Στο πλαίσιο της Ονειρούπολης 2024

Με την υιοθέτηση μιας ελιάς

στο δημοτικό κήπο της Δράμας

αναβίωσε το έθιμο της Ειρεσιώνης

Πρωτοπόρο το 2ο Δημοτικό σχολείο Δράμας

Του Θανάση Πολυμένη

ΜΕ ΜΙΑ πολύ όμορφη εκδήλωση, πραγματοποιήθηκε το πρωί της Τετάρτης χθες, το δρώμενο του εθίμου της Ειρεσιώνης από το 2ο Δημοτικό σχολείο Δράμας.

Το έθιμο της Ειρεσιώνης είναι ένα πανάρχαιο έθιμο, το οποίο τελούνταν στην Ελλάδα πριν από 3.000 χρόνια, όπου οι άνθρωποι εκείνης της εποχής προκειμένου να υποδεχθούν τη νέα χρόνια, στόλιζαν ελαιόδεντρα.

Εδώ και τρία χρόνια πλέον, το 2ο Δημοτικό σχολείο Δράμας, αναβιώνει το έθιμο αυτό στο πλαίσιο της Ονειρούπολης. Το ίδιο έγινε και χθες για τρίτη χρονιά, όπου στο πλαίσιο της μεγάλης χριστουγεννιάτικης γιορτής και συγκεκριμένα δίπλα στο άγαλμα της Ελευθερίας, οι μαθητές του σχολείου, στόλισαν το δέντρο, ενώ στη συνέχεια τραγούδησαν όλοι μαζί τα κάλαντα του Ομήρου – όπως έχουν μείνει να λέγονται – σε άπταιστα αρχαία ελληνικά και οφείλουμε να ομολογήσουμε πως ήταν υπέροχοι!

Παρόντες στην εκδήλωση, ο δήμαρχος Δράμας κ. Παπαδόπουλος, οι αντιδήμαρχοι κ.κ. Ρεμόντης, Μαυρίδης, Πυργιλής και η κα. Αβραμίδου, ο διευθυντής της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Διαλεκτόπουλος, ο διευθυντής του 2ου Δημοτικού σχολείου Δράμας κ. Τσατλόγλου, η διευθύντρια της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος και Πρασίνου κα. Σαμαρά, εκπαιδευτικοί του σχολείου και γονείς.

Από αριστερά: Ο κ. Αβραμίδης, ο κ. Διαλεκτόπουλος, ο κ. Παπαδόπουλος, ο κ. Τσατλόγλου, ο κ. Ρεμόντης, ο κ. Μαυρίδης και η κα. Σαμαρά.

Η υιοθέτηση μιας ελιάς

Αξίζει να σημειωθεί ότι για πρώτη χρονιά φέτος, ο Δήμος Δράμας φύτευσε μια ελιά δίπλα στο άγαλμα της Ελευθερίας, την οποία θα φροντίζει η υπηρεσία Πρασίνου και την υιοθέτησε το 2ο Δημοτικό σχολείο. Η ελιά είναι προσφορά της εκπαιδευτικού κας Πλιάκου.

Τη μικρή αυτή γιορτή και με την παρουσία όλων των μαθητών και μαθητριών του σχολείου, άνοιξε με χαιρετισμό του ο δήμαρχος Δράμας κ. Παπαδόπουλος, ο οποίος συνεχάρη το σχολείο, τους μαθητές και τους γονείς «για την αναβίωση του εθίμου», επισημαίνοντας ότι «πρωτοπορεί και πάλι η Δράμα μέσω του 2ου Δημοτικού σχολείου» λέγοντας ότι είναι θετικό που τα παιδιά μαθαίνουν και γνωρίζουν την ιστορία μας.

Στη συνέχεια, ο διευθυντής της Πρωτοβάθμιας Δ/νσης Δράμας, κ. Διαλεκτόπουλος, τόνισε ότι «το 2ο Δημοτικό σχολείο είναι πρωτοπόρο, μας έχει συνηθίσει σε καινοτόμες δράσεις, που μια από τις οποίες είναι και η καθιέρωση του εθίμου της Ειρεσιώνης».

Όπως σημείωσε «με τις φιλότιμες προσπάθειες του Συλλόγου Διδασκόντων, αλλά και του Συλλόγου Γονέων υπό την αιγίδα του Δήμου, τα παιδιά θα μας τραγουδήσουν τα κάλαντα του Ομήρου», τονίζοντας ότι «είναι πολύ σημαντικό να κρατάμε τις παραδόσεις μας».

