Συνέντευξη Τύπου για τα δρώμενα των μεταμφιέσεων

 Ένα τριήμερο στη Δράμα γεμάτο

δρώμενα μεταμφιέσεων και παράδοσης

από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα

 Δηλώσεις από τους προέδρους των Πολιτιστικών Συλλόγων, Μοναστηρακίου κ. Παπουτσή, Ξηροποτάμου κ. Δεμίση, Πετρούσας κ. Πουρνάρκα, Πύργων κ. Τσάνη, Καλής Βρύσης κ. Παλλικάρη, Βώλακα κ. Άρμεν και Παγονερίου κ. Μόνιου

Του Θανάση Πολυμένη

ΟΠΩΣ ΗΔΗ δημοσιεύσαμε αναλυτικά και στην χθεσινή έκδοση της εφημερίδας του «Π.Τ.», τη Δευτέρα 6 Ιανουαρίου και για τρεις ημέρες, διεξάγονται στα χώρια της Δράμας, τα δρώμενα των μεταμφιέσεων.

Τα δρώμενα διεξάγονται  πάντα στις 6, 7 και 8 Ιανουαρίου και αποτελούν εθιμοτυπικά στοιχεία, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις κρατούν από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, χωρίς διακοπή και με την προσθήκη διαφόρων νεωτερικών στοιχείων.

Χαρακτηριστικό είναι ότι, τα δρώμενα αυτά παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο από τους Δραμινούς και τις Δραμινές που επισκέπτονται τα χωριά, είτε για να παρακολουθήσουν από κοντά τους Αράπηδες, τους Τσολιάδες, τα Μπαμπούγερα, τις Γκελίνγκες, τους Μάνγκους και άλλα πολλά, είτε από επισκέπτες από πολλά μέρη της Ελλάδας.

Χαρακτηριστικό είναι ότι φέτος υπήρξε έντονο ενδιαφέρον από επισκέπτες από άλλα μέρη, οι οποίοι φρόντισαν για τη διαμονή τους σε ξενοδοχεία από τον περασμένο Οκτώβριο ακόμα, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ξενοδόχων Ν. Δράμας.

Στο πλαίσιο της παρουσίασης των δρωμένων, το μεσημέρι της Παρασκευής δόθηκε η καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου στην αίθουσα συνεδριάσεων της Αντιπεριφέρειας Δράμας. Στη συνέντευξη αυτή παραβρέθηκαν, ο αντιπεριφερειάρχης Δράμας κ. Μουβετίδης και οι πρόεδροι των πολιτιστικών συλλόγων:  ο κ. Παπουτσής από το Κέντρο Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας, ο  κ. Δεμίσης από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ξηροποτάμου, ο κ. Πουρνάρκας από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πετρούσας, ο κ. Τσάνης πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Πύργων, ο κ. Παλλικάρης από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καλής Βρύσης, ο κ. Άρμεν από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Βώλακα και ο κ. Μόνιος από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παγονερίου.

Μουρβετίδης: Ανάδειξη της παράδοσης

Δηλώσεις έκανε αρχικά ο αντιπεριφερειάρχης Δράμας κ. Μουρβετίδης, επισημαίνοντας ότι «πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικές εκδηλώσεις μέσα από τις οποίες αναδεικνύεται η παράδοση του τόπου μας», ευχόμενος καλή χρονιά.

Όπως είπε, «το κάθε χωριό κάνει τις δικές του εκδηλώσεις και κάθε χρόνο καταβάλλουν τα μέγιστα για τα χωριά τους και κρατάνε ζωντανά την παράδοση και τον πολιτισμό. Και όταν κρατάμε αυτά ζωντανά, έχουμε και μέλλον ως κράτος».

Όπως σημείωσε ο κ. Μουρβετίδης, «η Περιφέρεια είναι κοντά στους Συλλόγους και το αποδεικνύουμε έμπρακτα. Ήδη, από την πρώτη χρονιά που αναλάβαμε, το ποσό των 3.000 ευρώ για τις εκδηλώσεις αυτές, το ανεβάσαμε ήδη στις 8.000 ευρώ, όπως είχαμε υποσχεθεί. Από την επόμενη χρονιά, θα κάνουμε προσπάθεια ώστε να αυξήσουμε τη χρηματοδότηση αυτή, γιατί γίνεται πολύ καλή δουλειά και αναδεικνύονται τα έθιμα του τόπου μας».

Από αριστερά οι κ.κ Παλλικάρης, Τσάνης, Μουρβετίδης, Παπουτσής, Άρμεν, Πουρνάρκας, Δεμίσης και Μόνιος.

