Με ομιλία της Δρ. Κουκούλη-Χρυσανθάκη η Διεθνής Ημέρα Μουσείων στη Δράμα
Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας: Ιστορία, μνήμες και προοπτικές
«Στην Ελλάδα των τελευταίων χρόνων της Τουρκοκρατίας
και των πρώτων χρόνων του νεοελληνικού κράτους, διαμορφώθηκε ο νεοέλληνας…»
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΙΑ ΠΟΛΥ ενδιαφέρουσα εκδήλωση πραγματοποιήθηκε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής 18 Μαΐου, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας, από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας. Η εκδήλωση έγινε στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων, με ομιλία της Δρ. Χ. Κουκούλη-Χρυσανθάκη, επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων με θέμα: «Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας – Ιστορία, μνήμες και προοπτικές».
Κατά την ομιλία της η κα. Κουκούλη-Χρυσανθάκη, έκανε μια αναδρομή στην ιστορία της ίδρυσης και της λειτουργίας του Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας, η οποία αποτελεί συγχρόνως και αναδρομή στη δική της υπηρεσιακή ζωή στην Καβάλα, στη Δράμα και γενικότερα στην περιφέρεια Αν. Μακεδονίας – Θράκης.
Η κα. Κουκούλη-Χρυσανθάκη, παρουσίασε την προεργασία για την ίδρυση του Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και εν συνεχεία έκανε αναφορά σε τεχνικά θέματα, το πώς στήνεται ένα Μουσείο για παράδειγμα. Τέλος, κατέληξε επικεντρωμένη σε ορισμένα από τα ευρήματα του Μουσείου, αυτά που μπορεί κανείς βλέποντας να τα συνδυάσει και με τις δικές του γνώσεις, ή να δουλέψει πάνω σε ορισμένα ιστορικά γεγονότα.
Το Μουσείο της Δράμας
Η Δρ. Χάιδω Κουκούλη-Χρυσανθάκη.
Μιλώντας στον «Πρωινό Τύπο» η Δρ. Χ. Κουκούλη-Χρυσανθάκη, επισημαίνει μεταξύ άλλων, ότι μέσα από την ομιλία της παρουσιάζεται η διαχρονική ιστορία της Δράμας. «Το Μουσείο έχει λίγα ευρήματα ακόμα, αλλά μερικά απ’ αυτά νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικά και μοναδικά για ιστορικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα σε μια περιοχή, συνδέονται με τις αρχαιολογικές ανασκαφές που έχουν πραγματοποιηθεί στην περιοχή. Και η περιοχή της Δράμας δεν είχε αναπτύξει αστικά κέντρα. Ήταν η γεωργική χώρα των Φιλίππων. Δεν προκαλούσε την έρευνα μεγάλων και συστηματικών ανασκαφών. Οι καιροί που πέρασαν ήταν δύσκολοι. Η Εφορεία ήταν μεγάλη, είχε να αντιμετωπίσει διαμορφωμένους ήδη αρχαιολογικούς χώρους και πολλά προβλήματα και μεγάλη εμβέλεια στο παγκόσμιο κοινό όπως είναι οι Φίλιπποι και οι χώροι της Θάσου.
Παρ’ όλα αυτά στη Δράμα – και αυτός είναι ένας προβληματισμός όταν σκεφτόμαστε τον χαρακτήρα αυτού του Μουσείου – πραγματοποιήθηκε μια πολύ συστηματική προϊστορική ανασκαφή, η οποία ανέτρεψε πολλά απ’ αυτά που θεωρούσε η παγκόσμια έρευνα, δεδομένα για τη νεολιθική εποχή.
Πρέπει να σας πω ότι, σ’ αυτό το Μουσείο στεγάζονται τα αρχαιότερα δείγματα μεταλλουργίας που χρονολογούνται στη νεολιθική εποχή. Δεν έχει αστικά κέντρα, δεν έχει πολλά πράγματα κλασικών χρόνων και αυτό βέβαια είναι μια μονομέρια, την οποία έχει πάντα η ελληνική αρχαιολογική έρευνα, η οποία είναι στραμμένη προς την κλασική Αθήνα. Εδώ είναι περιφέρεια. Και οι πιστώσεις και οι προτεραιότητες, πήγαιναν για πολλά χρόνια στα κλασικά μνημεία, τα οποία είχαν το αρχαίο κάλλος και την αρχαία σοφία.
