Διατηρητέα και μη, παλιά σπίτια στην πόλη της Δράμας

Αγέρωχα παραμένουν

στη θέση τους… μέχρι να πέσουν!!!

Του Θανάση Πολυμένη

ΤΑ ΠΑΛΙΑ σπίτια της πόλης της Δράμας, σηματοδοτούν μια περίοδο, η οποία έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Πρόκειται για μερικά πολύ όμορφα παλιά σπίτια, τα οποία μπορούμε να δούμε σε μια βόλτα στην πόλη και μάλιστα να τα θαυμάσουμε!

Παρ’ όλα αυτά, κρύβουν κινδύνους από πιθανή πτώση των υλικών τους. Ο χρόνος, αν και τα διατήρησε στην ιστορία της πόλης, παρ’ όλα αυτά δεν τους χαρίστηκε. Κάποια από αυτά γκρεμίζουν μόνα τους, κομμάτι – κομμάτι.

Κανένας δεν θα ήθελε ποτέ να τα γκρεμίσει. Όμως κανένας δεν μπαίνει σε διαδικασία αναπαλαίωσής τους, γιατί κοστίζει… και μάλιστα σε καιρούς κρίσης, ούτε που περνάει σαν σκέψη από το μυαλό κανενός.

Κάποτε, γνώρισαν την αίγλη, τις όμορφες και άσχημες οικογενειακές στιγμές. Γνώρισαν χαρές, πάρτι, γιορτές, αλλά και στενοχώρια και κλάμα. Αν μπορούσαν να μιλήσουν, θα είχαν να μας διηγηθούν εκατοντάδες ενδιαφέρουσες ιστορίες. Και η μεγάλη αλήθεια είναι ότι, σήμερα, δεν χτίζονται τέτοια σπίτια. Η αρχιτεκτονική νοοτροπία έχει αλλάξει, τα ψηλοτάβανα δωμάτια παραχώρησαν τη θέση τους στα χαμηλοτάβανα, οι εσωτερικές οι εξωτερικές σκάλες στο δεύτερο όροφο αντικαταστάθηκε με αναβατόρια, τα παλιά γνωστά χαγιάτια και οι όμορφες βεράντες που ατένιζαν αγέρωχα τον ουρανό αντικαταστάθηκαν από μικρά και σκοτεινά μπαλκόνια των πολυκατοικιών.

Ο κόσμος άλλαξε, οι ανάγκες άλλαξαν, οι άνθρωποι στοιβάζονται πλέον σε μικρά διαμερίσματα που μοιάζουν με σπιρτόκουτα πολλές φορές. Και μερικά απ’ αυτά τα παλιά όμορφα σπίτια, έχουν χαρακτηριστεί εδώ και χρόνια ως διατηρητέα. Όμως, το παράδοξο σ’ αυτή την υπόθεση του διατηρητέου, είναι ότι κανείς πλέον δεν μπορεί να τα αναπαλαιώσει, αλλά ούτε και να τα γκρεμίσει για να χτίσει. Οπότε, περιουσίες ολόκληρες στέκουν μισογκρεμισμένες και οι κληρονόμοι τους τα έχουν εγκαταλείψει στη μοίρα της φύσης τους.

Κάποια μέρα θα καταλήξουν μπάζα, αν δεν γίνει κάτι για να σωθούν, τουλάχιστον όσα ακόμα μπορούν απ’ αυτά να σωθούν! Κάποια απ’ αυτά, έχουν ήδη αρχίσει να καταρρέουν, κάποια έπεσαν ήδη και μια μπουλντόζα μάζεψε τα άχρηστα. Είναι τα παλιά σπίτια της πόλης, τα εγκαταλελειμμένα, αυτά που οι απόγονοι, οι κληρονόμοι άφησαν πίσω τους, είτε κυρίως επειδή δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να τα αναστηλώσουν, είτε να τα κατεδαφίσουν και να τα χτίσουν ξανά, είτε γιατί δεν τα βρίσκουν μεταξύ τους οι κληρονόμοι. Περιπτώσεις πολλές και διάφορες, επί της ουσίας ιστορίες ζωής!

Μια βόλτα να κάνει κάποιος στην πόλη, θα δει σίγουρα αρκετά απ’ αυτά. Και όσο η οικονομική κρίση θα μεγαλώνει, θα βγαίνουν ακόμα περισσότερα στο μέλλον. Κάποια απ’ αυτά έχουν σήμανση με κόκκινη κορδέλα που τοποθέτησε είτε η Αστυνομία, είτε ο Δήμος Δράμας και μια μικρή ταμπελίτσα: «ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΙΝΔΥΝΟΣ  – ΠΤΩΣΗ ΥΛΙΚΩΝ». Εμείς κάναμε μια μικρή μόνο βόλτα στην πόλη και φωτογραφήσαμε ελάχιστα μόνο.

