Ο Δραμινός ιατρός αιματολόγος κ. Δ. Σωτηρόπουλος μιλάει στον «Π.Τ.»
Αυξητικές οι τάσεις καρκίνου
στον Νομό Δράμας σύμφωνα
με τα πρώτα στοιχεία
- Σωτηρόπουλος: Είναι φήμη ότι ο Ν. Δράμας έχει περισσότερους καρκίνους από άλλους Νομούς. Δεν υπάρχει επίσημη τεκμηρίωση.
- «Το Τσέρνομπιλ δεν έπαιξε ρόλο στην αύξηση των καρκίνων στην περιοχή της Δράμας»
Του Θανάση Πολυμένη
ΤΟ 7ο ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Η Δράμα ενάντια στον καρκίνο» με κεντρικό θέμα: «Καρκίνος και ποιότητα ζωής», έχει περάσει πλέον στην ιστορία. Όπως είναι γνωστό και έχουμε ήδη δημοσιεύσει, είναι το πρώτο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε εξ ολοκλήρου διαδικτυακά και σημείωσε αρκετή επιτυχία.
Τα στοιχεία που κάθε χρόνο δίνονται από τα συμπόσια που διοργανώνει η Επιστημονική Εταιρεία «Η Δράμα ενάντια στον καρκίνο», είναι πάντα ενδιαφέροντα. Και για άλλη μια φορά, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να τα χρησιμοποιούν για πολλούς λόγους.
Από τα ενδιαφέροντα όμως σημεία που το Συμπόσιο αυτό στάθηκε για άλλη μια χρονιά, είναι η καταγραφή των θανάτων από καρκίνο στο Νομό Δράμας. Η Επιστημονική Εταιρεία «Η Δράμα ενάντια στον καρκίνο», έχει ξεκινήσει μια μεγάλη έρευνα, για να διαφανεί τι ακριβώς συμβαίνει στο Νομό.
Με το θέμα αυτό, ασχολήθηκε ιδιαίτερα ο Δραμινός γιατρός κ. Δαμιανός Σωτηρόπουλος, Αιματολόγος, Διευθυντής Αιματολογικής Κλινικής και Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης, Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ και Υπεύθυνος καταγραφής στην Αιματολογική Εταιρεία Ελλάδος για συγκεκριμένες παθήσεις.
Στο 7ο Συμπόσιο, ο κ. Σωτηρόπουλος αναφέρθηκε στο θέμα: Καταγραφή θανάτων από καρκίνο 1981-2012 στους 7 Δήμους του νομού Δράμας και σύγκριση μεταξύ τους».
Ο «Πρωινός Τύπος», συνομίλησε με τον κ. Σωτηρόπουλο, ο οποίος ευγενώς δέχτηκε να αναφερθεί στα στοιχεία που μέχρι σήμερα έχει συγκεντρώσει και είναι πραγματικά αξιόλογα.
Ο τρόπος καταγραφής και το Τσέρνομπιλ
Ερωτώμενος για το πώς γίνεται η καταγραφή των θανάτων από καρκίνους στην περιοχή του Νομού Δράμας, ο κ. Σωτηρόπουλος μας εξηγεί: «Πέρυσι είχα παρουσιάσει τα δεδομένα για το Δήμο Δράμας. Επειδή τα δεδομένα είναι από το 1981 έως το 2012, έχουμε μέσα και την προ «Καποδίστρια» περίοδο των Δήμων και μετά. Μετά το 1998 ο Δήμος Δράμας μεγαλώνει, παίρνονται και όμορες Κοινότητες. Το ίδιο γίνεται και με τους υπόλοιπους Δήμους του Νομού.
Αυτό το οποίο έγινε πέρυσι, ήταν να βρούμε κυρίως, εάν το Τσερνομπίλ είχε παίξει κάποιο ρόλο, στην αύξηση των θανάτων από καρκίνους, στο Δήμο Δράμας. Και είδαμε ότι δεν είχε παίξει κάποιο ρόλο. Κατόπιν, αυτό που κάναμε πέρυσι, για το Δήμο Δράμας μιλώντας, ήταν μια ανάλυση λεπτομερής σχετικά με τις ηλικίες, σχετικά με το φύλο, άνδρες – γυναίκες αν είχαν διαφορές κτλ. και το είδος καρκίνου.
