Η ΑμΚΕ ΚΥΚΛΩΨ γράφει
την δική της ιστορία στο Μαρμάρινο Σπίτι
της Αγίας Βαρβάρας
Της Σουζάνας Θεοδωρίδου
Για πρώτη φορά το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης, άνοιξαν οι πόρτες του επιβλητικού Μαρμάρινου Σπιτιού της Αγίας Βαρβάρας, η ιστορία του οποίου ξεκινάει την εποχή της τουρκοκρατίας το έτος 1875.
Μέσω της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας ΚΥΚΛΩΨ, στην οποία ανήκει πλέον το Μαρμάρινο Σπίτι, ο χώρος πρόκειται να αναδείξει την ιστορία του, αλλά και να γράψει καινούργια στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης μας.
Το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης, άνοιξαν οι πόρτες του Μαρμάρινου Σπιτιού για πρώτη φορά στο κοινό έπειτα από δεκαετίες, για να φιλοξενήσουν την πρώτη επίσημη εκδήλωση της ΑμΚΕ ΚΥΚΛΩΨ στη Δράμα.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, πραγματοποιήθηκαν βραβεύσεις στις κατηγορίες του επιστήμονα, του αγρότη/κτηνοτρόφου, του φωτογράφου και του προπονητή. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε και η απονομή των διακρίσεων του φωτογραφικού διαγωνισμού με θέμα: «Το Μέγαρο και η Καπναποθήκη Αναστασιάδη στην περιοχή της Αγίας Βαρβάρας Δράμας», που διενεργήθηκε σε συνεργασία με την Φωτογραφική Ομάδα «ΕΦΟΔΟΣ». Την εκδήλωση, παρουσίασε ο συγγραφέας και δημοσιογράφος κ. Γιάννης Ξανθούλης.
Με τον μοναδικό και γλαφυρό του τρόπο, ο παρουσιαστής της εκδήλωσης, κ. Γιάννης Ξανθούλης, μετέφερε το παρευρισκόμενο κοινό νοερά σε όλες τις εκφάνσεις που πέρασε το εμβληματικό Μαρμάρινο Σπίτι, από την εποχή της τουρκοκρατίας, μέχρι και σήμερα.
Με την φράση «εν αρχή..ην ο καπνός, και όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φλόγα», ο κ. Ξανθούλης σήμανε την έναρξη της εκδήλωσης, για να συμπληρώσει στη συνέχεια ότι: «μιλώ για ελεγχόμενες φλόγες. Γι’ αυτές που συντηρούν την ελπίδα ότι κάτι γίνεται, ότι κάτι περισσότερο από το «κάτι», γίνεται. Απόψε εδώ έχουμε την χαρά, να διαπιστώνεται αυτό και να το βλέπουμε πια ιδίοις όμμασι.
Όλη αυτή η ενδιαφέρουσα περιπέτεια, ξεκίνησε από την εταιρεία με την επωνυμία «ΚΥΚΛΩΨ». Προφανώς ένας Κύκλωψ που βελτίωσε εξαιρετικά την όραση του, δηλαδή ένας Κύκλωψ στην κυριολεξία ανοιχτομάτης στο έπακρον!
Ο καπνός και ο Κύκλωψ στην Δράμα συνυπάρχουν μέσα σε ευτυχείς συγκυρίες. Αν δεν ήταν ο καπνός, δεν θα υπήρχαν καπναποθήκες. Αν δεν υπήρχε το ανθυγιεινό «άθλημα» του καπνίσματος, μάλλον το οικονομικό στίγμα των πέριξ θα ήταν διαφορετικό. Μέσα από μια ενδιαφέρουσα οξύμωρη σχέση καπνών-εμπόρων-Κυκλώπων- Δραμινών, που αποδεικνύουν έμπρακτα το ενδιαφέρον για τον τόπο τους, βρισκόμαστε απόψε εδώ, για να βραβευτούν οι πρώτοι συμμετέχοντες στους διαγωνισμούς που μεταξύ άλλων θέσπισε η ΚΥΚΛΩΨ.
Βραβεία κατηγοριών ΚΥΚΛΩΨ
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, απονεμήθηκαν τα βραβεία της ΑμΚΕ ΚΥΚΛΩΨ, σε τέσσερις κατηγορίες, ενώ μεταξύ άλλων εκτός από το βραβείο δόθηκε και χρηματικό έπαθλο στους διακριθέντες.