Πολλές φορές, όλοι μας, προσπαθούμε να βρούμε ποιοι φταίνε για όλα αυτά και κανένας δεν μπαίνει στον κόπο να τα κατεδαφίσει. Δυστυχώς, η κατεδάφιση ενός εγκαταλελειμμένου σπιτιού δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση.

Κάποια από αυτά, φυσικά, είναι και διατηρητέα και εδώ είναι ένα ζήτημα σοβαρό! Στα διατηρητέα δεν μπορεί να επέμβει απολύτως κανένας… απλά αφήνονται στην τύχη τους να γκρεμιστούν μόνα τους!

Η διαδικασία κατεδάφισης

Πώς κατεδαφίζεται όμως ένα παλιό και εγκαταλελειμμένο σπίτι; Η διαδικασία είναι μακρόχρονη και περίπλοκη. Πέρα από τους ιδιοκτήτες, μπορεί να το κατεδαφίσει μόνο ο Δήμος, ο οποίος όμως πρέπει να προβεί σε κάποιες διαδικασίες. Αρχικά, θα πρέπει να επισημανθεί το οίκημα ως ακατάλληλο για αναστήλωση, για επιδιορθώσεις κτλ.

Για να υπάρχει «προστασία» των διερχόμενων και των περίοικων, θα πρέπει να τοποθετηθεί γύρω από το σπίτι μια κόκκινη κορδέλα προειδοποίησης και ταμπελάκια ότι υπάρχει κίνδυνος. Για να φτάσουμε εδώ, θα πρέπει είτε κάποιος πολίτης να κάνει μια καταγγελία στην Αστυνομία ή στο Δήμο ότι υπάρχει κίνδυνος από πτώση υλικών. Συνήθως γίνεται στην Αστυνομία, η οποία τοποθετεί μια κόκκινη κορδέλα. Αυτό όμως δεν σημαίνει και τίποτα, απλώς απομακρύνει τον κόσμο από το οίκημα.

Ο Δήμος μπορεί να επέμβει, μόνο αν το οίκημα κριθεί από μια 3μελή Επιτροπή, η οποία έχει συσταθεί από την Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας – Θράκης και εδρεύει στην Κομοτηνή. Η επιτροπή αυτή συσκέπτεται μετά από κλίση της Αστυνομίας κυρίως και αποφαίνεται αν το οίκημα είναι ετοιμόρροπο ή όχι. Αν η 3μελής Επιτροπή κρίνει ότι είναι άμεσα ετοιμόρροπο, κοινοποιεί σχετικό έγγραφο στο Δήμο, ο οποίος καλείται να το κατεδαφίσει με δική του δαπάνη. Ένας πολίτης μπορεί να προσφύγει είτε στην Αστυνομία, είτε στην Πολεοδομία, ή στην Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου.

Η Επιτροπή αυτή όμως, μπορεί να κρίνει ότι χρειάζεται να γίνουν μόνο συντηρήσεις και να μην κατεδαφιστεί το σπίτι. Τις συντηρήσεις όμως δεν μπορεί τις αναλάβει κανένας δημόσιος φορέας όπως ο Δήμος, παρά μόνο οι ιδιοκτήτες.

Τα προηγούμενα χρόνια, γίναμε μάρτυρες σπιτιών που έπεσαν μόνα τους. Όπως για παράδειγμα εκείνο στη γωνία των οδών Βενιζέλου και Όθωνος που ένα βράδυ κατέρρευσε, μπροστά στα πόδια ενός νεαρού, ο οποίος γλύτωσα παρά τρίχα το πλάκωμα.

Πριν από μερικούς μήνες, ένα άλλο παλιό νεοκλασικό επί της οδού Βενιζέλου απέναντι από την παλιά Αγροτική Τράπεζα σημερινή Πειραιώς, απλά κατέρρευσε. Την άλλη μέρα ο Δήμος μάζευε τα μπάζα.

Ενδεικτικά και μόνο, βάζουμε σήμερα εδώ κάποιες φωτογραφίες. Ο «Πρωινός Τύπος» έχει ασχοληθεί κατά κόρον με το θέμα. Το τραγικότερο στην όλη υπόθεση, είναι ότι δεν υπάρχει καμιά απολύτως λύση από πουθενά. Ο χρόνος θα δώσει τις δικές του απαντήσεις και θα είναι απογοητευτικές για όλους μας!