Παπουτσής: Η συνομιλία με το παρελθόν και το μέλλον

Για το γενικό τελετουργικό των δρωμένων μίλησε ο κ. Παπουτσής, ως πρόεδρος του Κέντρου Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας σημειώνοντας αρχικά: «Το τριήμερο 6, 7 και 8 Ιανουαρίου, εδώ στην Ηδωνίδα Γη η οποία σειέται και δονείται από τους ήχους των ποιμενικών κωδώνων, η περιοχή μας σεμνύνεται ότι διαφυλάσσει αρχαιότατη παράδοση. Είναι εδώ, στα ριζά και απέναντι οι φύλακες και οι θύλακες του διονυσιασμού και πριν απ’ αυτόν του ορφισμού. Δηλαδή, εμείς, πριν μπει ακόμα ο λόγος στο θέατρο, κρατήσαμε αυτές τις επιβιώσεις οι οποίες είναι προϋπάρχων για να μπει το ανθρώπινο αυτό δώρο από τους θεούς σε όλους αυτούς, που σκέφτονται για διατηρηθεί το ανθρώπινο είδος».

Όπως είπε κ. Παπουτσής, «όλα τα επτά ντόπια χωριά της περιοχής, κρατάμε τις παραδόσεις με κάθε έκφανση διαφορετική σε κάθε χωριό. Αυτό το κλίμα που υπάρχει, θέλουμε να το μεταδώσουμε σε όλους όσοι επισκέπτονται τα χωριά μας είτε ως ερευνητές, είτε ως απλοί επισκέπτες, είτε είναι άνθρωποι που επανασυνδέονται με τις ρίζες τους. Μ’ αυτή την έννοια, υπηρετούμε την ευετηρία, δηλαδή την καλή χρονιά, η οποία εδράζεται σε δύο κυρίως πυλώνες: την ευγονία και την ευκαρπία. Οι οποίες είναι εμφανέστατες στα δρώμενά μας και παράλληλα με την συμφιλίωση στο θάνατο, η οποία είναι μια διαρκής διαδικασία ανατροφοδότησης με το απώτατο παρελθόν, στην αχλή των μύθων, για να πάμε στο σήμερα για να έχουμε μέλλον. Όταν δεν συνομιλείς με το παρελθόν, δεν  μπορείς να έχεις μέλλον».

Ο κ. Παπουτσής, αναφέρθηκε επίσης και στα δρώμενα του Μοναστηρακίου, τονίζοντας ότι εκεί υπάρχει μία ημέρα μεταμφιέσεων, ανήμερα των Θεοφανείων, «ενώ τις προηγούμενες ημέρες έχουμε στάδια μύησης και προετοιμασίας». Τα δρώμενα του Μοναστηρακίου γίνονται στις 15.00 το μεσημέρι στην πλατεία του Μοναστηρακίου.

Τα δρώμενα στο Βώλακα

Στα δρώμενα του Βώλακα αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου κ. Άρμεν, επισημαίνονται ότι, «το τριήμερο των Θεοφανείων τηρούνται στο Βώλακα παμπάλαια έθιμα. Όπως τα άφησαν οι πρόγονοί μας, έτσι τα συνεχίζουμε εμείς και τα μεταδίδουμε αναλλοίωτα σήμερα. Μια συνέχιση των εθίμων και των δρωμένων από γενεά σε γενεά, χωρίς προσθήκες ή αφαιρέσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της τελετουργίας τους».

Ο κ. Άρμεν αναφέρθηκε αναλυτικά στα δρώμενα, τα οποία ξεκινούν από το βράδυ της 6ης Ιανουαρίου με διάφορες δράσεις των μεταμφιεσμένων καθώς και για τις επόμενες ημέρες.

Τα δρώμενα στην Καλή Βρύση

Με τη σειρά του ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλής Βρύσης κ. Παλλικάρης, αναφέρθηκε στα Μπαμπούγερα τα οποία τελούνται το τριήμερο. Όπως είπε, ξεκινούν στις 6 Ιανουαρίου αμέσως μετά τον αγιασμό των υδάτων, «πλήθος και ομάδες Μπαμπούγερων ξεχύνονται στο χωριό καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας χωρίς ωράριο και χωρίς να μπαίνουν σε καλούπια. Το δρώμενο χαρακτηρίζεται από τον αυθορμητισμό του, ομάδες πειράζουν τον κόσμο για να πάει καλά η χρονιά και να ξορκίσουν το κακό».