Εδώ και πολλά χρόνια, ήδη από τη δική μου τη γενιά – εγώ ξεκίνησα κλασική αρχαιολόγος και κατέληξα προϊστορική αρχαιολόγος, γιατί εκεί ήταν πιο άμεση η αρχαιολογική έρευνα, στην ανθρώπινη δραστηριότητα και όχι στα μεγάλα έργα – έχουν αλλάξει πολλά πράγματα και ο νομός Δράμας έχει πάρα πολλούς εν δυνάμει σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους».
Ποιο είναι το μέλλον του Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας κα. Κουκούλη μετά και από την ίδρυση της Εφορείας Αρχαιοτήτων;
Μαρμάρινη επιτύμβια στήλη. Βρέθηκε στο Καλαμπάκι. Κάτω από το ανάγλυφο με την παράσταση ήρωα-ιππέα μπροστά σε βωμό,
η επιγραφή με το όνομα και το πατρώνυμο του νεκρού.
«Αυτό το Μουσείο έτσι όπως έχει γίνει και είναι ευσύνοπτο, μικρό, ανοικτό στην κοινωνία, έχει μέλλον για μένα. Και η ίδρυση της Εφορεία στη Δράμα και γενικά στις επαρχίες των Νομών, νομίζω ότι θα έχει θετική εξέλιξη, και για τον συντονισμό της αρχαιολογικής δράσης στα μνημεία της περιοχής, είτε είναι κλασικών χρόνων, είτε βυζαντινών, είτε και νεοτέρων χρόνων.
Θα προχωρούσα λίγο περισσότερο και θα έβλεπα αυτές τις Εφορείας να περιλαμβάνουν και τα νεότερα μνημεία. Έτσι θα ολοκληρωθεί, γιατί ο Ελληνισμός και ο πολιτισμός, δεν είναι σε μια συγκεκριμένα εποχή που είναι η μία καλύτερη από την άλλη. Οι Έλληνες περιφρονήσαμε τον εαυτό μας και ξέρουμε λιγότερα. Αυτή τη στιγμή, τα νεότερα μνημεία προστατεύονται από Εφορείες Αρχαιοτήτων που έχουν ένα τεράστιο εύρος καθηκόντων και προκαλούν πάρα πολλά προβλήματα στους σύγχρονους Έλληνες, στην καθημερινότητα. Σ’ αυτόν τον τομέα, νομίζω ότι έχει πολλά ακόμα να κάνει το κράτος. Δεν έχει κάνει ακόμα ότι έπρεπε να κάνει.
Εγώ λέω πολλές φορές, ότι αν ξανάρχιζα τη ζωή μου, θα έκανα τη μεταβυζαντινή Ελλάδα. Την Ελλάδα της Τουρκοκρατίας και εν συνεχεία τη νεότερη Ελλάδα. Γιατί στην Ελλάδα των τελευταίων χρόνων της Τουρκοκρατίας και των πρώτων χρόνων του νεοελληνικού κράτους, εκεί διαμορφώθηκε περισσότερο ο νεοέλληνας. Και εκείνα τα μνημεία είναι εκτεθειμένα περισσότερο. Οι εκκλησίες, τα σχολεία που εγκαταλείπονται. Τα σχολεία στα χωριά της Δράμας και αλλού, μεγαλοπρεπή έργα των Κοινοτήτων σε όλη τη Μακεδονία. Μ’ αυτά εκφράζονταν η άμυνά τους στις κινήσεις για τον πανσλαβισμό και όλα αυτά που έχουν δεχθεί αυτές οι περιοχές. Η άμυνα του Ελληνισμού, έγινε μέσα από τα σχολεία, μέσα από την Παιδεία. Τώρα βλέπει κανείς τα κενά αυτά σχολεία στην Περιφέρεια και είναι άσχημο».