Με τη σειρά του, ο εκπρόσωπος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων κ. Αβραμίδης, σημείωσε ότι «τα παιδιά μας δίνουν την ψυχή τους για να γίνουν όλες αυτές οι δράσεις».

Αναφερόμενος στο δήμαρχο Δράμας, τόνισε ότι «αφουγκράστηκε τη δυναμική του εθίμου και βοήθησε πάρα πολύ, ώστε να έχουμε έναν οικίσκο για 34 μέρες στην Ονειρούπολη, όπου από το πρωί ως το βράδυ είναι επισκέψιμο».

Για την ελιά, τόνισε ότι «είναι δωρεά της συμπολίτισσάς κας. Πλιάκου Ελπίδας που είναι και εργαζόμενη στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στόχος μας είναι, το έθιμο αυτό να γίνει γνωστό όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παγκόσμια και δίπλα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο να υπάρχει κι αυτό το υπέροχο δέντρο της ελιάς, της Ειρεσιώνης».

Το έθιμο της Ειρεσιώνης

Το έθιμο της Ειρεσιώνης, είναι ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και αποτελεί ουσιαστικά τον πρόδρομο του χριστουγεννιάτικου δέντρου. Τα αρχαία χρόνια, στην αρχαία Αθήνα, τον Οκτώβριο, γιόρταζαν τα Πυανόψια. Ήταν η γιορτή που άλλαζε η χρονιά, την τελευταία μέρα του Οκτωβρίου. Ήταν η εποχή που άρχιζαν να οργώνουν τη γη για την καινούρια χρονιά, οπότε σηματοδοτούσε την αλλαγή του έτους.

Στο πλαίσιο αυτό, προκειμένου να ευχαριστήσουν τους θεούς για τη σοδειά της προηγούμενης χρονιάς και να τους παρακαλέσουν να είναι και πάλι καρπερή η γη για την επόμενη χρονιά, στόλιζαν κλαδιά ελιάς με καρπούς και μάλλινες κόκκινες και άσπρες κλωστές, απ’ όπου πήρε και την ονομασία του το έθιμο. (σ.σ. είρος = έριον, μαλλί).

Στη συνέχεια, έβγαιναν και τραγουδούσαν τα κάλαντα της εποχής, τα κάλαντα του Ομήρου. Τα παιδιά γυρνούσαν από πόρτα σε πόρτα όπως κάνουν και σήμερα και έψαλαν τα κάλαντα. Από τον Όμηρο, πριν από 3.000 χρόνια, έχουμε καταγεγραμμένα τα κάλαντα εκείνα, που είναι περίπου στο σημερινό ύφος. Τα παιδιά πήγαιναν στα σπίτια, ζητούσαν το κάτι τις τους, ευχαριστούσαν τους νοικοκυραίους και τους έδιναν ευχές. Γυρνούσαν στο σπίτι τους και κρεμούσαν το κλαδί ελιάς στις πόρτες. Την επόμενη χρονιά με την καινούρια Ειρεσιώνη, έκαιγαν την παλιά και κρεμούσαν την καινούρια. Έτσι διατηρούσαν όλο το χρόνο την Ειρεσιώνη.

Επειδή το έθιμο εκείνο άρεσε τότε σε πολλούς, είχε αρχίσει να απλώνεται και σε άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδα μέχρι που το δανείστηκαν οι Ρωμαίοι αργότερα. Μάλιστα οι Ρωμαίοι το επέκτειναν, βάζοντας το βράδυ στα κλαδιά της ελιάς αναμμένα φαναράκια. Εξ ου και τα φωτάκια σήμερα! Έρχεται η εποχή να επικρατήσει ο χριστιανισμός στο Βυζάντιο και πλέον οι αυτοκράτορες απαγορεύουν όλα τα αρχαία έθιμα και μαζί απαγορεύτηκε και αυτό. Όμως το έθιμο είχε περάσει στην Ευρώπη στη συνέχεια από τους Ρωμαίους. Εκεί δεν είχαν να στολίσουν ελιές, είχαν όμως έλατα! Αργότερα, όταν ήρθε ο Όθωνας με τους Βαυαρούς στην Ελλάδα, φέρνει στην Ελλάδα το στολισμένο χριστουγεννιάτικο έλατο σαν αντιδάνειο. Η καταγωγή του όμως ουσιαστικά είναι ελληνική.