Διάλεξη στο Αρχαιολογικό Μουσείο

Το εμβληματικό κτίριο «Ελευθερία»

επί της οδού Βενιζέλου στη Δράμα

Της Σουζάνας Θεοδωρίδου

Διάλεξη με θέμα το ιστορικό «Κτίριο Ελευθερία» της Δράμας, πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας 21 Ιανουαρίου, στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης μας. Πλήθος κόσμου παραβρέθηκε στην εκδήλωση, όπου κεντρικοί ομιλητές ήταν η αρχιτέκτων Δρ. Σαπφώ Αγγελούδη – Ζαρκάδα, και ο αρχιτέκτων, πρόεδρος του ΤΕΕ ΑΜ, κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος. Την εκδήλωση, διοργάνωσαν η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας – Τμήμα Ανατολικής Μακεδονίας (ΤΕΕ ΑΜ).

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, η κα. Αγγελούδη-Ζαρκάδα, ανέπτυξε το θέμα: «Από την ίδρυση ως την αποκατάστασή του», ενώ μίλησε στην εφημερίδα μας για την ιστορικότητα του κτιρίου «Ελευθερία» καθώς και για τον καταλυτικό ρόλο που έπαιξε ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος στην δημιουργία αυτού του κτιρίου.

Από αριστερά η Δρ. Σαπφώ Αγγελούδη – Ζαρκάδα και ο κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος.

Η μελέτη αποκατάστασής του κτιρίου «Ελευθερία», όπως σημείωσε η αρχιτέκτων έγινε το 1992  και αργότερα ακολούθησε η αποκατάστασή του. «Είναι ένα πολύ σημαντικό κτίριο καθώς το μελετήσαμε αρκετά διεξοδικά. Το κτίριο υπήρχε το 1905 και ιδρύθηκε από τον Μητροπολίτη Δράμας Χρυσόστομο ο οποίος – επειδή καταγόταν από την Μικρά Ασία και πριν έρθει στη Δράμα είχε διατελέσει διάκονος στην Μητρόπολη Εφέσου – είχε αντιληφθεί τον σημαντικό ρόλο που έπαιζαν τα κτίρια των Λεσχών στην ελληνορθόδοξη κοινότητα», εξήγησε η κα. Αγγελούδη – Ζαρκάδα.

Στη Δράμα εκτός από τα σχολεία και τα υπόλοιπα κτίρια που ίδρυσε ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος, κατασκεύασε και αυτό το πρωτοποριακό κτίριο, την Ελληνική Λέσχη. Στον όροφο του κτιρίου, όπως μας εξήγησε η αρχιτέκτων, συγκεντρωνόταν αρχικά η ελληνορθόδοξη κοινότητα και κάτω υπήρχε ζαχαροπλαστείο, που ήταν ένας χώρος όπου με τα ενοίκια του χρηματοδοτούσε τον όροφο συνήθως.

«Το 1911, ιδρύθηκε η Εμπορική Λέσχη, οπότε στεγάστηκε εκεί. Οι Εμπορικές Λέσχες ήταν πολύ σημαντικές στη Μακεδονία. Γινόταν από συντεχνίες των εμπόρων, οι οποίες εκείνη την εποχή άκμαζαν σε αντίθεση με ότι συμβαίνει τώρα και παράλληλα ήταν και οι χρηματοδότες της ελληνορθόδοξης κοινότητας.

Στο κτίριο αυτό, το 1906 έγινε βομβιστική επίθεση από τους Βουλγάρους και αυτή η επίθεση έδωσε αφορμή στον Μητροπολίτη Χρυσόστομο να ξεσηκώσει τους προεστούς εναντίων των Βουλγάρων. Ο ρόλος του Χρυσοστόμου υπήρξε καταλυτικός σε αυτό το κτίριο. Αξίζει να αναφέρουμε ότι, η Καβάλα απέκτησε κτίριο Λεσχών το 1910. Θεωρώ ότι υπήρξε πρότυπο η Λέσχη της Δράμας για την Λέσχη της Καβάλας.

Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος, εκτός από τα Εκπαιδευτήρια που δημιούργησε όχι μόνο στη Δράμα αλλά και στα χωριά, δημιούργησε και αυτά τα κτίρια συνάθροισης κοινού, την Ελληνική Λέσχη αλλά και το Αναγνωστήριο της Προόδου που ήταν κοντά στη Μητρόπολη, όπως επίσης και το Αναγνωστήριο της Χωριστής, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα. Τα κτίρια αυτά αποτέλεσαν πρότυπα για τις γειτονικές πόλεις», ανέφερε η κα. Αγγελούδη – Ζαρκάδα.

Από την πλευρά του, ο κ. Παπαδόπουλος κατά την εισήγησή του αναφέρθηκε στον Δραμινό αρχιτέκτονα Νικόλαο Τσαρτιλίδη, ο οποίος ήταν ο ανάδοχος του έργου αποκατάστασης. Σε δηλώσεις του στην εφημερίδα μας, ο κ. Παπαδόπουλος, επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι: «Οφείλω να δηλώσω χαρούμενος για αυτή την εσπερίδα, κυρίαρχα γιατί πρόκειται για την παρουσίαση μιας μελέτης και μιας πολύ επιτυχημένης αποκατάστασης στο κέντρο της Δράμας σε ένα ιστορικό και ονομαστό κτίριο της πόλης, που είναι το κτίριο «Ελευθερία» επί της οδού Βενιζέλου».

Ακολούθως, ο κ. Παπαδόπουλος, για την επιτυχημένη αποκατάσταση του κτιρίου, καθώς και για όλους όσους συνέβαλλαν σε αυτό. «Είχαμε την τύχη και την χαρά οι δυο συνάδελφοι, ένας πολιτικός μηχανικός ο Θωμάς Μαυρίδης και ο μηχανολόγος συντοπίτης σας, Βασίλης Καβαλιάς να ασχοληθούν με μεγάλη επιτυχία και στη συνέχεια ο αγαπητός σε όλους μας συνάδελφος αρχιτέκτονας και κατασκευαστής, Νίκος Τσαρτιλίδης είχε το πάθος να το κατασκευάσει. Λέω το «πάθος» καθώς δεν είναι μια κοινή εργολαβία. Οι αποκαταστάσεις σημαντικών διατηρητέων κτιρίων είναι από τις δυσκολότερες δουλειές, χρήζουν χρόνου, και απαιτούν εξειδικευμένο συνεργείο ώστε να γίνει η μελέτη αποκατάστασης. Η πραγμάτωση δηλαδή του έργου που είναι το σημαντικότερο.

Ήταν πάρα πολύ επιτυχημένη η δουλειά του Νίκου, γι’ αυτό και θεωρούμε πολύ θετικό να την παρουσιάσουμε. Ακόμη, με χαρά κάνουμε την εκδήλωση, διότι στο πρόσωπο του Νίκου Τσαρτιλίδη θα θέλαμε να τιμήσουμε και συναδέλφους μηχανικούς που έχουν φύγει από τη ζωή».