Οι άγνωστοι ήρωες

της Ελληνικής Επανάστασης

στην ανατολική Μακεδονία

Στην Καβάλα, τη Δράμα αλλά και την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας, με εξαίρεση το νησί της Θάσου, δεν εκδηλώθηκαν το 1821 επαναστατικά κινήματα εναντίον του τουρκικού ζυγού. Για περισσότερους από πεντέμισι αιώνες, από το 1325 έως και το 1913, η οθωμανική εξουσία αποτελούσε την κυρίαρχη στρατιωτική και πολιτική δύναμη στις περιοχές αυτές. Ωστόσο, πολλοί Έλληνες από μέρη της ανατολικής Μακεδονίας έσπευσαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην επαναστατημένη Ελλάδα. 

Σε αναφορά σχετικού δημοσιεύματος ΑΠΕ-ΜΠΕ από το δημοσιογράφο κ. Βασίλη Λωλίδη, γίνεται ειδική αναφορά για την περιοχή της Δράμας. Μάλιστα, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά σε στοιχεία που είχε παρουσιάσει στον «Πρωινό Τύπο» ο αείμνηστος Δραμινός συγγραφέας και δικηγόρος Βασίλης Πασχαλίδης. Στο δημοσίευμα αναφέρονται τα εξής:

Η μύηση στους σκοπούς της Φιλικής Εταιρείας

Στην περιοχή της Δράμας και γενικότερα σε πόλεις της ανατολικής Μακεδονίας, η είδηση για την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης έρχεται μέσα από την αγγελία της ίδρυσης της Φιλικής Εταιρείας.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο συγγραφέας Βασίλης Πασχαλίδης (εφημερίδα «Πρωινός Τύπος»), «φτάνει στην περιοχή απεσταλμένος της οργάνωσης, ο οποίος κατηχούσε τους Έλληνες κατοίκους στους σκοπούς της Εταιρείας. Πρόκειται για τον γιατρό Ευάγγελο Μεξικό, με καταγωγή από την Ήπειρο, ο οποίος ως απεσταλμένος της Φιλικής Εταιρείας επισκέφτηκε τόσο τη Δράμα όσο και το μοναστήρι της Εικοσιφοίνισσας, που την εποχή εκείνη αποτελούσε το μεγαλύτερο ίσως πνευματικό κέντρο της ανατολικής Μακεδονίας, με τη λεγόμενη “ Ελληνική Σχολή” να λειτουργεί σ’ αυτήν. Επιπλέον, οι ηγούμενοι της φημισμένης μονής είχαν στενή επαφή με μεγάλες μορφές του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα στην περιοχή, όπως ο Σερραίος Εμμανουήλ Παπάς».

Από έγγραφες αλλά και προφορικές μαρτυρίες που έχουν διασωθεί τρία είναι τα πρόσωπα των Δραμινών ηρώων που αναφέρονται ότι συμμετείχαν σε δράσεις της Ελληνικής Επανάστασης. Είναι οι: Δήμος Νικολάου, Δημήτριος Δράμαλης και Νικόλαος Δράμαλης.

Δήμος Νικολάου

Γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα, στη Δράμα. Συμμετείχε μαζί με άλλους συμπολίτες του και συγγενείς του, στις επαναστατικές ενέργειες της Μακεδονίας. Μετά την αποτυχία των επαναστατών εκεί, μετέβη στη νότια Ελλάδα, όπου συμμετείχε σε πολλές μάχες. Πολέμησε το διάστημα από το 1821 έως το 1829 στη Θήβα, στη Ναύπακτο και αλλού, ως στρατιώτης αρχικά και στη συνέχεια ως βαθμοφόρος. Σε πιστοποιητικό του 1843 που υπογράφουν οπλαρχηγοί του αγώνα βεβαιώνεται η δράση του, η γενναιότητα και ανδρεία που επέδειξε. Μετά τη λήξη της Επανάστασης εγκαταστάθηκε στην ελεύθερη Ελλάδα, όπου αντιμετώπισε δυσκολίες για τη συντήρηση της οικογένειάς του.

Δημήτριος Δράμαλης

Γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα, στην περιοχή Δράμας. Συμμετείχε με το σώμα του στις επαναστατικές ενέργειες της Μακεδονίας. Μετά την αποτυχία των επαναστατών εκεί, μετέβη στη νότια Ελλάδα όπου συμμετείχε σε πολλές μάχες.

Το 1823 τέθηκε επικεφαλής σώματος Μακεδόνων πολεμιστών, το οποίο εκστράτευσε στην Κρήτη προκειμένου να καταλάβει το ορμητήριο του κάστρου της Γραμβούσας. Εκεί, ο Δημήτριος Δράμαλης τέθηκε επικεφαλής ενός σώματος που αποτελούνταν συνολικά από 2000 άνδρες. Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1823, όταν οι επαναστάτες προσπάθησαν ανεπιτυχώς να εισέλθουν στο φρούριο με αυτοσχέδιες σκάλες, έγιναν όμως αντιληπτοί από την οθωμανική φρουρά που βρίσκονταν μέσα, κι έτσι η επιχείρηση απέτυχε.

Ο Δημήτριος Δράμαλης εγκαταστάθηκε στο ελεύθερο ελληνικό κράτος και παρέμεινε ως αξιωματικός στον τακτικό στρατό. Έφτασε έως το βαθμό του ταγματάρχη, ενώ το 1836 τιμήθηκε από τον Όθωνα για την προσφορά του στην πατρίδα.

Νικόλαος Δράμαλης

Γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στην περιοχή Δράμας. Συμμετείχε με το σώμα του στις μάχες του 1821 στην κεντρική Μακεδονία υπό τον Εμμανουήλ Παπά. Μετά την αποτυχία των επαναστατών εκεί, κατέβηκε στη νότια Ελλάδα όπου συμμετείχε με το σώμα του σε πολλές μάχες. Από την πολεμική του δράση τραυματίστηκε αρκετές φορές.

Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο και μετά τη δημιουργία του τακτικού στρατού, υπηρέτησε ως υπαξιωματικός. Εκεί έλαβε και επισήμως το επώνυμο “Δράμαλης”, δηλωτικό της καταγωγής του.

Επί Ιωάννη Καποδίστρια προήχθη σε αξιωματικό. Το 1831, μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Αυγουστίνο Καποδίστρια, ο Νικόλαος Δράμαλης μαζί με αξιωματικούς που υπηρετούσαν τότε στην εθνική φρουρά, συντάχθηκαν με την αντικυβερνητική πλευρά που είχε ως αποτέλεσμα την παραίτηση του Αυγ. Καποδίστρια στις 23 Μαρτίου του 1832.

ΠΗΓΗ: ΑΜΠΕ