Το βραβείο στην κατηγορία «Επιστήμονας 2018», απονεμήθηκε στον κ. Νικόλαο Καρατζά, οινοποιό, για τη συνεπή και συνεχή επιστημονική του προσπάθεια, για την ποιότητα των κρασιών του στο Νομό Δράμας.
Ακολούθως, στην κατηγορία «Αγρότης/Κτηνοτρόφος 2018», το βραβείο απονεμήθηκε στην κα. Μαρία Κατσιγιάννη, μελισσοκόμο, για «Το μέλι της αρκούδας», και την επιτυχημένη της προσπάθεια στην ανάπτυξη βιολογικών προϊόντων στην περιοχή του Νομού Δράμας.
Το βραβείο στην κατηγορία «Φωτογράφος 2018», απονεμήθηκε στον κ. Κώστα Βιδάκη, για την φωτογράφιση του φυσικού περιβάλλοντος και της άγριας ζωής φυτών και ζώων, των βουνών και του κάμπου του Νομού Δράμας.
Επιπλέον, απονεμήθηκε βραβείο στον κ. Αναστάσιο Κορακάκη, Δραμινό προπονητή Σκοποβολής, για την προσφορά του στο άθλημα της Σκοποβολής και στην ανάδειξη, υπό την προπονητική του καθοδήγηση, αθλητών που σημείωσαν παγκόσμιες επιτυχίες και κατέκτησαν Χρυσά, Ολυμπιακά και Παγκόσμια μετάλλια.
Βραβεία του φωτογραφικού διαγωνισμού
Στη συνέχεια, ακολούθησαν οι βραβεύσεις του φωτογραφικού διαγωνισμού με θέμα: «Το Μέγαρο και η Καπναποθήκη Αναστασιάδη στην περιοχή της Αγίας Βαρβάρας Δράμας» που διενεργήθηκε σε συνεργασία με την Φωτογραφική Ομάδα «ΕΦΟΔΟΣ».
Η «ΕΦΟΔΟΣ», διαγωνίστηκε σε δυο θεματικές κατηγορίες, στην αρχιτεκτονική και στην ελεύθερη κατηγορία. Από τον διαγωνισμό, προέκυψαν τρεις διακρίσεις, μια σε κάθε κατηγορία και μια συνολική στο portfolio που παρουσίασαν οι φωτογράφοι.
Στην αρχιτεκτονική κατηγορία, το βραβείο απονεμήθηκε στον κ. Γιώργο Παπαδόπουλο, καθώς και μια συλλεκτική φωτογραφική μηχανή Leica, πλήρως λειτουργική, του 1932.
Στην κατηγορία για την ελεύθερη προσέγγιση σε ότι αφορά στο Μαρμάρινο Σπίτι, το βραβείο απονεμήθηκε στην κα. Ελένη Κόκοτα, καθώς και μια φωτογραφική μηχανή Kodak του 1922, κατασκευασμένη στη Νέα Υόρκη.
Στην κατηγορία για το καλύτερο portfolio, το βραβείο απονεμήθηκε στην κα. Ιωάννα Γρηγοριάδου, καθώς και μια πτυσσόμενη γερμανική φωτογραφική μηχανή Retina, της δεκαετίας του ’50, πλήρως λειτουργική.
Η ιστορία του Μαρμάρινου Σπιτιού στην Αγία Βαρβάρα
Συνεχίζοντας την παρουσίαση της εκδήλωσης, ο κ. Ξανθούλης έκανε μια ιστορική αναδρομή, για το Μαρμάρινο Σπίτι της Αγίας Βαρβάρας, η ιστορία του οποία ξεκινάει την εποχή της τουρκοκρατίας, και μέχρι να φτάσουμε στην σημερινή εποχή, ταλανίστηκε αλλάζοντας ιδιοκτήτες με τα χρόνια.
«Το Μαρμάρινο Σπίτι και Καπναποθήκη με τα αστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, έχει καταγωγή από την τουρκοκρατούμενη Δράμα. Την Δράμα του 19ου αιώνα. Ιδιοκτήτης ήταν ο προεστός καπνέμπορος Ιωάννης Αναστασιάδης, το έτος 1875. Σουλτάνος ήταν ο Αμπντούλ Αζίζ.
Την επόμενη χρονιά, το 1876 στον θρόνο ήρθε ο Αμπντούλ Χαμίτ, ο λεγόμενος «κόκκινος Σουλτάνος».