Αυτό που κάναμε στη φετινή παρουσίαση, είναι για όλο το Νομό Δράμας. Που σημαίνει συμπεριλάβαμε τους υπόλοιπους 4 Δήμους: Νευροκοπίου, Προσοτσάνης, Δοξάτου και Παρανεστίου.
Έγινε καταγραφή όλων των ασθενών που πέθαναν από καρκίνο από το 1981 έως και το 2012 ξεχωριστά και στη συνέχεια αρχίσαμε να κάνουμε την στατιστική ανάλυση. Η ανάλυση σε κάθε Δήμο χωρίζεται σε 6ετίες και ελέγχουμε και τεστάρουμε τις 6ετίες μεταξύ τους. Αν δηλαδή μέσα στο χρόνο υπήρξαν διαφορές ή όχι. Μιλάμε πάντα για το ποσοστό θανάτων από καρκίνο σε σύγκριση με τους συνολικούς θανάτους.
Επομένως, η σύγκριση γίνεται για κάθε Δήμο μέσα στις 6ετίες και μετά γίνεται σύγκριση του κάθε Δήμου με κάθε ένα από τους άλλους 4 Δήμους συμπεριλαμβανομένου και του Δήμου Δράμας. Έπειτα γίνεται σύγκριση του Δήμου με όλο το Νομό. Και πάλι έχουμε να κάνουμε με το ποιο είδος καρκίνου υπερισχύει στους θανάτους με το φύλλο, τις ηλικίες κτλ.»
Όπως τονίζει στο σημείο αυτό ο κ. Σωτηρόπουλος, «η καταγραφή έγινε μέσα στο 2020 και το 2021. Επομένως, δεν είχαμε τη δυνατότητα μέσα σ’ αυτό το μικρό διάστημα, να κάνουμε όλη αυτή την ανάλυση και να την παρουσιάσουμε στο φετινό Συμπόσιο. Επομένως, αυτό που έγινε ήταν να πάρουμε 3 Δημοτικές Ενότητες, Καλαμπάκι, Δοξάτο και Νικηφόρο και να τα συγκρίνουμε μεταξύ τους και με το Δήμο Δράμας. Αυτό βέβαια δεν αντανακλά την τελική ανάλυση που θα κάνουμε, αλλά δείχνει μία τάση. Και η τάση που δείχνει, είναι ότι είναι αντίστοιχη με την τάση που είχαμε και στο Δήμο Δράμας πέρυσι. Υπολογίζω ότι η τελική ανάλυση θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο».
Συνεργασίες
Στο σημείο αυτό, ο κ. Σωτηρόπουλος επιθυμεί να ευχαριστήσει τους 4 δημάρχους κ.κ. Αθανασιάδη, Ζεκερίδη, Καγιάογλου και Κυριακίδη, «οι οποίοι αγκάλιασαν αυτή τη μελέτη, συναντήθηκα με καθέναν ξεχωριστά, μιλήσαμε και μας βοήθησαν πάρα πολύ. Βοήθησαν πολύ οι ληξίαρχοι σε όλους αυτούς τους Δήμους, αλλά και οι καταγραφείς οι οποίοι ήταν κυρίως εργαζόμενοι με 8μηνα αλλά και μόνιμοι υπάλληλοι των Δήμων που έκαναν αυτή την καταγραφή. Μια καταγραφή δύσκολη, καθώς ηλεκτρονικά δεδομένα αρχίζουν ουσιαστικά από το 2012 – 2013, ενώ μέχρι τότε είναι σε βιβλία. Από το πιστοποιητικό θανάτου, ο ληξίαρχος καταγράφει και μετά γίνονται τόμοι. Έπρεπε να καταγραφούν όλα ένα – ένα φύλλο. Εννοείται ότι δεν υπάρχουν πουθενά προσωπικά στοιχεία».
