρβάρα, και ειδοποίησε τους χριστιανούς να μην αγοράσουν ψωμί και τρόφιμα, και να πορευτούν με τα υπολείμματα που είχαν στα σπίτια τους. Έτσι κάθε Χριστιανική οικογένεια μαγείρεψε ότι πρόχειρο της βρέθηκε στο σπίτι. Επειδή όμως τα τρόφιμα που τους είχαν απομείνει ήταν πολύ λίγα και κάθε είδος από μόνο του δεν έφτανε για μια σωστή μαγειριά, έβαλαν στην κατσαρόλα λίγο από όλα. Δηλαδή, λίγο στάρι, μερικά φασόλια, κουκιά, σταφίδες και ότι άλλο σχετικό είχαν, κι όλα μαζί τα μαγείρεψαν. Έτσι χάρη στη Βαρβάρα σώθηκαν και από τότε σε ανάμνηση αυτού του περιστατικού καθιερώθηκε στη γιορτή της να μαγειρεύουν το παρασκεύασμα αυτό που είναι γλυκό και φαγητό μαζί και λέγεται βαρβάρα.
Yπάρχουν πολλές παραλλαγές του σημερινού γλυκίσματος από τόπο σε τόπο, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του καθενός, παραδείγματος χάριν, στη Θράκη χρησιμοποιούν εννέα είδη για την παρασκευή της Βαρβάρας (σιτάρι, αμύγδαλα, καρύδια, ρόδι, σταφίδες, κανέλα, σουσάμι, ταχίνι και φρούτα ψιλοκομμένα, κυρίως μήλα σκληρά και αποξηραμένα σύκα) ενώ στην περιοχή της Μακράς Γέφυρας και της Αδριανούπολης για γούρι έριχναν μέσα 3 έως 4 κουκιά και όποιος τα έβρισκε θεωρούνταν καλότυχος.