Όπως είπε ο ίδιος, το δρώμενο συνεχίζεται με την μουσική παράδοση το μεσημέρι της 7ης Ιανουαρίου στην πλατεία του χωριού. Την τρίτη μέρα που είναι και η αποκορύφωση του δρωμένου, τηρείται ο σατιρικός γάμος, με στοιχεία από τα παλιά, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν προστεθεί κάποιοι νεωτερισμοί χωρίς να αλλοιωθεί το δρώμενο. Όπως είπε, για τους επισκέπτες υπάρχουν φαγητά και κεράσματα που προσφέρει ο Πολιτιστικός Σύλλογος και άφθονο κρασί που θα ρέει από μια βρύση. Όλα τα δρώμενα τελούνται μεσημβρινές ώρες.

Τα δρώμενα στην Πετρούσα

Στα δρώμενα της Πετρούσας αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου κ. Πουρνάρκας, προσκαλώντας τον κόσμο στο δρώμενο του Μπάμπιντεν. Όπως είπε, «ξεκινάμε να φωτίζουμε τα μαγαζιά μας το απόγευμα της 6η Ιανουαρίου στις  19.30 το απόγευμα και στο τέλος κλείνουμε τη βραδιά μας με μια μεγάλη καθαρκτική πυρά που ανάβουμε για να συνδέσουμε την εποχή μας με την παλαιότερη».

Το δρώμενο της 7ης Ιανουαρίου, ξεκινάει στις 12.30 το μεσημέρι «και περνάμε από όσα σπίτια μας έχουν καλέσει σε Γιάννηδες και μη, για να καταλήξουμε στο σχολείο του χωριού όπου υπάρχει γίδα βραστή και κρασί. Την επόμενη και τελευταία μέρα στις 8 Ιανουαρίου, στις 09.30 το πρωί κάνουμε μια γύρω στο χωριό και καταλήγουμε στο σχολείο, όπου μέχρι το βράδυ κορυφώνεται το δρώμενο. Προσφέρουμε στον κόσμο κρασί και γίδα βραστή».

Τα δρώμενα στον Ξηροπόταμο

Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροποτάμου κ. Δεμίσης, αναφέρθηκε στα δρώμενα που κρατούν δύο μέρες, στις 6 και 7 Ιανουαρίου. Πρόκειται για τους Αράπηδες, «που μετά από τον αγιασμό των υδάτων, η ομάδα της Τσέτας κάνει σε όλο το χωριό και κάνει τη γύρα ευχόμενη σε όλους καλή χρονιά».

Όπως είπε ο κ. Δεμίσης, «σε όλο το χωριό θα έχουν στηθεί διάφορα ιδιωτικά καζάνια για να κεραστεί  όλος ο κόσμος και οι καλεσμένοι και έτσι κλείνει η πρώτη μέρα. Τη δεύτερη μέρα, δύο μεταμφιεσμένες ομάδες του Συλλόγου επισκέπτονται τους Γιάννηδες που γιορτάζουν όπου θα στήσουν χορό και με τον εκκωφαντικό ήχο των κουδουνιών θα διώξουν το κακό».

Τέλος, στις 15.00 το μεσημέρι θα κορυφωθεί το δρώμενο στην κεντρική πλατεία του Ξηροποτάμου «όπου οι θεατές γίνονται μέρος του θιάσου, ενώ θα υπάρχει γίδα βραστή και κρασί για όλους».

Τα δρώμενα στους Πύργους

Στα δρώμενα των Πύργων, αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Πύργων κ. Τσάνης, επισημαίνοντας ότι εκεί διοργανώνεται για τρεις μέρες η Ταβανίσκα: «Γίνεται ολονύχτιο γλέντι την πρώτη μέρα. Την επόμενη μέρα οι μεταμφιεσμένοι επισκέπτονται τους Γιάννηδες και το μεσημέρι στήνουν χορό στην πλατεία του χωριού. Το έδεσμα είναι βραστά μακαρόνια με τυρί, τα τσομπάνσκι όπως λέγονται. Την τρίτη μέρα στις 8 Ιανουαρίου, τελείται ο σατυρικός παραδοσιακός γάμος με βραστή γίδα και άφθονο κρασί».

Τα δρώμενα στο Παγονέρι

Τέλος, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου Παγονερίου κ. Μόνιος, αναφέρθηκε στο δρώμενο: «Στο Παγονέρι στις 6 Ιανουαρίου και ώρα 12.00 το μεσημέρι, ο  θίασος που αποτελείται από τους Αράπηδες, τη νύφη, τη γύφτισσα και τον χατλή, μαζί με όλους τους παρευρισκόμενους που δρουν και αυτοί, γίνεται το δρώμενο των Αράπηδων».

Ο κ. Μόνιος κάλεσε όλο τον κόσμο στο Παγονέρι, «πολύ δε περισσότερο τους Παγονερίτες που ζουν στη Δράμα, στο Νευροκόπι και τα άλλα χωριά».