«Προσωπικά βοήθησαν πολύ και τους ευχαριστώ, η κα. Αγγελική Γιαννακοπούλου, γιατρός στην κλινική μου στο «Παπανικολάου», που είναι υπεύθυνη της στατιστικής ανάλυσης. Επίσης, σημαντική είναι η βοήθεια της προέδρου του Συλλόγου Καρκινοπαθών Δράμας κας Ευγενίας Σαραφίδου, όπως και της προέδρου της Ένωσης Κυριών Δράμας κας Αλίκης Τσιαμούρας».
Αυξητικές τάσεις…
Γενικά από τα στοιχεία που έχετε μελετήσει μέχρι εδώ, ποιο είναι το συμπέρασμα που βγαίνει κ. Σωτηρόπουλε; Έχουμε αυξητικές τάσεις;
«Θα μιλήσω για το Δήμο Δράμας που έχουμε πλήρη δεδομένα. Φαίνεται ότι υπάρχει μια αυξητική τάση, ειδικά την τελευταία δεκαετία 2000-2012. Αυτό είναι δεδομένο. Φαίνεται όμως ότι αυτή η τάση, υπάρχει και στις άλλες τρεις Δημοτικές Ενότητες Καλαμπακίου, Δοξάτου και Νικηφόρου.
Αλλά να πούμε ότι, έχει αυξηθεί η μέση ηλικία αυτών που πεθαίνουν από καρκίνο. Δηλαδή, ενώ τη δεκαετία 1981 – 1990, η μέση ηλικία θανάτου ήταν 68, τη δεκαετία 2001-2010 ήταν 72 κι αυτό επειδή μιλάμε για μεγάλο αριθμό ανθρώπων, οπότε υπάρχει μεγάλη διαφορά.
Που σημαίνει δηλαδή, ότι, με εκτίμησή μου, επειδή γερνάει ο πληθυσμός και ανεβαίνει ο μέσος όρος ζωής, αλλά και οι άνθρωποι που είναι πάνω από 60-65 είναι σαφώς περισσότεροι.
Άρα έχουμε και μεγαλύτερο αριθμό καρκίνων. Αυτό το έχουμε δει και εμείς σαν αιματολόγοι στις λευχαιμίες και στα λεμφώματα. Έχουμε πολλούς ανθρώπους σε πολύ μεγάλες ηλικίες από 70 έως 90 ετών. Άρα, όσο πιο πολλοί άνθρωπου καταφέρνουν και κλείνουν τη δεκαετία του 1980, τόσο πιο πολλούς καρκίνους θα έχουμε. Επομένως ένας λόγος είναι αυτός.
Από την άλλη πλευρά, οι νεότεροι άνθρωποι θεραπεύονται πιο εύκολα, γιατί μπορούν να κάνουν όλες τις θεραπείες, τις μεταμοσχεύσεις κτλ. Άρα, επειδή μιλάμε για θανάτους, έχει και αυτό τη λογική του, ότι οι πιο μεγάλες ηλικίες δεν γίνονται εύκολα καλά, όπως οι 40ρηδες και οι 50ρηδες».
Σ’ αυτή τη μελέτη διαφαίνονται οι αιτίες; Επειδή είπατε ότι για παράδειγμα το θέμα του Τσέρνομπιλ δεν έπαιξε ρόλο τελικά. Αυτό μπορούμε να το καταλάβουμε από κάπου;
«Εκείνη την εποχή (σ.σ. για το Τσέρνομπιλ), δεν είχαμε αύξηση θανάτων. Αυτό το είδαμε στις 6ετίες 1981-1986, που ήταν το Τσερνομπίλ. Αμέσως μετά παίρνουμε την 6ετία 1987-1993 και την επόμενη 6ετία 1993-1999. Εδώ είναι άμεσα συγκρίσιμα τα δεδομένα των θανάτων, γιατί από το 1991 μέχρι το 1999, δεν είχε βγει κανένα φάρμακο για τον καρκίνο. Άρα, ό,τι θεραπεία γινόταν για τον καρκίνο για το 1982, γινόταν και το 1995. Άρα η σύγκριση μπορεί να γίνει άμεσα. Γι’ αυτό λέμε με βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει διαφορά».