Το Σπίτι λοιπόν με τα μάρμαρα και τις ενδείξεις ακμής του καπνεμπορίου, θα φιλοξενεί τον πρώτο του ένοικο, 25-30 χρόνια θα το κατοικήσει ο Ι. Αναστασιάδης, και μερικά χρόνια αργότερα, κάποιον Τούρκο, για να ακολουθήσουν μετά Έλληνες και Εβραίοι αγοραστές.
Στο μεταξύ σε ιστορικό πλαίσιο, αργότερα δηλαδή, γύρω στο 1922, μετά την ριζική καταστροφή, με την Συνθήκη της Λωζάνης, αρχίζει η ανταλλαγή των πληθυσμών, γεγονός που άλλαξε άρδην το κοινωνικό πλαίσιο του βορειοελλαδίτικου χάρτη. Της Ανατολικής Μακεδονίας κυρίως, γενικά όμως της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και της Δράμας.
Γίνεται ανταλλαγή των πληθυσμών – αυτά πια ενώ έχουν περάσει πάνω από 50 χρόνια που χτίστηκε αυτό το Σπίτι – και το Σπίτι, περνά από ελληνικά ή και τουρκικά χέρια όπως εικάζεται, σε εβραϊκά.
Αυτό γίνεται στον μεσοπόλεμο. Έπειτα θα έρθει ο πόλεμος, οι εβραίοι θα υποστούν τους διωγμούς που γνωρίζουμε, ενώ μέλη της οικογένειας των ιδιοκτητών εβραίων θα χαθούν στα ναζιστικά στρατόπεδα, και όταν το μακελειό πια τελειώσει οι απόγονοι, θα ενδιαφερθούν για τη μοίρα αυτού του πολύπαθου κτηρίου.
Απόγονοι των Εβραίων ιδιοκτητών που χάθηκαν, θα το πουλήσουν σε έναν άλλο Εβραίο Καβαλιώτη έμπορο, ώσπου το 1962 – κομβική πια χρονιά για το Σπίτι και για την μοίρα του – επιστρέφει σε Έλληνες ιδιοκτήτες. Ένας ντόπιος Δραμινός έμπορος ετοίμων ενδυμάτων, Υάκινθος στο επίθετο, θα το κρατήσει για δέκα χρόνια μέχρι το 1972, που το πουλά πια στον Κωνσταντίνο Καληώρα.
Κατά τις διάφορες πωλήσεις του ακινήτου συχνά η αυλή – εδώ που καθόμαστε – έπαιζε έναν ξεχωριστό ρόλο – μου φάνηκε λίγο πονηρός ο ρόλος. Μάλλον γι’ αυτό το γεγονός ξάναψε την φαντασία διαφόρων πιστεύοντας πως κρύβεται θησαυρός και κιούπια με λίρες και διάφορα άλλα, που μάλλον δεν υπάρχουν ενδείξεις αν βρέθηκαν ποτέ. Δηλαδή καθόλου απίθανο εκεί που κάθεστε, από κάτω να είναι τρία κιούπια λίρες!
Σαν Μέγαρο λοιπόν, έτσι ερειπιώδες, τη βίλα Καληώρα, θα γνωρίσουν οι νεότεροι Δραμινοί. Σήμερα το 2018, μετά την συγκέντρωση 18 κληρονομικών μεριδίων, η Καπναποθήκη δίπλα, το Μαρμάρινο Σπίτι και η μυθική αυλή έχουν περιέλθει στην ιδιοκτησία της ΚΥΚΛΩΨ, και το συγκρότημα πρόκειται να αποκατασταθεί και να χρησιμοποιηθεί σαν πολιτιστικός χώρος».
Σκοποί της εταιρείας ΚΥΚΛΩΨ
Σκοποί της εταιρείας ΚΥΚΛΩΨ, θα είναι η προαγωγή του πολιτισμού, της τεχνολογίας, της επιστήμης και η ανθρωπιστική υποστήριξη προσώπων που δραστηριοποιούνται στους παραπάνω τομείς. Ειδικότερα οι μη κερδοσκοπικοί και κοινωφελείς σκοποί της εταιρείας είναι: η προστασία, ανάδειξη και διατήρηση της ιστορίας της τέχνης, της τεχνολογίας που σχετίζεται με την φωτογραφία και την κινούμενη οπτική εικόνα.
Επιπλέον, η προστασία και προβολή της βιοποικιλότητας του Νομού Δράμας, η προστασία και ανάδειξη κτηρίων και εν γένει χώρων μορφωτικού, ιστορικού και φυσικού ενδιαφέροντος στην περιοχή της Δράμας. Ακόμη, η στήριξη του αθλήματος της σκοποβολής και της διάδοσης και στη νεολαία.