Μετά από το 1999 με τις νέες θεραπείες, σημαίνει ότι έχουμε αύξηση του προσδόκιμου ζωής κ. Σωτηρόπουλε;
«Και αυτό παίζει ρόλο. Οι νέες θεραπείες μας δίνουν περισσότερες ιάσεις για να γίνει καλά ο άνθρωπος. Εμείς το βλέπουμε αυτό στα λεμφώματα που σήμερα το λέμφωμα έχει αλλάξει, αλλά και σε άλλες παθήσεις όπως οξείες λευχαιμίες. Υπάρχει μεγάλη διαφορά. Επομένως μπορεί περισσότεροι άνθρωποι να αρρωσταίνουν, όμως και περισσότεροι γίνονται καλά».
Για ποιο λόγο τελικά όπως ακούμε, στο Νομό Δράμας έχουμε αυξημένα ποσοστά καρκίνου;
«Συγγνώμη τώρα! Ποιος μας το είπε αυτό; Αυτό είναι μια φήμη. Είναι λάθος κοινωνικά και πολιτικά να λέγεται κάτι τέτοιο. Δεν μιλάω για επιστημονικά δεδομένα. Επιστημονικά, η απάντηση είναι: δεν γνωρίζω.
Για να μπορέσουμε να πούμε ότι η Δράμα έχει πολλούς καρκίνους, σημαίνει ότι έχει περισσότερους από τους άλλους Νομούς. Γιατί αν έχει τους ίδιους με τους άλλους Νομούς, τότε δεν μπορούμε να πούμε ότι έχει πολλούς. Άρα για να μπορέσουμε να αποδείξουμε ή να απορρίψουμε αυτή τη φήμη, θα πρέπει τα δεδομένα αυτά, να κατορθώσουμε να τα συγκρίνουμε με άλλους Νομούς.
Ήδη υπάρχουν Νομοί, όπως η Χίος και η Πέλλα, οι οποίοι μέσω του Συλλόγου Καρκινοπαθών, ενδιαφέρθηκαν να κάνουν την ίδια δουλειά μ’ εμάς. Άρα θα μπορούμε να συγκρίνουμε και με άλλους Νομούς.
Όταν τελειώσουμε αυτή την ανάλυση, θα πάμε στην Περιφέρεια και θα τους πούμε να κάνουν και αυτοί μια ίδια εργασία και στη συνέχεια να συγκριθούμε. Όταν συγκριθούμε με άλλους Νομούς, τότε θα πούμε με βεβαιότητα αν έχουμε περισσότερους, λιγότερους ή τους ίδιους καρκίνους. Μέχρι τότε είναι φήμη. Και κακώς διαδίδεται αυτή η φήμη».
Οπότε καταλήγω να σας ρωτήσω κ. Σωτηρόπουλε, τι γίνεται με το Εθνικό Αρχείο Νεοπλασιών;
«Κοιτάξτε. Η καταγραφή θα πρέπει να γίνει και στους ζώντες ασθενείς με καρκίνους. Να πως ότι προσπαθήσαμε μέσω του Συλλόγου «Η Δράμα ενάντια στον καρκίνο», να κάνουμε μια καταγραφή των ζώντων ασθενών στην πόλη της Δράμας και σε όλο το Νομό. Σας πληροφορώ ότι οι μισοί και παραπάνω δεν δέχτηκαν να καταγραφούν. Γι’ αυτό και δεν έχουμε και σωστά δεδομένα γι’ αυτό και σταμάτησε εκείνη η ιστορία.
Πριν μερικά χρόνια το κράτος είχε ξεκινήσει να το κάνει. Μάλιστα είχαν έρθει και στην κλινική μου στο «Παπανικολάου». Ήταν προσωπικό καταγραφής, πήρε τους φακέλους και κατέγραψε. Αυτό έγινε και μετά εξαφανίστηκαν. Προφανώς κάποιος σταμάτησε το πρόγραμμα.
Το Μητρώο αυτό, όπως καταλαβαίνετε, θέλει συνεχή ανανέωση. Δεν είναι στιγμιαίο μια φορά και τελείωσε. Αυτή η υπόθεση έχει σταματήσει σήμερα. Δυστυχώς στην Ελλάδα μας λείπει η διάρκεια. Ξεκινάμε κάτι και μετά το σταματάμε».
